Ἡ ἀγωνία τῆς ψυχῆς - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Γ΄Ματθαίου

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἡ ἀγωνία τῆς ψυχῆς

«Μή μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν» (Ματθ. στ΄25)

           Στόν κόσμο τῶν ἀμέτρητων ματαιοτήτων στόν ὁποῖο ζοῦμε, ἕνα κόσμο παθολογικῆς ένα­σχόλησης μέ τά φθαρτά καί πρόσκαιρα πράγματα τῆς ζωῆς, ἕνα κόσμο πού ἔχει ἀναγάγει τήν ἐπιδί­ωξη τῶν ἐπίγειων ἀγαθῶν σέ ὕψιστο σκοπό κάθε δραστηριότητας, τά λόγια τοῦ Κυρίου πού περιέ­χει τό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα ἀκούον­ται ἴσως ὡς παράδοξα, ἀπίστευτα, ἐνδεχομένως καί ἐξωπραγματικά.

          Καί ὅμως αὐτά τά λόγια εἶναι πού ἀποτε­λοῦν τή λύση ὅλων τῶν προβλημάτων, ἀπό τά ὁ­ποῖα μαστίζεται ἡ ζωή καί ἡ κοινωνία μας. Διότι μ᾽ αὐτά ὑπογραμμίζει ὁ Κύριος πόσο μεγάλη εἶναι ἡ στοργική πρόνοια καί φροντίδα τοῦ Θεοῦ γιά τόν καθένα μας. Καί γι᾽ αὐτό τό λόγο τόσο ἔντο­να παρακινεῖ ὅλους μας νά μή δείχνουμε ὑπερβο­λική καί ἀγωνιώδη μέριμνα γιά τήν συντήρησή μας στή ζωή.

          Γιατί ὅμως ὁ Κύριος μᾶς συνιστᾶ νά μή μεριμνοῦμε μέ ἀγωνία γιά τή συντήρηση τῆς ζωῆς μας καί πῶς ἐπιτυγχάνεται αὐτό τό πράγμα;

****

«Μή μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν»

          Μέ τά ὅσα μᾶς λέγει σήμερα ὁ Κύριος εἶναι φανερό ὅτι αὐτό πού μᾶς συνιστᾶ νά ἀποφεύ­γουμε δέν εἶναι ἡ ἐργασία καί ἡ φροντίδα γιά τή συντήρηση τῆς ζωῆς μας. Ἐκεῖνο πού συνιστᾶ νά ἀποφεύγουμε, εἶναι ἡ ἀγωνία, ἡ στενοχώρια καί τό ἄγχος. Θά ἐργαζό­μαστε λοιπόν καί θά φροντί­ζουμε καί θά κοπι­άζουμε. Ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Κύρι­ος μέ τό στόμα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου μᾶς παραγγέλλει: Αὐτός πού δέν θέλει νά ἐργάζεται ἄς μή θέλει καί νά τρώγει (Β´Θεσ. γ´10). Θά ἐργαζόμαστε λοιπόν, ἀλλ᾽ ἡ ἐργασία καί δέν θά πρέπει νά μᾶς γίνεται, ὅπως λέμε, «βραχνᾶς» καί ἐφιάλτης. Δέν θά εἶ­ναι κάτι πού θά μᾶς ἀναστατώνει, κάτι πού δέν μᾶς ἀφήνει σέ ἡσυχία καί ἠρεμία ψυχική.

          Καί ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο ὁ Κύριος μᾶς συνιστᾶ νά μή μεριμνοῦμε γιά τά ὑλικά πράγματα εἶναι ὅτι αὐτή ἡ κατάσταση τοῦ ἄγχους καί τῆς ἀγωνίας ἔχει ἀποτελέσματα καταστροφικά. Φθεί­ρει τόν ἄνθρωπο σέ ὅλα τά ἐπίπεδα τῆς ὑπάρξε­ώς του. Πρωτίστως φθείρει τήν ὑγεία του τήν σωματική. Ἕνα πλῆθος ἀσθενειῶν, μέ πρώτη τήν καρδιοπάθεια, ἔχουν πολύ συχνά τήν αἰτία τους σ᾽ αὐτήν ἀκριβῶς τή βασανιστική μέριμνα. Τό χειρότερο ὅμως εἶναι ὅτι  ἡ μέριμνα φθείρει τήν ψυχική ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου. Τόν κάμνει εὐερέ­θιστο, ὀξύ καί νευρικό. Μέ τό παραμικρό ἐρεθίζε­ται, χάνει τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς του καί τήν κυριαρχία ἐπί τοῦ ἑαυτοῦ του. Φωνάζει, ξεσπᾶ στούς γύρω του. Μεταδίδει τό πνεῦμα αὐτό τῆς ἀναστάτωσης καί τῆς ἀγωνίας στούς οἰκείους του. Καί στό τέλος  ὅλοι στό σπίτι γίνονται ἀγχω­τικοί, ἀνειρήνευτοι, βίαιοι καί  ἀναστατωμένοι. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀγωνιώδους μέριμνας γίνε­ται ἕνα πρόβλημα γιά τόν ἑαυτό του καί τούς ἄλ­λους.

Καί βέβαια ὅλα αὐτά εἶναι, ὅπως λέμε, «ἀρχαί ὠδίνων». Διότι ἡ τελική κατά­ληξη ὅλων αὐτῶν τῶν καταστάσεων εἶναι ὁ ἀπο­προσανατολισμός τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν σκοπό τῆς ζωῆς του. Τόν  ἀπο­προσανα­τολίζουν ἀπό τόν ἴδιο τό Θεό, πού εἶναι ἡ πηγή τῆς ζωῆς καί τῆς εὐτυχίας του.

          Ἄν θέλουμε νά μιλήσουμε πιό πρακτικά, θά λέγαμε, ὅτι ὑπό τό κράτος αὐτοῦ τοῦ τυράννου, πού λέγεται ἄγχος, ὁ ἄνθρωπος παύει νά ἐνδια­φέ­ρεται γιά τό Θεό, γιά τή σχέση του μέ τόν Θεό, γιά τό αἰώνιο μέλλον του. Ἔτσι ὅμως γίνεται τε­λείως σαρκικός, χωματένιος. Προσκυνᾶ ἄλλο Θεό, τόν μαμωνᾶ.

Καί βέβαια  ἡ κατάληξη ὅλης αὐτῆς τῆς κατα­στροφικῆς πορεί­ας εἶναι ἡ ἀπώ­λεια τῆς Βασιλείας τῶν Ούρα­νῶν. Ὁ ἄνθρωπος μέσα στήν ἀγωνιώδη μέριμνα γιά πλουτισμό καί ὅσο τό δυνατόν μεγα­λύτερη ἄνε­ση, χάνει τήν αἰωνιότητα, δηλαδή χά­νει τό πᾶν.

Ἔτσι καταλαβαίνουμε  γιά ποιό λόγο ὁ Κύ­ριος τόσο ἔντονα συνιστᾶ σέ ὅλους μας νά μή μεριμνοῦμε μέ ἀγωνία γιά τή συντήρησή μας. Γιά νά μή φθείρουμε τήν σωματική καί τήν ψυχική μας ὑγεία καί γιά νά μή χάσουμε τήν Βασιλεία Του. Πῶς ὅμως θά τό ἐπιτύχουμε αὐτό;

****

          Ὅσο κι ἄν φαντάζει στά μάτια μας δύσκολο τό νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τήν ἀγωνιώδη μέριμνα καί τό ἄγχος πού τήν συνοδεύει, στήν πραγματι­κότητα τό ζήτημα δέν εἶναι οὔτε σύνθετο οὔτε πολύπλοκο. Ἐκεῖνο πού χρειάζεται εἶναι, αὐτά ἀκριβῶς τά ζητήματα πού ἀποτελοῦν αἰτία ἄγ­χους καί μέ­ρι­μνας, αὐτά ἀκριβῶς νά γί­νουν αἰτία πίστεως, ἠρεμίας καί γαλήνης. Προ­βλή­­ματα καί ἀνάγκες δέν θά πάψουμε ποτέ νά ἔχου­με. Τί θά κερδίσουμε λοι­πόν μέ τό ἄγχος καί τήν ἀγω­νία;  Πίστη μόνο μᾶς χρειάζεται. Πίστη στήν στοργική πρόνοια καί φροντίδα τοῦ Θεοῦ γιά τή ζωή μας.

Ἐφό­σον εἶναι ὁ Θεός Πατέρας μας εἶναι ἀδύνατο νά μᾶς ἐγ­κα­τα­λείψει. Θά φροντίσει γιά μᾶς. Ποιός Πατέρας δέν φροντίζει καί δέν παρέχει τά ἀναγκαῖα στά παιδιά του;  Ἀφοῦ εἶναι Πατέρας καί τόσο στοργικός Πατέρας, δέν μπο­ρεῖ νά παραβλέψει καί νά περιφρονήσει τά παιδιά του. Καί μάλιστα ὅταν αὐτά βρίσκονται σέ ἀνάγκη.

Πίστη λοιπόν χρειάζεται. Πίστη ἡ ὁποία, εἶναι βέβαια δῶρο καί χάρισμα τοῦ Ἁγίου Θεοῦ στόν ἄνθρωπο, τονώνεται ὅμως ἐ­κτός τῶν ἄλλων  καί μέ τήν χρήση τῆς ἁπλῆς λο­γικῆς. Αὐτή τήν ἁπλή λογική χρησιμοποιεῖ ὁ Κύ­ριος στό σημερινό εὐαγ­γέλιο. «Ἐμβλέψατε, μᾶς λέγει, εἰς τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ» καί «κα­τα­μά­θετε τά κρίνα τοῦ ἀγροῦ». Δηλαδή προσέξετε πῶς συντηροῦνται στή ζωή τά πουλιά καί πῶς αὐξάνουν τά ἀγριολούλουδα. Δέν σπέρνουν τά πουλιά, οὔτε θερίζουν, οὔτε ἀποθη­κεύουν καί ὅ­μως ὁ Θεός τούς δίνει τήν ἀπα­ραίτητη τροφή. Τό ἴδιο καί τά ἀγριολούλουδα· δέν κουράζονται, οὔ­τε γνέθουν οὔτε ὑφαίνουν· καί ὅμως ὁ Θεός τά ντύνει μέ τόση ὀμορφιά.

Λοιπόν, ὁ Θεός φροντίζει γιά τά ἄψυχα, γιά «τόν χόρτον τοῦ ἀγροῦ» καί δέν θά φροντίσει γιά σᾶς τά παιδιά Του; Δεῖξτε λοιπόν πίστη! Ἐμπιστευθεῖτε τον! Γιατί ἀφήνετε τήν καταστρο­φική μέριμνα καί τήν τυραννική ἀγωνία νᾶ σᾶς κυβερνᾶ καί νά πνίγει τήν ψυχή σας;

****

«Μή μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν»

Ἀδελφοί, καί ὅταν ἀκόμη πόλεμοι καί ταραχές συγκλονίζουν τόν κόσμο γύρω μας, ὅπως γίνεται αὐτές τίς ἡμέρες στή γειτονιά μας, ἀλλά καί στό μη­τροπολιτικό μας κέντρο, οἱ πιστοί ὀφείλουμε νά μένουμε εἰρηνικοί, μέ τήν ἐλπίδα καί τήν ἐμπι­στοσύνη μας ἀκλόνητη στόν οὐράνιο Πατέρα μας· Ἐκεῖνον ὁ Ὁποῖος φροντίζει μέ ἄπειρη στορ­γή καί ἀγάπη ἀκόμη καί γιά τά πιό ἀσήμαντα προβλήματα τῆς ζωῆς μας.

Ὅ­ταν ἡ καρ­διά μας εἶ­ναι πρῶ­τα στόν Χρι­στό, τό­τε καί τά ὑλικά παίρνουν ἄλλη ση­μα­σία καί ἄλλο νόημα· τό­τε ἁ­γι­ά­ζον­ται καί οἱ δου­λει­ές μας καί τά ὑ­λι­κά ἀ­γα­θά μας, καί ἡ ζωή μας ὁλόκληρη.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης