Η Ορθοδοξία έναντι της νεωτερικότητος. -Μητροπολίτης Εφέσου Χρυσόστομος

Η νεωτερικότης, ως κεκτημένο από κάθε άλλο εξωεκκλησιαστικό θεσμό είναι στοιχείο αποδεκτό και αναγκαίο. Για την Ορθοδοξία όμως γίνεται αποδεκτό υπό ορισμένες μόνο προϋποθέσεις. Και εξηγούμαι.

α. Για την Ορθοδοξία η νεωτερικότης δεν τίθεται ως πόλος έλξεως γι' αυτήν, ως κάτι δηλ. που έχει απόλυτη προτεραιότητα για τη ζωή και τη δράση της. Για την Ορθοδοξία η πρώτη και άμεση προτεραιότης είναι ο άνθρωπος και οι σχέσεις του με τον Θεό και τους συνανθρώπους του, σε μια κοινωνία πιστών σωστά θεμελιωμένη και σωστικά για τον άνθρωπο και τον κόσμο λειτουργούσα, που αποβλέπει στη σωτηρία, στη χάρη, στον αγιασμό και στην τελική φορά και ανάταση του ανθρώπου προς το Θεό. Η νεωτερικότης δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά είναι όπως τόσοι άλλοι διαρθρωτικοί τρόποι βοηθείας και στηρίξεως του ανθρώπου για να υπάρξει μια σωστή και πλήρως αποδοτική προσέγγισή του από την Εκκλησία. Αυτή είναι η εκθεολογημένη τοποθέτησις της Ορθοδοξίας έναντι της νεωτερικότητος.

β. Η ίδια αυτή νεωτερικότης δεν νοείται ως κάτι που πρέπει να ισχύσει ως ένα a priori στοιχείο, ως κάτι δηλ. που επιβάλλεται στην Ορθοδοξία έξωθεν και που πρέπει να προσχεδιασθεί και τελικά να υποβληθή στην εντός της Εκκλησίας πορεία του κάθε πιστού.
Δεν είναι δηλ. ένας ειδικός στόχος για την Εκκλησία, μαζί με όλους τους άλλους μυστικούς και μυστηριακούς στόχους που προτάσσει η Εκκλησία, ως απαραίτητους για τη σωτηρία. Η Εκκλησία σε κάθε περίπτωση κάμνει το δέον, προκειμένου να εκπληρώσει την αποστολή της εν τω κόσμω και προς τον άνθρωπο. Κάμνει το επιτρεπτό. Το προβλεπόμενο από τα "πιστεύω" της και τα θέσμιά της, αλλά πάντοτε απο μια τέτοια διαδικασία, θεωρεί ότι έχει φθάσει στον αποδοτικότερο βαθμό εκσυγχρονισμένης προσέγγισης του ανθρώπου-μέλους της. Και έτσι δεν διακινδυνεύεται ο σεβασμός προς τα παραδεδομένα και τα όσια της Εκκλησίας, ούτε απειλείται η ελευθερία της συνειδήσεως και τα λοιπά δικαιώματα του ανθρώπου οδεύοντας προς την τελειότητα.

(Μητρ/του Εφέσου Χρυσοστόμου).

Υάκινθος