«Ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς» - π. Γρηγορίου Μουσουρούλη

Ἀκάθιστος ὕμνος
«Ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς»
 (Γ´Στάσις. Οἶκος Ν )
«Χαῖρε,  δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί»

Του μακαριστού 

Αρχιμανδρίτου π. Γρηγορίου Μουσουρούλη 

(†11/01/2021)

Ἀρχιγραμματέως  Ἱεράς Συνόδου

τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου

      Δύο δένδρα ξεχώριζαν μέσα στόν κῆπο τῆς Ἐδέμ, τόν Παράδεισο. Τό δένδρο τῆς ζωῆς καί τό δένδρο τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Ἀπό τόν καρπό τοῦ δένδρου τῆς ζωῆς οἱ ἄνθρωποι θά παίρναμε ὡς ἀναφαίρετο ἀγαθό τήν ἀθανασία. Ἀντίθετα ὁ καρπός τοῦ δένδρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ θά εἶχεν ὡς συνέπεια τόν θάνατο. Οἱ Πρωτόπλαστοι παρέβησαν τήν ἐντολή καί ὑπέστησαν τίς συνέπειες τῆς παρακοῆς των. Ἐξεβλήθησαν ἀπό τόν Παράδεισο καί ἀποκλεί­στη­κε γι᾽αὐτούς ἡ δυνατότητα νά πλησιάσουν τό δέν­δρο τῆς ζωῆς καί νά ἀποκτήσουν τήν ἀθανασία (Γεν. β´17).

Ἦλθεν ὅμως ὁ καιρός τῆς Χάριτος καί ὁ πανά­γα­θος Θεός ἐφύτευσεν ἄλλο δένδρο στόν παρόν­τα κόσμο, τήν Παναγία μας, τήν ὁποία ὁ ἱερός ὑμνο­γράφος χαιρετίζει ὡς «δένδρον ἀγλαόκαρ­πον»· δένδρο πού παράγει καρπούς λαμπρούς καί γλυ-κεῖς. Εἶναι δέ ὁ λαμπρός καί γλυκύς καρπός τῆς Ὑπεραγίας  Θεοτόκου «ὁ ἐξ αὐ­τῆς τεχθείς Κύρι­ος»,  ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής μας, ὁ «ἄρτος τῆς ζωῆς» ὁ ὁποῖος πάντοτε τρέφει τίς ψυχές τῶν πι­στῶν (Ἰω. 48). Τήν ἀλήθεια αὐτή θά ἀναπτύ­ξουμε στή συνέχεια.

*****

«Χαῖρε,  δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί»

         Μιλώντας ὁ Κύριος κάποτε στήν Καπερνα­ούμ, μετά τό θαῦμα τοῦ πολλαπλασιασμοῦ τῶν πέντε ἄρτων, εἶπε στούς ἀκροατές του: «ἐγώ εἰμι ὁ ἄρτος ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς· ἐάν τις φάγῃ ἐκ τοῦ ἄρτου τούτου, ζήσεται εἰς τόν αἰῶνα» (Ἰω. στ´51). Ἐγώ, λέγει, εἶμαι ὁ ἄρτος πού κατέβηκα ἀπό τόν οὐρανό καί ἔχω μέσα μου ζωή πού τή με­ταδίδω καί στούς ἄλλους. Ὅποιος φάει τόν ἄρτον αὐτόν θά ζήσει αἰώνια.

         Μόλις ἄκουσαν τά λόγια αὐτά οἱ ἀκροατές Του ἐξεπλάγησαν, ξαφνιάστηκαν, παραξενεύτη-καν.  Ὁ Κύριος ὅμως συνέχισε τόν λόγο Του καί τούς εἶπε πώς,   οἱ πρόγονοί τους πού ἔφαγαν στήν ἔρημο τό «μάννα», τήν οὐράνια τροφή πού τούς ἔστελλεν ὁ Θεός ἐπί σαράντα χρόνια, στό τέλος πέθαναν. Τώρα ὅμως, πρόσθεσε, ἐγώ θά σᾶς δώ­σω τόν ἄρτο τῆς ἀθανασίας καί, ποιός εἶναι αὐ­τός ὁ ἄρτος, αὐτό τό ψωμί πού χαρίζει στόν ἄνθρωπο τήν ἀθανασία;  «Ὁ ἄρτος, συνέχισε νά λέγει,  ὅν ἐγώ δώσω, ἡ σάρξ μού ἐστιν, ἥν ἐγώ δώσω ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς» (Ἰω. στ´51). Ὁ ἄρτος τόν ὁποῖο θά δώσω στούς πιστούς γιά νά τόν κοινω­νοῦν καί νά τρέφονται μέ αὐτόν, εἶναι ἡ ἀνθρώπι­νή μου φύση, τήν ὁποία ἐγώ θά προσφέρω θυσία γιά νά ζωοποιηθεῖ ὁλόκληρος ὁ κόσμος.

         Ἡ ἔκπληξη, πού δοκίμασαν οἱ ἀκροατές στό ἄκουσμα τῶν τελευταίων αὐτῶν λόγων, μετατρά­πηκε σέ δυσφορία. Ἄρχισαν νά λένε μεταξύ τους· ποιός μπορεῖ νά τόν ἀκούει, νά λέγει ὅτι θά μᾶς δώσει νά φᾶμε τή σάρκα του;! Καί ἄρχισαν νά φεύγουν ὁ ἕνας μετά τόν ἄλλο, κάτι πού δέν εἶχε γίνει ἄλλοτε, ἀφοῦ ὅταν μιλοῦσε ὁ Κύριος τά πλήθη τῶν ἀκροατῶν «ἐξεκρέμαντο», κρέμονταν ἀπό τά χείλη του.

         Μπροστά σ᾽αὐτό τό θέαμα ὁ Κύριος δέν ἄλλαξε στάση, ἀλλά στράφηκε πρός τούς δώδεκα Μαθητές Του καί τούς εἶπε: «μή καί ὑμεῖς θέλετε ὑπάγειν»;  Μήπως καί σεῖς θέλετε νά φύγετε; Τότε ὁ Πέτρος ἀπήντησε καί ἐκ μέρους  τῶν συμμαθη­τῶν του μέ τά ἑξῆς συγκινητικά λόγια: «Κύριε, πρός τίνα ἀπελευσόμεθα; ρήματα ζωῆς αἰωνίου ἔχεις» (Ἰω. στ´68). Κύριε, σέ ποιόν ἄλλο δάσκαλο νά πᾶμε;  Ἐσύ ἔχεις λόγια πού μεταδίδουν ζωή αἰώνια.

*****

         Τό γεγονός αὐτό πού συνέβη τότε στήν Καπερ­ναούμ μαρτυρεῖ πόσο ἐπιμένει ὁ Κύριος στήν ἀναγκαιότητα νά μεταλαμβάνουμε τό Ἄχραν­το Σῶμα καί τό Τίμιο Αἷμα Του διά τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἄλλωστε τό εἶπε ρητῶς: «ἐάν μή φάγητε τήν σάρκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώ­που καί πίητε αὐτοῦ τό αἷμα, οὐκ ἔχετε ζωήν ἐν ἑαυτοῖς» (Ἰω. στ´53). Εἶναι ὅρος ἀπαραίτητος. Ἄν δέν μετέχετε στό Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας, καμμιά ἄλλη θρησκευτική ἐκδήλωση δέν ἀποκτᾶ ἀξία. Ὅσοι μένουν μακριά ἀπό τήν Τράπεζα τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου δέν ἐξασφα­λίζουν τήν αἰώνια ζωή καί σωτηρία.

         Ὅπως ὁ σωματικός μας ὀργανισμός δέν μπο­ρεῖ νά ζήσει, ἄν δέν τρέφεται, καί ὅπως ἡ στέ­ρηση τῆς ὑλικῆς τροφῆς ἔχει δυσάρεστες συνέ­πειες ἐπί τῆς ὑγείας τοῦ σώματος, ἔτσι καί ἡ ψυχή δέν μπορεῖ νά μένει χωρίς τή δική της τροφή. Καί τροφή τῆς ψυχῆς μας εἶναι ἡ Θεία Κοινωνία, Αὐτός ὁ Ἴδιος ὁ Χρι­στός. Ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἀναντικα­τάστατη τρο­φή τῆς ψυχῆς. Αὐτή εἶναι πού συντη­ρεῖ καί προά­γει τήν πνευμα­τική μας ὑπόσταση. Μᾶς προσφέρεται ἀκριβῶς ὡς μέσον πού ἁγιάζει καί καταρτίζει πνευματικά τόν πιστό.

         Πάνω ἀπό τήν προσευχή, πάνω ἀπό τή θεία λατρεία, τή μελέτη, τά καλά ἔργα  καί τήν ἀγωνι­στική προσπάθεια τοῦ πιστοῦ βρίσκεται ἡ τακτική Κοινωνία τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Χω­ρίς τή με­τοχή μας στόν Δεῖπνο τόν Μυστικό μέ­νουμε ἀτρο­φικοί πνευματικά. Αὐτό ὅμως ἔχει ὡς συνέπεια νά μή καρποφορεῖ καί ὁ ἀγώνας μας ὁ πνευματικός. Ἐνῶ ὅταν ὁ πιστός αἰσθάνεται νά κυ­κλοφορεῖ στίς φλέβες του τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, γίνεται δυνατός. Φέρει μέσα του τό Αἷμα τοῦ Βασιλέως τῶν βασι­λευόντων καί ἔτσι νιώθει δυνα­τός. Ἀντλεῖ δύναμη ἀπό τόν Χριστό πού ἤδη τόν αἰσθάνεται μέσα του. Ἐνῶ ἀντίθετα χωρίς τή βοήθεια Ἐκείνου πολλές προσπάθειες δέν καρπο­φοροῦν. «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰω. ιε´5) μᾶς εἶπε. Ματαιοπονεῖ λοιπόν ὁ χριστι­ανός πού μένει μακριά ἀπό τό θεϊκό Τραπέζι.

****

         Στήν ἀρχή τῆς ὁμιλίας μας κάναμε λόγο γιά τά δύο δένδρα πού ξεχώριζαν μέσα στόν Κῆπο τῆς Ἐδέμ. Τό ἕνα ἀπ᾽αὐτά ἦταν τό «ξύλον τῆς ζωῆς». Γιά ἐμᾶς τό  ξύλο τῆς ζωῆς εἶναι τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Μέσα στόν Παράδεισο τῆς Ἐκκλησίας ὁ «εὐλογημένος καρπός τῆς κοιλίας» τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὁ Χριστός μας, προσφέρεται εἰς «βρῶσιν καί πόσιν τῶν πιστῶν», «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν αἰώνιον».

         Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὀνόμασαν τή θεία Κοινωνία «φάρμακον ἀθανασίας», μέ τήν ἔννοια ὅτι οἱ πιστοί πού κοινωνοῦν τοῦ Ἄρτου καί τοῦ Ποτηρίου τῆς ζωῆς ἑνώνονται σέ ἕνα σῶμα μέ τόν Χριστόν· αὐτή ὅμως ἡ ἕνωση καί ἐνσωμάτωση μέ τόν Χριστόν συνεπάγεται ζωή αἰώνια. Ὅπως ὁ Ἴδιος μᾶς εἶπεν «ὁ τρώγων μου τήν σάρκα καί πίνων μου τό αἷμα ἔχει ζωήν αἰώνιον, καί ἐγώ ἀνα­στήσω αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» (Ἰω. στ´54). Ὅποιος τρώει τή σάρκα μου καί πίνει τό αἷμα μου καί μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας γίνεται κοινωνός καί μέτοχος τῆς ζωῆς μου καί τῆς θυσίας μου, ἔχει ἤδη ἀπό τώρα τήν αἰώνια ζωή· καί ἐγώ θά τόν ἀναστήσω ἔνδοξο κατά τήν ἔσχατη ἡμέρα τῆς Κρίσεως.

****

         Ποιός, ἀλήθεια, δέν θέλει νἀ ζεῖ στούς αἰῶ­νες;  Τό φάρμακο τῆς ἀθανασίας εἶναι στή διά­θεση ὅλων. Ὅμως γιά νά ἀποβαίνει ὄντως φάρ­μακον ἀθανασίας πρέπει νά ὑπάρχει ἀνάλογη προ­ετοι­μα­σία ἀπό τόν καθένα μας.  Ὁ θεῖος Ἀπό­στο­λος μᾶς τό λέει καθαρά: «δοκιμαζέτω ἄνθρωπος ἑαυ­τόν,….» (Α´Κορ. ια´28-30). Ἄς ἐξετάζει κάθε ἄνθρωπος μέ προσοχή τόν ἑαυτό του, καί ἀφοῦ προετοι­μασθεῖ μέ τήν ἐξέταση αὐτή, τότε ἄς τρώει ἀπό τόν καθαγιασμένο ἄρτο καί ἄς πίνει ἀπό τό καθα­γιασμένο ποτήριο. Διότι ἐκεῖνος πού τρώει καί πίνει ἀνάξια ἀπό τόν καθαγιασμένο ἄρτο καί οἶνο, αὐτό πού τρώει καί πίνει φέρνει ἐπάνω του καταδίκη, ἐπειδή δέν διακρίνει καί δέν ἀναγνωρίζει ὅτι αὐτά πού τρώει καί πίνει εἶναι τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου, … Καί ἐπειδή χωρίς νά ἐξετάζετε τόν ἑαυτό σας τρῶτε καί πίνετε ἀνάξια τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου, γι᾽αὐτό ὑπάρχουν ἀνάμε­σά σας πολλοί ἀσθενεῖς καί ἄρρωστοι… Ἡ θεία Κοινωνία λοιπόν εἶναι φάρμακο ἀθανα­σίας γιά τόν πιστό πού φθάνει στό ἅγιο Πο­τήριο ἑτοιμασμένος, μετανοημένος, ἐξομο­λο­γημέ­νος μέ τήν ἄδεια τοῦ πνευματικοῦ, χωρίς νά αὐτο­σχεδιάζει καί μόνος του νά ἀποφασίζει πάνω στό μεγάλο αὐτό θέμα.

****

«Χαῖρε,  δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί»

       Ἀδελφοί μου, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου εἶναι ἡ ζωή μας. Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ζωή μας, ἡ πνοή μας, τό ἀγαλίαμά μας. Πάντοτε ἔχουμε ἀνάγκη αὐτῆς τῆς ἱερῆς μετάγγισης τῆς ζωῆς πού γίνεται στήν ὕπαρξή μας διά τῆς Θείας Μεταλή­ψεως. Ἡ Θεία Κοινωνία  εἶναι τό φάρμακο καί τό βάλσαμο στόν κοπιώδη ἀγώνα μας.

Λοιπόν, ἀδελφοί, «γίνεσθε ἕτοιμοι» καί τότε «προσέλθετε μετά φόβου Θεοῦ πίστεως καί ἀγάπης».