Ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου πρό τοῦ Παναγίου Τάφου

Ὁμιλία

 τῆς Α. Θ. Παναγιότητος

 τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

 κ. κ. Βαρθολομαίου

 πρό τοῦ Παναγίου Τάφου

(25 Μαΐου 2014)

«Μή φοβεῖσθε ὑμεῖς∙ οἶδα γάρ ὅτι Ἰησοῦν τόν ἐσταυρωμένον ζητεῖτε∙ οὐκ ἔστιν ὧδε∙ ἠγέρθη γάρ καθώς εἶπε∙ δεῦτε ἴδετε τόν τόπον ὅπου ἔκειτο ὁ Κύριος» (Ματθ. 28, 5-6)

Ἁγιώτατε καί προσφιλέστατε ἐν Χριστῷ ἀδελφέ Πάπα Ρώμης κύριε Φραγκῖσκε,

Μακαριώτατε Πατριάρχα τῆς Ἁγίας Πόλεως Ἱερουσαλήμ, λίαν ἀγαπητέ ἐν Κυρίῳ ἀδελφέ καί συλλειτουργέ,

Σεβασμιώτατοι, Ἐξοχώτατοι καί αἰδεσιμώτατοι ἐκπρόσωποι τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί ὁμολογιῶν,

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Μετά δέους, συγκινήσεως καί εὐλαβείας ἱστάμενοι πρό τοῦ τόπου «ὅπου ἔκειτο ὁ Κύριος», τοῦ ζωοδόχου Μηνύματος, ἐκ τοῦ ὁποίου ἀνέτειλεν ἡ ζωή, δοξολογοῦμεν τόν πανοικτίρμονα Θεόν, τόν καταξιώσαντα ἡμᾶς τούς ἀναξίους δούλους Του τῆς ὑψίστης εὐλογίας, ἵνα γινώμεθα προσκυνηταί τοῦ τόπου, ὅπου ἐτελεσιουργήθη τό μυστήριον τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου. «Ὡς φοβερός ὁ τόπος οὗτος! Οὐκ ἔστι τοῦτο, ἀλλ᾿ ἤ οἶκος Θεοῦ, καί αὕτη ἡ πύλη τοῦ οὐρανοῦ» (Γεν. 28,17).

Ἐλθόντες ὡς αἱ μυροφόροι γυναῖκες τῇ μιᾷ τῶν σαββάτων «θεωρῆσαι τόν τάφον» (Ματθ. 28,1), ἀκούομεν καί ἡμεῖς, ὡς ἐκεῖναι, τήν ἀγγελικήν προτροπήν: «μή φοβεῖσθε». Ἀποβάλετε ἀπό τῶν καρδιῶν ὑμῶν πάντα φόβον, μή δειλιᾶτε, μή ἀπελπίζεσθε. Ὁ Τάφος οὗτος ἐκπέμπει μηνύματα θάρρους, ἐλπίδος καί ζωῆς.

Πρῶτον καί μέγιστον μήνυμα ἐκ τοῦ κενοῦ αὐτοῦ Μνημείου εἶναι ὅτι ὁ θάνατος, ὁ «ἔσχατος αὐτός ἐχθρός» μας (πρβλ. Α’ Κορ. 15, 26), ἡ πηγή ὅλων τῶν φόβων καί τῶν παθῶν, ἐνικήθη∙ δέν ἔχει πλέον τόν τελευταῖον λόγον εἰς τήν ζωήν μας. Ἐνικήθη ἀπό τήν ἀγάπην, ἀπό Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος ἐδέχθη ἑκουσίως νά τόν ὑποστῇ χάριν τῶν ἄλλων. Κάθε θάνατος χάριν τῆς ἀγάπης, χάριν τοῦ ἄλλου, μεταβάλλεται εἰς ζωήν, ζωήν αἰώνιον, ζωήν ἀληθινήν. «Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν θανάτῳ θάνατον πατήσας, καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».

Μή φοβεῖσθε, λοιπόν, τόν θάνατον, ἀλλ᾿ οὔτε καί τό κακόν ὁποιανδήποτε μορφήν καί ἄν ἔχῃ τοῦτο εἰς τήν ζωήν μας. Ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ συνεκέντρωσεν ἐπάνω Του ὅλα τά βέλη τοῦ κακοῦ: τό μῖσος, τήν βίαν, τήν ἀδικίαν, τόν πόνον, τήν ταπείνωσιν – ὅλα ὅσα ὑφίστανται οἱ πτωχοί, οἱ ἀδύναμοι, οἱ καταπιεζόμενοι, οἱ ἀδικούμενοι, οἱ περιθωριοποιούμενοι καί ταπεινούμενοι εἰς τόν κόσμον. Ἀλλά, βεβαιωθεῖτε ὅλοι οἱ ἐσταυρωμένοι τῆς ζωῆς αὐτῆς, ὅτι, ὅπως συνέβη εἰς τήν περίπτωσιν τοῦ Χριστοῦ, τόν Σταυρόν ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάστασις∙ ὅτι τό μῖσος, ἡ βία καί ἡ ἀδικία δέν ἔχουν μέλλον∙ ὅτι τό μέλλον ἀνήκει εἰς τήν δικαιοσύνην, τήν ἀγάπην καί τήν ζωήν. Καί ἐργασθεῖτε πρός τοῦτο δι᾿  ὅλων τῶν δυνάμεών σας ἐν ἀγάπῃ, πίστει καί ὑπομονῇ.

Ἀλλ᾿ ἐκπέμπει καί ἄλλο μήνυμα ὁ πάνσεπτος οὗτος Τάφος, πρό τοῦ ὁποίου ἱστάμεθα τήν στιγμήν αὐτήν. Εἶναι ὅτι ἡ ἱστορία δέν προγραμματίζεται∙ ὅτι τόν τελευταῖον λόγον εἰς αὐτήν δέν τόν ἔχει ὁ ἄνθρωπος, ἀλλ᾿ ὁ Θεός. Μάτην ἐφύλαξε τόν Τάφον τοῦτον ἡ κουστωδία τῆς κοσμικῆς ἰσχύος. Μάτην ἐτοποθέτησε λίθον μέγαν σφόδρα ἐπί τήν θύραν τοῦ Μνημείου, ὥστε νά μή δύναται οὐδείς νά τόν μετακυλίσῃ. Μάταιοι εἶναι οἱ μακρυχρόνιοι σχεδιασμοί τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς – ὅλα ὑπόκεινται ἐν τέλει εἰς τήν κρίσιν καί τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Κάθε προσπάθεια τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου νά διαμορφώσῃ μόνος του τό μέλλον του ἐρήμην τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖ ματαιοπονίαν.

Τέλος, ὁ πανίερος οὗτος Τάφος, μᾶς καλεῖ νά ἀποβάλωμεν ἕνα ἀκόμη φόβον, τόν πλέον ἴσως διαδεδομένον εἰς τόν σύγχρονον κόσμον μας: τόν φόβον τοῦ ἄλλου, τοῦ διαφορετικοῦ, τοῦ ἀλλοπίστου, τοῦ ἀλλοθρήσκου, τοῦ ἑτεροδόξου. Αἱ φυλετικαί καί κάθε εἴδους διακρίσεις ἐπικρατοῦν ἀκόμη εἰς πολλάς συγχρόνους κοινωνίας μας καί, τό χειρότερον ὅλων, διαπερνοῦν πολλάκις καί αὐτόν τόν θρησκευτικόν βίον τῶν ἀνθρώπων. Ὁ θρησκευτικός φανατισμός ἀπειλεῖ ἤδη τήν εἰρήνην εἰς πολλάς περιοχάς τῆς γῆς, ὅπου καί αὐτό τοῦτο τό δῶρον τῆς ζωῆς θυσιάζεται εἰς τόν βωμόν τῆς μισαλλοδοξίας. Ἐνώπιον τῆς καταστάσεως αὐτῆς τό μήνυμα τοῦ ζωοδόχου Τάφου εἶναι ἐπεῖγον καί σαφές: ἀγαπήσατε τόν ἄλλον, τόν διαφορετικόν, τόν ἀλλόπιστον, τόν ἑτερόδοξον ὡς ἀδελφόν. Τό μῖσος ὁδηγεῖ εἰς τόν θάνατον, ἡ ἀγάπη «ἔξω βάλλει τόν φόβον» (Α’ Ἰω. 4, 18) καί ὁδηγεῖ εἰς τήν ζωήν.

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Πρό πεντήκοντα ἐτῶν δύο μεγάλοι ἐκκλησιαστικοί ἡγέται, οἱ ἀοίδιμοι Πάπας Παῦλος Ϟ΄ καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης Ἀθηναγόρας ἔξω ἔβαλον τόν φόβον, τόν φόβον ὁ ὁποῖος ἐπί μίαν χιλιετίαν ἐκράτει μακράν ἀπ᾿ ἀλλήλων, καί ἐνίοτε ἐναντίον ἀλλήλων, τάς δύο ἀρχαίας Ἐκκλησίας, τῆς Δύσεως καί τῆς Ἀνατολῆς, καί ἐπί τοῦ ἱεροῦ τούτου χώρου ἱστάμενοι ἀντήλλαξαν τόν φόβον μέ τήν ἀγάπην. Καί ἰδού ἡμεῖς, οἱ διάδοχοι αὐτῶν, τοῖς ἴχνεσιν αὐτῶν πορευόμενοι, τιμῶντες τήν ἡρωϊκήν αὐτῶν πρωτοβουλίαν, ἀνταλλάξαντες τόν ἀσπασμόν τῆς ἀγάπης, συνεχίζομεν τήν ὁδόν πρός πλήρη μετ᾿ ἀλλήλων κοινωνίαν ἐν ἀγάπῃ καί ἀληθείᾳ (Ἐφ. 4,15) «ἵνα ὁ κόσμος πιστεύσῃ» (Ἰω. 17,21) ὅτι οὐδείς ἄλλος δρόμος ὁδηγεῖ εἰς τήν ζωήν πλήν ἐκείνου τῆς ἀγάπης, τῆς καταλλαγῆς, τῆς εἰρήνης ἐν ἀληθείᾳ καί τῆς πιστότητος εἰς τήν Ἀλήθειαν. Αὐτόν τόν δρόμον καλοῦνται ὅλοι οἱ χριστιανοί νά ἀκολουθήσουν εἰς τάς μεταξύ των σχέσεις εἰς οἱανδήποτε ἐκκλησίαν ἤ ὁμολογίαν καί ἄν ἀνήκουν, διδόντες τό παράδειγμα πρός τόν λοιπόν κόσμον. Ὁ δρόμος αὐτός εἶναι ἴσως μακρύς καί δύσκολος, καί εἰς ὡρισμένους φαίνεται ἐνίοτε ἀδιέξοδος. Ἀλλ᾿  εἶναι ὁ μόνος δρόμος πού ὁδηγεῖ εἰς τήν ἐκπλήρωσιν τῆς βουλῆς τοῦ Κυρίου «ἵνα πάντες ἕν ὦσιν» (Ἰωάν. 17,21). Μιᾶς βουλῆς, ἡ ὁποία τόν δρόμον τοῦτον ἤνοιξε καί διήνυσεν ὁ ἀρχηγός τῆς πίστεώς μας Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, ὁ σταυρωθείς καί ἀναστάς ἐπί τοῦ ἱεροῦ τούτου χώρου. Αὐτῷ ἡ δόξα καί τό κράτος, σύν τῷ Πατρί καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς τούς αἰώνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

«Ἀγαπητοί, ἀγαπῶμεν ἀλλήλους, ὅτι ἡ ἀγάπη ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστί» (Α’ Ἰω. 4, 7 ).