Ο ΤΙΜΙΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΜΦΙΘΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ - π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης

Ο ΤΙΜΙΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ

ΚΑΙ Η ΑΜΦΙΘΥΜΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

π. Βασίλειος  Ι. Καλλιακμάνης

α) Γράφει νεότερος θεολόγος ερμηνευτής των Γραφών, ότι οι πάσης φύσεως άρχοντες και φορείς εξουσίας, «ζώντες εν μέσω αποπνικτικού νέφους θυμια­μά­των κο­λα­κείας και περι­στοι­χιζόμενοι υπό σμήνους ιδιοτελών και υλοφρόνων ανθρώπων κρατούνται μα­κράν της αληθείας, καθιστάμενοι δια της απάτης εύκολος λεία α­συ­νει­δή­των εκμε­ταλ­λευτών». Κι αυτά γράφτηκαν με αφορμή τη σύγχυση που είχε ο τε­τράρ­χης Ηρώδης Αντίπας  για το πρόσωπο του Χριστού. Διότι, όταν άκουσε διάφορες α­­πό­ψεις για τη δι­δα­σκαλία και τα θαύματα του Κυρίου, είπε: «Αυτός είναι ο Ιωάννης, που εγώ αποκεφάλισα· αυτός αναστήθηκε από τους νεκρούς». Κι ενώ ήταν πολύ εύ­κο­­λο γι’  αυτόν να ερευνήσει και να πληροφορηθεί την αλήθεια, έμεινε δούλος της πλά­­­νης, πράγμα σύνηθες για όσους βρίσκονται σε υψηλά αξιώματα.  

β) Με την ευκαιρία της σημερινής εορτής του τιμίου Προδρόμου ανα­γι­νώ­σκε­ται στην Εκκλησία το ευαγγελικό ανάγνωσμα (Μάρκ. 6,14-30), το οποίο πε­ριγράφει όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, αλλά και τις αιτίες φυ­λάκισης και θανάτωσής του από τον βασιλιά Ηρώδη. Ο Ιωάννης φυλα­κί­σθηκε από αυτόν, διότι τον ήλεγχε  για τη μοι­χεία του. Είναι γνωστό ότι ο Ηρώδης είχε παντρευ­τεί τη νόμιμη σύζυγο του αδε­λ­φού του Φιλίππου, ενόσω εκείνος ζούσε.  «Δεν επι­τρέ­πεται να έχεις τη γυ­ναί­κα του αδελ­φού σου», έ­λεγε με παρρησία ο Ιωάννης. Ο έ­λε­γχος αυτός προκαλούσε κυρίως το μί­σος της Η­ρω­­διάδας, γι’  αυτό ήθελε τον Ι­ω­άν­νη νεκρό, αλλά δεν μπορούσε να πε­τύ­χει εύκολα το σκοπό της.

γ) Ο Ηρώδης, παρά τον έλεγχο φοβόταν τον Ιωάννη, επειδή ήξερε ότι ήταν δί­καιος και άγιος άνθρωπος· τον προστάτευε, τηρούσε πολλά από αυτά που ε­κεί­νος δίδασκε και τον άκουγε ευχαρίστως. Είναι εντυπωσιακό ότι ακόμη και διε­φθαρ­μένοι άνθρωποι αναγνωρίζουν την αγιότητα, έστω κι αν οι ίδιοι ακολουθούν άλλο τρόπο ζωής. Η αγιότητα δε διαφημίζεται από όσους τη φέρουν, αλλά δια­κρί­νεται και επιβεβαιώνεται από άλλους, ακόμη και φαύλους ανθρώπους. Ο άγιος μπο­ρεί να ελέ­γχει με παρρησία, όπως ο Ιωάννης· να φωτίζει με τον τρόπο της ζωής του· να διδάσκει ακόμη και με τη σιωπή του. Καλ­λιεργώντας τα χαρίσματα του Θεού γίνεται εραστής αλλά και φορέας της αλή­θειας, η οποία τον καθιστά όντως ελεύθερο.

δ) Αντίθετα, εκείνος που αρνείται την αλήθεια, καθίσταται δούλος των πα­θών του. Και μάλιστα, όταν διαθέτει δύναμη και εξουσία, μπορεί ακόμη και εγκλή­ματα να διαπράξει σε βάρος της. Ενδεικτικό παράδειγμα η Ηρωδιάδα, η οποία τυφλωμένη από το μίσος για τον Ιωάννη ανα­ζητούσε ευκαιρία, για να εκτελέσει το σχέδιό της. Κι όταν ο Η­ρώ­δης, κά­λεσε σε δείπνο για τα γενέθλιά του πολιτικούς και στρα­τιω­τι­κούς άρχοντες και επισή­μους της Γαλιλαίας και εντυπωσιάσθηκε από το χορό της θυ­γα­τέρα της, εκείνη φανέρωσε την πανουργία της. Ζήτησε «την κε­φα­λήν Ιωάν­νου του Βαπτιστού επί πίνακι». Ακόμη και ο Ηρώδης έγινε περίλυπος με το παράδοξο αίτημα.  Δεν είχε όμως το σθένος και την ανδρεία να αντισταθεί.       

ε) Η πνευματική τύφλωση και το μίσος της Ηρωδιάδας σε συνδυασμό με την α­λαζονεία της εξουσίας, την επίδειξη δύναμης και την αμφιθυμία του Ηρώδη ο­δή­γη­σαν στον αποκεφαλισμό του Ιωάννη. Οδήγησαν σε μια πράξη απάν­θρωπη, πα­ντελώς άδικη και αισθητικά μακάβρια. Διότι, είναι αλγεινή η εικόνα, σε ε­πί­σημο δεί­πνο ηγε­μόνων  να περιφέρεται εντός πιάτου το κεφάλι ενός αθώου αν­θρώ­που! ΄Ετσι με το θάνατό του ο Ιωάννης γίνεται πρόδρομος της σταύρωσης και της θυσίας του Χριστού.    

     στ) Η Εκκλησία τιμώντας σήμερα τον άγιο και δίκαιο Ιωάννη και θυμί­ζο­ντας τον ά­δι­κο αποκεφαλισμό του προβλέπει αυστηρή νηστεία και καλεί το λαό του Θεού σε μετάνοια, μίμηση του αγίου και επίγνωση του θελήματος του Θεού. Παράλ­ληλα στέλνει συμβολικό μή­νυμα στις αρχές και εξουσίες του κόσμου τούτου για δι­καιοσύνη και ευνομία. Τονίζοντας το διακονικό χαρακτήρα της εξουσίας, υπενθυμίζει ότι δε φταίει η απρόσωπη εξουσία, αλλά ο τρόπος άσκησής της και το ήθος του φο­ρέας της.

ζ) Βέβαια η  νέα πολιτική σκέψη, που διαχέεται σε όλα τα κόμματα, θέλει την Εκκλησία να πε­ρι­ο­ρίζεται στον ιδιωτικό χώρο. Την ανέχεται ως παράγοντα ενίσχυσης της κοινωνικής ηθικής και συνεπίκουρο στο προνοιακό έργο του κράτους. Η Εκ­κλησία όμως, δε μπορεί να μεταβληθεί σε απλή μη Κυβερνητική Οργά­νωση. Η απο­στο­λή της είναι υπεριστορική, έχει δημόσιο χαρακτήρα και αποβλέπει στον αγιασμό και τη σωτηρία του κόσμου από τη φθορά και το θάνατο. Και οι άνθρωποι της Εκ­κλησίας καλούνται να βαδίσουν την τεθλιμμένη και δύσβατη οδό των αγίων είτε τους διευκολύνει, είτε τους εμποδίζει το κράτος. Η αμφιθυμία και οι παλινωδίες της κάθε εξουσίας μπορεί να επη­ρεάζουν την πορεία, δεν μπορούν όμως να την ακυρώνουν. 

Μακεδονία 29.8.2010