"ΕΝ ΕΤΕΡΑ ΜΟΡΦΗ" - Χρήστος Γιανναράς

Ο Χριστός αναστημένος εμφανίζεται "εν ετέρα μορφή". Η Μαρία η Μαγδαληνή, στον κήπο του μνημείου, Τον περνάει για κηπουρό. Οι δυό οδοιπόροι, στο δρόμο για την Εμμαούς, Τον νομίζουν τυχαίο διαβάτη. Οι μαθητές, που ψαρεύουν στην Τιβεριάδα, τον ακούνε να τους ζητάει κάτι "βρώσιμον" και δεν υποψιάζονται πάλι πως είναι Αυτός που τους περιμένει στην όχθη. Όλοι Τον ανακαλύπτουν ξαφνικά και αυτονόητα, αλλά αφού αρχικά πλανηθούν. Είναι ο γνώριμος "υιός του ανθρώπου", αλλά "εν ετέρα μορφή". Αυτή η ετερότητα μένει απροσδιόριστη στις ευαγγελικές διηγήσεις. Ωστόσο, αν και άρρητη, μοιάζει γνωστή και αυτονόητη για την εμπειρία της Εκκλησίας. Είναι η μορφή του "εκ νεκρών ζώντος", η ανθρωπότητα στον καινούργιο τρόπο υπάρξεως, που έχει περάσει μέσα από τον θάνατο, που έχει πατήσει "θανάτω" τον θάνατο. Για να βεβαιώσει την Ανάστασή Του ο Χριστός δείχνει στους έντρομους μαθητές τα σημάδια του θανάτου στο σώμα Του. Αυτό το σώμα έχει προσλάβει το θάνατο και τον έχει μεταποιήσει σε ζωή' η Ανάσταση του Χριστού δεν είναι, απλά και μόνο, η επιβίωση ενός προσώπου μετά τον θάνατο, μια κάποια θαυματουργική νεκρανάσταση που προεκτείνεται στο φυσικό βίο. Είναι η "κατάποσις του θνητού υπό της ζωής", είναι ο θάνατος μεταποιημένος σε ζωή, είναι ένας άλλος τρόπος υπάρξεως του ανθρώπου. Στα όριά του ο άνθρωπος δεν αλλάζει φύση ή πρόσωπο, ωστόσο, η καινούργια του ύπαρξη δεν μπορεί να είναι παρά "εν ετέρα μορφή".

Το αναστημένο σώμα του Χριστού είναι η καινούργια ανθρωπότητα, ο νέος Αδάμ-είναι η Εκκλησία, που αποδέχεται το θάνατο με την κατάδυση στο νερό του βαφτίσματος κι αργότερα με τη μετάνοια και την άσκηση και συνανίσταται με το Χριστό πατώντας το θάνατο. Είναι ο κάθε άνθρωπος που δέχτηκε να πεθάνει ως φυσική ατομικότητα και εγωκεντρική μονάδα, και αναστήθηκε ως πρόσωπο, σε κοινωνία και αγαπητική σχέση μέσα στην Εκκλησία. Μόνο που η καινούργια αυτή ανθρωπότητα, οι πρώτοι καρποί της καθολικής μας ανάστασης, οι άγιοι της Εκκλησίας, κυκλοφορούν ανάμεσά μας "εν ετέρα μορφή". Εμφανίζονται στα μάτια μας ή επιμένουμε να τους ερμηνεύουμε ως ηθικά, απλώς, πρότυπα, ακραίες περιπτώσεις άσκησης και αυταπάρνησης, ακατανόητες για την κοινωνική μας θρησκευτικότητα, που περιμένει πάντοτε την Ανάσταση σαν κοσμική σωτηρία: "ημείς ηλπίζομεν ότι αυτός εστίν ο μέλλων λυτρούσθαι τον Ισραήλ". Η πραγματικότητα της Ανάστασης μας διαφεύγει , γιατί δεν ξέρουμε να ψηλαφίσουμε τα σημάδια του θανάτου, δεν ξέρουμε να αναγνωρίσουμε την αλήθεια της ζωής, το μοναδικό τρόπο υπάρξεως, στην αποδοχή του θανάτου. Γι' αυτό και οι "εκ νεκρών ζώντες" περνάνε από το βίο μας απαρατήρητοι "εν ετέρα μορφή".
Ο αναστημένος Χριστός εισέρχεται στο υπερώο της Ιερουσαλήμ "των θυρών κεκλεισμένων"- όταν όλες οι θύρες της προσδοκίας του Μεσσία έχουν πια σφαλιστεί. Όταν απελπιστούμε πραγματικά για όλες τις μεσσιανικές μας επιδιώξεις, όταν πεισθούμε για την ουτοπία όλων των κοινωνικών, ηθικολογικών, ανακαινιστικών μας οραμάτων, όταν τα προγράμματα ευζωίας αποδειχθούν στα μάτια μας σκιές και είδωλα ζωής, όταν, δηλαδή, ψηλαφίσουμε το θάνατο του ανθρώπου, τότε είναι η ώρα της Ανάστασης. Η Ανάσταση έρχεται μυστικά, "εκκύπτουσα ωσεί όρθρος". Θα έχουμε ίσως δαπανήσει μια ολόκληρη πορεία ζωής με ατέλειωτες ηθικολογικές συζητήσεις, με αναπάντητους φόβους και απελπισμούς και μεσσιανικές προσδοκίες, ως την εσπέρα που σε κάποια Εμμαούς, ο Αναστημένος Χριστός θα αποκαλυφθεί "εν τη κλάσει του άρτου". Στην απλή κίνηση της ευλογίας του άρτου και του οίνου, που συντελείται αδιάκοπα μέσα στην Εκκλησία, θα αναγνωρίσουμε τότε τη δυνατότητα της αναστημένης ζωής. Λίγο ψωμί και λίγο κρασί, που είναι η άρνηση και ο θάνατος της λογικής μας, των θεωριών μας περί "υπερτάτου όντος", των αποδείξεων περί υπάρξεως Θεού, των οργανωτικών μας συστημάτων για την ανάπλαση της κοινωνίας, αυτό το λίγο ψωμί και το λίγο κρασί είναι ο αναστημένος Χριστός. "Εν ετέρα μορφή".
Η ετερότητα της μορφής του Αναστημένου Χριστού είναι το κλειδί της όντως ζωής η αποκρυπτογράφησή της είναι η είσοδος στη ζωή. Η είσοδος δεν είναι μόνο στενή, μοιάζει συχνά "κεκλεισμένη". Την κλείνουν τα πάθη μας, το απελπισμένο μας γάντζωμα στις επιφάσεις της ζωής, στην εγωκεντρική μας εξασφάλιση. Μόνο αν όλα αυτά νεκρωθούν, όχι θεωρητικά, αλλά πάνω στο ίδιο το κορμί μας, μόνο με έκτυπα τα σημάδια του θανάτου στο σώμα μας, μπορούμε να μπούμε, "των θυρών κεκλεισμένων", στη ζωή. Πριν από μας έχει εισέλθει ο Αναστημένος Χριστός. Αυτός κάνει δυνατή την είσοδό μας. Η ετερότητα της μορφής Του αποκαλύπτει το μυστικό της εισόδου: είναι ο "εκ νεκρών ζων". Τα σημάδια του θανάτου στο σώμα μας, η άσκηση, η αυταπάρνηση, η αγαπητική αυτοπροσφορά, είναι σημάδια της δικής του ζωής, που έχει πατήσει "θανάτω" τον θάνατο. Γι' αυτή την είσοδο στη ζωή, πρόσκληση ανοιχτή και αμετάθετη είναι ο πασχαλινός όρθρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας: "Ουκούν εισέλθετε πάντες εις την χαράν του Κυρίου ημών". Αυτή η χαρά, συνειδητά ή ανεπίγνωστα, μας κατακλύζει καθώς προσερχόμαστε με μια μικρή φλόγα ελπίδας στη λαμπάδα μας και στην καρδιά μας- αυτή η χαρά είναι η ζωή, είναι η Ανάσταση: "Εν ετέρα μορφή".
Χρήστος Γιανναράς

Υάκινθος