Ἐμεῖς καί τό ἐπάγγελμα - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Δ΄Ματθαίου

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἐμεῖς καί τό ἐπάγγελμα

« Προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτόν» (Ματθ. η΄5)

          Ὁ ἑκατόνταρχος πού πῆγε σέ συνάντηση τοῦ Κυρίου ἦταν ἀξιωματικός τοῦ ρωμαϊκοῦ στρατοῦ. Ἦταν δηλαδή ἄνθρωπος πού ἐρχόταν συνεχῶς σέ ἐπαφή μέ στρατιῶτες πού ἡ σκληρότητα τοῦ πολέμου καί τά αἵματα πού ἔβαφαν τά χέρια τους, τούς σκλήρυναν καί τήν καρδιά καί τούς καθιστοῦσαν τραχεῖς στούς τρόπους συμπεριφορᾶς. Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ἦταν ἄνθρωπος  συνηθισμένος στήν τραχύτητα τοῦ πολέμου. Παρ᾽ ὅλα αὐτά ὅμως παρουσιάστηκε μπροστά στόν Χριστόν, ὁ ὁποῖος φαινομενικά ἦταν ὑποτελής του, ἐφ᾽ ὅσον τό ἰουδαϊκό ἔθνος ἦταν ὑπόδουλο στούς ρωμαίους, μέ πολλή συστολή, καί τόν παρεκάλεσε μέ εὐγένεια γιά τόν ἄρρωστο δοῦλο του. Ἡ ὅλη συζήτηση, πού ἔγινε ἀνάμεσα σ᾽ αὐτόν καί τόν Κύριο, τόν ἀπέδειξε ἄνθρωπο πολύ μεγάλης πίστεως, τόσο πού νά τόν ἐπαινέ­σει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Τό θαυμαστό παρά­δειγμα τοῦ ρωμαίου ἐκείνου ἀξιωματικοῦ μᾶς  δίνει τήν εὐκαιρία νά δοῦμε, πῶς εἶναι δυνατόν καί ἐμεῖς μέσα ἀπό τό ὁποιοδήποτε ἐπάγγελμα πού ἀσκεῖ ὁ καθένας μας νά εὐαρεστήσουμε στόν Ἅγιο Θεό.

****

«Προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτόν»

          Τό πρῶτο πού μᾶς κάμνει ἐντύπωση εἶναι τό ὅτι ὁ ἱερός εὐαγγε­λιστής δέν μᾶς διέσωσε τό ὄωομα τοῦ ρωμαίου ἐκείνου ἀξιωματικοῦ, κάτι πού ἔκανε ὁ εὐαγγελιστής Λουκᾶς στό βιβλίο τῶν Πράξεων τῶν Ἀποστόλων μέ ἕνα  ἄλλο ρωμαῖο ἀξιωματικό, ἑκατόνταρχο καί αὐτόν, τόν Κορνήλιο· Ἡ παράλειψη τοῦ ὀνόματος τοῦ ρωμαίου ἀξιωματικοῦ ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Ματθαῖο δέν εἶναι τυχαία. Ταπεινός ἄνθρωπος καθώς ἀποδεικνύεται ἐκ τῶν πραγμάτων ὁ ἑκατόνταρχος, μᾶς διδάσκει ὅτι δέν πρέπει νά ἐπηρεαζόμαστε ἀρνητικά ἀπό τό ὁποιοδήποτε ἐπάγ­γελμα  ἐξασκοῦμε.  Οὔτε ἡ αἴγλη καί ἡ λάμψη, οὔτε καί ἡ φύση τοῦ ἐπαγγέλματος τοῦ ἀξιωματι­κοῦ καί μάλιστα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης δέν ἐπέδρα­σαν ἀρνητικά στόν ἑκατόνταρχο. Δέν ἐμφανίζεται ἀγέρωχος, ἀλλαζονικός καί αὐταρχικός. Ἄνθρω­πος πού ξέρει μόνο νά δίνει διαταγές καί θέλει ὅλοι νά στέκονται προσοχή μπροστά του καί μέ δουλικό φρόνημα. Ὄχι. Ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος παρ­έμενε εὐγενής, συμπαθής στόν πόνο τοῦ ἄλλου καί πολύ ταπεινός, ὅπως εἴπαμε. Κάτι ἀνάλογο συνέβη μέ δύο ἄλλες μεγάλες μορφές τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Τόν Μωϋ­σῆ καί τόν Δαυΐδ.

          Ὁ μέν Μωϋσῆς ἀνατράφηκε στά ἀνάκτορα τῆς Αἰγύπτου ὡς «υἱός θυγατρός Φαραώ» (Ἑβρ. ια´24). Μεγάλωσε σάν γιός τῆς κόρης τοῦ Φαρα­ώ. Καί ὅμως ἔμεινε ἀνεπηρέαστος ἀπό τά ἀξιώμα­τα, τίς τιμές, τή χλιδή καί τήν ὅλη καλοπέραση τῶν ἀνακτόρων.

          Ὁ Δαυΐδ πάλι ἦταν βασιλιάς καί εἶχε τόσες ὑπο­θέσεις τοῦ κράτους καί τῶν ὑπηκόων του νά διευθετήσει· εἶχε ἀναλάβει τόσους πολέμους ἐ­ναντίον ἐθνῶν πολεμοχαρῶν πού ἐνοχλοῦσαν τόν λαό του καί ὅμως δέν ἔπαυσε νά ὑμνεῖ τόν Ἅγιο Θεό μέ τούς ψαλμούς του, νά κλαίει γιά τίς ἁμαρτίες του καί νά διατηρεῖ «καρδίαν συντε­τρι­μμένην καί τεταπεινωμένην» (Ψαλμ. 50, 19).

          Ἐδῶ πρέπει νά ὑπογραμμίσουμε ὅτι δέν εἶ­ναι ἀσήμαντο πράγμα νά διατηρεῖ κανείς τήν ἀκε­ραιότητα τοῦ χαρακτήρα του στήν ὁποιαδήποτε ἐργασία. Ὑπάρχουν ἐπαγγέλματα, πού λόγῳ τῆς φύσεώς τους εἶναι δυνατό νά γίνουν, γιά ὅσους δέν προσέχουν, αἰτία ὑποβάθμισης ψυχικῆς, ἀκό­μη δέ καί διαφθορᾶς. Σήμερα μάλιστα φθάσαμε στό σημεῖο νά γίνεται εὐρύτατος λόγος γιά τήν διαφθορά καί τήν πάταξή της σέ ὅλα τά ἐπίπεδα τοῦ κοινωνικοῦ καί ἐπαγγελματικοῦ βίου πανε­θνικῶς καί παγκοσμίως. Καί ὅλοι παραπονούμεθα γιά τά φαινόμενα σήψης καί διαφθορᾶς, χωρίς ἴσως νά ἀντιλαμβανόμαστε ὅτι καί μεῖς οἱ ἴδιοι κάπου μπορεῖ νά φταῖμε καί νά μᾶς ἐγγίζει τό θέ­μα.  Ὁπωσδήποτε μιά ὑψηλή θέση δέν εἶναι δύ­σκολο νά ἐπηρεάσει αὐτόν πού τήν κατέχει καί νά σχηματίσει ὑψηλό φρόνημα γιά τόν ἑαυτό του καί νά συμπεριφέρεται μέ αὐταρχικότητα καί μέ σκληρότητα πρός τούς ἄλλους καί μάλιστα πρός τούς ὑφισταμένους του. Ὄχι σπάνια δέ νά ἀπαιτεῖ νά ἐνεργήσουν παράνομα γιά λόγους ἀλλοτρίους. Τό ἴδιο μπορεῖ νά πάθει καί ὁ ἁπλός ἐργάτης, ἄν δέν προσέξει. Ἐπίσης μιά ἐργασία συνεχής βαρειά καί μονότονη δέν εἶναι ἀπίθανο νά συντε­λέσει στό νά γίνει κανείς νευρικός, ἀπότομος, εὔ­θικτος καί ἀγενής.

          Τό ἐπάγγελμα μπορεῖ, καί δέν εἶναι ἀπίθανο, νά γίνει πειρασμός ἀκόμη καί ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο τό ἔργάζονται οἱ ἄλλοι. Πιό συγκεκρι­μένα: ὅταν εἶσαι ἔμπορος ἤ τεχνίτης ἤ γιατρός ἤ ὅ,τι ἄλλο ἐπάγγελμα ἐξασκεῖς καί ζεῖς καί κινεῖσαι σέ μιά κοινωνία καί ἐποχή, ὅπως τή δική μας,  ὅπου κυκλοφορεῖ καί φαίνεται πώς ἐπιπλέει τό ψέμα, εἶναι πολύ εὔκολο νά ψευτίσεις κι ἐσύ καί νά ἐπιδιώκεις τό κέρδος, χωρίς νά ὑπολογίζεις τόν νόμο τοῦ Θεοῦ. Ὅταν εἶσαι ὑπάλληλος καί βλέ­πεις τούς συναδέλφους σου νά ἀδιαφοροῦν καί νά ἐργάζονται χωρίς φιλότιμο καί συναίσθηση τῶν ὑποχρεώσεών τους, εἶναι πολύ πιθανό, γιά νά μήν ἀποτελεῖς ἐξαίρεση, νά κάμεις καί σύ τά ἴδια. Χρειάζεται νά διαθέτεις ἀνδρεία ψυχῆς γιά νά μή  «συσχηματισθῇς τῷ αἰῶνι τούτῳ» (Ρωμ. ιβ´2). Ἀπαιτεῖται ἡρωϊσμός, γιά νά νικήσεις τόν ἴδιο τόν ἑαυτό σου, πού ρέπει «ἐπί τά πονηρά» (Γεν. η´21) καί εἶναι ἕτοιμος νά συμμαχήσει ἀμέσως μέ τίς εἰσηγήσεις τοῦ Πονηροῦ.

*****

          Αὐτή εἶναι ἡ ἀρνητική πλευρά τοῦ θέματος. Ὑπάρχει ὅμως καί ἡ θετική. Δέν ἀρκεῖ δηλαδή μόνο νά μή ὑποβαθμίζεται κανείς ψυχικά ἐξ  αἰτί­ας τοῦ ἐπαγγέλματός του. Τό τέλειο εἶναι νά θε­ωροῦμε τό ἐπάγγελμα, τήν ἐργασία μας ὡς μέσον  ἐξαγιασμοῦ καί ἄσκησης τοῦ καλοῦ.

          Μελετώντας τό παράδειγμα τοῦ ἑκατον­τάρ­χου συγκινού­μεθα ἀπό  τό ἐνδιαφέρον καί τήν ἀγάπη πρός τόν ὑπηρέτη του. Ἐκτός αὐ­τοῦ ὅμως, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ εὐαγγελι­στής Λουκᾶς στή δική του καταγραφή τοῦ περιστα­τικοῦ, ὁ συγκεκριμένος ἀξιωματικός «ὠκοδόμησε» στήν Καπερναούμ τήν «συναγωγή τῶν Ἰουδαί­ων» (Λουκ. ζ΄5). Διέθεσε δηλαδή χρήματα ἀπό τό προσωπικό του βαλάντιο καί ἀνθρώπους καί ὅ,τι ἄλλο χρειάστηκε γιά τήν ἀνοικοδόμηση τοῦ κτιρίου ἐκείνου τῆς προσευχῆς καί τῆς μελέτης τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Χρησιμοποίησε κατά κάποιο τρόπο τό ἐπάγγελμά του γιά τή δόξα τοῦ Θεοῦ.

          Κάτι ἀνάλογο μπορεῖ νά γίνει καί μέ τόν καθένα μας. Ἄν ἐξαιρέσουμε μερικά ἐπαγγέλματα, πού εἶναι ἄμεσα συνδεδεμένα μέ τήν ἁμαρτία καί τή διαφθορά, καί τά ὁποῖα ὁπωσδήποτε ὁ χρι­στι­ανός ὀφείλει νά τά ἀποφεύγει, ὅλα τά ἄλλα μπο­ροῦν νά μᾶς βοηθήσουν καί στήν καλυτέ­ρευ­ση τοῦ χαρακτήρα μας καί στή διάπραξη τοῦ ἀγα­θοῦ. Στήν καθημερινή πράξη μᾶς δίδονται πολλές ἀφορμές γιά νά γινόμαστε ἄνθρωποι ὑπομονῆς, πραότητας καί ταπεινοφροσύνης. Νά καταρτιζό­μαστε καί νά καλλιεργοῦμε τίς ἀρετές τῆς εὐγέ­νειας, τῆς ἀγάπης καί τῆς αὐτοθυσίας. Στήν ἄ­σκηση τοῦ ἐπαγγέλματός μας ὅταν μάλιστα ὑπ­άρχουν εἰδικές δυσκολίες, διδασκόμαστε καλύ­τε­ρα τό μάθημα τῆς προσευχῆς καί τῆς ἐξάρτησης ἀπό Ἐκεῖνον, πού κρατεῖ τά σύμπαντα στήν πα­λάμη Του.

          Ἐκτός αὐτῶν πού εἴπαμε μέχρι τώρα, νά ποῦμε ὅτι ὑπάρχει καί ἔνα ἀκόμη πεδίο δράσεως· ἐκεῖνο τῆς ἱεραποστολικῆς δράσεως μέσα στήν Ἐκκλησία μας, στήν ἐνορία στήν ὁποία ἀνήκουμε. Ἀπό τή θέση πού κατέχει ὁ καθένας  ἔχει τήν δυ­νατότητα ἕνας νά διεκπεραιώσει ὑποθέσεις τοῦ Ναοῦ τῆς ἐνορίας,  ἄλλος νά ἐργασθεῖ γιά τά παι­διά καί τούς νέους ὡς ἐκπαιδευτικός, ὡς ἀξιωμα­τικός. Ὁ γιατρός, ὁ νοσηλευτής, ὁ ἔμπορος  καί ὅλα γενικῶς τά τίμια  ἐπαγγέλματα. Παντοῦ μπο­ροῦμε νά βοηθοῦμε τούς συνανθρώπους μας καί νά δείχνουμε τή φωτεινή ἐκείνη διαγωγή, πού θά παρακινεῖ κάθε φιλότιμο ἄνθρωπο νά «δοξάζῃ τόν πατέρα ἡμῶν τόν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε΄16).

          Στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχουμε πολλές περιπτώσεις ἁγίων, πού ἁγίασαν μέσα ἀκριβῶς ἀπό τήν ἄσκηση τοῦ ἐπαγγέλματός των. Ξενοδό­χοι σάν τόν Σαμψών, σκηνοποιοί σάν τόν Ἀκύλα καί τήν Πρίσκιλλα, γιατροί σάν τούς ἁγίους Ἀναρ­γύρους καί τόσοι ἄλλοι.

****

«Προσῆλθεν αὐτῷ ἑκατόνταρχος παρακαλῶν αὐτόν»

          Ὅταν ἦρθε στή γῆ ὁ ἐνανθρωπήσας Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἐξάσκη­σε, ὅπως εἶναι γνωστό, τό ἐπάγγελμα τοῦ ξυ­λουργοῦ. Μέ τήν ἐργασία του ἐκείνη ἐξαγίασε τήν ἐργασία γενικῶς καί ταυτόχρονα ἔδωσε τή δυνατότητα τοῦ ἁγιασμοῦ σέ κάθε ἐργαζόμενο. Ἄς τόν παρακαλοῦμε λοιπόν τόν Θεάνθρωπο Κύ­ριο καί Λυτρωτή μας, πού ὡς ἄνθρωπος ἔλαβε πείρα τῶν δυσκολιῶν τῆς ἐργασίας, νά μᾶς φυ­λάσσει ἀπό τούς διάφορους πειρασμούς κατά τήν ἄσκηση τοῦ ἐπαγγέλματός μας καί νά μᾶς βοηθεῖ, νά εὐαρεστοῦμε πάντοτε ἐνώπιόν του γιά τή σωτηρία μας.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό  Ἁγίου Ἰωάννου Λευκωσίας,  Κυριακή 02.07.2017