Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018

Μεγάλη Τεσσαρακοστή - Ιωάννης Σαλογιάννης


Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Η περίοδος τῆς προετοιμασίας τῶν πιστῶν γιά τήν εἴσοδο στήν Τεσσαρακοστή βρίσκεται στό τέλος της. Περάσαμε τόν τριμερῆ νάρθηκα τοῦ ἱεροῦ οἰκοδομήματος, τῆς ἱερωτέρας περιδού τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Ἡ Κυριακή της τυροφάγου εἶναι τό μεταίχμιο  μεταξύ της προετοιμασίας καί τῆς ἐνάρξεως τῆς Τεσσαρακοστῆς. Ἀπό τόν μεγάλο κατανυκτικό ἑσπερινό της Κυριακῆς αὐτῆς ἀρχίζουμε τόν ἱερό καιρό τῆς νηστείας. Τά τροπάρια θά εἶναι κατανυκτικά, ἡ τέλεσις τῆς Θείας Λειτουργίας θά περιορισθῆ σέ μόνα τα Σάββατα καί τίς Κυριακές καί τά φαιδρά ἄμφια τῆς Ἁγίας Τραπέζης θά ἀντικατασταθοῦν μέ τά πένθιμα ἐνδύματα τῆς μετανοίας.
Ἀπό τήν Δευτέρα τῆς πρώτης ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν, τήν Καθαρά Δευτέρα, ἀρχίζει ἡ ἀρίθμησις τῶν Τεσσαράκοντα ἡμερῶν τῆς νηστείας, ἡ Τεσσαρακοστή, πού ΄΄πληροῦται΄΄ κατά τήν Παρασκευή τῶν Βαϊων.
Εἶναι ἱερός ὁ ἀριθμός τῶν ἡμερῶν αὐτῶν. Ἔχει καθορισθῆ κατά μίμηση βιβλικῶν προτύπων. Ὁ Μωυσῆς στό ὅρος Σινά νήστευσε σαράντα ἡμέρες πρίν συναντήση τόν Θεό.[1] Τό ἴδιο καί ὁ προφήτης Ἠλίας στήν ἔρημό του Χωρήβ[2].  Μά ἰδιαιτέρως γιά τήν διαμόρφωση τοῦ ἀριθμοῦ αὐτοῦ ἔχει ἐπιδράση τό παράδειγμα τοῦ Κυρίου. Ὁ Χριστός μετά τό βάπτισμά Του καί πρίν ἀρχίση τήν Δημόσια δράσι Του, ἐνήστευσε, κατά τό εὐαγγέλιο, ΄΄ἡμέρας Τεσσαράκοντα καί νύκτας Τεσσαράκοντα΄΄[3]. Ἡ νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἶναι κατά τούς Πατέρες, ‘’ἡ νηστεία τοῦ Κυρίου’’ , καθιερωθεῖσα ΄΄κατά τόν τύπον τῆς σωτηρίου Νηστείας΄΄, δηλαδή τῆς νηστείας τοῦ Σωτήρως[4].  Ὁ πιστός μέ τό βάπτισμά του ἐνοῦται μέ τόν Χριστό καί συμμετέχει στήν ζωή τοῦ Μυστικοῦ Του Σώματος. Μέ τήν Τεσσαρακονθήμερο νηστεία μιμεῖται καί συμμετέχει σέ ἕνα οὐσιῶδες περιστατικό τῆς ἐπιγείου ζωῆς Του. Ἡ Τεσσαρακοστή παίρνει κατά τόν τρόπο αὐτό ἕνα μυστικό σωτηριολογικό νόημα. Γιατί κατ’αὐτήν , ὁ πιστός μέ τή νηστεία καί τήν προσευχή ἀγωνίζεται, παλεύει κατά τοῦ Σατανᾶ, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Χριστός  ΄΄ἀνήχθη εἷς τήν ἔρημον ὑπό τοῦ πνεύματος πειρασθῆναι ὑπό τοῦ διαβόλου΄΄[5].  Ἡ Τεσσαρακοστή εἶναι γιά τοῦτο ἐποχή πνευματικοῦ ἀγῶνος , πάλης,ἀλλά καί νίκης  διότι ὁ Χριστός στόν ἀγώνα αὐτό βγῆκε νικητής καί ΄΄ἀπέστη ἀπ’αὐτοῦ΄΄ ὁ διάβολος κατησχυμένος[6]. Ὁ Χριστιανός συνεξέρχεται μαζί μέ τόν Κύριό του στήν ἔρημό της Τεσσαρακοστῆς καί συμμετέχει στούς  πειρασμούς Τοῦ , ἀπαντώντας στόν πρῶτο πειρασμό μέ νηστεία , στόν δεύτερο μέ τήν ἀδιάλειπτο λατρεία τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ καί στόν τρίτο μέ τήν ταπείνωση. Νικώντας ὅμως στόν ἀγώνα αὐτόν ὁ πιστός μαζί μέ τόν Χριστό, μπορεῖ νά βαδίση πρός τό Πάσχα, νά συσταυρωθεῖ καί νά συναναστηθεῖ μαζί Του.
Ιωάννης Σαλογιάννης




[1] Έξοδ. 24, 18.
[2] Γ’ Βας. 19, 8.
[3] Ματθ. 4, 2.
[4] Συμεών Θεσσαλονίκης, Αποκρίσεις ΝΒ, Νς
[5] Ματθ. 4, 1
[6] Λουκ. 4, 13