Κάθε Κυριακή, όταν πηγαίνουμε στη θ. λειτουργία, κατ' ουσίαν πηγαίνουμε στη θ. Ευχαριστία για να τελέσουμε την πράξη που μας παρέδωσε ο Χριστός να επαναλαμβάνουμε, μια πράξη που την επετέλεσε ο ίδιος στον Μυστικό Δείπνο ως μία ευχαριστία προς τον Πατέρα και την διευκρίνισε κατά την αρχιερατική του προσευχή. Η διαφορά της θ. Ευχαριστίας απο τον Μυστικό Δείπνο είναι ότι εν τω μεταξύ έχει μεσολαβήσει η Ανάσταση και η Ανάληψη. Γι' αυτό στη θ. Λειτουργία οι προσευχές απευθύνονται προς τον Πατέρα. Δεν απευθύνονται προς τον Υιό, αφού ο Υιός είναι που ανάγει την δημιουργία στον Πατέρα.
Ποιός είναι αυτός που προσεύχεται στη θ. Ευχαριστία; Η απάντηση είναι ότι στη θ. Ευχαριστία προσεύχεται ο Χριστός, δεν προσευχόμαστε εμείς. Η Εκκλησία δεν είμαστε εμείς. Η Εκκλησία δεν έχει "Εγώ". Ταυτότητα της Εκκλησίας είναι ο Χριστός. Ο Χριστός λοιπόν προσεύχεται προς τον Πατέρα. Αλλά αυτός ο Χριστός που προσεύχεται είναι σεσαρκωμένος Χριστός. Ο Χριστός έχει γίνει πραγματικά άνθρωπος. Είναι και άνθρωπος. Έχει πραγματικά ανθρώπινη φύση, και μάλιστα ολόκληρη την ανθρώπινη φύση. Δηλαδή στο πρόσωπό του υπάρχει ολόκληρη η φύση του καθενός μας. Ο Χριστός είναι συγχρόνως και ο καθένας μας, είμαστε όλοι. Αυτός λοιπόν ο Χριστός που προσεύχεται προς τον Πατέρα ανάγει αυτή την ανθρώπινη φύση- και ό,τι η ανθρώπινη φύση συνεπάγεται, δηλ. όλη την κτίση- προς τον Πατέρα. Επομένως η θεία λειτουργία είναι προσφορά του Χριστού προς τον Πατέρα.
Όμως ο Χριστός είναι αόρατος. Ορατός είναι αυτός που βρίσκεται στον τόπο του Χριστού και είναι ο τύπος του Χριστού. Ή, κατά την έκφραση που βασίζεται στη θεολογία του αγ. Ιγνατίου, "ο εις τόπον και τύπον Χριστού ευρισκόμενος" επίσκοπος. Όταν ο επίσκοπος προσεύχεται εν ονόματι του συναγμένου λαού, δεν προσεύχεται ως άνθρωπος, προσεύχεται ως Χριστός. Αυτό υπογραμμίζει όταν, στην αρχή της ευχαριστιακής προσευχής, ξεκινάει με τη φράση "συ εί ο προσφέρων και προσφερόμενος". Ο προσφέρων, αυτός που προσφέρει τα δώρα, είσαι συ, ο Χριστός. Και επειδή είσαι συ, ο Χριστός, μπορώ εγω να προσφέρω ως Χριστός. Αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε. Στη θ. Ευχαριστία-και τονίζω ότι δεν μιλάω για άλλες ακολουθίες ή για άλλες προσευχές- η προσευχή είναι αναγωγή του κτιστού στο άκτιστο. Την αναγωγή την κάνει το άκτιστο, δεν την κάνει το κτιστό. Την κάνει ο Υιός, ο σεσαρκωμένος Υιός, ο ενανθρωπήσας Υιός. Αυτός ο Υιός δια του επισκόπου, προσφέρει την κτίση, σύμπασα την κτίση, δηλ. προσφέρει όλους μας, προσφέρει την σάρκα του, τον εαυτό του, ψωμί και κρασί, όπως έχει ορίσει ο ίδιος ο Υιός, τα προσφέρει όλα στον Πατέρα. Και έτσι πραγματοποιείται αυτό που λέμε "Δευτέρα Παρουσία", αυτό που λέμε "Βασιλεία του Θεού", αυτό που λέμε "γαμήλιο δείπνο" της Δευτέρας Παρουσίας, αυτό που λέμε "γάμοι του βασιλέως", όπως το έχει προδιατυπώσει ο ίδιος ο Χριστός στις παραβολές του ή στις εικόνες που έχει στη διδασκαλία του.
Πώς πραγματοποιούνται όλα αυτά; Ο Πατέρας στέλνει πίσω αυτά τα δώρα που του προσέφερε ο Υιός, κι έτσι ενώνει σύμπασα την κτίση με τα τρία πρόσωπα της θεότητας. Θεώνεται η κτίση δια των δώρων αυτών των συγκεκριμένων. Αυτό δηλώνεται ρητά στη θ. Λειτουργία:" όπως ο φιλάνθρωπος Θεός ημών, ο προσδεξάμενος αυτά [τα προσκομισθέντα και αγιασθέντα τίμια δώρα]...αντικαταπέμψη ημίν την θείαν χάριν και την δωρεάν του Αγ. Πνεύματος". Υπάρχει μία πέμψις και μία αντικατάπεμψις. Την πέμψη την κάνει ο Υιός προς τον Πατέρα. Την αντικατάπεμψη την κάνει ο Πατέρας προς τον Υιό. Αλλά ο Υιός είναι σεσαρκωμένος. Κι ο Πατέρας αντικαταπέμπει τα δώρα σε αυτό που είναι ο Υιός, δηλ. στον άνθρωπο, δηλ. στον καθένα μας. Και γι αυτό, όταν τρώμε απο το ψωμί αυτό και πίνουμε από το κρασί αυτό, μιλάμε για κοινωνία θεώσεως". Γινόμαστε εκείνη τη στιγμή "θείον σώμα". Μπορεί να εκπέσουμε αυτής της θεώσεως μόλις φύγουμε από το τραπέζι της Ευχαριστίας. Μπορεί να λαχταρήσουμε να ξαναπάμε σ'αυτήν την κοινωνία θεώσεως, όταν ετοιμαζόμαστε να πάμε στο τραπέζι της θ. Ευχαριστίας. Αλλά αυτή η θέωση πραγματοποιείται. Μέσα σ' αυτήν την ευχαριστία είμαστε όλοι άγιοι. Τα άγια δώρα μεταδίδονται σε αγίους. Είμαστε όλοι άγιοι, γιατί είναι άγιος αυτός που τα προσφέρει, παίρνοντάς τα από εμάς και δίδοντάς τα πάλι σ' εμάς.
Δ. Μαυρόπουλος
Ποιός είναι αυτός που προσεύχεται στη θ. Ευχαριστία; Η απάντηση είναι ότι στη θ. Ευχαριστία προσεύχεται ο Χριστός, δεν προσευχόμαστε εμείς. Η Εκκλησία δεν είμαστε εμείς. Η Εκκλησία δεν έχει "Εγώ". Ταυτότητα της Εκκλησίας είναι ο Χριστός. Ο Χριστός λοιπόν προσεύχεται προς τον Πατέρα. Αλλά αυτός ο Χριστός που προσεύχεται είναι σεσαρκωμένος Χριστός. Ο Χριστός έχει γίνει πραγματικά άνθρωπος. Είναι και άνθρωπος. Έχει πραγματικά ανθρώπινη φύση, και μάλιστα ολόκληρη την ανθρώπινη φύση. Δηλαδή στο πρόσωπό του υπάρχει ολόκληρη η φύση του καθενός μας. Ο Χριστός είναι συγχρόνως και ο καθένας μας, είμαστε όλοι. Αυτός λοιπόν ο Χριστός που προσεύχεται προς τον Πατέρα ανάγει αυτή την ανθρώπινη φύση- και ό,τι η ανθρώπινη φύση συνεπάγεται, δηλ. όλη την κτίση- προς τον Πατέρα. Επομένως η θεία λειτουργία είναι προσφορά του Χριστού προς τον Πατέρα.
Όμως ο Χριστός είναι αόρατος. Ορατός είναι αυτός που βρίσκεται στον τόπο του Χριστού και είναι ο τύπος του Χριστού. Ή, κατά την έκφραση που βασίζεται στη θεολογία του αγ. Ιγνατίου, "ο εις τόπον και τύπον Χριστού ευρισκόμενος" επίσκοπος. Όταν ο επίσκοπος προσεύχεται εν ονόματι του συναγμένου λαού, δεν προσεύχεται ως άνθρωπος, προσεύχεται ως Χριστός. Αυτό υπογραμμίζει όταν, στην αρχή της ευχαριστιακής προσευχής, ξεκινάει με τη φράση "συ εί ο προσφέρων και προσφερόμενος". Ο προσφέρων, αυτός που προσφέρει τα δώρα, είσαι συ, ο Χριστός. Και επειδή είσαι συ, ο Χριστός, μπορώ εγω να προσφέρω ως Χριστός. Αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε. Στη θ. Ευχαριστία-και τονίζω ότι δεν μιλάω για άλλες ακολουθίες ή για άλλες προσευχές- η προσευχή είναι αναγωγή του κτιστού στο άκτιστο. Την αναγωγή την κάνει το άκτιστο, δεν την κάνει το κτιστό. Την κάνει ο Υιός, ο σεσαρκωμένος Υιός, ο ενανθρωπήσας Υιός. Αυτός ο Υιός δια του επισκόπου, προσφέρει την κτίση, σύμπασα την κτίση, δηλ. προσφέρει όλους μας, προσφέρει την σάρκα του, τον εαυτό του, ψωμί και κρασί, όπως έχει ορίσει ο ίδιος ο Υιός, τα προσφέρει όλα στον Πατέρα. Και έτσι πραγματοποιείται αυτό που λέμε "Δευτέρα Παρουσία", αυτό που λέμε "Βασιλεία του Θεού", αυτό που λέμε "γαμήλιο δείπνο" της Δευτέρας Παρουσίας, αυτό που λέμε "γάμοι του βασιλέως", όπως το έχει προδιατυπώσει ο ίδιος ο Χριστός στις παραβολές του ή στις εικόνες που έχει στη διδασκαλία του.
Πώς πραγματοποιούνται όλα αυτά; Ο Πατέρας στέλνει πίσω αυτά τα δώρα που του προσέφερε ο Υιός, κι έτσι ενώνει σύμπασα την κτίση με τα τρία πρόσωπα της θεότητας. Θεώνεται η κτίση δια των δώρων αυτών των συγκεκριμένων. Αυτό δηλώνεται ρητά στη θ. Λειτουργία:" όπως ο φιλάνθρωπος Θεός ημών, ο προσδεξάμενος αυτά [τα προσκομισθέντα και αγιασθέντα τίμια δώρα]...αντικαταπέμψη ημίν την θείαν χάριν και την δωρεάν του Αγ. Πνεύματος". Υπάρχει μία πέμψις και μία αντικατάπεμψις. Την πέμψη την κάνει ο Υιός προς τον Πατέρα. Την αντικατάπεμψη την κάνει ο Πατέρας προς τον Υιό. Αλλά ο Υιός είναι σεσαρκωμένος. Κι ο Πατέρας αντικαταπέμπει τα δώρα σε αυτό που είναι ο Υιός, δηλ. στον άνθρωπο, δηλ. στον καθένα μας. Και γι αυτό, όταν τρώμε απο το ψωμί αυτό και πίνουμε από το κρασί αυτό, μιλάμε για κοινωνία θεώσεως". Γινόμαστε εκείνη τη στιγμή "θείον σώμα". Μπορεί να εκπέσουμε αυτής της θεώσεως μόλις φύγουμε από το τραπέζι της Ευχαριστίας. Μπορεί να λαχταρήσουμε να ξαναπάμε σ'αυτήν την κοινωνία θεώσεως, όταν ετοιμαζόμαστε να πάμε στο τραπέζι της θ. Ευχαριστίας. Αλλά αυτή η θέωση πραγματοποιείται. Μέσα σ' αυτήν την ευχαριστία είμαστε όλοι άγιοι. Τα άγια δώρα μεταδίδονται σε αγίους. Είμαστε όλοι άγιοι, γιατί είναι άγιος αυτός που τα προσφέρει, παίρνοντάς τα από εμάς και δίδοντάς τα πάλι σ' εμάς.
Δ. Μαυρόπουλος
Υάκινθος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου