Δευτερολογία περί ελέγχου - π. Βασίλειος Θερμός

Δευτερολογία περί ελέγχου

Επειδή κάποιοι εκ των σχολιαστών της πρόσφατης αναρτήσεως του αγαπητού Αναστασίου (με την οποία με τίμησε εν αγνοία μου) με εγκαλούν για δειλία ή απραξία του καναπέ ενώπιον των συγχρόνων ‘αποδομιστών’, και επικαλούνται τις προτροπές των Πατέρων περί δημόσιου ελέγχου, έρχομαι προθύμως να διευκρινίσω τα ακόλουθα:

α) Η μέχρι τώρα δημόσια πορεία μου χαρακτηρίζεται από πληθώρα δημόσιων επισημάνσεων για τα κακώς κείμενα. Μεγάλο μέρος των παρεμβάσεών μου συμπίπτουν με τις επιθυμίες των επικριτών μου, επειδή επικρίνουν ενέργειες των ‘προοδευτικών’ τις οποίες και οι ίδιοι αποδοκιμάζουν. Δειγματοληπτικά (στην παρένθεση η δημοσίευσή τους):

-Κατά της γλωσσικής αγραμματωσύνης (Ποιμαίνοντες μετ΄ επιστήμης, σ. 155-160).

-Κατά της κουλτούρας της λαγνείας και της πρόκλησης (Περάσματα στην απέναντι όχθη, σ. 225-237).

-Κατά της ‘Νέας Εποχής’ και των σεκτών (Περάσματα στην απέναντι όχθη, σ. 197-223).

-Κατά των εναλλακτικών καινοφανών μορφών οικογένειας (Χρειαζόμαστε την οικογένεια; σ. 13-33).

-Κατά της ελεύθερης συμβίωσης των ζευγαριών (Χρειαζόμαστε την οικογένεια;  σ. 101-106).

-Κατά της ασεβούς πρόκλησης των ‘έργων τέχνης’ (Διαδρομές αγάπης και γνώσης, σ. 181-187).

-Κατά της ανομίας που επικρατεί στην παιδεία μας (Διαδρομές αγάπης και γνώσης, σ. 215-220).

-Κατά της κοινωνίας του θεάματος και της κατανάλωσης (Ποιμαίνοντες μετ΄ επιστήμης, σ. 134-154, Οι δικοί μου οι ξένοι, σ. 85-125).

-Κατά των τρόπων διασκέδασης των νέων (Εκκλησία και νέοι χωρίς αερόσακο, σ. 137-146).

Δεν συνεχίζω για να μην κουράσω. Θέλω να δείξω ότι δεν αδιαφορώ για τα κοινωνικά προβλήματα που προκαλεί η αποστασία από τον Θεό, ούτε επιλέγω να παρεμβαίνω μόνο κατά των συντηρητικών. Απλώς οι κατήγοροί μου δεν έχουν συνολικά εικόνα του έργου μου και ρέπουν προς προκαταλήψεις.

β) Το συγκεκριμένο πρόβλημα των προκλητικών έργων τέχνης ή των πράξεων βεβήλωσης ξεπερνά τις ευαισθησίες μιας συγκεκριμένης θρησκευτικής ομάδας. Επιμένω ότι κάθε προσβολή κατά μιας θρησκείας αποτελεί προσβολή εναντίον όλων των θρησκειών και πρέπει να βρίσκει τους λειτουργούς τους αλληλέγγυους. Έχουμε υποχρέωση να τονίζουμε προς κάθε κατεύθυνση την ευθύνη του κράτους ως θεματοφύλακα της θρησκευτικής ελευθερίας, καθώς και να πιέζουμε τους πολιτικούς και τους δικαστές προς την εφαρμογή των κειμένων νόμων αυτεπαγγέλτως.

Φυσικά αναγνωρίζω ότι τα όρια μεταξύ σάτιρας και προσβολής δεν είναι πάντοτε σαφή. Επίσης θολά ενίοτε γίνονται και τα όρια μεταξύ προσβολής συγκεκριμένων προσώπων και των προσώπων-συμβόλων μιας θρησκείας. Δεν είναι το ίδιο κάποιος να σατιρίσει εμένα ως θρησκευτικό λειτουργό και κάποιον άγιο ή τον Χριστό. Οι διακρίσεις αυτές, όμως, οφείλουν να γίνονται διαρκώς, με προσοχή, προκειμένου να μην κατισχύσει το μεταμοντέρνο δόγμα ότι ‘τίποτε δεν είναι ιερό’.

Δεν είμαι εναντίον των δηλώσεων εκκλησιαστικών προσώπων, μάλιστα επικροτώ τις ωραίες δηλώσεις των επισκόπων μας για την διακωμώδηση της Θείας Κοινωνίας. Εάν όμως αναλάβουμε εμείς με την μέθοδο των μηνύσεων την προστασία των ιερών μας, τότε αφ’ ενός παρέχουμε ένα βολικό άλλοθι στην πολιτεία να παραμελεί το καθήκον της και αφ’ ετέρου εμφανιζόμαστε ως φανατικοί και συντεχνιακοί. Μετατρέπουμε ένα παγκόσμιο πρόβλημα σε προσωπική ευθιξία.

Δεν διεκδικώ το αλάθητο, απλώς καταθέτω προτάσεις προς συζήτηση. Διατηρώ το δικαίωμα, όμως, να διαμαρτύρομαι όταν μου καταλογίζονται προθέσεις που δεν έχω. Πολλώ μάλλον όταν κατηγορούμαι για σύμπλευση με τους ισχυρούς ή με το πνεύμα του κόσμου.

Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες, δεν είναι όλες οι εποχές ίδιες. Είναι εύκολο αλλά όχι πάντα αποτελεσματικό να μεταφέρουμε μια συμβουλή που ελέχθη κατά την βυζαντινή κοινωνία, που λειτουργούσε με άλλους νόμους και νοοτροπίες, στην σημερινή εποχή της σύγχυσης και της πολυπλοκότητας. Κατά την συμβουλή του Χριστού η ακεραιότητα πρέπει να βαδίζει χέρι-χέρι με την σύνεση.

π. Βασίλειος Θερμός

Διευκρινίσεις του π. Βασιλείου Θερμού στους σχολιαστές κειμένου του με θέμα: «Μεταμοντέρνα πολεμική, αναχρονιστική άμυνα»