Τό μεγαλεῖο τῆς μάνας - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή ΙΖ΄Ματθαίου

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Τό μεγαλεῖο τῆς μάνας

 « Ἐλέησόν με, Κύριε, υἱέ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται» (Ματθ. ιε 22)

          Ὁ πόνος τῆς μάνας στήν πιό τραγική του μορφή. Τό νεαρό κορίτσι της βρίσκεται ὑπό τήν ἐπιρροή τοῦ ἀνθρωποκτόνου διαβόλου καί βασα­νίζεται φρικτά.  Αὐτή ἡ κατάσταση γίνεται μαχαί­ρι δίκοπο πού τρυπᾶ τή μητρική καρδιά σέ κάθε ὥρα. Δέν ἀντέχει ἄλλο ἡ Χαναναία μάνα  νά βλέπει τό βλάστημα τῶν σπλάγχνων της νά ὑποφέρει. Μόνη της παρηγοριά εἶναι ὁ Διδά­σκαλος ἀπό τή Ναζαρέτ. Σ᾽ Αὐτόν τρέχει καί αὐ­τόν ἱκετεύει. Τί παράξενο ὅμως! Ἐκεῖνος πού σέ κάθε του βῆμα σκορπίζει τήν ἀγάπη, τώρα φαί­νεται νά μήν ἀκούει. Στήν παρέμβαση τῶν Μαθη­τῶν Του κάμνει τή στάση του ἀκόμη πιό σκληρή. Καί τοῦτο γιατί εἶχε τό σκοπό του. Ἤθελε νά ἀναδείξει τό λαμπρό διαμάντι καί νά φανερώσει τή λάμψη του στόν κόσμο πού τόν ἀκολουθεῖ. 

Κι ὅταν ὁ σκοπός Του ἐκπληρώνεται, καί ἡ πίστη τῆς χαροκαμμένης μάνας τόν νικᾶ, τότε τῆς δίνει αὐτό πού θέλει. Ἀνθρωπίνως ἡ γυναίκα ἐκείνη ἐξευτελίστηκε, ἀφοῦ ὁ Κύριος τή χαρακτήρισε ὡς σκυλάκι. Ὅμως ἡ μάνα γιά τό παιδί της εἶναι πάν­τα ἕτοιμη νά ὑπομείνει τά πάντα. Ταπεινώσεις, κόπους, ἀκόμη καί θάνατο. Παραμονή τῆς ἑορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν σήμερα, πίσω ἀπό τούς ὁποίους κρύβονται μητέρες ἡρωΐδες, καί ἐν ὄψει τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντῆς πού γιά τήν Ὀρθό­δοξη Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ ἑορτή τῆς Μητέρας, ἡ Χαναναία τοῦ Εὐαγγελίου μᾶς δίνει τήν ἀφορμή νά ἀσχοληθοῦμε μέ τό πιό ἀγαπημένο πρόσωπο πάνω στή γῆ. Μέ τό πρόσωπο τῆς Μητέρας, τῆς μάνας, τῆς μάμας.

******

«Ἐλέησόν με Κύριε, υἱέ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται»

          Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος συχνά ἐρωτοῦσε: «τί μητρός συμπαθέστερον» (PG. 35,

869); Ὑπάρχει πιό ἀγαπητό πρόσωπο ἀπό τήν μητέρα; Καί ἀπαντοῦσε: «Οὐδέν μητρός εὐσ­πλαγχνικότερον». Δέν ὑπάρχει ἄλλο πρόσωπο, πού νά διαθέτει περισσότερη ἀγάπη ἀπό τήν μη­τέρα. Καί πρόσθετε:  «Αὐτό τό λέγω, γιά νά σᾶς παραγγείλω νά ἀγαπᾶτε τίς μητέρες».

          Τήν ἀγάπη πρός τή μητέρα βέβαια νομοθετεῖ ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Στήν πέμπτη ἐντολή τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου ὁ ἄνθρωπος προτρέπεται νά «τιμᾶ τόν πατέρα καί τή μητέρα» του. Στό βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πού φέρει τόν τίτλο Τωβίτ, τό Πνεῦμα τό Ἅγιο παραγγέλλει:  «Παιδίον ..., μή ὑπερίδῃς τήν μητέρα σου· τίμα αὐτήν πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου καί ποίει τό ἀρεστόν αὐτῇ καί μή λυπήσῃς αὐτήν» (δ´3-4). Παιδί μου, μήν ἀδιαφορήσεις γιά τή μητέρα σου. Νά τήν τιμᾶς σέ ὅλη σου τή ζωή καί νά κάμνεις αὐτό πού τήν εὐχαριστεῖ. Πρόσεχε, ὥστε νά μή τήν λυπήσεις ποτέ. Μάλιστα ὁ Μωσαϊκός Νόμος τιμωροῦσε πολύ αὐστηρά τούς παραβάτες τῆς πέμπτης ἐντολῆς τήν ὁποία ἀναφέραμε προηγου­μένως. Στούς ἔνοχους ἐπέβαλλε καί αὐτόν τόν θάνατο. Ὁ νόμος ἔλεγε πώς «ὅποιος κακολογήσει τόν πατέρα ἤ τή μητέρα του, πρέπει νά θανατώ­νεται».

Αὐστηρές φαίνονται οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ στό συγκεκριμένο θέμα. Ὅμως, ἀδελφοί μου, ἡ μητέρα δέν εἶναι κάτι τό μικρό καί ἀσήμαντο. Τό νά  γίνει μιά γυναίκα μητέρα εἶναι γεγονός ἱερό καί ἅγιο. Ἡ μητέρα εἶναι πρόσωπο ὑψηλό καί εὐλογημένο· Εἶναι μορφή ἱερή. Γιά τή γυναίκα ἡ μητρότητα εἶναι «περιεχόμενο ζωῆς, ἀποστολή καί καθῆκον πού ξεπερνᾶ ὅλα τά ἄλλα. Εἶναι ἡ κλήση πού τῆς ἔχει γίνει ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεόν νά συνεργάζεται μαζί του στό ἔργο τῆς δημι­ουργίας καί τῆς ἀνάπτυξης τῶν ἀνθρώπων. Γιατί ἡ μητέρα δέν εἶναι μόνο ἐκείνη πού θά φέρει τόν ἄνθρωπο στόν κόσμο, ἀλλά ἐκείνη πού θά τόν παιδαγωγήσει, θά τόν ἀναπτύξει ψυχικά καί σωματικά. Εἶναι ὁ κατ᾽ἐξοχήν παιδαγωγός.

          Ἡ πραγματική μάνα εἶναι γιά τήν οἰκογένεια πηγή χαρᾶς καί εὐτυχίας, τόπος ἀσφάλειας καί ἠρεμίας. Εἶναι καταφυγή τῶν πονεμένων καί τῶν πλανεμένων. Ἡ οἰκογένεια καθημερινά ἀπολαμ­βάνει τήν εὐλογία τῆς μητρικῆς στοργῆς καί ζεῖ ἀπό τή δύναμη τῆς θυσίας της. Γιατί ἡ μητέρα εἶναι ἡ προσωποποίηση τῆς θυσίας. Εἶναι αὐτή πού λυώνει σάν λαμπάδα μέρα καί νύχτα γιά τά παιδιά της. Ἀγρυπνᾶ δίπλα στό προσκέφαλο τοῦ παιδιοῦ της. Ξεχνάει τελείως τή δική της ἀνάπαυ­ση καί ξεκούραση. Καί χίλιες ζωές ἄν εἶχε θά τίς πρόσφερε γιά τή σωτηρία καί τήν ὑγεία τοῦ παιδιοῦ της.

          Ἡ μητέρα βάζει παντοῦ τή σφραγίδα της. Δίνει μορφή  στή ψυχή τῶν παιδιῶν της. Ὁρίζει τή στάθμη τῆς ποιότητας τῆς οἰκογένειας. Κι ἔτσι γίνεται πραγματικότητα ὁ λόγος ὅτι «ἡ μητέρα ἀντιπροσωπεύει τόν θρίαμβο τῆς ζωῆς ἐπί τοῦ θανάτου». Τῆς σωματικῆς ἀλλά καί τῆς ψυχικῆς. Ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος ἔλεγε γιά τή μητέρα του τήν Μόνικα ὅτι, «οἱ ὠδῖνες της γιά νά μέ γεννήσει πνευματικά, ἦταν σκληρότερες ἀπό ἐκεῖνες πού ἔνοιωσε γιά νά μέ γεννήσει σαρκικά. Ἦταν γυναίκα μονάχα ὡς πρός τά ἐνδύματα, ἀλλά ἦταν ἀρρενωπή ὡς πρός τήν πίστη. Ἡ σάρκα τῆς μητέρας μου μέ ἐγέννησε γιά τήν πρόσκαιρη ζωή, μά ἡ καρδιά της μέ ἐγέννησε γιά τήν αἰώνια».

*****

          Ἀπό τή μητέρα ἐξαρτᾶται καί ἡ ἀναγέννηση τοῦ ἔθνους, τῆς πατρίδας ἡ δόξα καί τό μεγαλεῖο. Γιατί οἱ μητέρες θά τοῦ δώσουν τούς ἄνδρες, τούς οἰκοδόμους τῆς ἐθνικῆς ὑπόστασης.

          Μήπως ὅμως καί ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀπό τά χέρια τῶν μητέρων δέν θά πάρει τούς ἱερεῖς καί τούς ἱεραποστόλους της;  Οἱ μητέρες θά ἑτοιμάσουν τούς λειτουργούς τοῦ Ἁγίου Θυσιαστηρίου, ὁδηγώντας τά παιδιά τους στήν Ἐκκλησία ἀπό μικρά, κατηχώντας τα μέ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, διδάσκοντάς τους τήν προσευχή καί τήν ἀγάπη στόν Χριστό, ἁγιάζοντάς τα μέ τά ἱερά Μυστήρια.

          Μητέρα! ... Τόσο μεγάλο τό ἔργο καί τόσο ἱερό, ὥστε ἡ Ἁγία Γραφή νά τονίζει ὅτι ἀπό αὐτό ἐξαρτᾶται ἡ σωτηρία καί ἡ αἰώνια ἀποκατάσταση τῆς γυναίκας. «Σωθήστεαι, λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ἡ γυναίκα διά τῆς τεκνογονίας» (Α´Τιμ. β´15). Θά ὑψωθεῖ μέ τή γέννηση καί τήν ἀνατροφή παιδιῶν. Εἶναι ὅμως καί τόσο ἀναγκαῖο γιά τή γυναικεία ὕπαρξη, ὥστε ἡ ἄρνησή της νά γίνει μητέρα, τή στιγμή πού ἄλλες γυναῖκες θλίβονται, διότι παρά τόν πόθο τους, ὁ Θεός δέν τούς ἐχάρισε τῆς μητρότητας τή χαρά καί τήν τιμή, νά ὁδηγεῖ σέ «ψυχική στείρωση». Κάμνει τή ψυχή παγωμένη, χωρίς αἰσθήματα ὑψηλά καί εὐγενῆ, χωρίς στοργή, χωρίς συγκινήσεις ἀνώτερες, μέ κενό ἀνικανοποίητο στήν καρδιά καί προπαντός  ξεκομμένη ἀπό τόν οὐρανό.

          Ἡ ψυχική σωτηρία, ὁ ἁγιασμός τῆς γυναί­κας, τό αἰώνιο μέλλον της ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ἀνταπόκριση στήν ἀποστολή της νά εἶναι μητέρα. Ὅπως τό ὅρισεν ὁ Θεός.

*****

Γιά νά μπορέσει ὅμως μιά μητέρα νά ἀνταποκριθεῖ στήν ἀποστολή της χρειάζεται νά ἔχει τίς ἀρετές πού στόλιζαν τίς ψυχές τῶν μητέρων τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν. Ἡ Ἁγία Ἐμμέλεια ἡ μητέρα τοῦ Μ.Βασιλείου εἶναι ἡ γυναίκα πού βαδίζει σταθερά τό δρόμο τῆς θυσιαστικῆς πολυτεκνίας μέ ἐννέα παιδιά στό πλευρό της  καί ἕνα πού τῆς ἔφυγε νωρίς γιά τόν οὐρανό. Ἡ ἁγία Νόνα, ἡ μητέρα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου, εἶναι ἡ μάνα τῆς ἀπόλυτης πίστης στόν Θεό, τοῦ θυσιαστικοῦ σταυροῦ τοῦ πόνου καί τῆς ἀπέραν­της προσευχῆς. Ἡ ἁγία Ἀνθοῦσα ἡ μητέρα τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου εἶναι τό ἄνθος τῆς χριστια­νικῆς ἀρετῆς ἡ ὁποία πάνω στό ἄνθος τῆς ἡλικίας της, στά εἴκοσί της χρόνια, σήκωσε σταθερά καί ἀταλάντευτα τόν σταυρό τῆς χηρείας καί τῆς θυσιαστικῆς ἀφοσίωσης στήν ἀγωγή τοῦ παιδιοῦ της· τοῦ μεγαλύτερου ἱεροκήρυκα τῶν αἰώνων καί τῶν γενεῶν.

      

    Πάνω ἀπ᾽ὅλες τίς μητέρες ὅμως στέκεται ἡ Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀγάπη της συγκινεῖ κάθε ἀνθρώπινη ψυχή. Καί ὁ Κύριος  ἀπό τό ὕψος τοῦ Σταυροῦ Του, δείχνοντας τόν ἀπέραντο σεβασμό Του στό ἱερό πρόσωπό της  θά πεῖ στόν Ἰωάννη «ἰδού ἡ μήτηρ σου».

********

«Ἐλέησόν με Κύριε, υἱέ Δαυΐδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται»

          Ἀδελφοί μου, στό πρόσωπο τῆς Χαναναίας τοῦ Εὐαγγελίου βλέπουμε κάθε μητέρα. Μπροστά της ὑποκλινόμαστε μέ σεβασμό, διότι αὐτή εἶναι τό λίκνο τοῦ πολιτισμοῦ. Ὁ δημιουργός τῆς προ­όδου. Τό βάθρο τῆς κοινωνίας. «Ἡ μεγαλύτερη ἡρωΐδα τῆς ἱστορίας».

          Καί σεῖς,  ὦ χριστιανές μητέρες, χωρίς ἀνα­βολή ἐνισχύσετε τήν πίστη σας στόν Χριστό, ἀναλάβετε τόν ζυγό Του μέ προθυμία καί ἀφο­σίωση, γονατίστε σέ θερμή ἀπό βάθους ψυχῆς προσευχή, ζήσετε μέ συνέπεια τή χριστιανική ζωή, δώσετε παράδειγμα στά παιδιά σας, μελετᾶτε οἱ ἴδιες τό λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά στολίζετε τίς ψυχές σας μέ τά διαμάντια τῆς πίστης, τῆς ὑπομονῆς καί τῆς ἐλπίδας. Τότε θά ἔρχεται καί τό ἄλλο λουλούδι πού φέρνει τήν ἄνοιξη στίς ψυχές τό μητρικό χαμόγελο, ἡ ἐλπίδα τῆς ζωῆς.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό Ναό  Ἁγίου Ἰωάννου Λευκωσίας,  Κυριακή 29.01.2017