Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ - Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ

 «Εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με... κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν...», (Λουκ. δ´18,19) 

  

«Εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με... κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν...»

            Ὁ οὐράνιος Πατέρας, λέγει ὁ Κύριος, ἔστειλε ἐμένα τόν Υἱό Του στή γῆ νά κηρύξω τό εὐαγγέλιο τῆς βασιλείας σ᾽ἐκείνους πού στεροῦνται τή χάρη  τοῦ Θεοῦ, εἶναι πνευματικά φτωχοί καί βρίσκονται σέ ἄθλια κατάσταση... Μέ  ἔστειλε νά κηρύξω καί νά ἀναγγείλω τήν ἔναρξη τῆς νέας περιόδου, ἡ ὁποία εἶναι ἀρεστή στόν Θεό καί ἐπιθυμητή στούς ἀνθρώπους.

            Τά λόγια αὐτά, ἀδελφοί μου, εἶναι κατ᾽ ἐξοχήν παρήγορα καί ἐλπιδοφόρα. Ἡ ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο σήμανε τήν ἀρχή μιᾶς νέας περιόδου. Περιόδου κατά τήν ὁποία δημιουργή­θη­κε πάνω στή γῆ ἕνα νέο καθεστώς. Αὐτή τήν ἔννοια ἔχει ὁ προφητικός λόγος «κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν». Πρόκειται γιά ἕνα καθεστώς θαυ­μάσιο. Ἕνα σύστημα ζωῆς ἄριστο. Μιά μορφή πολιτεύματος πού λύνει ὅλα τά προβλήματα τῶν ἀνθρώπων, τά ἀτομικά καί τά κοινωνικά.      Τό καθεστώς αὐτό δέν εἶναι ἄλλο ἀπό αὐτό πού ὀνομάζουμε βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Τί εἶναι λοιπόν ἡ «βασιλεία τοῦ Θεοῦ», ποιά εἶναι τά χαρακτηριστικά της καί πῶς θά μετάσχουμε σ᾽ αὐτήν;

*****

«Εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με... κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν...»       

            Ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν εἶναι τό προσφιλές θέμα τοῦ Κυρίου  μας  στίς ὁμιλίες του πρός τά πλήθη τῶν ἀκροατῶν του. Ὁ πρῶτος λόγος πού βγῆκε ἀπό τά παν­άχραντα χείλη Του μετά τήν Βάπτισή Του ἦταν: «Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. δ´17).

            Τά χαρακτηρι­στικά καί τά ἀγαθά αὐτῆς τῆς Βασιλείας μᾶς τά παρουσιάζει ὁ Κύ­ριος καί μέσα ἀπό τίς Παραβολές Του. Γιά τήν περιγραφή αὐτή χρησιμοποιεῖ ζωηρότατες εἰκόνες, ὅπως ἐκείνη τοῦ μεγάλου δείπνου καί τῶν βασιλι­κῶν γάμων. 

            Ὅταν μάλιστα μᾶς δίδα­ξε τήν Κυριακή προσ­ευ­χή, μᾶς παρήγ­γειλε νά ἀπευθύ­νουμε στόν οὐρά­νιο Πατέρα τήν παράκληση: «ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου» (Ματθ. στ´10).

Κάμνοντας λόγο βέβαια γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, συνήθως ὁ νοῦς μας πηγαίνει σέ μιά μετά τόν θά­νατο κατάσταση, στή ζωή «τοῦ μέλλοντος αἰῶ­νος». Τότε βέβαια θά σημάνει ἡ πλήρης καί ἀπόλυτη ἐπικράτησή της, πλήν ὅ­μως ἡ βασιλεία αὐτή ἔχει καί τήν ἐπίγεια ὕπαρξή της. Γι᾽ αὐτό ἄλ­λωστε ὁ Κύριος εἶπε πρίν ἀπό 21 αἰῶνες, ὅτι ἦλθε γιά νά κηρύξει «ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν» καί ὅτι «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ἡμῶν ἐστι».

Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι κυρίως βασιλεία τῶν οὐρανῶν, ἀλλ᾽ ἔχει πολίτες της καί πάνω στή γῆ. Ἤ μᾶλλον οἱ πολίτες τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν πραγματοποιοῦν τήν οὐράνια πολι­τογράφησή τους ἐδῶ στή γῆ. Ἐδῶ σ᾽ αὐτή τήν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος ἀποκτοῦν τούς τίτλους καί τά δικαι­ώματα τοῦ πολίτη τῶν οὐρα­νῶν. Ἀπό τόν κόσμο αὐτό ἀρχίζουν  νά πολι­τεύ­ονται ὡς ὑπήκοοι τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ «οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος», ὅπως ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἀγωνίζονται νά ζοῦν σύμφωνα μέ τά ὅσα Ἐκεῖνος ἐδίδαξε καί ἐνομο­θέτησε. Ὅσο ὅμως αὐξάνει ὁ ἀριθμός τῶν ἀνθρώ­πων πού πιστεύουν στό Χριστό καί ἐφαρμόζουν τό θέλημά Του, τόσο ἐξαπλώ­νεται καί ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ πάνω στή γῆ. Τότε οἱ κοινωνίες τῶν ἀνθρώπων, τά ἔθνη καί οἱ λαοί ἀποτελοῦν πλέον ἕνα λαό, τό λαό τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἀπολαμβάνει τήν εἰρήνη, τήν εὐ­τυχία καί τήν ἑνότητα ἀνεξαρτήτως ἐθνικό­τητας, καταγωγῆς καί γλώσσας.

Καί τοῦτο διότι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν ἐπιβάλλεται μέ τήν βία καί τίς αἱματοχυσίες. Ὅπλα μέ τά ὁποῖα ἐπιβάλλεται ἡ Ἐκκλησία στίς ἀνθρώ­πινες ὑπάρξεις εἶναι ἡ ἀγάπη καί ἡ ἀλήθεια. Ἀφοῦ «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί» (Α´Ἰω. δ´8) καί ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ κινεῖται μέσα στό χῶρο τῆς ἀγάπης. Ὁ πλοῦτος τοῦ ἐλέους καί τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ Θεοῦ, εἶναι τό «σῆμα κατατεθέν» τῆς Βασιλείας Του. Ὁ σταυρός, τό σύμβολο τῆς ὑπέρτατης θεϊκῆς ἀγάπης, εἶναι ἡ σημαία πού κυ­ματίζει στό βασίλειο τοῦ Θεοῦ.

Ἄν σήμερα,  21 αἰῶνες μετά τήν ἔλευση τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο, οἱ κοινωνίες τῶν ἀνθρώπων ἔχουν κυριολεκτικά ἀποθηριοποιηθεῖ εἶναι γιατί αὐτή ἡ ἀγάπη, τό θυσι­αστικό σταυρικό πνεῦμα ἔχει «ψυγῆ» καί οἱ ἀν­θρώπινες σχέσεις σκοντά­φτουν πάνω στά παγό­βουνα τῆς ἀδιαφορίας γιά τό συνάνθρωπο. Ὁ ἐγωκεντρισμός καί ἡ ἀλαζονεία δέν ἀφήνουν τήν ἀγάπη νά ἁπλώσει τήν εὐερ­γετική παρουσία της καί νά δημιουργήσει κοινωνί­ες μέ ἀνθρώπινο πρό­σωπο.

Ἀκόμη, στήν περίπτωση μιᾶς ἀνθρώπινης ἐξουσίας, ὁ ἄνθρωπος ἔχει σάν κριτήρια τή λογική του καί τίς αἰσθήσεις του. Ὁ πολίτης τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ παραμερίζει τή «λογική», πού δηλώνει ἄγνοια γιά τά μεγάλα πνευματικά θέματα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί κινεῖται στό χῶρο τῆς πίστης καί τῆς ἐμπιστοσύνης. Ἐμπιστοσύνης σ´ Ἐ­κεῖνον, πού μέ τά αἱμαρόβρεχτα χέρια Του μᾶς ἄνοιξε τό δρόμο γιά τή βασιλεία Του. Ἐμπιστο­σύνης στήν παρουσία Του, στίς ἀψευδεῖς ὑποσχέ­σεις Του, στήν ἄπειρη ἀγάπη Του.

Ἔπειτα οἱ ἀνθρώπινες ἐξουσίες εἶναι πρόσ­καιρες. Ἡ ἱστορία εἶναι ἀψευδής μάρτυρας αὐτῆς τῆς πραγματικότητας. Ὅμως τό κράτος τοῦ Χρι­στοῦ στίς καρδιές τῶν πιστῶν μένει ἀκατάλυτο καί αἰώνιο. Στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν ὑπάρχουν σύνορα ἀνάμεσα στό σήμερα καί τό αὔριο, στό παρόν καί τό μέλλον, στήν καθημερινότητα καί τήν αἰωνιότητα. Τό «νῦν» ἔχει ἄμεση σχέση μέ τό «ἀεί». Δέν ὑπάρχει διαχωριστική γραμμή στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ τήν ἐδῶ καί τήν μετά θάνατον. Ἄν ἀρχίσουμε νά βιώνουμε ἀπό ἐδῶ τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἤδη κατακτήσαμε τήν αἰωνιότητα. Ἐνῶ, ἄν δέν ζοῦμε μέσα στό κλίμα τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν παρούσα ζωή, δέν θά τήν γνωρί­σουμε οὔτε μετά θάνατο, γιατί «ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ἡμῶν ἐστιν» (Λουκ. ιζ´21). Μέ τό αἴτημα «ἐλθέτω ἡ βασιλεία Σου» ζητᾶμε πρῶτα νά βασιλεύσει ὁ Χριστός στήν καρδιά μας, νά κυβερνήσει τή ζωή μας. Τό Εὐαγγέλιο νά γίνει ὁ κώδικας τῆς ἀτομικῆς ζωῆς τοῦ πιστοῦ καί ὁ καταστατικός χάρτης ὅλων τῶν λαῶν. Ζητοῦμε νά ἐλευθερωθοῦμε  ἀπό τήν κυριαρχία τοῦ «ἄρχον­τος τοῦ αἰῶνος τούτου».

Ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἶναι μιά ἀπέραντη πνευματική οἰκογένεια τῆς ὁποίας τά μέλη δέν συνδέονται μέ δεσμούς αἵματος, ἀλλά μέ τήν δύναμη τοῦ Πνεύματος. Μέ τή χάρη τῶν ἱερῶν Μυστηρίων συνδέεται ὀργα­νικά μέ τήν κεφαλή, τόν Χριστό. Ὁ Χριστός γίνεται ἡ ψυχή τῆς ψυχῆς του. Καί ἔτσι ἀρχίζει ἡ ἐσωτερική «ἐν Χριστῷ» ζωή. Ἡ ἐπιρροή τοῦ βασιλέως Χριστοῦ μεταμορ­φώνει σιγά-σιγά τή ζωή μας. Κυριαρχεῖ στήν ὅλη ὕπαρξη καί στά ὑπάρ­χοντά μας. Ἀρχίζει ἀπό ἐδῶ καί ἀπό «ἐντός» μας καί φθάνει στό κορύφωμά της στήν αἰωνιότητα. Τό πρῶτο ἐργαστήρι τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ καρδιά μας. Ἀπό ἐκεῖ θά ξεκινήσει ὁ πόθος, ἡ λαχτάρα, ἡ ἀγάπη γιά τή βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἐκεῖ θά συναχθοῦν, μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, οἱ μεγάλες καταθέσεις. Ἡ καρδιά εἶναι ἡ «θυρίδα» μέ τά πνευματικά πλούτη καί τούς πολύτιμους μαργαρίτες.

*****

Γιά νά μποῦμε ὅμως σ᾽ αὐτή τή βασιλεία χρειάζεται πρῶτα τό πνεῦμα τῆς αὐταπάρνησης. Ὁ γεωργός πού θά ἀποφασίσει νά πιάσει τό ἀλέτρι στό χέρι γιά νά ὀργώσει τό χωράφι του, τό μάτι καί τήν προσοχή του τά ἔχει προσηλωμένα μπρο­στά. Ἀλλοιῶς, ἄν λοξοδρομήσει, τό ὄργωμα δέν θά γίνει σωστό καί τό χωράφι δέν θά εἶναι κατάλληλο γιά σπορά καί φυσικά γιά καρποφορία. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τόν χριστιανό, πού ἐπιθυμεῖ νά ἐργασθεῖ γιά νά ἐγκαταστήσει τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ μέσα του πρῶτα καί παράλληλα νά διαδώσει τά μηνύματά της καί στό  περιβάλλον του. Εἶναι ἀνάγκη νά ἐπικεντρώσει τήν προσοή του στήν μεγάλη καί ἱερή αὐτή ἀποστολή.

Στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἰσέρχονται αὐτοί πού μεταχειρίζονται σπουδή καί βία πάνω στόν ἑαυτό τους. Αὐτό μᾶς εἶπεν ὁ Κύριος (Ματθ. ια´12). Ταυτόχρονα ὅμως ὁ Χριστός μᾶς ζητᾶ νά κάνουμε μιά στροφή. Στροφή στήν παιδική ἁπλότητα καί ἀφελότητα, διότι διαφορετικά μᾶς λέγει, ὄχι μόνο μεγάλοι δέν θά εἶσθε στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐπιθυμεῖτε, ἀλλ᾽ οὔτε κἄν δεκτοί. Ἡ εἴσοδος καί τά προνόμια στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ θά δοθοῦν μόνο σ᾽ἐκείνους, πού ἔχουν φρόνημα ἁπλό, παιδικό, ταπεινό, ἀμνησίκακο ... ἀρε­τές πού τίς ἔχει ἔμφυτες ἡ παιδική ἡλικία. Σ᾽ἐκείνους πού στήν πορεία τους πάνω στή γῆ βιώνουν τούς προοιμιακούς λόγους τῆς ἐπί τοῦ ὄρους ὁμιλίας τοῦ Κυρίου, δηλαδή τούς «μακαρισμούς», ὅπου ὑπογραμμίζονται ἡ ταπείνωση, ἡ πραότητα, ἡ ἀγάπη καί ἡ εἰρήνη, ἡ ἁγνότητα καί ἡ δικαιοσύνη ὡς θεμελιώδεις χριστιανικές ἀρετές καί ὡς βασικές προϋποθέσεις γιά νά ἀνήκει κανείς στήν βασιλεία τοῦ Θεοῦ.

*****

«Εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με... κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν...»

            Ἄν, ἀδελφοί μου, μᾶς προβληματίζει ἡ κοινωνική ἀδικία καί ἀνισότητα, ἡ ἐκμετάλλευση ἀπό ἄνθρωπο σέ ἄνθρωπο καί ἀπό λαό σέ λαό, ἡ ἐγκληματικότητα, ἡ ἀνασφάλεια καί ἡ ἀγωνία γιά ἕνα παγκόσμιο ὁλοκαύτωμα, τότε ἄς στρέψουμε σταθερά τό βλέμμα σ᾽Ἐκεῖνον πού ἦρθε στή γῆ μας κι ἐκήρυξε τήν ἔναρξη τῆς μόνης καί πραγματικῆς νέας ἐποχῆς, στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, κι ἄς ἐναρμονίσουμε τή ζωή μας στό θέλημά Του, γιά νά ἔλθει ἡ Βασιλεία Του μέσα μας καί γύρω μας. Γιά νά μετατραπεῖ  ἡ γῆ μας ἀπό κόλαση πού εἶναι σήμερα σέ Παράδεισο εἰρήνης, ἑνότητας καί ἀδελφωσύνης.

            Εἴθε νά βροῦμε αὐτό τό σωτήριο δρόμο κατά τό ἐκκλησιαστικό ἔτος πού ἀρχίζει ἀπό σήμερα, γιά νά ἀποβεῖ καί γιά μᾶς «ἐνιαυτός Κυρίου δεκτός».    

Γρηγόριος Μουσουρούλης

Καθεδρικός Ἱερός Ναός Ἀγίου Ἰωάννου, Ἀρχιεπισκοπῆς Κύπρου 01.09.2013