Ο πόλεμος γκρέμισε τον
«ορθόδοξο μεγαλοϊδεατισμό» της Μόσχας
Το κύρος της ρωσικής εκκλησίας
έχει καταρρακωθεί εντός του ορθόδοξου κόσμου, αλλά και πέραν αυτού.
Αλέξανδρου Μασσαβέτα*
Η ολομέτωπη εισβολή των Ρώσων
στην Ουκρανία, χωρίς καν την προγενέστερη κήρυξη πολέμου, προκάλεσε διεθνή
αγανάκτηση κατά του καθεστώτος Πούτιν. Στον πολιτικό αποτροπιασμό κατά του
ρώσου δικτάτορα γρήγορα προστέθηκε η σθεναρή καταδίκη, από ολόκληρο τον χριστιανικό
κόσμο, του Πατριάρχη Κυρίλλου. Ο Πατριάρχης Μόσχας «και πάσης Ρως» έσπευσε να
ευλογήσει τα ρωσικά όπλα, στηρίζοντας –χωρίς ενδοιασμούς– την εισβολή και
«ξεπλένοντας» τα εγκλήματα που την συνόδευσαν.
Πούτιν και Κύριλλος βρίσκονται, από την ενθρόνιση του τελευταίου το 2009, σε σχέση αγαστής συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης. Δικτάτωρ και Πατριάρχης προωθούν από κοινού το ιδεολόγημα του «Ρωσικού Κόσμου»: αυτό επιμένει πως Ρώσοι, Ουκρανοί και Λευκορώσοι αποτελούν «το ίδιο έθνος» (ή, έστω, «αδελφά έθνη»), πως έχουν κοινή καταγωγή στην μεσαιωνική Ρως και ανήκουν και σήμερα στην ίδια εκκλησία (το Πατριαρχείο «πάσης Ρως»). Οι τρεις λαοί συναποτελούν, συνεπώς, ενιαίο πνευματικό χώρο.Ο «Ρωσικός Κόσμος» προωθεί τα γεωπολιτικά συμφέροντα τόσο του ρωσικού κράτους όσο και της ρωσικής εκκλησίας. Όσο η δικαιοδοσία της δεύτερης διατηρείται επί Ουκρανών και Λευκορώσων, διατηρείται επ’ αυτών και η επιρροή –πολιτισμική αλλά και πολιτική– του Κρεμλίνου.