Η νηπτική παράδοση της Εκκλησίας κατανοεί την άσκηση ως μέσο προετοιμασίας του ανθρώπου για να δεχθεί την χάρη και όχι ως διαδικασία αυτομεταμόρφωσης. Κανένας μηχανισμός της θέωσης δεν είναι γνωστός στους Πατέρες. Δια της ασκητικής προσπάθειας ο αγωνιζόμενος πιστός παρακαλεί και προσκαλεί τον Θεό να τον επισκεφθεί, αλλά δεν τον υποχρεώνει να το κάνει. Η εκλογή του Παρακλήτου δεν ελέγχεται και τα δωρήματά του δεν υποθηκεύονται, ότι "ανεξερεύνητα τα κρίματα αυτού και ανεξιχνίαστοι αι οδοί αυτού" (Ρωμ.11:33). Ο άνθρωπος μπορεί νυχθημερόν να υποφέρει στη μοναξιά του και να αποζητά τη θεία παρουσία, τη γεφυρόσκαλα όμως προς τον ουρανό τη ρίχνει μονάχα ο Κύριος. Και το κάνει όταν και όπως εκείνος το θελήσει. Η αγάπη εκείνου είναι που υπερβαίνει τα όρια κτιστού και ακτίστου για να συναντήσει τον άνθρωπο και να απαλύνει την αγωνία της ζήτησής του. Εκείνος καταξιώνει τον άνθρωπο στην μετοχή των άκτιστων Θείων Ενεργειών, εισάγοντάς τον στην μυστική ζωή της Τριάδος. Εκείνος είναι που θεοποιεί τον άνθρωπο δια της χάριτος. Δεν είναι ο άνθρωπος που θεώνεται δια των προσπαθειών του. Η Θεία πρωτοβουλία προσφέρει τη σωτηρία, αλλά δεν την επιβάλλει. Η αυτόνομη ανθρώπινη βούληση, από την άλλη, αποδέχεται (ή απορρίπτει) τη δωρεά, αλλά δεν την εκβιάζει.
Ο Τριαδικός Θεός δεν είναι κάποια αδρανής και απρόσωπη θεία ουσία (τύπου Brahman), που ενοικεί μέσα σε όλα τα όντα, ώστε να αρκεί η αποκάθαρση δια της ασκήσεως του πνευματικού κατόπτρου του ανθρώπου για να ανακλαστεί εντός του το Θείο Φως. Ο Τριαδικός Θεός είναι προσωπικός και ζωντανός, παρών στην ιστορία, "εργαζόμενος έως άρτι" (Ιωαν.5:17), για τη σωτηρία του λαού του και, συνεπώς, όποιος επιθυμεί να τον γνωρίσει οφείλει να του εμπιστευθεί την ύπαρξή του εν πλήρει ταπεινώσει και μετανοία. Να αφεθεί στην οδυνηρή γοητεία της ανεξέλεγκτης, αλλά πάντοτε απολυτρωτικής, Θείας βουλής. Κι επειδή ο Θεός ενεργεί εκ του μέλλοντος, ο θεραπευμένος, ο καινός εν Χριστώ άνθρωπος είναι, στην πληρότητά του, πραγματικότητα του μέλλοντος αιώνος- παρ' όλο που η πορεία προς το καθ' ομοίωσιν ριζώνει στο παρόν. Ο οντολογικός άξονας της ανθρωπολογίας αντιστρέφεται και αναπροσανατολίζεται εσχατολογικά: γίνεται αντι-ουσιοκρατικός, αντι-ατομοκεντρικός, και αντι-ιστοριοκρατικός. Που σημαίνει ότι η ανθρωπολογία της Εκκλησίας οφείλει να κατανοείται στους αντίποδες της αυτοαναφορικής ανθρωπολογίας του καιρού μας.
Ο Τριαδικός Θεός δεν είναι κάποια αδρανής και απρόσωπη θεία ουσία (τύπου Brahman), που ενοικεί μέσα σε όλα τα όντα, ώστε να αρκεί η αποκάθαρση δια της ασκήσεως του πνευματικού κατόπτρου του ανθρώπου για να ανακλαστεί εντός του το Θείο Φως. Ο Τριαδικός Θεός είναι προσωπικός και ζωντανός, παρών στην ιστορία, "εργαζόμενος έως άρτι" (Ιωαν.5:17), για τη σωτηρία του λαού του και, συνεπώς, όποιος επιθυμεί να τον γνωρίσει οφείλει να του εμπιστευθεί την ύπαρξή του εν πλήρει ταπεινώσει και μετανοία. Να αφεθεί στην οδυνηρή γοητεία της ανεξέλεγκτης, αλλά πάντοτε απολυτρωτικής, Θείας βουλής. Κι επειδή ο Θεός ενεργεί εκ του μέλλοντος, ο θεραπευμένος, ο καινός εν Χριστώ άνθρωπος είναι, στην πληρότητά του, πραγματικότητα του μέλλοντος αιώνος- παρ' όλο που η πορεία προς το καθ' ομοίωσιν ριζώνει στο παρόν. Ο οντολογικός άξονας της ανθρωπολογίας αντιστρέφεται και αναπροσανατολίζεται εσχατολογικά: γίνεται αντι-ουσιοκρατικός, αντι-ατομοκεντρικός, και αντι-ιστοριοκρατικός. Που σημαίνει ότι η ανθρωπολογία της Εκκλησίας οφείλει να κατανοείται στους αντίποδες της αυτοαναφορικής ανθρωπολογίας του καιρού μας.
Από το βιβλίο των Δημ.Αρκαδά - Δημ. Μπεκριδάκη ΛΟΓΟΣ ΣΚΛΗΡΟΣ-κεφάλαια τοξικής θεολογίας , εκδ. Εξάντας, σ. 98-100.
Υάκινθος
Ξεφυλλίζοντας το σπουδαίο περιοδικό της Εκκλησίας της Ελλάδος «Ο εφημέριος» μου κέντρισε πολύ το ενδιαφέρον ένα κείμενο του π. Αντωνίου Πινακούλα με τίτλο : Το περιεχόμενο του κηρύγματος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜεταξύ άλλων γράφει : «…Ας δούμε τη σύνθεση του ποιμνίου σε μια πρώτη προσέγγιση εν είδει καταγραφής.
Το μεγαλύτερο ποσοστό του(του ακροατηρίου) ανήκει στην προνεωτερική θρησκευτικότητα. Είναι άνθρωποι που κληρονόμησαν την πίστη από τους γονείς τους . Έρχονται στον ναό εθιμικά και τηρούν τα σχετικά με την πίστη τους με εξωτερικό τρόπο. Τους λείπει η συνειδητή και υπεύθυνη στάση του μέλλους της εκκλησιαστικής κοινότητας. Αυτή ενεργοποιείται μόνο τις Κυριακές και τις μεγάλες γιορτές , και υπνώττει τον άλλο καιρό. Μέσα τους κόσμος και εκκλησία δεν διαφέρουν ή διαφέρουν σε ελάχιστο βαθμό.
Σε μικρότερο ποσοστό από αυτούς ένα μέρος του ποιμνίου μας προέρχεται από το κίνημα του ευσεβισμού. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους , τούτοι έχουν αφυπνισμένη θρησκευτική συνείδηση, βλέπουν τη σχέση τους με τον Θεό δικανικά και έχουν ηθική συνέπεια στη ζωή τους. Η σχέση τους με την ενορία είναι συνήθως χαλαρή και αντιμετωπίζουν τον κλήρο και την εκκλησιαστική διοίκηση με επιφύλαξη και δυσπιστία. Συγχέουν την εκκλησιαστική μαρτυρία με την κοινωνική στράτευση και διαχωρίζουν την θέση τους από τον κόσμο κάθετα.
Υπάρχει και ένα μικρό μέρος του ποιμνίου μας που αποτελείται από ανθρώπους που «ανακάλυψαν» την πίστη ως επιλογή λύσης των υπαρξιακών και μεταφυσικών προβληματισμών τους».
Αυτά προς προβληματισμό.
Ο Αθηναίος.
Πολυ ωραίο. Οπ.Α.Πινακούλας εχει καταπληκτικά κείμενα προς προβληματισμό και ανανέωση του κηρύγματος για όσους δεν εφησυχάζουν!
ΑπάντησηΔιαγραφήΥάκινθος
Το διάβασα 3 φορές αυτό το κείμενο περί νηπτικής παράδοσης στην εκκλησία και το χάρηκα πραγματικά. Είναι κάποιοι συγγραφείς που όταν γράφουν έχουν κάτι να σου δώσουν και αν εσύ το κάνεις δικό σου τότε είσαι πράγματι ωφελημένος. Αυτά που ως τώρα έχω διαβάσει σε θρησκευτικά περιοδικά είναι επιφανειακά. Μου λέγαν να είμαι καλός χριστιανός και καλός άνθρωπος. Τα ίδια ακούω και στον ναό που πηγαίνω από τον παπά που μας μιλά κάθε Κυριακή. Διερωτώμαι γιατί όμως να μην ακούγονται βαθύτερα πράγματα και γιατί δεν γράφουν κάτι το σπουδαίο όσοι συντάσσουν τα θρησκευτικά περιοδικά. Μπορεί να μην έχουν κατάρτιση και βάθος όλοι όσοι κάνουν τους ιεροκήρυκες. Αλλά αφού δεν έχουν κάτι παραπάνω από εμέ τότε γιατί μου κάνουν τον δάσκαλο;
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι εμένα μου έκανε εντύπωση θετική το κείμενο αυτό. Αυτοί που το έγραψαν έχουν να προσφέρουν στον αναγνώστη. Διαβάζοντας και εγώ αυτά τα ερανίσματα που παρουσιάζονται σε αυτό το χώρο μου έρχεται η εύλογη απορία γιατί γέμισε η εκκλησία από κληρικούς που θέλουν να κάνουν το διδάσκαλο αφού δεν έχουν το χάρισμα; Πολλές φορές από λόγους ευγένεια και μόνο παραμένω στο ναό και άκουω τα όσα ασυνάρτητα και χωρίς καμιά ουσία λένε κάποιοι κληρικοί. Και όμως αν είχαν την διάθεση να μαθητεύσουν πρώτα με την ανάγνωση σπουδαίων κειμένων πατερικών και συγχρόνων θεολόγων θα μπορούσαν κάτι να αποδώσουν. Το οδυνηρότερο είναι ότι αυτή την ρηχότητα σε λόγο την έχουν και αρκετοί από τους επισκόπους οι οποίοι ουδέποτε κάθισαν να διαβάσουν ή ασχολήθηκαν με το κήρυγμα. Τι καλό που θα ήταν σε ναούς να διαβαζόταν ένα κήρυγμα το οποίο θα είχε γράψει κάποιος έμπειρος θεολόγος ώστε να ωφελούμεθα όλοι μας λαϊκοί και κληρικοί. Μακάρι κάποτε να γίνει αυτό ώστε να πάρει το κήρυγμα την θέση που του πρέπει στην εκκλησία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ πηγή με άφθονο νερό υπάρχει μόνο στους πατέρες, εκεί πρέπει να εστιάζουμε την μελέτη μας. Αν θέλουμε από νεώτερους συγγραφείς που δεν ξεφεύγουν από τους πατέρες είναι ο Επίσκοπος Ναυπάκτου Ιερόθεος. Α.Θ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυγχαρητήρια...
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜΕΓΑΛΗ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ...
ΑπάντησηΔιαγραφήΦΟΒΟΣ?
Αγαπητέ «Αθηναίε», «ανώνυμε 11:07 μμ»… όταν ασκείς κριτική σε κάποιον επώνυμο, να έχεις την τόλμη να υπογράφεις και εσύ επώνυμα, ώστε να «κριθεί και ο κρίνων» από τους αναγνώστες. Δεν είναι θέμα λογοκρισίας αλλά υπευθυνότητας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑναστάσιος
den simfono. Apo tin stigmi pou epitrepeis anonimous na ekfrazontai eleyuera se ayto to blog den katalaveno gia pio logo h eponimia...Katholou den katalavaino gia pio logo a ypografoume. Mipos se allous koveis ta sxolia epidi einai anonima?
ΑπάντησηΔιαγραφήOxi dyo metra kai dyo stathma..
h epitrepeis thn anonimia h thn apodxesai kai symvadizeis me aythn.
Me ektimisi o auinaios
Αγαπητέ «Αθηναίε 10:32, 11:07, 11:17, 12:00,» ποτέ δεν δημοσίευσα σχόλια που κρίνουν κάποιον επώνυμα και μάλιστα όταν αυτός δεν έχει και σχέση με την ανάρτηση. Είναι στην διακριτική μου ευχέρεια να δημοσιεύω όποια σχόλια κρίνω εγώ πως συμβαδίζουν με το πνεύμα του bolg αυτού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι επειδή επιμένεις θα διαγράψω το σχόλιό σου.
Με αγάπη.
Αναστάσιος
Μην έχεις παράπονο σε παρακαλώ το ενδιαφέρον κείμενο του π. Αντωνίου Πινακούλα που μου έστειλες το ανάρτησα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑναμένω την συμμετοχή και την κριτική σου χωρίς να αναφέρεσαι σε πρόσωπα που δεν έχουν σχέση με τον χώρο αυτό χρησιμοποιώντας το επώνυμό τους.
Αν σε στενοχώρησα ζητώ συγνώμη και κατανόηση.
Με αγάπη
Αναστάσιος
Συμφωνώ και συγχαίρω τον διαχειριστή διότι κρατά κάποιο επίπεδο στα σχόλια. Είναι ανέντιμο και έξω από την χριστιανική ηθική να σχολιάζουν κάποιοι κάποιους. Ας σταματήσει πλέον η κατάκριση και η ανώνυμη κριτική από τα blog. Την όποια ψυχοπάθεια του ο καθένας μας ας την βγάλει αλλού και όχι σε βάρος ανυποψίαστων αδελφών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυγγνώμη. Εχετε δίκιο.
ΑπάντησηΔιαγραφή