Ο έπαινος μιας εκκλησιαστικής προσωπικότητας ανήκει στο Θεό γιατί απ' Αυτόν πηγάζει κάθε ανθρώπινη αρετή, μας διδάσκει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον Επιτάφιο λόγο του για τον Μέγα Αθανάσιο. Φαίνεται ότι στην Αίγυπτο τιμάται αυτή η αρετή ήδη επί οκταήμερο μετά την πάνδημη ταφή του μακαριστού Πάπα Σενούντα του Γ΄ από μυριάδες πιστών. Αυτοί καταφθάνουν συνεχώς στο μοναστήρι της ταφής του και προσευχόμενοι ραίνουν με πέταλα λουλουδιών και αρώματα τον μαρμάρινο τάφο του αποσπογκίζοντάς τον για ευλογία! Αυτό και μόνον το διαρκές προσκύνημα στον πατέρα του γηγενούς Χριστιανικού λαού της Αιγύπτου που αιώνες καταδυναστεύεται από το κυρίαρχο αραβικό Ισλάμ είναι άξιο προσοχής. Αυτό με αναγκάζει να αναφερθώ στην Εκκλησία των Κοπτών για μην εκμεταλλεύονται την άγνοια πολλών ημετέρων κάποιοι «δερβίσηδες» του εγχώριου «Φονταμελισμού», που δεν θέλουν να καταλάβουν κάτι πολύ απλό: Πώς η Εκκλησία των απογόνων των αρχαίων Αιγυπτίων είναι η πλησιέστερη στην Ορθοδοξία και πέρασε στο σχίσμα, κυρίως, γιατί αντιστάθηκε στη δογματική «νεοτερικότητα» των μέσων του 5ου αιώνα και μαχητικά επέμενε στην αρχαϊκή Χριστολογία των πατέρων της.
Ο μακαριστός Πάπας των Κοπτών Σενούντα Γ'Τη διάστασή όμως δεν την καλλιέργησαν μόνον θρησκευτικές έριδες αλλά και πολιτικές επεμβάσεις των Αυτοκρατόρων οι οποίοι δεν απέφυγαν τον στιγματισμό προσώπων που αγωνίζονταν τότε για την ανεξαρτησία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Για παράδειγμα όταν οι οπαδοί του Διόσκουρου φονεύουν τον διάδοχό του πατριάρχη Προτέριο και εκλέγουν Πατριάρχη τον ομόφρονά τους Τιμόθεο τον Αίλουρο. Το αίμα αυτό εχώρισε την εκεί Εκκλησία σε Κοπτική και ελληνορθόδοξη.
Από το 578 μέχρι το 607 ο Κόπτης Πατριάρχης Δαμιανός οργάνωσε την Εκκλησία του. Έκτοτε δύο ιεραρχίες διεκδικούν την εκεί κανονικότητα και Ορθοδοξία μέχρι την κατάληψη της Αιγύπτου το 644 από τους Άραβες μουσουλμάνους, που εξελίχθηκε σε εθνική συμφορά στην Αίγυπτο! Τότε υπήρχαν 20 εκατομμύρια Κόπτες (Αιγύπτιοι) χριστιανοί και 300.000 ελληνορθόδοξοι χριστιανοί – οι λεγόμενοι «Βασιλικοί» - υπό την Αυτοκρατορική εξουσία της Κωνσταντινουπόλεως. Τελικά οι μισαλλόδοξοι εξισλαμισμοί προκάλεσαν επανάσταση υπό την ηγεσία των δύο Πατριαρχών που πνίγηκε όμως στο αίμα! Τα μαρτύρια ένωσαν ψυχικά τους διιστάμενους Χριστιανούς και άρχισαν το 743 τον διάλογο για την ενότητά τους με πρώτους τον Κόπτη Πατριάρχη Μιχαήλ και τον ορθόδοξο Πατριάρχη Κοσμά, που κατέληξαν σε ορθόδοξη συμφωνία «περί των δύο φύσεων» του Κυρίου. Έκτοτε ανά τους αιώνες πεφωτισμένοι Κόπτες Πατριάρχες προσπαθούσαν να γεφυρώσουν την διάσταση με τους Έλληνες Ορθοδόξους αλλά πάντα οι σκληροί Κόπτες μοναχοί «εισπηδούσαν» ως μαχητικοί «παραβολάνοι» στους διαλόγους φοβούμενοι την αλλοτρίωσή τους από τους πανίσχυρους πολιτικά Βυζαντινούς και ανέτρεπαν κάθε προσδοκία της ενώσεως. Έβλεπαν την τάση επιβολής της «ομοιομορφίας» στην τάξη της λατρείας που προτίμησαν οι «βασιλικοί» Αλεξανδρείς των μέσων χρόνων και αντιδρούσαν. (Π.χ. η κατάργηση της Λειτουργίας του Αγίου Μάρκου που επισφράγισε ο Άγιος Κύριλλος). Το 1097 ο Κόπτης Πατριάρχης Χριστόδουλος μεταφέρει την έδρα του στο Κάιρο το οποίο οι Άραβες έκαναν Πρωτεύουσα ενώ περίπου 60 χρόνια μετά, ο Πατριάρχης Γαβριήλ Β΄ γίνεται ο μεταρρυθμιστής του Κανονικού Δικαίου της Κοπτικής Εκκλησίας και εισάγει την αραβική γλώσσα στη λειτουργική ζωή της, φορτίζοντας αρνητικά τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών για αιώνες. Το 1516 η Αίγυπτος περιέρχεται στην εξουσία των Οθωμανών. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Πατριάρχης των Κοπτών Κύριλλος Δ΄, που υπήρξε έδωσε έμφαση στην Παιδεία των πιστών της Εκκλησίας του, επιδίωξε συμφωνία με τους Πατριάρχες Αλεξανδρείας Ιερόθεο Β΄ και Καλλίνικο, προσπάθεια η οποία ματαιώθηκε με παρέμβαση Κοπτών μοναχών που υποκινήθηκαν από τον Σαΐντ πασσά αλλά και τον Ρώσο επίσκοπο Μελιτουπόλεως Κύριλλο, ο οποίος ήταν αρχηγός της Ρωσικής Αποστολής στα Ιεροσόλυμα κατ' εντολή του τσάρου! Τελικά ο Πατριάρχης των Κοπτών Κύριλλος δολοφονήθηκε ενώ ο Αλεξανδρείας Καλλίνικος παραιτήθηκε με αποτέλεσμα να σταματήσει κάθε διάλογος.
Ο Άγιος Νεκτάριος γνώρισε στο Κάιρο, εκ του πλησίον, την ιστορία και τη ζωή της Κοπτικής Εκκλησίας, και όταν εκλέχτηκε Σχολάρχης της Ριζαρείου Σχολής εισηγήθηκε στον Αλεξανδρείας Φώτιο να του στείλει Κόπτες ιεροσπουδαστές. Αυτοί εκπαιδεύτηκαν ορθόδοξα και υπηρέτησαν ως κληρικοί την Εκκλησία τους και μάλιστα το 1952 επί του ριζαρίτη Κόπτη πατριάρχη Ιωάσαφ, ο διαπρεπής κανονολόγος Ορθόδοξος Ιεράρχης, πρώην Νευροκοπίου Γεώργιος, ο οποίος δώρισε στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και το μετόχι στην Κυψέλη, ξεκίνησε μαζί με τον Ηπειρώτη Ερμουπόλεως Ευάγγελο και πάλι το διάλογο με δύο Κόπτες μητροπολίτες και διαπίστωσε ότι η ενότητα με τους Κόπτες είναι «ευχερής». Αυτές οι συνομιλίες άνοιξαν νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Ελλήνων και Κοπτών που αμέσως φάνηκαν όταν η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος επίσημα κάλεσε το Κοπτικό Πατριαρχείο στις πάνδημες εορτές του 1952 για την έλευση του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα και εκείνο έστειλε δύο αρχιερείς τον Τάντας Θωμά και τον Χαρτούμ Ιωάννη, που τιμήθηκαν με εγκόλπια από αρχιερείς μας ως κανονικοί ιεράρχες! Αυτά τα έζησα προσωπικά, επί δεκαπενθήμερο, ως φοιτητής γιατί αντιπροσώπευα το έτος μου στις εκδηλώσεις και έχω σπουδαία φωτογραφικά ντοκουμέντα. Έκτοτε οι συνεργασίες που ακολούθησαν σε Διορθόδοξες και Διαχριστιανικές συναντήσεις έφεραν πολύ ποιό κοντά τις δύο Εκκλησίες με τον επίσημο διάλογο σφραγισμένο Πανορθόδοξα και με ευκταία αποτελέσματα που δυσαρεστούν μερικούς ημετέρους αυτοπροβαλλόμενους ως υπερασπιστές της Ορθοδοξίας, μοναχούς μας. Ευτυχώς που ο νουνεχής Νικοπόλεως Μελέτιος κρατεί ακόμη την αγία σιωπή του για ετεροκίνητους αδιάβαστους αδελφούς του.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δέκα χρόνια μετά τις εκδηλώσεις των Αθηνών, προσκάλεσε το 1963 τον σεβάσμιο Κόπτη Πάπα Κύριλλο Στ΄ προκειμένου να συμμετάσχει στους εορτασμούς της «Χιλιετηρίδος του Αγίου Όρους». Ο Άγιος αυτός Πατριάρχης διάλεξε ως εκπρόσωπό του τον πλέον φιλομαθή, φιλομόναχο και αγγλομαθή κληρικό του και τον έστειλε στον Άθωνα. Αυτός ήταν ο ηγουμενεύων επίσκοπος Σενούντα. Πραγματικά η σεμνότητα, η ευσέβεια, η προσήνεια, το απέριττο και η όλη εν γένει διακριτική παρουσία του ανδρός δεν θύμιζε τίποτα από την εξεζητημένη εικόνα του Τάντας Θωμά, το 1952, και γι' αυτό προκάλεσε την προσοχή μας και στις Καρυές και στη Λαύρα. Αυτό το επισήμανε και ο αετομάτης Πατριάρχης Αθηναγόρας και τον κάλεσε πλησίον του δύο φορές, στο κελλί των Ιωσαφαίων στις Καρυές που διέμενα και στη Λαύρα. Διαλέχθηκε μαζί του αγγλικά επί μακρόν και ζήτησε πληροφορίες για τον Πάπα Κύριλλο Στ΄ και τη όλη δομή της Εκκλησίας τους, που διατρέχει την ζωή του Θρόνου του Αγίου Μάρκου, παράλληλα με τους Ελληνορθοδόξους στη Αίγυπτο. Ήταν τόση η ικανοποίηση του πατριάρχη Αθηναγόρα από την γνωριμία αυτή που έσφιξε τον μικρό το δέμας Σενούντα στην τεράστια αγκαλιά του και η σκηνή αυτή αποθανατίστηκε με φωτογραφία. Ο ενθουσιασμός του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα είχε διάρκεια. Την πρώτη περίοδο των πρώτων «Πανορθοδόξων Διασκέψεων» με παρότρυνε να ασχοληθώ με την «Α΄ Διάσκεψη των Αρχαίων Εκκλησιών της Ανατολής» που συνήλθε στην Αντίς-Αμπέμπα της Αιθιοπίας, τον Ιανουάριο του 1965. Και έγραψα μια μελέτη που δημοσίευσα το 1965 στο περιοδικό μου «Ορθόδοξη Παρουσία» (τομ. Β΄, 1965, τεύχη 5&6 σσ. 62-133) – η οποία εκδόθηκε τότε και αυτοτελώς ως μελέτη- με τον τίτλο: «Η Ορθοδοξία και οι αρχαίες Εκκλησίες της Ανατολής» με εξώφυλλο την καταπληκτική φωτογραφία του εναγκαλισμού του πατριάρχη Αθηναγόρα και του επισκόπου Σενούντα. Και αυτά συμβαίνουν όταν κάποιοι αγέννητοι και αδιάβαστοι μυκτηρίζουν τους πάντες περιφρονούντες το ψαλμικό ότι: «εξολοθρεύσει Κύριος γλώσσαν μεγαλορρήμονα». ( ια΄ 4.)
Έκτοτε, παρακολούθησα από κοντά τα της Κοπτικής Εκκλησίας και πλούτισα τις γνώσεις μου σε όλους τους τομείς της προσφοράς της. Έμαθα το θαύμα του Κυρίλλου Στ΄ στο σπίτι του Νάσερ, το 1968, με την θεραπεία του «παραλυτικού» γιού του, που εξασφάλισε την άδεια οικοδομής του νέου παμμέγιστου ναού του Αγίου Μάρκου στο Κάιρο. Έμαθα τα της διαδοχής του Κυρίλλου από τον επίσκοπο Σενούντα το 1971 και επί 38 χρόνια μάθαινα τα της πατριαρχίας του. Διαπίστωνα ότι ο νέος Προκαθήμενος ενεργούσε με την βιωματική αποστολικότητα των προκατόχων του κατά το αρχαίο προνόμιο του Αλεξανδρινού Πάπα, με το οποίο τιμώνταν και ο Πάπας της Ρώμης, ως η ορατή ύπατη κεφαλή της τοπικής ιεραρχίας του, όπως ήταν π.χ. οι Άγιοι αρχιεπίσκοποι Αλεξανδρείας Διονύσιος, Αθανάσιος, Κύριλλος κ.ά. Έτσι με το ζήλο του έδωσε πνοή σε πολλούς τομείς της ευθύνης του. Αναμόρφωσε την Παιδεία του κλήρου και του λαού του. Πρόσφερε έντονη κατηχητική διδαχή στους χριστιανούς του. Αναθέρμανε τη συμμετοχή του Πληρώματος της Εκκλησίας του στη θεία λατρεία. Στήριξε τον ζήλο των «δυνάμενων» να αφιερωθούν στη μοναχική κλήση κατά τα αρχαία πρότυπα που έλαμψαν στην Νειλοχώρα. Σεβόμενος την αυτονομία των μονών του τις αναδιοργάνωσε και τις κατέστησε, σε κάθε περιοχή, αυτάρκη κέντρα της ευσεβείας και χορηγίας ελέους σε χριστιανούς και μουσουλμάνους. Έδειξε το κελλί του μοναστηρίου στους ιερομονάχους και το σπίτι της ενορίας στους εγγάμους. Μέτρα της εκλογής των κατά τόπους κληρικών ήταν η «έξωθεν καλή μαρτυρία», η ευσέβεια, η υπακοή, η εκκλησιαστική μόρφωση και η παιδεία τους. Με αυστηρά αξιοκρατικά κριτήρια ανανέωσε το επισκοπικό σώμα που τον περιέβαλε ακόμη και με ελληνομαθείς Κόπτες, διδάκτορες των Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών της Ελλάδος. Έφερε τη νεότητα μέσα Εκκλησία φροντίζοντας για την μόρφωση και την επαγγελματική αποκατάσταση της. Πρόσεξε τον πυρήνα της «κατ' οίκον εκκλησίας» και ενίσχυσε τον θεσμό του γάμου. Αποστράγγισε την ματαιοδοξία της πολυτελούς ζωής και εμφανίσεως από τους αρχιερείς του και καθιέρωσε ταπεινούς δερμάτινους σταυρούς ως «φυλακτήρια» (εγκόλπια) του στήθους Επισκόπων και ιερέων. Δεν ανέχθηκε αρχιερωσύνη σκανδαλίζουσα για τον πλούτο της, ούτε και αυθαίρετα πολιτευόμενη καθώς και σκάνδαλα από ασυνεπείς κληρικούς. Με όλα αυτά ανέστησε φρόνημα υπερμαχήσεως των θρησκευτικών δικαιωμάτων στον αυτόχθονα λαό του για να είναι ικανός να αντισταθεί στην προσπάθεια βιασμού της συνειδήσεώς του από αλλοθρήσκους.
Από το 578 μέχρι το 607 ο Κόπτης Πατριάρχης Δαμιανός οργάνωσε την Εκκλησία του. Έκτοτε δύο ιεραρχίες διεκδικούν την εκεί κανονικότητα και Ορθοδοξία μέχρι την κατάληψη της Αιγύπτου το 644 από τους Άραβες μουσουλμάνους, που εξελίχθηκε σε εθνική συμφορά στην Αίγυπτο! Τότε υπήρχαν 20 εκατομμύρια Κόπτες (Αιγύπτιοι) χριστιανοί και 300.000 ελληνορθόδοξοι χριστιανοί – οι λεγόμενοι «Βασιλικοί» - υπό την Αυτοκρατορική εξουσία της Κωνσταντινουπόλεως. Τελικά οι μισαλλόδοξοι εξισλαμισμοί προκάλεσαν επανάσταση υπό την ηγεσία των δύο Πατριαρχών που πνίγηκε όμως στο αίμα! Τα μαρτύρια ένωσαν ψυχικά τους διιστάμενους Χριστιανούς και άρχισαν το 743 τον διάλογο για την ενότητά τους με πρώτους τον Κόπτη Πατριάρχη Μιχαήλ και τον ορθόδοξο Πατριάρχη Κοσμά, που κατέληξαν σε ορθόδοξη συμφωνία «περί των δύο φύσεων» του Κυρίου. Έκτοτε ανά τους αιώνες πεφωτισμένοι Κόπτες Πατριάρχες προσπαθούσαν να γεφυρώσουν την διάσταση με τους Έλληνες Ορθοδόξους αλλά πάντα οι σκληροί Κόπτες μοναχοί «εισπηδούσαν» ως μαχητικοί «παραβολάνοι» στους διαλόγους φοβούμενοι την αλλοτρίωσή τους από τους πανίσχυρους πολιτικά Βυζαντινούς και ανέτρεπαν κάθε προσδοκία της ενώσεως. Έβλεπαν την τάση επιβολής της «ομοιομορφίας» στην τάξη της λατρείας που προτίμησαν οι «βασιλικοί» Αλεξανδρείς των μέσων χρόνων και αντιδρούσαν. (Π.χ. η κατάργηση της Λειτουργίας του Αγίου Μάρκου που επισφράγισε ο Άγιος Κύριλλος). Το 1097 ο Κόπτης Πατριάρχης Χριστόδουλος μεταφέρει την έδρα του στο Κάιρο το οποίο οι Άραβες έκαναν Πρωτεύουσα ενώ περίπου 60 χρόνια μετά, ο Πατριάρχης Γαβριήλ Β΄ γίνεται ο μεταρρυθμιστής του Κανονικού Δικαίου της Κοπτικής Εκκλησίας και εισάγει την αραβική γλώσσα στη λειτουργική ζωή της, φορτίζοντας αρνητικά τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών για αιώνες. Το 1516 η Αίγυπτος περιέρχεται στην εξουσία των Οθωμανών. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο Πατριάρχης των Κοπτών Κύριλλος Δ΄, που υπήρξε έδωσε έμφαση στην Παιδεία των πιστών της Εκκλησίας του, επιδίωξε συμφωνία με τους Πατριάρχες Αλεξανδρείας Ιερόθεο Β΄ και Καλλίνικο, προσπάθεια η οποία ματαιώθηκε με παρέμβαση Κοπτών μοναχών που υποκινήθηκαν από τον Σαΐντ πασσά αλλά και τον Ρώσο επίσκοπο Μελιτουπόλεως Κύριλλο, ο οποίος ήταν αρχηγός της Ρωσικής Αποστολής στα Ιεροσόλυμα κατ' εντολή του τσάρου! Τελικά ο Πατριάρχης των Κοπτών Κύριλλος δολοφονήθηκε ενώ ο Αλεξανδρείας Καλλίνικος παραιτήθηκε με αποτέλεσμα να σταματήσει κάθε διάλογος.
Ο Άγιος Νεκτάριος γνώρισε στο Κάιρο, εκ του πλησίον, την ιστορία και τη ζωή της Κοπτικής Εκκλησίας, και όταν εκλέχτηκε Σχολάρχης της Ριζαρείου Σχολής εισηγήθηκε στον Αλεξανδρείας Φώτιο να του στείλει Κόπτες ιεροσπουδαστές. Αυτοί εκπαιδεύτηκαν ορθόδοξα και υπηρέτησαν ως κληρικοί την Εκκλησία τους και μάλιστα το 1952 επί του ριζαρίτη Κόπτη πατριάρχη Ιωάσαφ, ο διαπρεπής κανονολόγος Ορθόδοξος Ιεράρχης, πρώην Νευροκοπίου Γεώργιος, ο οποίος δώρισε στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και το μετόχι στην Κυψέλη, ξεκίνησε μαζί με τον Ηπειρώτη Ερμουπόλεως Ευάγγελο και πάλι το διάλογο με δύο Κόπτες μητροπολίτες και διαπίστωσε ότι η ενότητα με τους Κόπτες είναι «ευχερής». Αυτές οι συνομιλίες άνοιξαν νέο κεφάλαιο στις σχέσεις Ελλήνων και Κοπτών που αμέσως φάνηκαν όταν η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος επίσημα κάλεσε το Κοπτικό Πατριαρχείο στις πάνδημες εορτές του 1952 για την έλευση του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα και εκείνο έστειλε δύο αρχιερείς τον Τάντας Θωμά και τον Χαρτούμ Ιωάννη, που τιμήθηκαν με εγκόλπια από αρχιερείς μας ως κανονικοί ιεράρχες! Αυτά τα έζησα προσωπικά, επί δεκαπενθήμερο, ως φοιτητής γιατί αντιπροσώπευα το έτος μου στις εκδηλώσεις και έχω σπουδαία φωτογραφικά ντοκουμέντα. Έκτοτε οι συνεργασίες που ακολούθησαν σε Διορθόδοξες και Διαχριστιανικές συναντήσεις έφεραν πολύ ποιό κοντά τις δύο Εκκλησίες με τον επίσημο διάλογο σφραγισμένο Πανορθόδοξα και με ευκταία αποτελέσματα που δυσαρεστούν μερικούς ημετέρους αυτοπροβαλλόμενους ως υπερασπιστές της Ορθοδοξίας, μοναχούς μας. Ευτυχώς που ο νουνεχής Νικοπόλεως Μελέτιος κρατεί ακόμη την αγία σιωπή του για ετεροκίνητους αδιάβαστους αδελφούς του.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, δέκα χρόνια μετά τις εκδηλώσεις των Αθηνών, προσκάλεσε το 1963 τον σεβάσμιο Κόπτη Πάπα Κύριλλο Στ΄ προκειμένου να συμμετάσχει στους εορτασμούς της «Χιλιετηρίδος του Αγίου Όρους». Ο Άγιος αυτός Πατριάρχης διάλεξε ως εκπρόσωπό του τον πλέον φιλομαθή, φιλομόναχο και αγγλομαθή κληρικό του και τον έστειλε στον Άθωνα. Αυτός ήταν ο ηγουμενεύων επίσκοπος Σενούντα. Πραγματικά η σεμνότητα, η ευσέβεια, η προσήνεια, το απέριττο και η όλη εν γένει διακριτική παρουσία του ανδρός δεν θύμιζε τίποτα από την εξεζητημένη εικόνα του Τάντας Θωμά, το 1952, και γι' αυτό προκάλεσε την προσοχή μας και στις Καρυές και στη Λαύρα. Αυτό το επισήμανε και ο αετομάτης Πατριάρχης Αθηναγόρας και τον κάλεσε πλησίον του δύο φορές, στο κελλί των Ιωσαφαίων στις Καρυές που διέμενα και στη Λαύρα. Διαλέχθηκε μαζί του αγγλικά επί μακρόν και ζήτησε πληροφορίες για τον Πάπα Κύριλλο Στ΄ και τη όλη δομή της Εκκλησίας τους, που διατρέχει την ζωή του Θρόνου του Αγίου Μάρκου, παράλληλα με τους Ελληνορθοδόξους στη Αίγυπτο. Ήταν τόση η ικανοποίηση του πατριάρχη Αθηναγόρα από την γνωριμία αυτή που έσφιξε τον μικρό το δέμας Σενούντα στην τεράστια αγκαλιά του και η σκηνή αυτή αποθανατίστηκε με φωτογραφία. Ο ενθουσιασμός του Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα είχε διάρκεια. Την πρώτη περίοδο των πρώτων «Πανορθοδόξων Διασκέψεων» με παρότρυνε να ασχοληθώ με την «Α΄ Διάσκεψη των Αρχαίων Εκκλησιών της Ανατολής» που συνήλθε στην Αντίς-Αμπέμπα της Αιθιοπίας, τον Ιανουάριο του 1965. Και έγραψα μια μελέτη που δημοσίευσα το 1965 στο περιοδικό μου «Ορθόδοξη Παρουσία» (τομ. Β΄, 1965, τεύχη 5&6 σσ. 62-133) – η οποία εκδόθηκε τότε και αυτοτελώς ως μελέτη- με τον τίτλο: «Η Ορθοδοξία και οι αρχαίες Εκκλησίες της Ανατολής» με εξώφυλλο την καταπληκτική φωτογραφία του εναγκαλισμού του πατριάρχη Αθηναγόρα και του επισκόπου Σενούντα. Και αυτά συμβαίνουν όταν κάποιοι αγέννητοι και αδιάβαστοι μυκτηρίζουν τους πάντες περιφρονούντες το ψαλμικό ότι: «εξολοθρεύσει Κύριος γλώσσαν μεγαλορρήμονα». ( ια΄ 4.)Έκτοτε, παρακολούθησα από κοντά τα της Κοπτικής Εκκλησίας και πλούτισα τις γνώσεις μου σε όλους τους τομείς της προσφοράς της. Έμαθα το θαύμα του Κυρίλλου Στ΄ στο σπίτι του Νάσερ, το 1968, με την θεραπεία του «παραλυτικού» γιού του, που εξασφάλισε την άδεια οικοδομής του νέου παμμέγιστου ναού του Αγίου Μάρκου στο Κάιρο. Έμαθα τα της διαδοχής του Κυρίλλου από τον επίσκοπο Σενούντα το 1971 και επί 38 χρόνια μάθαινα τα της πατριαρχίας του. Διαπίστωνα ότι ο νέος Προκαθήμενος ενεργούσε με την βιωματική αποστολικότητα των προκατόχων του κατά το αρχαίο προνόμιο του Αλεξανδρινού Πάπα, με το οποίο τιμώνταν και ο Πάπας της Ρώμης, ως η ορατή ύπατη κεφαλή της τοπικής ιεραρχίας του, όπως ήταν π.χ. οι Άγιοι αρχιεπίσκοποι Αλεξανδρείας Διονύσιος, Αθανάσιος, Κύριλλος κ.ά. Έτσι με το ζήλο του έδωσε πνοή σε πολλούς τομείς της ευθύνης του. Αναμόρφωσε την Παιδεία του κλήρου και του λαού του. Πρόσφερε έντονη κατηχητική διδαχή στους χριστιανούς του. Αναθέρμανε τη συμμετοχή του Πληρώματος της Εκκλησίας του στη θεία λατρεία. Στήριξε τον ζήλο των «δυνάμενων» να αφιερωθούν στη μοναχική κλήση κατά τα αρχαία πρότυπα που έλαμψαν στην Νειλοχώρα. Σεβόμενος την αυτονομία των μονών του τις αναδιοργάνωσε και τις κατέστησε, σε κάθε περιοχή, αυτάρκη κέντρα της ευσεβείας και χορηγίας ελέους σε χριστιανούς και μουσουλμάνους. Έδειξε το κελλί του μοναστηρίου στους ιερομονάχους και το σπίτι της ενορίας στους εγγάμους. Μέτρα της εκλογής των κατά τόπους κληρικών ήταν η «έξωθεν καλή μαρτυρία», η ευσέβεια, η υπακοή, η εκκλησιαστική μόρφωση και η παιδεία τους. Με αυστηρά αξιοκρατικά κριτήρια ανανέωσε το επισκοπικό σώμα που τον περιέβαλε ακόμη και με ελληνομαθείς Κόπτες, διδάκτορες των Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών της Ελλάδος. Έφερε τη νεότητα μέσα Εκκλησία φροντίζοντας για την μόρφωση και την επαγγελματική αποκατάσταση της. Πρόσεξε τον πυρήνα της «κατ' οίκον εκκλησίας» και ενίσχυσε τον θεσμό του γάμου. Αποστράγγισε την ματαιοδοξία της πολυτελούς ζωής και εμφανίσεως από τους αρχιερείς του και καθιέρωσε ταπεινούς δερμάτινους σταυρούς ως «φυλακτήρια» (εγκόλπια) του στήθους Επισκόπων και ιερέων. Δεν ανέχθηκε αρχιερωσύνη σκανδαλίζουσα για τον πλούτο της, ούτε και αυθαίρετα πολιτευόμενη καθώς και σκάνδαλα από ασυνεπείς κληρικούς. Με όλα αυτά ανέστησε φρόνημα υπερμαχήσεως των θρησκευτικών δικαιωμάτων στον αυτόχθονα λαό του για να είναι ικανός να αντισταθεί στην προσπάθεια βιασμού της συνειδήσεώς του από αλλοθρήσκους.
Το 1998 ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος επισκέφθηκε το Κάιρο και τον Πάπα Σενούντα Γ'
Ο Πάπας Σενούντας Γ΄, ποιμαίνοντας ένα λαό 10 εκατομμυρίων, κάτι λιγότερους από τους Ορθοδόξους της Ελλάδος, ανοίχθηκε σε όλες τις ηπείρους συνιστώντας επισκοπές για την προστασία των μεταναστών του και ιεραποστολές για την εξάπλωση της μαρτυρίας της Εκκλησίας του επιστρατεύοντας όλα τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Για την προάσπιση των γραμμών της Εκκλησίας του επιχορήγησε την έκδοση, στο Κάιρο, της εφημερίδος «Βατανί» και για να επικοινωνεί με την οικουμένη συνέστησε επίσημο τηλεοπτικό κανάλι, που λειτουργεί παράλληλα με τα άλλα δύο κοπτικά κανάλια κληρικών του, γνωστοποιώντας στα πέρατα της γης τη ζωή και τη δράση της Εκκλησίας του. Πρόσφατα είδα σ’ ένα κανάλι έναν Κόπτη τουρκόφωνο ιερέα να απευθύνεται στο τουρκικό κοινό! Και συλλογίζομαι; Στην Ανατολή έχουν κανάλια παγκόσμιας λήψεως: το Πατριαρχείο της Μόσχας, οι Μαρωνίτες, οι Συροαραμαίοι, οι Αρμένιοι κ.ά. και διερωτώμαι οι Ελληνοορθόξοι πού; Κάτι επιχείρησε η Εκκλησία στην Κύπρο και σε λίγο έσβησε! Στην Ελλάδα ακόμη και ο Ραδιοφωνικός Σταθμός της Ι. Συνόδου χαροπαλεύει! Μήπως αυτό συντελεί στο να αυγατίζονται οι ιστότοποι των ψευδεπίγραφων «σωτήρων» της Ορθοδοξίας για να εκπορεύουν «πάν πονηρόν και ακάθαρτο πνεύμα» και να πλανεύουν τους αδιάβαστους;
Στη συνοδεία του τότε Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου ήταν και ο θεολόγος-ιστορικός Αριστείδης Πανώτης
Το 1998 ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, με συμπεριέλαβε στην συνοδεία του για την «ειρηνική επίσκεψή» του στην Αλεξάνδρεια. Στο Κάιρο επισκεφθήκαμε τον Πάπα Σενούντα. Εκεί του πρόσφερα αντίτυπο μελέτης μου για την Α΄ Διάσκεψή των Προχαλκηδονίων Εκκλησιών,το 1965, στην Αντις-Αμπέμπα. Στο εξώφυλλο της είχα τη φωτογραφία του εναγκαλισμού του με τον Πατριάρχη Αθηναγόρα. Συγκινήθηκε για την δημοσίευση αυτής της στιγμής και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την εμπειρία που απέκτησε στο Άγιο Όρος και για τι γνωριμία του με τον πατριάρχη Αθηναγόρα. Εγκάρδια ήταν η αγάπη και ο σεβασμός του για τον Οικουμενικό Πατριάρχη μας. Ανέφερα επίσης στον, μακαριστό πλεόν, Σενούντα την προσπάθειά μου για την αποκατάσταση της αρχαίας Αλεξανδρινής τάξεως στις δύο αλεξανδρινές λειτουργίες του Αγίου Μάρκου-Κυρίλλου και του Γρηγορίου του Θεολόγου που τελέστηκαν σε κεντρικό ναό των Αθηνών. Εξέφρασε την επιθυμία να βρεθεί τρόπος συναντήσεως της βυζαντινής και της κοπτικής τάξεως στην αρχαία αλεξανδρινή λειτουργική παράδοση που θα είναι χρήσιμη όταν συμπληρωθεί ο Διάλογος μεταξύ των Εκκλησιών μας. Σε ένδειξη ευλογίας και ευαρέσκειας τότε μου πρόσφερε έναν Σταυρό για το προσκέφαλό μου, εργόχειρο μοναχού.
Ο Κόπτης Πάπας Σενούντα έβλεπε ότι η ενότητα μεταξύ μας είναι «ευχερής». Ο Θεολογικός Διάλογος των ημερών μας έφερε τις εξηγήσεις που επισήμαναν πρώτοι οι Πατριάρχες των δύο πλευρών, Μιχαήλ και Κοσμάς. Σήμερα κληρικοί και πιστοί της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών προσεύχονται ν’ ανατείλει η μεγάλη ημέρα «ίνα ώμεν έν», όπως προστάζει ο Χριστός!
Για όλα αυτά τα δώρα της αρετής και το πολυδιάστατο έργο που προσέφερε ο μακαριστός Πάπας και Πατριάρχης Σενούντα, ας είναι «αιωνία η μνήμη» του.-Αριστείδης Πανώτης
Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος με τον Πάπα Σενούντα και τον τότε Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρο
Αναμνηστική φωτογραφία από την επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου στον Πάπα Σενούντα, παρουσία του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρου
Πηγή: Amen.gr
Αν ήξερε ο συγγραφέας τι τραβάνε οι Αγιοταφίτες από τους αιρετικούς κόπτες θα είχε πιο αντικειμενική εικόνα για το τι γίνεται.
ΑπάντησηΔιαγραφήΆλλος ένας που υβρίζει τα πιστά μέλη της Εκκλησίας σαν φονταμενταλιστές!Ο γνωστός και μη εξαιρετέος αρχιοικουμενιστής κος Πανώτης.Και φυσικά θα εισπράξει τα εύσημα των δήθεν προοδευτικών!
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπήρξε μια φωτεινή πνευματική μορφή. Ας όψοντε αυτοί που πολέμησαν μετά δαιμονικής μανίας τον διάλογο που θα οδηγούσε σε λύση και στην ποθητή ενότητα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν ενώνεται το φως με το σκοτάδι 3:32.
ΑπάντησηΔιαγραφή