Ζούμε σε μια εποχή, αγαπητοί αδελφοί, που η αντίληψη για τον άνθρωπο έχει αλλάξει ριζικά από την παραδεδομένη και κατά συνέπεια έχει αλλάξει κι η αντίληψη για τον Θεό. Αν δεν είναι κάποιος άθεος, τότε ο Θεός είναι ένα ον εξόριστο στον υπερβατικό του χώρο που ελάχιστη η καμία σχέση έχει με τον κόσμο και τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος θεωρείται μόνο στην οριζόντια διάστασή του, εγκλωβισμένος στο διάστημα μεταξύ, γέννησης και θανάτου, ο οποίος είναι κι ο τελικός νικητής πάνω στη ζωή. Αυτό που αποκαλείται αμαρτία, δεν κατανοείται ως αλλοτρίωση και αποξένωση του ανθρώπου από τον Θεό, αλλά και ο υγιής και φυσικός τρόπος ζωής. Το έργο του Χριστού, αν δεν απορρίπτεται, κατανοείται με ηθικά και κοινωνικά κριτήρια, και άρα δεν προσφέρει την διάσωση του ανθρώπου από την φθορά και τον θάνατο και την αποκατάστασή του στην κοινωνία της αγάπης του Θεού. Και στην ίδια κατεύθυνση στοιχείται και η παρουσία και δράση της εκκλησίας, που δυστυχώς γίνεται αποδεκτή και από πολλούς χριστιανούς.
π. Παναγιώτης Ρόδης |
Αλλά αν ο άνθρωπος είναι απλώς ένα βιολογικό ον, τότε σε τι συνίσταται η ζωή τους; Γιατί να ζει, όταν μάλιστα σχεδόν όλη του η ζωή κυριαρχείται από τον πόνο, την απελπισία, την αίσθηση υπαρξιακής μοναξιάς και εν τέλει από τον θάνατο;
Η πίστη της εκκλησίας, έτσι όπως αναπτύχθηκε θεολογικά και βιώθηκε στην καθημερινή πράξη, σύμφωνα και με τους Τρεις Άγιους Ιεράρχες που σήμερα γιορτάζουμε και τιμάμε, κινείται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, και αποτελεί και σήμερα την μοναδική και αληθινή πρόταση για την έξοδο από τον φαύλο κύκλο της βιολογικότητας, που προαναφέραμε.
α. Ο άνθρωπος, λοιπόν, συνδέεται με τον Θεό και κατ’ εξοχήν με το αρχέτυπο Του, τον Θεάνθρωπο Χριστό. Ο άνθρωπος ως πλάσμα Θεού, φέρει μέσα του θεϊκά γνωρίσματα και χαρίσματα, που συμπυκνώνονται στη φράση «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού», αγάπη, ελευθερία, δημιουργικότητα. Καλείται ο άνθρωπος να καλλιεργήσει αυτά τα χαρίσματα και να ενωθεί με τη ζωή της Αγίας Τριάδος. «Τη προς Θεόν νεύσει θεούμενος» λέει ο Αγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος.
Οι Τρεις Ιεράρχες ερμηνεύουν το «κατ’ εικόνα Θεού», ως « κατ’ εικόνα Χριστού» γιατί ο Χριστός είναι το Αρχέτυπο του ανθρώπου, βάσει του οποίου δημιουργήθηκε ο άνθρωπος – ο Χριστός είναι η εικόνα του αόρατου Θεού – (Κολ. α΄ 14).