Ανατροπή της μαγείας - Θανάσης Παπαθανασίου

Τα μυστήρια βρίσκονται στην καρδιά της εκκλησιαστικής ζωής. Και συνιστούν ελεύθερη συνάντηση του εργαζόμενου Θεού με τους συν-εργαζόμενους ανθρώπους. Δυστυχώς, όμως, εύκολα μπορούν να εκφυλισθούν σε μαγεία και σε ριτουαλισμό. Στη μαγεία και τον ριτουαλισμό υποτίθεται ότι από μόνη της η τελετή (ritual), όπως η ακριβής εκτέλεση μιας συνταγής, παράγει αποτελέσματα αυτομάτως, δηλαδή ανεξάρτητα από την διάθεση, την πρόθεση, την πίστη και τον τρόπο ζωής του πιστού. Ο Χριστιανισμός αποτελεί ξεκάθαρα τον αντίποδα της μαγείας και του ριτουαλισμού. Ωστόσο η μαγεία παραμένει  η πλέον παντοδύναμη και η πλέον δημοφιλής θρησκεία. Πάντα ευέλικτη, πάντα διαβρώνει την εκκλησιαστική ζωή. Ο λόγος είναι οδυνηρά απλός: πρόκειται για τον εύκολο δρόμο. Δεν απαιτεί προσωπική ευθύνη, λήψη απόφασης και ηθική ανταπόκριση στις εντολές του Θεού. Η μηχανιστική εκτέλεση της εντολής αρκεί!

...Ενδεικτικά θα μνημονεύσω την συμβολή δύο διακεκριμένων μοναχών στη μάχη του ριτουαλισμού, του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη και του αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Η συμβολή τους αφορά τα μυστήρια του βαπτίσματος και της εξομολόγησης.

Ο Νικόδημος υποστήριξε ότι όποιος έχει αποκτήσει περιουσία με αρπαγές και αδικίες, δεν συγχωρείται απλώς με το να μεταμεληθεί, ακόμα κι αν βαπτίσθηκε μετά την διάπραξη της αδικίας. Το βάπτισμα δεν γεννά σωτηρία αν δεν συνοδεύεται από φιλότιμη προσπάθεια για ευαγγελικό τρόπο ζωής. Ο άδικος, υποστήριξε ο Νικόδημος, πρέπει να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη και να επιστρέψει στον αδικημένο όσα του στέρησε. Παρόμοια, ο Κοσμάς, επέμεινε πως, ακόμα κι αν τον δράστη της αδικίας τον συγχωρήσουν όλοι οι πνευματικοί, όλοι οι ιερείς κι όλοι οι Πατριάρχες, αυτός θα παραμείνει ασυγχώρητος αν δεν τον συγχωρήσει ο αδικημένος- ανεξάρτητα από το αν ο αδικημένος είναι Ορθόδοξος Χριστιανός, δυτικός Χριστιανός ή Εβραίος.

Θανάσης Παπαθανασίου

 ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ