ΟΜΙΛΙΑ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΕΝ Τῼ ΙΕΡῼ ΝΑῼ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ KURESSAARE

  ΟΜΙΛΙΑ

ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ. κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΟΥ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ

ΕΝ Τῼ ΙΕΡῼ ΝΑῼ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ KURESSAARE

(9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2013)

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας κύριε Στέφανε,

Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἐκφράζομεν ἀπό καρδίας πᾶσιν ὑμῖν τάς θερμοτάτατας τῶν εὐχαριστιῶν διά τήν θερμήν ὑποδοχήν ἐν τῷ Ἱερῷ τούτῳ Καθεδρικῷ Ναῷ Ἁγίου Νικολάου, ἀντανακλῶσαν εἰς αὐτήν τήν Ἁγιωτάτην Μεγάλην Ἐκκλησίαν Κωνσταν­τινουπόλεως.

Ἔχοντες ζωηράς τάς ἐντυπώσεις ἐκ τῆς εὐλογίας τῆς ἐπισκέψεως ἡμῶν εἰς τήν Ἐσθονίαν, ἐπιθυμοῦμεν διά μίαν εἰσέτι φοράν νά εὐχαριστήσωμεν ἅπαντας, διότι μέ τάς ἐκδηλώσεις τοῦ σεβασμοῦ καί τῆς τιμῆς σας, κατεστήσατε τήν ἐπίσκεψίν μας ἀλησμόνητον, καί ἀποδεικνύεσθε τοιουτοτρόπως γνήσια τέκνα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἐπιθυμοῦντα νά διατηρήσουν ἐς ἀεί ἀνεξίτηλον τόν σύνδεσμον ἀγάπης μετά τῆς Μητρός σας Ἐκκλησίας. Εὑρισκόμεθα σήμερον ἐν τῷ μέσῳ ὑμῶν, ἀνταπο-κρινόμενοι εἰς εὐγενῆ πρόσκλησιν τοῦ Ἐξοχωτάτου Προέδρου τῆς Χώρας σας ἀλλά καί τοῦ Ἱερωτάτου Μητροπολίτου Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας καί λίαν ἡμῖν ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ καί συλλει-τουργοῦ κυρίου Στεφάνου, ἵνα ἀπό κοινοῦ ἑορτάσωμεν τήν ἐπέτειον τῶν ἐνενήκοντα ἐτῶν ἀπό τῆς ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου χορηγήσεως αὐτονόμου καθεστῶτος εἰς τήν Ἐκκλησίαν σας, ἐν ἔτει 1923,
τό ὁποῖον, καταργηθέν, ἀνασυνέστησε ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως, ἀνταποκρινομένη εἰς τό χρέος αὐτῆς ὡς συντονιστοῦ καί κέντρου τῶν ὀρθοδόξων, ἐν ἔτει 1996. Καί δραττόμεθα τῆς εὐκαιρίας ταύτης ὅπως ἐπικοινωνήσωμεν πνευματικῶς μετά τῶν ἐν Kuressaare χριστιανῶν τῆς Ἐπαρχίας ταύτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί νά μοιρασθῶμεν μετά πάντων ὑμῶν, ὡς Πατριάρχης σας, ὡρισμένους προβληματισμούς καί πνευματικάς σκέψεις, ἀφορώσας εἰς τήν πορείαν καί τόν ἀγῶνα ὅλων ἡμῶν ὡς χριστιανῶν, καί μάλιστα ὀρθοδόξων.

Αὔριον, ἀδελφοί καί τέκνα, ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινου-πόλεως, τῆς ὁποίας τό τυπικόν καί τό ἑορτολόγιον ἀκολουθεῖτε, τιμᾷ τήν μνήμην τῶν ἁγίων τριῶν ἐνδόξων παρθενομαρτύρων καί ἀδελφῶν Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας. Ὁ βίος των ἐνθυμίζει ἡμῖν ὡς χριστιανοῖς τήν ὑπέρλογον ἀγάπην, τήν ὁποίαν πρέπει νά ἔχωμεν εἰς τόν Χριστόν· ἀγάπην, ἡ ὁποία εἶναι ἰσχυροτέρα καί αὐτοῦ εἰσέτι τοῦ θανάτου. Ἐν ὄψει δέ τῆς ἐπικειμένης ἐντός ὀλίγων ἡμερῶν ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ, θέλομεν νά σᾶς ἀπευθύνωμεν ὡρισμένας ἐπικαίρους προτροπάς.

Ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν εἶναι ἱερόν μόρφωμα τῶν αἱμάτων τῶν ἁγίων μαρτύρων καί τῶν πολυμόχθων ἀγώνων τῶν ἁγίων τέκνων της, ἀπό αὐτῆς τῆς νηπιακῆς εἰσέτι ἡλικίας της.

Τῆς ἀληθείας αὐτῆς πρῶτος κάτοχος τυγχάνει ἡ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία Ἐσθονίας, ἡ ὁποία ἀνέδειξε σειράν ὅλην μαρτύρων, ἰδίᾳ δέ κατά τήν περίοδον τοῦ ἀθεϊστικοῦ καθεστῶτος, ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι οὐδόλως ἐδειλίασαν ἐνώπιον τῶν ἀπειλῶν τοῦ καθεστῶτος ἐκείνου καί παρέμειναν σταθεροί εἰς τήν εἰς Χριστόν πίστιν των, καταβαλόντες ὡς τίμημα καί τήν ἰδίαν τήν ζωήν των. Χαρακτη-ριστικόν παράδειγμα ἀποτελοῦν οἱ ἕνδεκα νεομάρτυρες Ἐσθονοί, κληρικοί καί λαϊκοί, οἱ μαρτυρήσαντες κατά τήν διάρκειαν τῆς σοβιετικῆς κατοχῆς, τούς ὁποίους τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, κατόπιν αἰτήσεως τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας Ἐσθονίας, ἀνέγραψε προσφάτως εἰς τάς ἁγιολογικάς δέλτους τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας.

Ὡς σημαίαν καί σύμβολον τῆς ὑπάρξεως αὐτῆς ἡ Ἐκκλησία ἐξ ἀρχῆς ὕψωσε τόν τίμιον καί πανσέβαστον τύπον τοῦ Σταυροῦ καί ὅλοι οἱ πιστοί ἐκλήθησαν νά ἄρουν ἕκαστος τόν σταυρόν του. Τό χριστιανικόν πλήρωμα εἶναι λαός σταυροφόρων.

Ἀσφαλῶς, ἀδελφοί, ἅπαντες γνωρίζομεν τί σημαίνει Σταυρός. Πόσοι ὅμως αἴρομεν τόν σταυρόν μας; Καί πῶς θά ἄρωμεν τόν σταυρόν μας; Οἱ Ἐσθονοί νεομάρτυρες ἀπέδειξαν ἐμπράκτως πῶς ὀφείλουν οἱ χριστιανοί νά αἴρουν τόν Σταυρόν αὐτῶν: Ὅταν ἀποδεχώμεθα μεθ᾿ ὑπομονῆς καί πρᾳότητος ὅλας τάς δυσκολίας, τάς ὁποίας παρουσιάζει ἐνώπιον ἡμῶν ἡ καθημερινότης. Οἱ νεομάρτυρες ἀψήφισαν τάς ἀπειλάς τοῦ ἀθέου καθεστῶτος καί λόγῳ καί ἐργῳ ἐκήρυξαν Χριστόν Ἐσταυρωμένον καί Ἀναστάντα. Ἡμεῖς βεβαίως σήμερον δέν καλούμεθα νά μαρτυρήσωμεν Χριστόν ἐν βασάνοις, ἐν ἐξορίαις, ἐν κακουχίαις, ἐν μαρτυρίῳ σωματικῷ. Καλούμεθα ὅμως νά βιώσωμεν τάς ἐντολάς τοῦ Χριστοῦ εἰς τήν καθημερινήν μας ζωήν, ἁγιάζοντες ἑαυτούς καί διδόντες μαρτυρίαν εὐαγγελίου εἰς τούς λοιπούς ἀνθρώπους. Καί πράττομεν τοῦτο, ὅταν ὑπομένωμεν καί βαστάζωμεν, τιμῶμεν καί ἀγαπῶμεν τόν πλησίον μας, τούς ἰδικούς μας ἀνθρώπους, τόν σύζυγον, τά τέκνα μας, τούς συναδέλφους μας, τούς ὑφισταμένους μας, τούς συνεργάτας μας. Κυρίως ὅμως αἴρομεν τόν σταυρόν μας, ὅταν ἀγωνιζώμεθα διά νά ζήσωμεν ἀσκητικῶς, ἵνα κερδήσωμεν τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. Ὁ χριστιανικός λαός ἀποτελεῖται ἀπό πιστούς ἀθλοῦντας τόν καλόν ἀγῶνα δι᾿ ἀδιαλείπτων προσευχῶν, τηρήσεως τῶν νηστειῶν καί ἐπιτελέσεως ἔργων ἀγαθῶν. Τό εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ εὑρίσκει τήν ἐκπλήρωσίν του εἰς τήν προσωπικήν ἑκάστου πιστοῦ βίωσιν τῶν ἐντολῶν. Αἱ συνθῆκαι ὑπό τάς ὁποίας διαβιοῖ ὁ χριστιανός σήμερον κάθε ἄλλο παρά εὐνοοῦν τόν πνευματικόν ἀγῶνα τόν ὁποῖον διεξάγει. Τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου ἀντιμετωπίζει ἀνυπέρβλητα ἐμπόδια διά τήν ἐκ τοῦ κόσμου ἀπελευθέρωσίν του. Ἰδίως δέ εἰς τόν καλούμενον ἀνεπτυγμένον κόσμον ὅπου ἡ ἐκκοσμίκευσις, ἡ τάσις διά ἀποϊεροποίησιν τῶν κοινωνικῶν θεσμῶν πρός ἐπικράτησιν τῆς ἐπιθυμίας καί τῆς βουλῆς τοῦ κόσμου τούτου, τυγχάνουν πρόξενοι πλείστων ὅσων πειρασμῶν ἐχόντων ὡς ἀποτέλεσμα τήν ἀπομά-κρυνσιν τῶν ἐνδιδόντων εἰς αὐτούς χριστιανῶν ἐκ τῆς Ἀληθείας καί τῆς Ζωῆς.

Διά τοῦτο ἄς λάβωμεν τά πνευματικά ὅπλα, τά ὁποῖα μᾶς καθιστοῦν ἀτρώτους εἰς τόν ἀγῶνα διά τήν ἕνωσίν μας μέ τόν Χριστόν. Τήν νηστείαν, ἡ ὁποία ταπεινώνει τό σῶμα, ὑψώνει τόν νοῦν, φέρει τήν σωφροσύνην, δυναμώνει τήν προσευχήν, γίνεται μεσίτρια μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων. Νηστεύοντες καί ἡμεῖς κατά τάς ἡμέρας τάς ὁποίας ὁρίζει ἡ Ἐκκλησία μας, ἀποδεικνύομεν τήν πρός τόν Κύριον ἡμῶν ἀγάπην μας, καί διά τῆς μικρᾶς ταύτης κακοπαθείας συμμετέχομεν εἰς τά πάθη Αὐτοῦ.

Ἄς ἀγωνισθῶμεν νά ἀνάψωμεν ἐντός μας τήν φλόγα τῆς ἀγάπης πρός τόν Χριστόν, τόν πόθον νά γίνωμεν ἅγιοι. Ὅσοι εἴμεθα πιστοί εἴμεθα μακάριοι, διότι ἔχομεν λάβει ἐξαιρετικήν κλῆσιν παρά Θεοῦ. Ἄς μείνωμεν πιστοί ἄχρι θανάτου, διά νά λάβωμεν καί τόν στέφανον τῆς δόξης. Μείνατε ἑδραῖοι ἐν τῇ πίστει, γίνεσθε γενναῖοι ἀθληταί καί στρατιῶται τοῦ παμβασιλέως Χρι-στοῦ, ὡς ἦσαν αἱ ἑορταζόμεναι τρεῖς παρθενομάρτυρες. Ἐκτελεῖτε τά χριστιανικά καθήκοντά σας μετά πάσης ἐπιμελείας καί αὐταπαρνήσεως καί νά εἶσθε βέβαιοι ὅτι ἑκατονταπλασίονα λήψεσθε καί ἐν τῷ νῦν αἰῶνι καί ἐν τῷ μέλλοντι. Ἄς φροντίζωμεν ὅλοι μας νά ἔχωμεν τό φῶς τοῦ Χριστοῦ ἄσβεστον ἐν ἡμῖν, διά νά φέρωμεν καρπούς πολλούς καί καλούς πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν μας.

Ἡ πόλις σας ηὐλογήθη νά κατέχῃ τόν ἱερόν τοῦτον ναόν τοῦ ἁγίου Ἱεράρχου Νικολάου, τοῦ προστάτου τῶν χηρῶν καί τῶν ὀρφανῶν καί πάντων τῶν ἀδυνάτων, ὡς πηγήν ἁγιασμοῦ καί χάριτος δι᾿ ἅπαντα τόν λαόν της καί τούς εὐσεβεῖς ἐνορίτας του. Εἰς μίαν ἐποχήν, καθ᾿ ἥν ὁ ἄνθρωπος ἐπιζητεῖ τήν ἐπίλυσιν τῶν προβλημάτων του διά τῆς λογικῆς, οἱ Ἅγιοι, ὡς ὁ πρᾷος καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ Νικόλαος, καλοῦν ἡμᾶς νά ἐπιστρέψωμεν εἰς τήν ζωήν τοῦ Πνεύματος, εἰς τήν ζωήν τῆς προσευχῆς καί τῆς ἐσωτερικῆς καθαρότητος.

Ὁ πλοῦτος ἡμῶν τῶν χριστιανῶν εὑρίσκεται εἰς τόν ἔσω ἄνθρωπον, καθώς ὁ Κύριος εἶπεν ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ, «ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἐντός ἡμῶν ἐστιν» (παρ. Λουκᾶ ιζ´, 21-22). Ἐάν ἀγωνισθῶμεν νά καθαρίσωμεν ἑαυτούς ἐκ τῶν παθῶν, θά εὕρωμεν τόν Θεόν, διότι «μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. ε´, 8). Ζῶντες ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἔχομεν τήν εὐλογίαν νά εἰσερχώμεθα καθ’ ἑκάστην εἰς τόν κόσμον τῶν Ἁγίων της καί νά κοινωνῶμεν μετ᾿ αὐτῶν. Ὁ ἄνθρωπος φέρει φυσικῶς εἰς τήν ψυχήν του τήν ἀνάμνησιν τῆς μακαρίας οὐρανίου πατρίδος του ἐκ τῆς ὁποίας ἐξέπεσε. Διά τοῦτο καί ἀγαπᾷ καί τήν ἐπίγειον πατρίδα του, ἐπειδή τοῦ ἐνθυμίζει τήν οὐράνιον καί ἄυλον ἐκείνην πατρίδα, εἰς τήν ὁποίαν εἶναι κεκλημένος νά ἐπιστρέψῃ διά νά ζήσῃ αἰωνίως. Χάριν αὐτῆς τῆς πατρίδος, εὐλογημένοι Χριστιανοί, ἄς εἴμεθα ἕτοιμοι νά θυσιάσωμεν ὅ,τι πολυτιμότερον ἔχομεν εἰς τόν κόσμον. Χάριν τοῦ οὐρανίου καί ἀχράντου φωτός, ἄς εἴμεθα ἕτοιμοι νά ἀφήσωμεν ὅλα τά ἄλλα πρόσκαιρα καί γήινα φῶτα.

Ὅπως λέγει ὁ Ἀθωνίτης ὅσιος Σιλουανός, «ὅταν ἀγαπᾶς τινα, θέλεις νά σκέπτεσαι αὐτόν, νά εἶσαι μαζί του. Τόν Κύριον ἀγαπᾷ ἡ ψυχή ὡς Πατέρα καί δημιουργόν καί παρίσταται ἐνώπιον Αὐτοῦ ἐν φόβῳ καί ἀγάπῃ: Ἐν φόβῳ, διότι εἶναι ὁ Κύριος, ἐν ἀγάπῃ, διότι ἡ ψυχή γνωρίζει Αὐτόν ὡς Πατέρα πλήρη ἐλέους, καί ἡ χάρις Αὐτοῦ εἶναι γλυκυτέρα παντός ἄλλου... Ἀδυνατῶ νά περιγράψω». Καί συμπληρώνει ὁ ἴδιος Ἅγιος τοῦ 20^οῦ αἰῶνος: «ὁπόσον πολύ ἀγαπᾶ ἡμᾶς ὁ Κύριος. Διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γνωρίζεται ἡ ἀγάπη αὕτη, καί ἡ ψυχή τοῦ προσευχομένου γνωρίζει τό Ἅγιον Πνεῦμα».

Ἡ Μετριότης ἡμῶν θά ἐνθυμώμεθα εὐγνωμόνως ὑμᾶς, πιστόν κλῆρον καί λαόν τῆς πόλεως ταύτης, ὑψοῦντες δέ τάς χεῖρας ἡμῶν εὐλογοῦμεν πατρικῶς ἅπαντας, εὐχόμενοι πλουσιό-δωρον τήν ἄνωθεν εὐλογίαν ἐπί τήν φιλοξενοῦσαν ἡμᾶς ἐνορίαν τοῦ ἁγίου Νικολάου καί τούς ἐκλεκτούς καί ἀξιαγαπήτους ὀρθοδόξους χριστιανούς της.

Κατακλείοντες τόν λόγον, στρέφομεν τά ὅμματα τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδίας ἡμῶν πρός τήν ὑμετέραν Ἱερότητα, ἅγιε ἀδελφέ, Μητροπολῖτα Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας κύριε Στέφανε, καί ἐκφράζομεν πρός ὑμᾶς, καί ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ ταύτῃ, τόν δίκαιον ἔπαινον καί τήν εὐαρέσκειαν τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, διότι ἀπεδείχθητε ἄξιος τῆς κλήσεως ἧς ἐκλήθητε καί ἐπετελέσατε καί ἐπιτελεῖτε ἔργον ἀγαθόν ἐν Ἐσθονίᾳ, συμβαλόντες καθοριστικῶς εἰς τήν ἀνασυγκρότησιν τῆς Ἐκκλησίας ταύτης εἰς πάντας τούς τομεῖς τῆς ὀργανώσεως αὐτῆς, ἰδίᾳ δέ εἰς αὐτόν τῆς ἐπισυνάξεως τῶν πιστῶν τέκνων αὐτῆς ὑπό τάς πτέρυγάς της, ὡς δυνάμεθα νά ἴδωμεν καί εἰς τήν περίπτωσιν ταύτην, διό, σύν τοῖς συγχαρητήριοις πρός τόν ποιμένα, προτρεπόμεθα τά λογικά αὐτοῦ πρόβατα:

".1Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε· αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες· ἵνα μετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσι καὶ μὴ στενάζοντες· ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑμῖν τοῦτο" (Ἑβρ. ιγ´ 17-18).