ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ Η ΚΡΙΣΗ [Μερίδιο εὐθύνης]

Ὅλοι ζοῦμε, ἀγωνιοῦμε καὶ προβληματιζόμαστε γιὰ τὶς ἐξαιρετικὰ δύσκολες στιγμὲς τὶς ὁποῖες περνάει σήμερα ἡ πατρίδα μας. Καὶ ἡ ἀγωνία καὶ ὁ προβληματισμός μας αὐτὸς δὲν περιορίζεται μόνο στὸν οἰκονομικὸ χῶρο, ἀλλὰ διευρύνεται καὶ ἐπεκτείνεται κυρίως καὶ σὲ ἄλλες ἐξόχως εὐαίσθητες παραμέτρους τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου.

Θα ἑστιάσουμε τὶς ἀναφορές μας σὲ δυὸ δηλώσεις τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου σχετικὲς καὶ συναφεῖς μὲ τὸ παραπάνω θέμα, ὅπως αὐτὲς καταχωρίσθηκαν στὸν ἡμερήσιο πολιτικὸ ἀθηναϊκὸ τύπο. Ἡ πρώτη: "Ντρεπόμαστε νὰ ποῦμε ὅτι ἔχουμε κρίση τῆς ἐποχῆς μας καὶ μιλᾶμε γιὰ οἰκονομική. Ὅλες ὅμως ξεκινᾶνε ἀπὸ τὴν πνευματική…... Βέβαια ὅταν ὁ πνευματικὸς κόσμος αὐτῆς τῆς χώρας ἔχει μεταβληθεῖ σὲ γρανάζι τῆς "συστημικῆς" δημοκρατίας, εἶναι δύσκολο νὰ ὑψώσει ἀνάστημα ὑπὲρ τῆς πατρίδος". Καὶ ἡ δεύτερη: "Ἦλθε ἡ ὥρα οἱ Ἕλληνες νὰ ἀφήσουμε τὶς φαντασιώσεις. Νὰ γίνουμε ρεαλιστές, νὰ βάλουμε τὸν δάκτυλον εἰς τὸν τύπον τῶν ἤλων… Στὴ θεωρία ὅλα εἶναι εὔκολα, κύριοι τῆς Πολιτείας".

Και ἐνῶ περιμέναμε νὰ θέσει ὁ Μακαριώτατος τὸν δάκτυλον "εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων", ὅπως ὁ ἴδιος μὲ ἔμφαση τὸ ἐπισήμανε καὶ ἐνῶ ἀναμέναμε ἀκόμη νὰ ξεφύγει ἀπὸ τὶς τετριμμένες ἀνούσιες θεωρητικὲς τοποθετήσεις, τὶς ὁποῖες καὶ ὁ ἴδιος ἀποκήρυξε μὲ τὶς δεύτερες δηλώσεις του, τὸ ἀποτέλεσμα κινήθηκε καὶ πάλι στὸ σύνηθες πλαίσιο τῆς ἀοριστίας καὶ τῆς γενικολογίας. Καὶ ὅπως παραστατικὰ τὸ ἀποδίδει ἡ γνωστὴ λαϊκὴ φράση "μία ἀπὸ τὰ ἴδια"!

Καί τὸ εὐσεβὲς πλήρωμα, τὸ ὁποῖο κουράσθηκε καὶ ἀπόκαμε στὶς ἀόριστες, θεωρητικὲς τοποθετήσεις καὶ στὶς γενικόλογες ἐκτιμήσεις, παρέμεινε μὲ τὶς ἴδιες ἀπορίες καὶ μὲ τὰ ἴδια ἢ καὶ ἀκόμη πιὸ ἐπίμονα ἐρωτηματικά. Καὶ τοῦτο, γιατί δὲν ἄκουσε ἀπὸ τὴν ὑπεύθυνη ἐκκλησιαστικὴ τοῦ ἠγεσία οὔτε νὰ προσδιορίζει τὰ αἴτια τῆς σημερινῆς κρίσης, τὴν ὁποία (καὶ πολὺ σωστά) ὁ Μακαριώτατος χαρακτήρισε ὡς πνευματική, οὔτε νὰ ἐξειδικεύει μὲ συγκεκριμένες ἀναφορὲς τοὺς φορεῖς καὶ τὰ πρόσωπα, τὰ ὁποῖα ἐμπλέκονται καὶ συνδέονται μὲ αὐτὴ τὴν κρίση.

Ἐδῶ θὰ παραθέσουμε ὁρισμένα συγκεκριμένα, καὶ ἐν πολλοῖς γνωστά, γεγονότα καὶ περιστατικὰ ποὺ ἐκτυλίχθηκαν κατὰ καιροὺς στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο. Καὶ ἀπὸ τὴν παράθεση αὐτῶν τῶν γεγονότων ἀβίαστα θὰ καταλήξει κανεὶς στὸ συμπέρασμα, ὅτι στὴ σημερινὴ (πνευματικὴ κατὰ κύριο λόγο καὶ οἰκονομικὴ κατ᾿ ἐπέκταση) κρίση, μεγάλο μερίδιο εὐθύνης βαρύνει καὶ τὴ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας στὸ δικό της χῶρο "πάλαι τε καὶ ἐπ᾿ ἐσχάτων".

Και εἰδικότερα:

1) Δὲν ἐντάσσεται στὴν πνευματικὴ κρίση τὸ γεγονός, ὅταν τὰ Μ.Μ.Ε. εἶχαν κατακλυσθεῖ στὸ πρόσφατο παρελθὸν γιὰ ἠθικὲς καὶ ἄλλες ἰδιόρρυθμες συμπεριφορὲς καὶ μεγαλόσχημων ἀκόμη κληρικῶν, τὶς ὁποῖες ὁ ἁπλὸς χριστιανὸς πολίτης δὲν θὰ μποροῦσε οὔτε κἄν νὰ διανοηθεῖ; Καὶ ἐνῶ ὁ προηγούμενος Ἀρχιεπίσκοπος μίλησε, κάτω ἀπὸ τὴν πίεσή των τότε φοβερῶν καταγγελιῶν καὶ τὶς κραυγὲς τοῦ πληρώματος, στὸ ἀνώτατο ἐκκλησιαστικὸ ὄργανο, στὴ Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας, καὶ σὲ πληθυντικὸ ἀριθμὸ γιὰ "φιλήδονους" καὶ "φιλοχρήματους" κληρικοὺς καὶ γιὰ "θερμοκήπια ἀθλιοτήτων", ἡ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας παρέμεινε ἄπραγη καὶ ἀδιάφορη.

2) Δὲν ἐντάσσεται στὴν πνευματικὴ κρίση, ὅταν δημοσιοποιεῖται ὅτι Ἀρχιερέας διαθέτει χρηματικὰ τραπεζικὰ ἀποθέματα, ποὺ ξεπερνοῦν τὸ 1 δὶς καὶ προβάλλεται προκλητικὰ ἡ δικαιολογία ὅτι "ἔχει κάτι τί γιὰ τὰ γεράματά του"; Καὶ ἀκόμη ὅταν ὁ ἴδιος Μητροπολίτης καταδικάζεται ΑΜΕΤΑΚΛΗΤΑ ἀπὸ τὸν Ἄρειο Πάγο σὲ κάθειρξη ἕξι ἐτῶν γιὰ "ὑπεξαίρεση" ἀπὸ Ἱ. Μονὴ τῆς πνευματικῆς τοῦ δικαιοδοσίας;

3) Δὲν ἐντάσσεται στὴν πνευματικὴ κρίση, ὅταν ἡ συνταγματικῶς κατοχυρωμένη "Ἀρχὴ Προστασίας Δεδομένων Προσωπικοῦ Χαρακτήρα" κατέληξε στὴν ὁμόφωνη ἀπόφαση ὅτι "εἶναι ἀπολύτως ἀναγκαῖα καὶ δικαιολογημένη ἡ αὐτούσια προβολὴ τῶν ἐπίμαχων ἠχητικῶν στοιχείων, ποὺ καλύπτουν πράξεις καὶ ἐκδηλώσεις τοῦ Μητροπολίτη…"; Καὶ ἀντὶ ἡ τότε ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία τὴν ἀπόφαση αὐτὴ τῆς ἁρμόδιας Ἀρχῆς νὰ τὴ δεχθεῖ, γιατί τῆς παρέχονταν ἔτσι καὶ ἡ νομικὴ δυνατότητα νὰ προχωρήσει στὴν ἔρευνα, τουναντίον μὲ ἀνακλητικὴ αἴτηση (!) στὴν ἴδια Ἀρχὴ ζήτησε τὴν ἀκύρωση τῆς πρώτης ἀποφάσεώς της, ὑποστηρίζοντας, ὅτι τὰ προσωπικὰ δεδομένα τῶν Ἀρχιερέων (βλ. καὶ "ὁμοφυλοφιλικὲς συμπεριφορές"!!) δὲν πρέπει νὰ ἀποτελοῦν ἀντικείμενο δημοσιογραφικοῦ ἐνδιαφέροντος. Καί, ὅπως ἦταν ἑπόμενο καὶ ἡ ἀνακλητικὴ αὐτὴ αἴτηση ἀπορρίφθηκε, ἐνῶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ διοίκηση βρέθηκε καὶ πάλι ἐκτεθειμένη.

4) Δὲν ἐντάσσεται στὴν πνευματικὴ κρίση, ὅταν δώδεκα ἀψεγάδιαστοι, ἔντιμοι καὶ ἄξιοι Ἀρχιερεῖς διώκονται ἀπὸ τὴ διοικοῦσα Ἐκκλησία ἐπὶ 35 συναπτὰ ἔτη μὲ ἀντικανονικὲς διαδικασίες καὶ ἀνυπόστατες κυρώσεις, χωρὶς ἐκκλησιαστικὴ δίκη, χωρὶς ἀπολογία, χωρὶς κἄν ἀκρόαση καὶ μάλιστα μετὰ τὴ δικαίωσή τους μὲ 30 καὶ πλέον ἀποφάσεις τοῦ Ἀνώτατου Ἀκυρωτικοῦ Δικαστηρίου;

5) Δὲν ἀποτελεῖ φαινόμενο τῆς πνευματικῆς ἐκκλησιαστικῆς κρίσης ἡ πρόσφατη συναυλία ποὺ ὀργανώθηκε στὸν ἱερὸ χῶρο τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἄγ. Παντελεήμονος τῶν Ἀθηνῶν, ὑπὸ τὴν αἰγίδα καὶ τὴν προστασία τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς, μέσα στὰ πλαίσια "ἀντιμετώπισης" τοῦ μεταναστευτικοῦ προβλήματος, μὲ μουσικὰ ὄργανα καὶ ἄσματα καὶ μὲ τὶς παρουσίες καὶ ἐμφανίσεις κοσμικῶν προσώπων; Τὸ θέμα τῶν μεταναστῶν, μὲ τὶς σημερινὲς ἀπρόβλεπτες διαστάσεις του, ὡς πρόβλημα ἀνθρωπιστικό, ἀλλὰ προεχόντως ὡς καίριο ἐθνικό, ἔπρεπε νὰ ἀντιμετωπισθεῖ μὲ τὴ δέουσα σοβαρότητα καὶ τὴν προσήκουσα ὑπευθυνότητα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, μὲ ἄλλης μορφῆς οὐσιαστικὲς καὶ περισσότερον ἀποτελεσματικὲς ἐνέργειες καὶ ὄχι μὲ κοσμικὲς θεαματικὲς συναυλίες, οἱ ὁποῖες μόνο συντηροῦν, ἀλλὰ οὐδόλως διορθώνουν τὸ πρόβλημα σὲ ὅλες αὐτοῦ τὶς σοβαρὲς καὶ ἐπικίνδυνες παραμέτρους.

Ὅλα, ὅσα παραπάνω ἐντελῶς ἐπιλεκτικὰ καὶ ὅλως ἐνδεικτικὰ παρατέθηκαν, ὁδηγοῦν κάθε καλόπιστο παρατηρητὴ στὸ συμπέρασμα ὅτι τὸ μερίδιο εὐθύνης, ποὺ βαρύνει τὴ διοικοῦσα Ἐκκλησία στὴ διαμορφωθείσα σημερινὴ θλιβερὴ καὶ ἄκρως ἀνησυχητικὴ κατάσταση, εἶναι βέβαιο καὶ ἀναντίρρητο, στὸ χῶρο πάντοτε καὶ κατὰ τὸ μέτρο τῆς δικῆς της δικαιοδοσίας. Καὶ συνεπῶς οἱ ὅποιες θεωρητικὲς ἐκτιμήσεις καὶ γενικόλογες ἀναφορὲς δὲν ἔχουν θέση.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ.

Ἐρωτηθείς πρόσφατα ὁ Μακαριώτατος ἀπὸ μαθητὲς τοῦ Κολεγίου Θεσσαλονίκης, ποὺ τὸν εἶχαν ἐπισκεφθεῖ, "γιὰ ποῖο λόγο ἀποφεύγει τὴ δημοσιότητα", ἔδωσέ τις ἑξῆς ἀπαντήσεις: Πρῶτον, ὅτι τὸ καλό, ὅταν γίνεται, δὲν πρέπει νὰ λέγεται, Δεύτερον, ὅτι πέρασε τὰ ἑβδομήντα χρόνια καὶ ἔχει κουρασθεῖ ἀπὸ τὰ λόγια καὶ Τρίτον, ὅτι ἡ σιωπὴ εἶναι πιὸ οὐσιαστικὴ ἀπὸ τὴν κραυγή. Καὶ οἱ ἀντίστοιχες ἀνταπαντήσεις στὶς παραπάνω θέσεις ἔρχονται ἀβίαστα: α) Ἐκεῖνο ποὺ δὲν πρέπει νὰ λέγεται καὶ νὰ διατυμπανίζεται εἶναι ἡ προσφορὰ σὲ ἔργα ἀγάπης καὶ ἐλεημοσύνης καὶ οὐδόλως ἐγγίζει τὸν ποιμαντικὸ πατερικὸ λόγο, ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ ἐκφέρεται δυνατὰ καὶ μεγαλόφωνα καί πάντοτε πρὸς πνευματικὴ οἰκοδομὴ τοῦ πληρώματος, β) Ἀφοῦ ὁ Μακαριώτατος στὰ 72 τοῦ χρόνια δηλώνει ὁ ἴδιος κουρασμένος, καλόπιστα θὰ κρίνει κανεὶς ὡς ὑπερβολικὴ (βλ. ἄστοχη) τὴν προσπάθεια-φιλοδοξία του νὰ καταλάβει τὴν πρώτη θέση στὴν Ἱεραρχία τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας καὶ γ) Ἡ σιωπὴ ἔχει θέση ἐκεῖ μόνο ποὺ προσήκει σιωπή. Ὁ εὐαγγελικὸς ὅμως λόγος πρέπει νὰ προσφέρεται στὸ ποίμνιο ὡς "κραυγή" καὶ "βοή". Ἐξάλλου τὰ ρήματα "κραυγάζω" καὶ "βοῶ" κατὰ πλησμονὴ ἀπαντῶνται καὶ στὰ εὐαγγελικὰ κείμενα καὶ στὶς ὑμνολογίες τῆς Ἐκκλησίας καὶ σὲ ὅλα τὰ ἐκκλησιαστικὰ ἀναγνώσματα, σὲ ὅλους τοὺς χρόνους, σὲ ὅλες τὶς ἐγκλίσεις καὶ σὲ ὅλα τὰ παράγωγα.

Καί ὡς κατακλείδα καὶ ἐπισφράγισμα τῶν παραπάνω θέτουμε τοῦτο. Ἡ διαφορὰ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λόγου ἀπὸ τὸν κοσμικὸ εἶναι ὅτι ὁ πρῶτος, ὅταν ἐκφέρεται πρέπει νὰ εἶναι σαφής, ποιμαντικὸς καὶ ὁρισμένος, καὶ ποτὲ θεωρητικός, γενικὸς καὶ ἀόριστος. Γιατί σ᾿ αὐτὴ τὴν περίπτωση, ὄχι μόνο εἶναι ἀνωφελὴς καὶ ἀναποτελεσματικός, ἀλλὰ θεωρεῖται καὶ ἐκτιμᾶται ὡς λόγος προβολῆς καὶ ἐντυπωσιασμοῦ. Καὶ ὡς τέτοιος, δὲν πρέπει ποτὲ νὰ χαρακτηρίζεται καὶ νὰ εἶναι ὁ ἐκκλησιαστικὸς λόγος.

Ὁ Σχολιαστὴς

Ελεύθερη Πληροφόρηση