Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009

Πανηγυρικός της ημέρας εις την Δοξολογία υπέρ των Ενόπλων Δυνάμεων εις τον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Πατρών από τον κ. Νικόλαο Μεσσαλά


Χρέος καί ἐθνικό καί ἱστορικό καί ἱερό καί ἀληθινό ὅρισε κατά τή σημερινή ἑορτή τῶν ἱερῶν Εἰσοδίων τῆς Παναγίας μας, πού σάν σήμερα τό 1940 ὁ ἔνδοξος Ἑλληνικός Στρατός ἀπελευθέρωσε τήν Κορυτσά, νά συνεορτάζουν καί οἱ Ἔνοπλες Δυνάμεις τοῦ Ἔθνους μας.
Σήμερα οἱ Ἔνοπλες Δυνάμεις τοῦ Ἔθνους μας πανηγυρίζουν, διότι ἑορτάζει ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός μας, ἡ Ὁποία ἀπό τό 626 μέχρι σήμερα καί τίς προστατεύει καί τίς σκεπάζει καί τίς ὁδηγεῖ. Γι’ αὐτό ἀκριβῶς λίγο πρίν ψάλαμε «Τῇ Ὑπερμάχω Στρατηγῷ τά νικητήρια...»
Καί μοῦ ἔρχονται ἀφθορμήτως καί τά λόγια τοῦ Γέρου τοῦ Μωριά Θ. Κολοκοτρώνη ἀμέσως μετά τή μάχη τοῦ Βαλτετσίου " 23 ὥραις ἐβάσταξε ὁ πόλεμος. Ἐκείνην τήν ἡμέρα ἦτον Παρασκευή καί ἔβγαλα λόγον, ὃτι: πρέπει νά νηστεύσωμεν ὃλοι διά δοξολογίαν ἐκείνης τῆς ἡμέρας, καί νά δοξάζεται αἰῶνας αἰώνωνἔως οὗ στέκει τό ἐθνος, διατί ἦτον ἡ ἐλευθερία τῆς Πατρίδος." (σ. 70, Διήγησις Συμβάντων τῆς Ἑλληνικῆς Φυλῆς ἀπό τά 1770-1836, Ἀθήνησιν 1846).
ἀλλά καί ὁ στῖχος τοῦ Προφητάνακτος Δαυΐδ «Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν, συστήσασθε ἑορτήν» (ψ. 117).

Οἱ Ἔνοπλες Δυνάμεις μας ἔχουν μιά ἔνδοξη ἱστορική πορεία 3.000 ἐτῶν, ὅπου διαπιστώνουμε τήν γενναιότητα, τήν ἀνδρεία, τήν μεγαλοψυχία, τήν παλληκαριά, τό φιλότιμο, τήν ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα, ἀλλά καί τήν πίστη εἰς τόν Θεόν τῶν στρατιωτῶν μας, ἀφοῦ αὐτά εἶναι μάλιστα καί χαρακτηρικά ὅλων τῶν Ἑλλήνων.
Στήν πρό Χριστοῦ ἐποχή, οἱ πρόγονοί μας ἄρχιζαν τά πάντα ἀπό τούς Θεούς καί κατέληγαν σ’ αὐτούς, ἄν καί εὑρίσκοντο στήν εἰδωλολατρεία καί ἄγνοια τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, διότι ἀκόμη καί στή πιό ὑψιλή τους φιλοσοφική πορεία οἱ Ἑλληνες θεολογοῦσαν.
Γιά τοῦ λόγου τό ἀληθές μόνον ἕνα παράδειγμα. Ὁ ἱστορικός Ξενοφῶντας γράφει χαρακτηριστικῶς στό βιβλίο του Κύρου Ἀνάβαση: «Λέγω, ὅτι πολλαί καί καλαί ἐλπῖδες ἡμῖν εἰσί σωτηρίας. Πρῶτον μέν γάρ ἡμεῖς μέν φυλάττομεν τούς τῶν θεῶν ὅρκους, οἱ δέ πολέμιοι ἐπιορκοῦσί τε καί τάς σπονδάς παρά τούς ὅρκους λύουσιν. Ἐπεί δέ ταῦτα οὕτως ἔχει, τοῖς μέν πολεμίοις ἐνάντιοι εἰσίν οἱ θεοί, ἡμῖν δέ σύμμαχοι, (καί οἱ ὁποῖοι θεοί) οἵ περ ἱκανοί εἰσί καί τούς μεγάλους ταχύ μικρούς ποιεῖν καί τούς μικρούς, κἄν ἐν δεινοῖς ὦσι, σώζειν εὐπετῶς, ὅταν βούλωνται». Θαυμάστε θεολογία!
Στήν μετά Χριστόν ἐποχή, μέσα στήν Ἐκκλησία, μέσα δηλ. στήν ὀρθή πίστη καί ἀλήθεια γιά τόν Χριστό, ἔτσι ὅπως αὐτή μᾶς παραδόθηκε ἀπό τούς ἁγίους Ἀποστόλους, βιώθηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία ὡς Σῶμα Χριστοῦ καί ἐκφράσθηκε ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους καί τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Ἑλληνισμός ὁλοκληρώνεται, ἀφοῦ βρίσκει τίς ἀπαντήσεις του στά μεγάλα φιλοσοφικά - ὀντολογικά ἐρωτήματα πού ἔθεταν οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας, καί ἔτσι παρουσιάζεται καί γνωρίζεται πλέον ὡς Ἑλληνοοθροδοξία.
Στήν ἱστορική πορεία τοῦ Ἔθνους μας ἀπό τήν ἵδρυση τῆς Κωνσταντινουπόλεως τό 330 μ. Χ. μέχρι σήμερα, ἀπό τόν κραταιό αὐτοκράτορα μέχρι καί τόν τελευταῖο πολίτη καί στρατιώτη αὐτή ἡ ὀρθή πίστη στό Θεό διαποτίζει καί νοηματοδοτεί κάθε πτυχή τοῦ βίου.
Ἔτσι, ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος πανθομολογεῖται ὡς Ὑπέρμαχος Στρατηγός, τό σύμβολο τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ καθίσταται «Χριστιανῶν ἡ ἐλπίς, πεπλανημένων ὁδηγός, χειμαζομένων λιμήν, ἐν πολέμοις νῖκος, οἰκουμένης ἀσφάλεια, ἀσθενούντων ἰατρός, νεκρῶν ἡ ἀνάστασις», οἱ Ἅγιοι γίνονται οἱ προστάτες τοῦ καθενός προσωπικῶς ἀλλά καί τοῦ Λαοῦ καί τῶν στρατιωτῶν μας γενικότερα.
Γι’ αὐτό καί ὁ στρατηγός Μακρυγιάννης γράφει στά Ἀπομνημονεύματά του, ὅτι οἱ νέοι Ἕλληνες εἶναι ἀπόγονοι τῶν παλαιῶν Ἑλλήνων καί παιδιά τῶν συνεχιστῶν τῆς δικῆς τους ἱστορικῆς παρουσίας «τοῦ Ρήγα, τοῦ Μάρκου Μπότσαρη, τοῦ Καραϊσκάκη, τοῦ Δυσσέα, τοῦ Διάκου, τοῦ Κολοκοτρώνη, τοῦ Νικήτα, τοῦ Κυριακούλη, τοῦ Μιαούλη, τοῦ Κανάρη, τῶν Ὑψηλάντων, πού θυσίασαν τήν ζωή τους καί τήν κατάστασή τους δι’ αὐτείνη τήν Ὀρθόδοξην θρησκείαν καί δι’ αὐτείνη τήν ματοκυλισμένη μικρή τους Πατρίδα».
Καί ὁ Γέρος τοῦ Μωριά σέ λόγο του πρός τούς μαθητές τούς συμβούλεψε: «Πρέπει νά φυλάξετε τήν Πίστη μας καί νά τήν στερεώσετε. Διότι ὅταν ἐπιάσαμε τά ἅρματα εἴπαμε πρῶτα ὑπέρ Πίστεως καί ὑστερα ὑπέρ Πατρίδος». Τήν δέ πρωτοχρονιά τοῦ 1843 σέ κάποια συζήτηση πού ἔγινε στό σπίτι του καί διασώζεται στά ἀπομνημονεύματά του (ἔνθα ἀνωτέρω σ. Λζ) εἶπε: "θύς ἔπειτα ἀπό τήν θρησκείαν φῶς φοτεινότερο. Τά πρωτεία εἰς τόν σταυρό! Καί δόξα αἰώνων εἲς τούς σταυρωμένους διά τήν πίστιν καί διά τό γένος! Σᾶς μοίρασα τά στρενιάτικα, δεν ἒχω ἂλλα, τά ἒσωσα. Καλή μας χρονιά μέ ὑγείαν."
Μετά ἀπό σαράντα ἡμέρες κοιμήθηκε.
Καί ἐπαληθεύονται ἔτσι ὄχι μόνον γιά τίς Ἔνοπλες Δυνάμεις μας ἀλλά γιά ὅλο τό Ἔθνος τά λόγια τοῦ προφητάνακτος Δαυΐβ «Ἐν τῷ Θεῷ ποίσωμεν δύναμιν καί αὐτός ἐξουδενώσει τούς ἐχθρούς ἡμῶν (ψ.34) ... οὐ γάρ ἐπί τῷ τόξῳ μου ἐλπιῷ καί ἡ ρομφαία μου οὐ σώσει με (ψ.43) .... Μακάριον τό Ἔθνος, οὗ ἐστί Κύριος ὁ Θεός αὐτοῦ, λαός, ὅν ἐξελέξατο ( ὁ Κύριος) εἰς κληρονομίαν ἐαυτῷ (ψ. 32)».
Σήμερα πόσο μποροῦμε νά ζοῦμε καί νά αἰσθανόμαστε ἔτσι, ὅταν μᾶς σερβίρονται τόσο ὡραῖα τά μηνύματα τοῦ διεθνισμοῦ, τῆς παγκοσμιοποίσεως, τῆς καπιταλιστικῆς καί ὑλιστικῆς νοοτροπίας; «Γι’ αὐτό καί 170 χρόνια τώρα, γράφει ὁ καθηγητής Γιανναρᾶς τό 1997, δέν ξέρουμε τί νά ἀποκάνουμε μέ τά πιό ἁπτά κατάλοιπα τῆς Ἑλληνικῆς οἰκουμενικότητας: τήν βυζαντινή μας παράδοση καί ἐκκλησιαστική ὀρθοδοξία. Ὁ μεταπρατικός διεθνισμός τῶν «προοδευτικῶν» μας διανοουμένων ταύτισε τό Βυζάντιο μέ τόν δυτικό σκοτεινό Μεσαίωνα καί τήν ἐκκλησιαστική ὀρθοδοξία μέ τή θρησκεία ὅπως τή γνώρισε ἡ Δύση ὡς «ὄπιο τοῦ λαοῦ». Ἡ ἀντίσταση τῶν «συντηρητικῶν» ἦταν ἐξίσου μεταπρατική: Μεταποίησαν τή ζωντανή ἑλληνική παράδοση σέ ἐθνικιστικό ἰδεολόγημα, σέ κούφια κρατική ρητορεία» (Μνήμη 1922, 1997).
Σήμερα ἀκούγονται φωνές νά βγάλουμε τίς εἰκόνες ἀπό τά δημόσια κτίρια, τόν τίμιο Σταυρό ἀπό τό λαιμό τους οἱ δικαστές, νά παραχαράσσουμε τήν ἱστορία μας σέ διδακτικά βιβλία ἤ νά προτείνονται ἀνιστόριτα βιβλία ἱστορίας σέ ἐπίσημες κρατικές ἱστοσελῖδες, ἀπό ἐπίσημα χείλη ἐπίσης νά διδάσκονται τά Ἑλληνόπουλα τήν ἀγγλική γλώσσα ὡς δεύτερη ἐθνική καί νά ἀλλάξουμε τό σχεδόν 4.000 ἐτῶν ἀλφάβητό μας μέ τό λατινικό καί ἄλλα πολλά.
Γράφει ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης: «Δύστυχη Ἑλλάδα, νά ‘ταν οἱ ξένοι μονάχα. Μά καί οἱ Ἕλληνες; Καί καλά, οἱ Ἕλληνες γενικά. Μά καί οἱ πιό κοντινοί μας, οἱ «διανοούμενοι»; Νά βλέπουν τόν τόπον τους μέ συγκατάβαση, σά μιά ὁποιαδήποτε μικρή χώρα τῆς Μέσης Ἀνατολῆς; ... Ἔ, λοιπόν, κι ἐγώ θά τό ἐξομολογηθῶ μέ μιάν εἰλικρίνεια πού δέν ἀξίζει νά τήν εἰρωνευθεῖ κανείς: νιώθω ἕνας ἀριστοκράτης πού ἔχει - ὁ μόνος πού ἔχει – τό προνόμιο νά λέει τόν οὐρανό «οὐρανό» καί τή θάλασσα «θάλασσα», ἀκριβῶς ὅπως ἡ Σαπφώ, ἀκριβῶς ὅπως ὁ Ρωμανός, ἐδῶ καί χιλιάδες χρόνια, καί μόνον ἔτσι νά βλέπω ἀλήθεια τό γαλάζιο τοῦ αἰθέρος ἤ ν’ ἀκούω τό ρόχθο τοῦ πελάγους» (Τό χροικό μιᾶς δεκαετίας,1974).
Σεβασμιώτατε, ἐπιτρέψτε μου νά τελειώσω κατά τήν ἐπίσημη καί πανηγυρική αὐτή ἡμέρα πού τιμοῦμε τίς ἔνδοξες Ἔνοπλες Δυνάμεις τοῦ Ἔθνους μέ δύο ρήσεις πού ἠχοῦν μέσα μου πάντοτε καί ἔχουν πολλά νά μᾶς ποῦν:
Ἡ πρώτη εἶναι τοῦ Γεωργίου Σεφέρη: «Εἴμαστε ἕνας λαός μέ παλικαρίσια ψυχή, πού κράτησε τά βαθιά κοιτάσματα τῆς μνήμης του σέ καιρούς ἀκμῆς καί σέ αἰῶνες διωγμῶν καί ἄδειων λόγων. Τώρα πού ὁ τριγυρινός μας κόσμος μοιάζει νά θέλει νά μᾶς κάνει τρόφιμους ἑνός οἰκουμενικοῦ πανδοχείου, θά τήν ἀπαρνηθοῦμε ἄραγε αὐτή τή μνήμη (αὐτή ἡ παράδοση); Θά τό παραδεχτοῦμε τάχα νά γίνουμε ἀπόκληροι; Δέ γυρεύω μήτε τό σταμάτημα, μήτε τό γύρισμα πρός τά πίσω. Γυρεύω τό νοῦ, τήν εὐαισθησία καί τό κουράγιο τῶν ἀνθρώπων πού προχωροῦν ἐμπρός ... Βρισκόμαστε σ’ ἕνα σταυροδρόμι. Δέν εἴμασταν ποτέ ἀπομονωμένοι. Μείναμε πάντα ἀνοιχτοί σ’ ὅλα τά ρεύματα - Ἀνατολή καί Δύση. Καί τ’ ἀφομοιώναμε θαυμάσια τίς ὧρες πού λειτουργούσαμε σάν εὔρωστος ὀργανισμός» (Ἡ γλώσσα στήν ποίησή μας,1964).
Καί ἡ δεύτερη εἶναι τοῦ στρατηγοῦ Μακρυγιάννη: «Εἶμαι ἕνας μικρός Ἕλληνας» δηλ. εἶμαι ἕνας πιστός Ἕλληνας Ὀρθόδοξος. Εὐχαριστῶ.

Νικόλαος Μεσσαλᾶς

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Την είχα ξεχάσει την σημερινή μέρα ως αυτή της εορτής του στρατού. Η ομιλία του κ. Μεσσαλά πολύ καλή. Τον συγχαίρω διότι συνδέει την σημερινή ημέρα με την πίστη. Χωρίς πίστη στον Θεό και στα ιδανικά της Πατρίδος δεν μπορεί να υπάρξει με γενναιότητα αποτελεσματικός αγώνας.

Ανώνυμος είπε...

Κάτι το θετικό ήταν και αυτό. Συνήθως οι ομιλητές σε τέτοιες εορτές μιλάνε για οτιδήποτε εκτός από τον συνδυασμό της θρησκευτικές εορτής με τον εορτασμό της ημέρας. Ο κ. Μεσσαλάς κατάφερε να μιλήσει λαμπρά. Του αξίζουν συγχαρητήρια για τον κόπο του.

Ανώνυμος είπε...

Γιατί αυτός ο εορτασμός του στρατού με την γιορτή της Παναγίας; Είναι δυνατόν η Παναγία να προστατεύει και να ευλογεί τα όπλα; Γιατί αυτός ο συνδυασμός Πατρίδας και εκκλησίας. Ο απόστολος Παύλος κάπου λέει για υπέρβαση του Χριστιανισμού με αυτά.

Ανώνυμος είπε...

Τα λόγια του Σεφέρη και του Ελύτη μου άρεσαν. Με εντυπωσίασαν και οι λόγοι στου Ξενοφώντα. Τις περισσότερες φορές οι ομιλητές σε τέτοιες εορτές αρκούνται στην αντιγραφή ή στο να λένε τα συνηθισμένα για να περάσει η ώρα. Εδώ ο κ. Μεσσαλάς μίλησε από καρδιάς και τα είπε εξαιρετικά.

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα κύριε καθηγητά. Σας είχα στο πειραματικό και διατηρώ τις καλύτερες των αναμνήσεων από την διδασκαλία σας καθώς και την ζεστή επικοινωνία που είχατε μαζί μας.
Ειρήνη

Ανώνυμος είπε...

Δεν είναι δυνατόν να ερμηνεύεται τόσο στενά θεολογικά η πίστη μας. Ποιός Πατέρας ερμηνεύει έτσι την χρισ. πίστη που να είναι αποδεκτή απο την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας; Έτσι κατανοούν οι Εβραίοι την σχέση τους με τον Θεό (Π.Διαθήκη)-αλλά ο Θεός επεμβαίνει διακριτικά και σταδιακά διορθώνει αυτό το φρόνημα (π.χ. προφ.Ιωνάς,περιπέτειες του προφ. Ηλία, ακόμη και οι ιστορικές περιπέτειες τοι "εκλεκτού" λαού). Δεν μπορούμε να κατανοούμε την πίστη μέσα απο το πως αισθάνεται αυτήν ο Κολοκοτρώνης , ο Μακρυγιάννης κλπ,.οσο μεγάλες προσωπικότητες κι άν είναι. Αυτός ο συσχετισμός αρχαιοελληνικού μεγαλείου, νεωτέρας ιστορίας κλπ, πως συσχετίζεται με την οικουμενικότητα της Εκκλησίας- μήπως ιδεολογικοποιούμε την πίστη, κάνοντάς την υπηρέτρια ελασσόνων αξιών;Εξ άλλου τέτοια σύνδεση συναντάται και στούς μη χριστιανικούς λαούς, και σε σχιματικούς (π.χ. Σταυροφορίες), οι ιεροί πόλεμοι στην Ευρώπη κλπ.Απο πότε ο θεός αγαπαει περισσότερο τους αμυνόμενους Έλληνες (που δεν είναι πάντοτε αμυνόμενοι ασχέτως των πραγματικών ή μη αιτιών που επικαλούνται),απο τους εχθρούς των; Η θεία οικονομία δεν αφορά τους πάντες; μήπως θα πρέπει να δούμε πως θεολογεί η Εκκλησία τα της μεταπτωτικής καταστάσεως και σε ποιά προοπτική τα εντάσσει, αντί να καυχόμεθα για την ευνοική στάση του Θεού προς τους Έλληνες; μήπως θα πρέπει επισης να δούμε πως παρήχθησαν όλα αυτά και ποιές ιδεολογίες τα γέννησαν; τι εξυπηρετούσαν;....
Υάκινθος.

Νικόλαος Μεσσαλάς είπε...

Σεβαστέ μου π. Υάκινθε,
Απορώ πώς κάνετε τόσες επεκτάσεις καί ερμηνείες.Η κεντρική ιδέα της ομιλίας είναι να δείξει, ότι το περιεχόμενο της ζωής μας ήταν και πρέπει να είναι η πίστη και ότι όλα τα έργα μας διαποτίζονται από αυτή. Αυτή είναι η παράδοσή μας. Σήμερα κρατούμε αυτή την παράδοση;
Τώρα η Παναγία Μητέρα του Θεου μας δεν είναι Υπέρμαχος Στρατηγός; Έχει σχέσει αυτό με Εβραϊσμούς ή με ιστορικά γεγονότα; Κάθε εθνικισμός ή φυλετισμός απαράδεκτος εκκλησιασικώς και θεολογικώς.
Το να είμαι "ένας μικρός Έλληνας" (στρατηγός Μακρυγιάννης) δηλ. ένας πιστός Έλληνας Ορθόδοξος ως αυτοσυνειδησία αυτό μπορεί να αποτελεί όλα αυτά που μου λέτε; Συγγνώμη δεν τα συμμερίζομαι.
Πάντως Σας ευχαριστώ για τά σχόλιά Σας, δεν είχα καμμία πρόθεση για να δημιουργηθούν τέτοια και γι αυτό ζητώ συγγνώμη.
Με αγάπη Χριστού ζητώ τις ευχές Σας.
Νικόλαος Μεσσαλάς