Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως - π. Παναγιώτης Ρόδης

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως 

(21/12/2014)

Α’. «Υπάρχει ζωή πριν τον θάνατο;».  Πάντα προκλητικοί και αναιδείς αυτοί οι αναρχικοί, με τα ευφυή και επικίνδυνα συνθήματα τους, για την κοινωνία μας που αρέσκεται στο λήθαργό της, που μοιάζει με επιθανάτιο ρόγχο.  Μας σοκάρουν αυτά τα συνθήματα, αλλά και μας φοβίζουν.  Θα έπρεπε όμως να μας προβληματίζουν.  Να θέτουμε ερωτήματα για το τι είναι ζωή και τι θάνατος.

Όταν σήμερα μιλάμε για θάνατο, εννοούμε κάτι που βρίσκεται στο τέρμα της ζωής, κάτι δηλαδή πριν από το οποίο υπάρχει ζωή.  Είναι όμως έτσι;  Ναι! Αυτό που συμβαίνει στο τέλος της ζωής είναι θάνατος.  Όμως, αυτό που υπάρχει πριν από τον θάνατο, είναι ζωή;

Ας αναρωτηθούμε:

·         Πόσο ζωή είναι μια ύπαρξη μίζερη και βυθισμένη στον ατομικισμό που στροβιλίζεται γύρω από τον εαυτούλη της, που συνήθως καταλήγει στη μελαγχολία και την κατάθλιψη ή στην επιθετικότητα και την απόρριψη;

·         Πόσο ζωή είναι μια φαρμακωμένη επιβίωση μέσα σε απρόσωπες πόλεις, περίπου όπως οι αγέλες των ζώων στη ζούγκλα;

·         Πόσο ζωή είναι όταν σε πιάνει ταχυκαρδία, φόβος, πανικός από την παρουσία του άλλου, που τον βιώνεις σαν ανταγωνιστή;

·         Πόσο ζωή είναι να θυσιάζεις τον συνάνθρωπο σου στο βωμό της ατομικής καριέρας;  Καταπατώντας συνείδηση, εντιμότητα, δικαιοσύνη, ειλικρίνεια, αξιοκρατία;

·         Πόσο ζωή είναι όσα κάνουμε, αν ο άνθρωπος είναι ένα ον με ημερομηνία λήξης, που θα γίνει «σκωλήκων βρώμα και δυσωδία»;

Αυτά και πολλά άλλα δεν μας φανερώνουν πως αυτό που ονομάζουμε ζωή, πολύ συχνά δεν είναι παρά δεσποτεία της θανατίλας;  Αντί ο θάνατος να βρίσκεται στο τέρμα της ζωής, διαποτίζει, δηλητηριάζει τη ζωή στην καθημερινότητά μας.  Μπορεί να μην καταργεί τον άνθρωπο, τον μεταβάλλει, όμως, σε «ζόμπι».

Κατ’ αντιστοιχία με τις μέρες που γεννήθηκε ο Χριστός, όταν ο αυτοκράτορας διέταξε απογραφή του πληθυσμού, για να δει πώς θα διασφαλίσει την εξουσία του βασισμένη σε αριθμούς και ποσότητες, οι σημερινοί μας πολιτικοί άρχοντες, αποκομμένοι – και αυτοί, δυστυχώς, και ο λαός – από τις ζωογόνες πνευματικές δυνάμεις της παραδόσεώς μας, προτάσσουν ως καίριο αίτημα αυτές τις μέρες, υποκριτικότατα και ασελγώντας πάνω στο κοινωνικό σώμα, την εκλογή του ανώτατου πολιτειακού άρχοντα.

Όλα αυτά σημαίνουν επιβίωση (επιβιώνουν ούτως ή άλλως και οι αμοιβάδες), επιβίωση χωρίς νόημα, α-νόητη.  Μια τέτοια ζωή δεν καρτερά, δεν περιμένει κάποιον που να αλλάζει τα πράγματα, δεν έχει ελπίδα.  Και όλο το καθημερινό τρέξιμο μοιάζει να είναι η συνεχής ύφανση του σαβάνου της ζωής.

Σε αυτή τη μαυρίλα της ζωής, ακόμα, και τα σοκαριστικά συνθήματα των αναρχικών έχουν γίνει συνήθεια.  Τα προσπερνάμε αδιάφορα. 

Και τι θα γίνει;  Δεν υπάρχει ελπίδα να βγούμε από τη μαυρίλα;

Β’.  Μέσα σε αυτή τη μαυρίλα υπάρχει φως, φωνή αντίστασης;  Η εκκλησιαστική πίστη και η λαϊκή μας παράδοση με τα κάλαντα, αλλά και ο εξωτερικός στολισμός των δρόμων, των σπιτιών και των καταστημάτων, μας καλούν να αφουγκραστούμε, να ακούσουμε αυτή τη φωνή της αντίστασης. 

Μας καλεί η Εκκλησία με τους ύμνους και τα ιερά αναγνώσματα, και η λαϊκή παράδοσή μας με τα κάλαντα, στη δημιουργία μιας διάθεσης για συνάντηση με τον άλλον, σε μια κοινωνία που είναι ακοινώνητη.  Μας καλεί να ανοίξουμε την πόρτα του σπιτιού και της καρδιάς μας, για να ξεχυθούμε στο δρόμο, να αναζητήσουμε τον άλλον, να του χτυπήσουμε την πόρτα, να αποζητήσουμε το πρόσωπό του.  Να μετατρέψουμε τις πόρτες από ταφόπλακες σε ανοίγματα ζωής.

Μας μιλάει η παράδοσή μας για μια συνάντηση που γεννά την ελπίδα.  Την συνάντηση Θεού και ανθρώπων.  Αυτή θα γιορτάσουμε στις 25 Δεκεμβρίου.  Και αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος παύει να προορίζεται για την χωματερή του νεκροταφείου, αλλά συναντιέται με τον Θεό, γίνεται σάρκα του Θεού, γίνεται γλεντοκόπος στο τραπέζι Του, μαζί Του.  Γίνεται, δηλαδή, κοινωνός ενός άλλου τρόπου ζωής και ύπαρξης, τον οποίο προφέρει ένας Θεός που είναι ξετρελαμένος με τον άνθρωπο.  Είναι τόσο ξετρελαμένος που αφήνει τα μεγαλεία του, για να σαρκωθεί μέσα στη φάτνη!  Όσο πιο κοντά, δηλαδή, στον άνθρωπο, στην καθημερινότητα, στο χώμα, στα ζώα, στ’ αστέρια, στον πόνο.

«Καλήν ημέραν άρχοντες», θα ακούσουμε από τα στόματα των παιδιών.  Αλήθεια, έχουμε προσέξει ότι τα κάλαντα αφορούν όλους και απευθύνονται σε όλους;   Δεν υπάρχουν ξεχωριστά κάλαντα για άρχοντες και ξεχωριστά για τον λαό.  Όλοι αποκαλούνται άρχοντες και το σπίτι τους «αρχοντικό».  Εδώ κομίζεται το όραμα μιας κοινότητας αρχοντάδων, δίχως υποτελείς, δούλους και εξαθλιωμένους.  Αυτό είναι το όραμα της Εκκλησίας, γιατί βιώνει ένα Θεό που προσφέρει τον ίδιο του τον εαυτό σε όλους, χωρίς να νομιμοποιεί την ταξική αδικία.  Αυτό ζούμε στη Θεία Ευχαριστία.  Μέτοχοι του Χριστού, μέτοχοι της αρχοντιάς Του, και στη συνέχεια μεταφορά αυτής της ζωής στα μονοπάτια και τις λεωφόρους του κόσμου, μέσα από μια καθημερινή πρακτική μαρτυρίας αυτής της ζωής. 

«Χριστός γεννάται σήμερον…..» ή «Χριστός γεννάται δοξάσατε….».  Και κυριολεκτούμε.  Δηλαδή, τα Χριστούγεννα δεν είναι απλώς η αναπόληση ενός παρελθόντος μακρινού.  Η Εκκλησία δεν μας καλεί σε αναπολήσεις του παρελθόντος ή σε ονειροπολήσεις του μέλλοντος.  Δηλαδή, σε φυγή από την πραγματικότητα, σε άρνηση ουσιαστικά της σάρκωσης του Θεού στα δεδομένα του κόσμου και της ιστορίας.  Χριστούγεννα είναι η δυνατότητα του σημερινού ανθρώπου να γίνει μέτοχος της Βηθλεέμ σήμερα.  Είναι η δυνατότητα να μεταμορφωθούν οι πρώτες ύλες της ζωής μας, το ψωμί και το κρασί, σε σώμα και αίμα Αυτού που γεννήθηκε «εν Βηθλεέμ τη πόλει», πριν δύο χιλιάδες χρόνια, για να νικήσει τον θάνατο και να αναστηθεί. 

«Χαίρει η κτίσης όλη».  Ναι, η Εκκλησία μιλάει για την χαρά του σύμπαντος.  Η σάρκωση του Χριστού μπολιάζει με ζωή το σύμπαν, και όχι μονάχα την «ψυχούλα» του καθενός ατομικά.  Στην εικόνα της γεννήσεως του Χριστού, βλέπουμε τα βράχια να είναι ζωγραφισμένα έτσι που να στρέφονται προς το Χριστό, τα δέντρα χαμηλώνουν, οι βοσκοί χαίροντες παίζουν τη φλογέρα τους, ο ουρανός στέλνει το αστέρι πάνω από τη φάτνη….  Τα πάντα συμμετέχουν.  Που σημαίνει: το φυσικό περιβάλλον είναι κάτι αφάνταστα περισσότερο από αντικείμενο στυγνής εκμετάλλευσης ή σκουπιδότοπός μας. 

Γ’.  «Ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να γίνει ο άνθρωπος Θεός», μας λέει ο Μ. Αθανάσιος.  Και σχολιάζει ένας σύγχρονος θεολόγος: «… γι’ αυτό έρχεται Εκείνος προς εμάς οριστικά και για πάντα.  Ενώνεται μαζί μας ως νυμφίος γιατί είναι για τους χριστιανούς τα Χριστούγεννα, οι γάμοι του Θεού με την ανθρωπότητα.    …. ας μην ξεχάσουμε ποτέ ότι, αν πήραμε την χάρη να γίνουμε χριστιανοί, να βαπτιστούμε και να χρισθούμε, να ζήσουμε το πλήρωμα της μυστηριακής ζωής, να τρεφόμαστε από τον Λόγο και από τον Άρτο της ζωής του Σωτήρος, αυτό έγινε για να ζούμε και να ακτινοβολούμε γύρω μας το φως της Θείας ζωής σ’ έναν κόσμο που περισσότερο από ποτέ άλλοτε ζει μέσα στο σκοτάδι…. 

…. Ο Θεός, όμως, είναι εδώ, στο σκοτάδι – τι άλλο συμβολίζει το σπήλαιο και ο στάβλος.  Έρχεται ο Θεός στις καρδιές μας.  Ας ξεχάσουμε, λοιπόν, τις λύπες, τις μιζέριες, τις συγκρούσεις μας, και αν δεν μπορούμε να τα ξεχάσουμε ολοκληρωτικά, ας τα αποθέσουμε μπροστά στα πόδια Του.  Ας αποθέσουμε στο σπήλαιο όλες τις έγνοιες, τις αρρώστιες, τις αβεβαιότητες, τα άγχη και τις ανησυχίες μας.  Ας προσφέρουμε ολόκληρη την ύπαρξη μας και αυτή των αγαπημένων μας σε Εκείνον που μας επισκέπτεται σήμερα, μέσα από μια κίνηση άπειρης αγάπης.  Δεν υποδεχόμαστε μόνο για μας τον Ιησού, τον υποδεχόμαστε για ολόκληρο τον κόσμο.  Κάθε καρδιά που Τον υποδέχεται το κάνει και για τον κόσμο.  Και με αυτόν ακριβώς τον τρόπο, συνάπτονται οι γάμοι του Θεού με τον κόσμο, καθώς καθένας ενώνεται με Αυτόν.  Και δεν έχουμε κληθεί να είμαστε απλώς μάρτυρες σ’ αυτούς τους γάμους, αλλά και τα όργανα και οι μεσολαβητές Του.»  (π. Μπόρις Μπόμπρινσκοϋ)

Έτσι, μέσα σ’ αυτό το γαμήλιο γλέντι Θεού και ανθρώπου δεν μπαίνει το ζήτημα για ζωή πριν ή μετά τον θάνατο.  Γιατί δεν θα υπάρχει θάνατος.  Η ζωή θα είναι ατόφια και ενιαία. 

«Δι’ ημάς εγεννήθει παιδίον νέον, ο προ αιώνων Θεός».  Ας γίνει η καρδιά μας σπήλαιο και φάντη υποδοχής του αχώρητου Θεού, για να γίνουμε ουρανός και θρόνος χερουβικός. 

Πρωτοπρεσβύτερος Παναγιώτης Ρόδης

Η ομιλία βασίστηκε στο βιβλίο του Θανάση Παπαθανασίου, "Ο Θεός μου ο αλλοδαπός", και στου π. Βόρις Μπομπρίνσκου, " Ζήσε τα Χριστούγεννα¨.