Ένα προφητικό κείμενο - της καθηγήτριας Φρίντας Χαντάντ

...Θα μιλήσω για το τί συμβαίνει στη σύγχρονη Μέση Ανατολή, στην οποία και μένω. Πρόκειται για μία "εκκοσμικευμένη" κοινωνία, όπου ο όρος "κοσμικό" κινείται σε διαφορετικά πλαίσια απ' αυτά που του αποδίδονται στη Δύση. Ο Θεός σ' αυτήν, είναι μια μονομανία. Στο όνομά του μερικοί προσπαθούν να εισαγάγουν τη γη σε ένα βασίλειο δικής τους δημιουργίας, όπου ο λαός θα είναι τόσο ευχαριστημένος και ευτυχισμένος, που δεν θα έχει πλέον ανάγκη το Θεό. Αυτό βέβαια δεν είναι δυνατόν, από χριστιανική άποψη, αφού όσο πιο πολύ ικανοποιείται η βασική πείνα για δικαιοσύνη, ειρήνη και οικονομική ευημερία, τὸσο η πείνα για το Θεό μεγαλώνει φανερά ή κρυφά, με την παράδοση σ' Αυτόν, ή στην ειδωλολατρεία. Στην δική μας κοινωνία, ετοιμάζονται βουβές καταιγίδες στα βάθη της σύγχρονης ιστορίας. Η ίδια μας η κοινωνική ύπαρξη κινδυνεύει. Περιμένουμε μια Θεοφάνεια, της οποίας γνωρίζουμε μόνο τον τόπο, που είναι το πνεύμα της συνεργασίας μας σε κοινότητα, όχι με τη δυτική έννοια του όρου "κοσμική κοινωνία", όπου η επιστήμη και η τεχνολογία έχουν οδηγήσει το Θεό στη   σφαίρα της απρόσωπης μεταφυσικής, αλλά με μια έννοια, όπου ο Θεός απολυτοποιείται ως βασική αρχή για να δημιουργηθεί ένα εθνικό ήθος. Ζούμε αποξενωμένοι από τις ρίζες μας, ψάχνοντας στο όνομα του Θεού να επανακτήσουμε την εσωτερική μας ενότητα, καθώς και την ενότητά μας με τον άλλον και είμαστε διασπαρμένοι στο Θεό, που ισχυριζόμαστε ότι βλέπουμε, αλλά δε βλέπουμε και στον κόσμο που είναι ο μόνος που βλέπουμε τόσο πολύ. Κατοικούμε σ' ένα κόσμο που χάνεται στο σκοτάδι, που τυφλώνει τους ανθρώπους με τη βία, το φόβο, τη δυστυχία και το θάνατο. Είναι σα να ζούμε σε ηφαίστειο. Κάτω από ένα πολύ λεπτό στρώμα γόνιμης γης, υποβόσκουν δαιμονικές δυνάμεις. Αυτό είναι που δίνει στη σύγχρονη ιστορία το τραγικό κατακλυσμικό της πρόσωπο: φτάνει μόνο ένα μικρό ράγισμα στο στρώμα της γης που ζούμε και οι άνθρωποι καταστρέφονται απο μια καυτή λάβα σαν άχυρα.

 

 ....Στη Μέση Ανατολή ζούμε σήμερα (1988),πραγματικά τη Σταύρωση. "Ο Θεός πεθαίνει στη Ανατολή", είπε ο Γάλλος κοινωνιολόγος Jacques Berque σε περιοδεία του ως επισκέπτης καθηγητής στο Λίβανο, πριν αρχίσει ο σημερινός εμφύλιος πόλεμος. Ίσως πρέπει κανείς να σταματήσει και να αναρωτηθεί: δεν πεθαίνει επίσης και στη Δύση; Αυτό που συμβαίνει σε μας δε συμβαίνει εξ ίσου και σε διεθνή κλίμακα; Πιθανόν. Αλλά για μας τα πράγματα είναι μεγενθυμένα,  υπαρξιακά, πιο έντονα και έτσι πιο πιεστικά. Η έκταση της αποξένωσης, της ταλαιπωρίας και του θανάτου είναι τόση, που άφηναι την καρδιά ναρκωμένη και τα μάτια τυφλωμένα. Είναι επομένως δικό μας το κάλεσμα για μια λειτουργία υπηρεσίας της αγάπης, γιατί δεν υπάρχει υπακοή στον Ερχόμενο χωρίς αφοσίωση στα δημιουργήματά Του, χωρίς κατάφαση στην ιστορική στιγμή της κοινής τους ύπαρξης. Ας μή σταματήσει η προσοχή μας στη Δεομένη Μητέρα, στη Μητέρα του Θεού του σημείου, αλλά να συλλογίζεται πιο έντονα την εικόνα της καλωσύνης και της αγάπης όπου η Θεοτόκος εκφράζει συμπάθεια, εφόσον η ταλαιπωρία υπάρχει σαν αναφαίρετο της κοσμικής τάξης. Για μας που σε κάθε ευχαριστιακή λειτουργία μετέχουμε στο θάνατο που καταστρέφει τον θάνατο, σαν τις γυναίκες της Ιερουσαλήμ που περιστοιχίζουν την Μητέρα του Θεού στον "επιτάφιο, το ερώτημα που δεν χρειάζεται έρευνα για να κατανοηθεί. Τα λόγια είναι εποικοδομητικά μόνο όταν καλύπτονται με την ΣΙΩΠΗ των έργων ευσπλαχνίας.  Το Σώμα του Κυρίου κείται σήμερα στο ιερό των πτωχών, των απόρων, των ταλαιπωρημένων, των πεινασμένων, των ναρκομανών, των αλκοολικών και των καταπιεσμένων, διότι δεν υπάρχει πληγή σ' αυτόν τον κόσμο που δεν χωράει στο Σώμα Του, δεν υπάρχει χυμένο αίμα που δεν μοιράζεται Εκείνος.

 Κατα την ακολουθία των Παθών τη Μεγ. Εβδομάδα, σύμφωνα με το βυζαντινό τυπικό, ο Ιωσήφ ο απο Αριμαθαίας, λέει στον Πόντιο Πιλάτο, για τον Εσταυρωμένο: "Δός μου αυτόν τον ξένο που παίρνει πάνω Του την ένδεια και την φτώχεια μας". Η λειτουργική προσευχή δέχεται εδώ, όπως πάντα, τη βιβλική εξήγηση:

  Στα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, ο καλός Σαμαρείτης ο "ξένος" είναι ο ίδιος ο Χριστός. Αλλά και ο άνθρωπος που έπεσε στα χέρια των κλεφτών ομοιάζει επίσης με τον Χριστό. Αυτοί που περιποιήθηκαν αλλά και αυτός που δέχτηκε την περιποίηση, είναι ένα στη πατερική σκέψη, γιατί ενώθηκαν με τα δεσμά της αγάπης, προς τον "πλησίον". Επομένως, εαν πράγματι έχουμε ενδυθεί τον Χριστό στο βάπτισμα, είναι δική μας ευθύνη η λειτουργία της αγάπης στο Σώμα του Χριστού, δεν είναι τοποθετημένο στο ιερό της ευχαριστίας, αλλά σε ένα άλλο ιερό που ο άγιος Ιω. ο Χρυσόστομος καλεί "ιερό των πτωχών...τούτο το θυσιαστήριον πανταχού δυνήση κείμενον ιδείν, και εν στενωποίς και εν αγοραίς, και καθ' εκάστην εν αυτώ θύειν την ώραν' και γαρ και ενταύθα θυσία τελείται. Και καθάπερ ο ιερεύς έστηκεν το Πνεύμα καλών, ούτω και συ το Πνεύμα καλείς' ού δια φωνής, αλλά δι' έργων ....και συ μεν σιγάς, το δε έργον βοά"(PG τ. 61,σ.340).

  Αυτό υπονοεί ότι υπηρετώντας σ' αυτό το ιερό, προσλαμβάνουμε τον Θεό. Είναι πάρα πολύ σοβαρή επιχείρηση, διότι αγγίζει αυτό που έχει εξαγιασθεί, την ενσάρκωση της εξαγγελίας, τίποτα λιγότερο από το ίδιο το Σώμα του Χριστού. Και αυτή η εργασία μπορεί να διεκδικήσει τη ανευλόγητη τόλμη του "πράττοντος".

Φρίντα Χαντάντ

  Για την μεταφορά: π. Παναγιώτης Ρόδης