ΦΙΛΟΘΕΟΙ ΚΑΙ ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΙ -Μητροπολίτης Πατρών Χρισόστομος

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν

κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

 

Ἀνήμερα τῆς Ἁγίας Σοφίας μετά τήν Θεία Λειτουργία, ἐγκαινιάστηκε μιά νέα κοινωνική δράση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μας, σέ συνεργασία μέ τήν Γηριατρική καί Γεροντολογική Ἑταιρεία Πατρῶν.

Ἡ δράση αὐτή ἀφορᾶ στήν προσφορά κατ’ οἶκον νοσηλείας σέ ἐμπεριστάτους ἀδελφούς μας. Εἶναι ἐξόχως συγκινητική ἡ προσφορά ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι εὐαισθητοποιημένοι μπροστά στόν ἀνθρώπινο πόνο, δίδουν τόν ἑαυτό τους, προκειμένου νά βοηθήσουν ὅσους γονατίζουν ἀπό τά ποικίλα βάρη τῆς ζωῆς. Δέν πρόκειται ἁπλῶς γιά μιά καλή πράξη, ἡ ὁποία θά καταγραφῇ στό ἐνεργητικό ἑνός συλλόγου ἤ κάποιων προσώπων γιά λόγους ἐπικοινωνιακούς ἤ γιά λόγους προβολῆς. Πρόκειται γιά κάτι βαθύτερο, γιά κατάθεση ψυχῆς, γιά ἔκχυση καρδίας πρός τόν ἀδελφό καί μάλιστα σέ καιρούς ἐξαιρετικά δύσκολους, ὅπως εἶναι οἱ ἡμέρες πού διερχόμεθα στήν Πατρίδα μας, ἕνεκα τῆς σοβούσης κρίσεως.

Μέ ἐντυπωσίασε τό γεγονός, ὅτι μετά τά Ἐγκαίνια τοῦ Γραφείου τῆς Κοινωνικῆς αὐτῆς δραστηριότητος σέ χῶρο πλησίον τοῦ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Σοφίας, τοῦ ὁποίου παρεχωρήθη ἡ χρήση στήν Ἱερά Μητρόπολη ἀπό τόν ἐν λόγῳ Ἱερό Ναό, προσῆλθαν ἤ τηλεφώνησαν πολλοί ἀδελφοί μας, πού ἔχουν σχέση μέ τήν συγκεκριμένη μορφή τῆς προσφορᾶς, προκειμένου νά ἔλθουν ἀρωγοί στήν προσπάθειά μας, προσφέροντες τίς ὅποιες ὑπηρεσίες τους.

Αὐτό τό κάλεσμά μας γιά ἀναψυχή τῶν ἀδελφῶν μας τῶν ἐλαχίστων, ἔπιασε καί πιάνει τόπο, ἀφοῦ ὁ εὐσεβής Λαός μας εὐαισθητοποιεῖται τά μέγιστα καί ἐκ τῆς εἰλικρινῶς ἀγαπώσης καρδίας του καί ἐκ τοῦ ὑστερήματός του καταθέτει, ὅ,τι εἶναι δυνατόν, ὥστε κανείς νά μή πεινάσῃ, νά μή μείνῃ στόν δρόμο ἤ χωρίς περίθαλψη, ὄχι μόνο στήν πόλη μας, ἀλλά καί εὐρύτερα.

Ἀπό ποῦ πηγάζει ὅμως αὐτή ἡ συγκινητική προσφορά τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν συνάνθρωπο; Προέρχεται ἀπό τήν φιλοθεΐαν. Ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό, ὁ ὁποῖος ἐδημιούργησε ὅλους τούς ἀνθρώπους ἐξ ἀγάπης, ἀλλά καί «ἐξ ἑνός αἵματος», ὡς λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Ὅλοι εἴμαστε ἀδέλφια καί ὁ σαφής καί τομώτερος ὑπέρ πᾶσαν μάχαιραν λόγος τοῦ Κυρίου, «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους», θίγει τίς λεπτότερες χορδές τῶν καρδιῶν. Πῶς εἶναι δυνατόν νά λέγῃ κάποιος, ὅτι ἀγαπάει τόν Θεό καί νά τηρῇ μόνο κάποιες ἀπό τίς ἐντολές Του, ὑπηρετώντας τό προσωπικό του συμφέρον; «Ἐάν ἀγαπᾶτε με τάς ἐμάς ἐντολάς τηρήσατε...» (Ἰω. ιδ΄, 14), παραγγέλλει καί πάλι ὁ Κύριός μας. Πρῶτος ὁ Κύριος, ἔδειξε τῆς ἀγάπης τήν ὁδόν, ὄχι μόνο μέ τήν δημιουργία, ἀλλά καί μέ τήν, μετά τήν πτῶσιν, ἀναδημιουργία. «Ἐταπείνωσεν ἑαυτόν, γενόμενος ὑπήκοος, μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ...»(Φιλ. β΄, 8). Ποιός προσέφερε μεγαλυτέραν ἀγάπη ἀπό αὐτήν πού προσέφερε ὁ Θεός;

Οἱ Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, φιλόθεοι ὄντες, ἔλαβαν τόν σταυρό στόν ὦμο τους καί ἀκολούθησαν τόν Ἐσταυρωμένο καί Ἀναστάντα Κύριό μας στόν ἀνηφορικό Γολγοθᾶ τῆς ἀγάπης, μιμούμενοι τήν θυσία Του γιά τόν ἀγαπώμενο, πού εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Γι’ αὐτό στόν τίτλο τοῦ σημερινοῦ ἄρθρου μας ἡ πρώτη λέξη εἶναι «Φιλόθεοι».

Ἀπό τήν φιλοθεΐα γεννᾶται ἡ φιλανθρωπία. Οἱ ἀγαπῶντες ἐξ  ὅλης ψυχῆς καί διανοίας τόν Κύριον, βλέπουν στά πρόσωπα τῶν ἐλαχίστων ἀδελφῶν, τόν ἴδιο τόν Θεό. Δέν μπορεῖ, δέν ἔχει τό δικαίωμα κάποιος νά λέγῃ ὅτι ἀγαπάει τόν Θεό, ὅταν δέν ἀγαπάῃ τόν συνάνθρωπό του. Ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἀποδεικνύεται, ἐκ τῆς ἰδίας τῆς ζωῆς του, ψεύστης καί ὑποκριτής καί οὐδεμίαν σχέσιν ἔχει μέ τό «Ἐσφαγμένον Ἀρνίον», ἀλλά καί οὐδεμίαν θέσιν ἔχει τό ὄνομά του στίς Ἐκκλησιαστικές δέλτους. Ὁ δρόμος γιά τόν οὐρανό περνάει ἀπό τήν γῆ. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο τῆς κρίσεως ἀναφέρει, ὅτι διά τοῦ σχοινίου τῆς ἀγάπης, θά ἀνέλθωμε στούς οὐρανούς καί θά κερδίσωμε τήν Βασιλεία Του. «Ἐπείνασα γάρ καί ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καί ἐποτίσατέ με...» (Ματθ. κε΄, 35-40).

Ὅλοι εἴμαστε μιά οἰκογένεια καί ὡς ἐκ τούτου, δέν εἶναι δυνατόν νά ἰσχύῃ τό «δόγμα», «ὅς μέν πεινᾶ, ὅς δέ μεθύει...». Δέν ἀνήκει τίποτε σέ μᾶς. Δέν ἔχομε τίποτε δικό μας. Ὅλα ὅσα τυχόν «κατέχομε» λίγα ἤ πολλά, προέρχονται ἐκ τῆς ἀγάπης καί τῆς δωρεᾶς τοῦ οὐρανίου Πατρός. Δέν ἔχομε τήν κτίσιν τῶν ἀγαθῶν, ἀλλά τήν δυνατότητα νά τά διαχειριστοῦμε σύμφωνα μέ τό θέλημά Του.

Εἶναι χαρακτηριστική ἡ στάση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔναντι τῶν πλουσίων. Οἱ διάλογοι πού σώζονται στό Ἱερό Εὐαγγέλιο, φωτίζουν τό θέμα καί βεβαιώνουν, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός δέν ἔχει κάτι ἐναντίον τῶν πλουσίων, ἀλλά ἐναντίον τῆς, ἐκ μέρους των, κακῆς διαχειρίσεως καί χρήσεως τοῦ πλούτου. Καυτηριάζεται ἡ πλεονεξία καί ἡ φιλαργυρία, οἱ ὁποῖες ὁδηγοῦν στήν ἀπανθρωπία καί τήν καταδίκη στήν αἰώνια κόλαση.

Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν πλουσίων, δένονται μέ τά ὑλικά ἀγαθά καί εὔκολα, ἴσως χωρίς νά τό ἀντιλαμβάνωνται, γίνονται δοῦλοι τῆς ὕλης, ἐνῶ ὁ σκοπός τῆς ὕλης εἶναι νά ἐξυπηρετῇ τίς βασικές ἀνθρώπινες ἀνάγκες καί ὄχι νά ἀφαιρῇ τήν προσωπικότητα καί τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου. Διά τοῦτο, «εὐκοπώτερον ἐστί κάμηλον διά τριμαλιᾶς ραφίδος εἰσελθεῖν ἤ πλούσιον εἰς τήν Βασιλείαν τοῦ Θεοῦ εἰσελθεῖν» ( Μαρκ. ι΄, 25).

Ἀξίζει ὅμως νά σημειώσωμε, ὅτι μέσα στό διάβα τοῦ χρόνου πολλοί πλούσιοι ἐσώθησαν διά τῆς φιλανθρωπίας καί τῆς ἐλεημοσύνης. Δέν θά ἀναφερθῶ σέ πολύ διδακτικά παραδείγματα μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γαρφή, ἀλλά θά ὑπενθυμίσω τίς πολλές δωρεές τῶν Ἐθνικῶν μας καί ἄλλων μεγάλων Εὐεργετῶν, ὅπως καί Εὐεργετῶν τῆς πόλεώς μας καί τῆς τοπικῆς μας κοινωνίας, οἱ ὁποῖοι ἔδωσαν τόν πλοῦτο τους ὑπέρ τῆς ἐξυπηρετήσεως κοινωνικῶν σκοπῶν. Ἄς εἶναι οἱ γραμμές αὐτές εἰς μνημόσυνο τῶν κεκοιμημένων καί εἰς εὐχαριστίαν τῶν ζώντων Εὐεργετῶν. Αὐτές οἱ προσφορές μᾶς συγκινοῦν καί θεωροῦμε αὐτούς τούς ἀδελφούς, ὡς εὐλογία γιά τήν κοινωνία μας.

Ἐκεῖνο ὅμως τό ὁποῖο ἐξαιρέτως μᾶς συγκινεῖ εἶναι ἡ προσφορά ἀπό καρδίας καί ἐκ τοῦ ὑστερήματος αὐτῶν, ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι λίγα ἤ ἐλάχιστα ἀγαθά διαθέτουν, ἀλλά προσφέρουν στούς ἄλλους αὐτά τά ἀγαθά, τά ὁποῖα δέν ἐπαρκοῦν οὔτε γιά αὐτούς τούς ἰδίους. Αὐτές οἱ καρδιές κάνουν θαύματα σέ ἐποχές δύσκολες. Αὐτές οἱ προσφορές διδάσκουν γιά τό μεγαλεῖο τῆς ἀγάπης καί μᾶς κάνουν νά ἀποκαλυπτώμεθα ἐνώπιον τῆς καταθέσεως ψυχῆς ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν μας τῶν ἐλαχίστων.

Πόσες φορές μᾶς ἔχουν ἐκπλήξει ἅγιες, καθαρές καρδιές πού προσέρχονται, χωρίς νά μᾶς λένε οὔτε τό ὄνομά τους, προκειμένου νά προσφέρουν εἴτε τά χρήματα, τά ὁποῖα ἐξοικονόμησαν ἀφοῦ κάποιες ἡμέρες ἐστερήθησαν βασικῶν εἰδῶν ἀκόμα καί διατροφῆς, εἴτε ἀντικείμενα συνδεδεμένα μέ τήν ἱστορία τῆς οἰκογενείας, οἰκογενειακά δηλαδή κειμήλια, τά ὁποῖα δύσκολα κανείς ἀποχωρίζεται. Ἀλλά τί ἀξία ἔχουν τά ἀντικείμενα, ὅσο πολύτιμα καί ἄν εἶναι καί ὅση συναισθηματική ἀξία καί ἄν ἔχουν μπροστά στά πρόσωπα;

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐμπνευσμένος ἀπό τόν λόγο τοῦ Κυρίου «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται» καί ἐφαρμόζοντας ὁ ἴδιος θυσιαστικά αὐτό τόν λόγο, παραγγέλλει στούς ἀνθρώπους ὅλων τῶν ἐποχῶν: «Λύτρον ψυχῆς ἐστίν ἐλεημοσύνη... Δός ἄρτον καί λαβέ παράδεισον. Δός μικρά καί λαβέ μεγάλα. Δός θνητά καί λαβέ ἀθάνατα. Δός φθαρτά καί λαβέ ἄφθαρτα...»

Ἀλλά ὑπάρχει καί μιά ἄλλη μορφή ἐλεημοσύνης. Εἶναι ἡ πνευματική ἐλεημοσύνη, ἠ ὁποία προσφέρεται διά τῆς προσευχῆς πρός τόν Θεό, ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν μας. Πολλάκις διαβάζομε περιστατικά ἀπό τήν ζωή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἀλλά καί τῶν ἄλλων Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τά ὁποῖα μᾶς βεβαιώνουν, ὅτι οἱ Ἅγιοι περισσότερα προσέφεραν μέ τήν θερμή προσευχή τους πρός τόν Θεό γιά τήν ἐνίσχυση τῶν ἐν ἀνάγκαις ὄντων. Τώρα πού ὁ ἄνθρωπος ἀντιμετωπίζει προβλήματα διττῆς φύσεως καί ὑλικά δηλαδή καί πνευματικά, ἀναγκαία εἶναι ἡ προσφορά τῆς διπλῆς ἐλεημοσύνης, τῆς προσφορᾶς, δηλαδή, ὑλικῶν ἀγαθῶν, ἀλλά καί τῆς προσφορᾶς θερμῆς προσευχῆς πρός τόν Θεό γιά τόν πνευματικό ἐπιστηριγμό τῶν ἀδελφῶν μας. Τί νά ποῦμε ὅμως καί γιά τόν ἐμπνευσμένο ἀπό ἀγάπη λόγο παραμυθίας, γιά τό δάκρυ τῆς ἀγάπης, γιά τό «συμπάσχειν καί συγκακοπαθεῖν» μέ τούς ἀδελφούς; «Δέν θέλω νά μοῦ δώσῃς χρήματα» μοῦ εἶπε κάποιος. «Ἀγάπη θέλω. Δέν ἔχω κανένα στόν κόσμο. Εἶμαι ἔρημος...». Ἀδελφέ μου, δέν εἶσαι μόνος, εἶναι κοντά σου ὁ Θεός καί τόσοι πού σέ ἀγαποῦν γιατί ἀγαποῦν τόν Θεό καί βλέπουν Ἐκεῖνον στό πρόσωπό σου!

Τελειώνοντας τίς λίγες καί λιτές αὐτές γραμμές, ἐπιθυμῶ νά ἐκφράσω τίς βαθειές μου εὐχαριστίες, πρός τόν εὐαίσθητο, φιλόθεο, φιλάγιο καί φιλάνθρωπο πλήρωμα τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως μας, τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν καί τίς εὐρύτερης περιοχῆς. Πρός τούς ἀνθρώπους πού μᾶς διδάσκουν μέ τήν ἐκ τοῦ ὑστερήματος, προσφορά τους. Πρός ὅλους ἐσᾶς πού ἀκοῦτε τόν λόγο μας καί ἔρχεσθε συμπαραστάτες στό ἔργο, τό ὁποῖο μᾶς ἀνέθεσε ὁ Θεός διά τῆς Ἐκκλησίας του. Εὐχαριστῶ τούς ἔχοντας καί τούς μή ἔχοντας, πού ὁ καθένας προσφέρει ὅ,τι δύναται κατά τήν δωρεά τοῦ Θεοῦ πρός αὐτόν. Ὑποκλίνομαι μπροστά στήν ἀγάπη μικρῶν καί μεγάλων, Κληρικῶν καί Λαϊκῶν.

Ἡ πόλη μας ἔχει μιά λαμπρά παράδοση στήν φιλανθρωπία. Αὐτό συνεχίζεται καί σήμερα καί πιστεύω, ὅτι οὐδέποτε θά σταματήσῃ. Δέν εὑρίσκω λόγους, νά ἐκφράσω τίς εὐχαριστίες μας γιά τήν μεγάλη προσφορά σας, μέσω τῆς προσπαθείας μας πού γίνεται σέ συνεργασία μέ τά «SUPER MARKET» καί τά λοιπά καταστήματα τῆς πόλεως καί τῆς περιοχῆς μας;

Εὐχαριστῶ γιά τήν συγκινητική ἐναπόθεση τῶν ἀγαθῶν στούς τόπους συγκεντρώσεως ἔξω ἀπό τά καταστήματα, γιά νά οἰκονομήσωμε τούς ἐνδεεῖς καί ἐμπεριστάτους ἀδελφούς. Εὐχαριστῶ θερμῶς τούς ἰδιοκτῆτες τῶν «SUPER MARKET» καί τῶν ἄλλων καταστημάτων, ὅπου γίνεται συγκέντρωση ἀγαθῶν ἀγάπης.

Εὐχαριστῶ τούς ἐπωνύμους καί ἀνωνύμους, οἱ ὁποῖοι ἐνισχύουν ἐμφανῶς ἤ ἀφανῶς τό Γενικό Φιλόπτωχο Ταμεῖο τῆς Μητροπόλεώς μας, καθώς καί τά Ἐνοριακά Φιλόπτωχα καί βοηθοῦν, ὥστε νά ἀπαλύνωμε τόν πόνο καί νά θεραπεύωμε τίς ἀνάγκες τῶν ἀνθρώπων, πού τόσο ὑποφέρουν σήμερα∙ νά καλύπτωμε τίς ἀνάγκες οἰκογενειῶν, πού δυσκολεύονται νά ἀντιμετωπίσουν τά πρός τό ζῆν∙ νά ἀνταποκρινώμεθα στήν κάλυψη ὑποτροφιῶν παιδιῶν μας, πού φοιτοῦν στό ἐσωτερικό ἤ στό ἐξωτερικό, στήν κάλυψη ἰατρικῶν ἀναγκῶν καί δυσκόλων περιστατικῶν πού χρήζουν εἰδικῆς φροντίδος... Ὑπάρχουν καί τόσα ἄλλα, τά ὁποῖα δέν εἶναι δυνατόν, νά ἀναφέρωμε στό ἄρθρο μας αὐτό.

Σᾶς εὐχαριστῶ ὅλους καί σᾶς παρακαλῶ μή ἀποκάμετε ἐλεοῦντες. «Πολύς γάρ ὁ μισθός ὑμῶν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. ε΄, 12).