Μνήμη του αγίου Μελετίου Αντιοχείας και ανάμνηση Μελετίου Νικοπόλεως και Πρεβέζης - π.Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Μνήμη Μητροπολίτη Μελετίου

12 Φεβρουαρίου - Μνήμη του αγίου Μελετίου Αντιοχείας και ανάμνηση Μελετίου Νικοπόλεως και Πρεβέζης

  π.Θεοδόσιος   Μαρτζούχος

Ένα πρόσωπο άγνωστο είναι για τους σημερινούς Χριστιανούς ο άγιος Μελέτιος, στον κατάλογο και αυτός των αφανών, επί της ουσίας αγίων, των οποίων, έστω κα αν είναι γνωστά εξ ακοής τα ονόματα, είναι δυστυχώς άγνωστος ο τρόπος και η ποιότητα ζωής, πράγματα (τρόπος και ποιότητα) που τους κατέταξαν στους αγίους της Εκκλησίας του Χριστού!

Για την Εκκλησία του Χριστού, άγιος είναι αυτός που μπόρεσε με την ποιότητα της σκέψης και της ζωής του, να ακολουθήσει με συνέπεια τον Χριστό στην καθημερινότητα της ζωής. Ο Χριστός έχει προτρέψει τους μαθητές του «Δεῦτε ὀπίσω μου…», δηλαδή «Ελάτε κοντά μου…», «Ακολουθήστε με…» και αυτό το εννοεί όχι τοπικά και χρονικά (η προτροπή αφορά όλη την ανθρωπότητα και όχι μόνο λίγους συμπατριώτες του Εβραίους…!) αλλά ποιοτικά και όσον αφορά το Πνεύμα Του! Γιατί μπορεί για πράγματα που κάνουμε και λέμε, εμείς μεν να φανταζόμαστε ότι είναι του Θεού, Αυτός όμως να μας πει: «Οὐκ οἴδατε ποίου πνεύματός ἐστε ὑμεῖς…» «Δεν καταλάβατε ποιού Πνεύματος είστε σεις…!».

Κάθε άγιος είναι μια καινούργια σελίδα της ζωής του Χριστού στη γη. Είναι φανέρωση τού τι είδους ζωή έφερε ο Χριστός στον κόσμο. Άγιος είναι ο πραγματικός ήρωας που γνωρίζει σιωπηλά και αθόρυβα να θυσιάζει τον εαυτό του πρόθυμα και γενναιόδωρα για το καλό των άλλων και από την αγάπη της Δόξας του Χριστού.

Είναι αυτός που έχει «ξεχάσει» τον εαυτό του και έχει γεμίσει από την Χάρη του Θεού που τον κάνει ευτυχή, χαρούμενο, ευπροσήγορο και δοτικό. Είναι αυτός που δεν γκρινιάζει για τίποτε, αφού θεωρεί ότι ο ίδιος δεν είναι… τίποτε, και συνεπώς δεν τον ενοχλεί τίποτε!

Η Χάρη του Θεού και οι δοκιμασίες – πειρασμοί, είναι τα υλικά και ο «κατασκευαστής» της αγιότητος στην ανθρώπινη καρδιά. Την Χάρη Του δεν την αρνείται σε κανέναν ο Χριστός!! Δοκιμασίες – πειρασμούς όλοι έχουμε! Συνεπώς; Μένει σε μας, τι θα κάνουμε αυτά που μας βρήκαν! Σκοινί αναρρίχησης ή θηλειά…;; Θεός φυλάξοι. Όχι βέβαια απαραιτήτως αυτοκτονίας, αλλά συχνάκις ατυχώς θηλειά, που μας δένει ή μάλλον μας ακινητοποιεί, στον μικρόκοσμο της κοντόθωρης θέασης της δύσκολης πραγματικότητάς μας.

Ο άγιος Μελέτιος, όπως γράφει στον επικήδειο γι’ αυτόν λόγο του ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης (αδελφός του Μεγ. Βασιλείου) ήταν: Φωστήρ της Ορθοδοξίας, πρότυπο Ευαγγελικής ζωής και άνθρωπος ειρήνης και καταλλαγής. Η γλυκύτητα του προσώπου του, απελευθερωμένη από τα πάθη και η προσήνειά του, ήταν ατράνταχτη απόδειξη ότι ήταν γνήσιος εκφραστής της αλήθειας. Σήμερα που η αλήθεια έχει σε μεγάλο βαθμό κατακερματιστεί (υποκειμενισμός αυθαίρετος…!) και έχει καταστραφεί – χαθεί, ανάμεσα στο νομίζω και στο επιθυμώ, πρόσωπα σαν τον άγιο Μελέτιο βοηθάνε όσους θέλουν να προβληματίζονται και να σκέφτονται αν υπάρχει και τι είναι η αλήθεια!! Δυο αυτοκράτορες ο Κωνστάντιος (337-361 μ.Χ.) και ο Ουάλης (364-378 μ.Χ.) έκαναν πολύ δύσκολη τη ζωή του αγίου (εξορίες κατ’ επανάληψιν) επιδιώκοντας ακόμα και τον θάνατό του, από αντίθεση στην αλήθεια που εκείνος πρέσβευε και δίδασκε, ότι ο Χριστός είναι Θεός και άνθρωπος!! Αυτοί «έβλεπαν» τον Χριστό μόνον άνθρωπο. Ο άγιος πίστευε ότι η αλήθεια είναι μια αγκαλιά που δεν κλείνει (ο Χριστός επί του Σταυρού με καρφωμένη ανοιχτή την αγκαλιά Του) και όχι ένα σφυρί για συντριβή του κεφαλιού αυτών που έχουν άλλη γνώμη! Έχοντας τέτοια ποιότητα ζωής ο άγιος έσωσε την ζωή του παρ’ ολίγον δολοφόνου του, ο οποίος πλησίασε να τον φονεύσει, καλύπτοντάς τον (τον δυνάμει δολοφόνο του) με τον μανδύα του και διδάσκοντας όλους (και τους μαθητές του, που αντελήφθησαν τον υποψήφιο φονιά, και κινήθηκαν με άγριες διαθέσεις) την αγάπη που είναι η αλήθεια, και την αλήθεια που γεννάει την αγάπη.

Ο άγιος ήταν η ζωντανή εικόνα του Χριστού στους συγκαιρινούς του και γι’ αυτό πολλοί τον ακουμπούσαν για να πάρουν την ευλογία του Χριστού αγγίζοντας το σώμα του Μελετίου, τον ζωγράφιζαν στους τοίχους των σπιτιών τους, και έδιναν το όνομά του στα παιδιά τους. Ο άγιος είχε βαφτίσει τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τον είχε ποδηγετήσει σε ελευθερία από την δέσμευση στην κοσμική σοφία, και τον είχε χειροτονήσει διάκονο.

Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος ο μέγας (379-395 μ.Χ.) έφερε τον άγιο Μελέτιο στην Κωνσταντινούπολη να προεδρεύσει της Δεύτερης Οικουμενικής Συνόδου (Μάϊος 381 μ.Χ.) η οποία ολοκλήρωσε την Ομολογία της Πίστεως (Πιστεύω – 12 άρθρα) και να καθιερώσει τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο ως Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Κατά την διάρκεια των εργασιών της Συνόδου ο άγιος πέθανε. Η κοινή αντίληψη των χριστιανών για το πρόσωπο του αγίου Μελετίου εκφράστηκε στον επικήδειο για τον Μελέτιο, του αγίου Γρηγορίου Νύσσης: «Ηὔξησεν ἡμῖν τὸν χορόν τῶν Ἀποστόλων…»!!

Στην αλυσίδα της Ιερωσύνης του Χριστού, ένας ομώνυμός του κληρικός, ο π. Μελέτιος Καλαμαράς ήρθε στην πόλη της Πρεβέζης, φανέρωση της ποιότητας της αγίας Ιερωσύνης και καταλύτης της αφελούς σκέψεως ότι η ιδιότητα ομογενοποιεί τα πρόσωπα! Στις μέρες μας, που κυριαρχούν ο πόνος, η σύγχυση, η ειρωνεία, και η απόρριψη, από τα λάθη κληρικών που μολύνουν την εκκλησιαστική ατμόσφαιρα και την κάνουν τοξική, το φως που εξέπεμπε και εκπέμπει ο π. Μελέτιος μας μαθαίνει την ωμή και οδυνηρή διάκριση, ότι η ποιότητα είναι προσωπική και όχι ατυχώς συνάρτηση της ιδιότητας. Στην εποχή του αγίου Μελετίου υπήρξαν και άλλοι κληρικοί δυστυχώς παντελώς διάφοροι από εκείνον, αλλά όμως και άλλοι όμοιοί του (Ιωάννης Χρυσόστομος, Γρηγόριος Θεολόγος). Τα ίδια και σήμερα.

Ο π. Μελέτιος Καλαμαράς (πλην του ονόματος) σχεδόν αντέγραφε την ζωή του αγίου Μελετίου στην αγάπη της Αλήθειας και στην διδασκαλία και στην ζωή. Μαζί με τον Ζακ Μαριταίν επανελάμβανε: «Δεν χρειαζόμαστε μια αλήθεια για να μας υπηρετήσει, χρειαζόμαστε μια αλήθεια που μπορούμε να υπηρετήσουμε». Δίδασκε στους Πατέρες της Μονής, αλλά και σ’ όλους τους κληρικούς και Χριστιανούς της Μητροπόλεως Πρεβέζης ότι: «Το ταξίδι της πίστης σημαίνει να συσχετίσεις τα πάντα της ζωής σου, με το Φως της Αλήθειας του Χριστού».

Ο π. Μελέτιος είχε συσχετίσει όλη την ζωή του με το Φως της Αλήθειας του Χριστού. Η προσευχή, η μάθηση και η εργασία ήταν το τρίκλωνο σκοινί αναρρίχησής του προς την Βασιλεία του Θεού. Ήταν σοφός από τον κόπο της μάθησης, που απαιτεί εργασία εξαντλητική πολλές φορές. Η προσευχή του είχε την απόλυτη δέσμευση της θυσιαστικής αγάπης (δεν εννοούσε ούτε νοσηλευόμενος με τον καρκίνο του να παραλείπει την προσευχή) που κάνει την προσευχή να είναι απαλλαγμένη από το άγχος της υποχρέωσης. Και πεθαίνοντας δίδασκε. Η νηστεία του ήταν το άλλο κουπί της βάρκας της ζωής του, που μαζί με την προσευχή, τον έκαναν να αρμενίζει πλησίστιος προς τον Χριστό.

Σήμερα μνήμη της εορτής του αγίου Μελετίου και αφορμή ανάμνησης του Μακαρίου Πατέρα μας Μελετίου θα τελειώσουμε αυτές τις γραμμές με τις σκέψεις του μεγάλου μεταφραστή της Αρχαίας Εκκλησίας, του αγίου Ιερωνύμου: «Ο Χριστός δεν ήθελε να στείλει τους Εβραίους χωρίς τροφή στην έρημο από φόβο μήπως καταρρεύσουν στο δρόμο, και αυτό το έκανε για να μας διδάξει ότι είναι επικίνδυνο να προσπαθούμε να πάμε στον Παράδεισο, χωρίς το ψωμί του Ουρανού».

Και μάς μας λυπήθηκε ο Χριστός και μας έστειλε «ψωμί του Ουρανού» τον π. Μελέτιο ώστε να «τρώμε» τα γραπτά του και να έχουμε αντοχές για τον αγώνα δρόμου προς την Βασιλεία του Θεού όπου ελπίζουμε να συναντήσουμε και τους δύο Μελετίους.

Τις πρεσβείες του Αγίου και τις ευχές του π. Μελετίου, να έχουμε όλοι.

 π. Θεοδόσιος