Ἀκτίνες ἀπό τή ζωή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή ΙΕ Λουκᾶ (Ἁγ.Γρηγορίου)

Ὁμιλία εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἀκτίνες ἀπό τή ζωή τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου

 (Τροπάριο του κανόνος τοῦ Ἁγίου)

«Δρόμον τόν καλόν τετέλεκας, τῆς ἀρχικῆς Τριάδος ὑπεραγωνισάμενος, καί θεώσεως τετύχηκας»

        ˜˜˜˜˜˜˜˜  

Ἔφθασες στό τέλος τοῦ δρόμου τῆς ἀρετῆς καί τῆς ἐκπλήρωσης τῆς ἀποστολῆς σου, Ἅγιε Γρηγόριε,  καί ἀφοῦ ἀγωνίστηκες μέ ὅλες σου τίς δυνάμεις γιά τήν ὑπεράσπιση τῆς ἀϊδίου Παντοκρατορικῆς Τριάδος, ἐπέτυχες τήν ἕνωσή σου μέ τόν Θεόν. Μέσα σ᾽αὐτές τίς λίγες λέξεις, Θεοφιλέστατε Δέσποτα, κρύβεται ὁ θαυμασμός τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου πρός τόν Ἅγιο Γρηγόριο καί ταυτόχρονα συμπυκνώνεται τό βάθος καί τό πλάτος καί τό ὕψος μιᾶς ζωῆς δπσμένης ὁλοκληρωτικά στόν Ἅγιο Θεό καί τό θέλημά Του.

Μέ τήν εὐλογίας σας θά ἐπιχειρήσουμε τήν ἐνατένιση τοῦ ἱεροῦ προσώπου τοῦ Ἁγίου μας, ἀφήνοντας κάποιες ἀκτίνες τῆς ἱερῆς μορφῆς του νά καταυγάσουν τίς δικές μας ταπεινές ψυχές.

*****

«Δρόμον τόν καλόν τετέλεκας, τῆς ἀρχικῆς Τριάδος ὑπεραγωνισάμενος, καί θεώσεως τετύχηκας»

        Ἕνα δένδρο μέ ὡραίους καρπούς στηρίζεται σέ ρίζες βαθειές, ζωογόνες πού τό κρατοῦν καί ταυτόχρονα τό τροφοδοτοῦν μέ χυμούς καλούς, ζωηφόρους.

Ἡ οἰκογένεια μέσα στήν ὁποία γεννήθηκε καί ἀνατράφηκε ἦταν οἰκογένεια ἁγίων. Ἡ μητέρα του Νόνα ἦταν ἀπό οἰκογένεια χριστιανική. Χριστιανική ἀπό παλιά μέ παράδοση γνήσια ὀρθόδοξη. Οἱ παποῦδες της εἶχαν γνωρίσει τούς διωγμούς καί μάλιστα τοῦ Δεκίου. Οἱ γονεῖς της καί ἡ ἴδια γνωρίσανε τούς διωγμούς τοῦ αὐτοκράτορα Διοκλη­τι­ανοῦ. Ἀντέξανε τούς κατατρεγμούς, τίς διώξεις, τά βασανιστήρια. Καί κράτησαν τήν πίστη στό Χριστό μέ ζῆλο καί αὐταπάρνηση. Σήκωσαν τόν ὀνειδισμό τοῦ Χριστοῦ  συνεχίζοντας  τό δύσκολο δρόμο τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ πατέρας του Γρηγόριος ἀκολουθοῦσε ἔνα κράμα ἰουδαϊκῶν καί ἐθνικῶν στοιχείων. Τόν ἐκέρδισε ὅμως εἰς Χριστόν ἡ πιστή σύζυγος Νόνα. Ἀπό τά 20 της χρόνια πού ἔγινε σύζυγος ἡ Νόνα ἔφθασε κάπου στά πενῆντα, γιά νά δεῖ αὐτό πού ποθοῦσε. Ἡ προσευχή καί οἱ νηστεῖες πού ἔκανε ὅλα αὐτά τά χρόνια προκάλεσαν τό θαῦμα. Ὁ Γρηγόριος ἔγινε χριστιανός. Τόση μάλιστα σημασία δόθηκε στήν ἐπιστροφή του, ὥστε βαπτίσθηκε ἀπό τούς ἐπισκόπους πού περνοῦσαν τότε ἀπό τήν Νανζιανζό μέ κατεύθυνση τή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, προκειμένου νά πάρουν μέρος στίς ἐργασίες τῆς Α΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

        Τό ἱερό τοῦτο ζευγάρι ἐστερεῖτο τῆς χαρᾶς πού δίνουν τά παιδιά στούς καλούς συζύγους Ἀλλά καί πάλι τό θαῦμα ἔγινε. Μέ τήν πίστη, τά δάκρυα καί τίς καυτές προσευχές της ἔκαμψε τή θεία βουλή καί ἔζησε δεύτερο θαῦμα μετά τό πρῶτο τῆς ἐπιστροφῆς τοῦ συζύγου της στό Χριστό. Καί γερόντισσα, γύρω στά πενήντα πέντε της,  τό 328, τό χρόνο πού ὁ σύζυγος Γρηγόριος ἔκλινε τήν κεφαλή μπροστά στό Ἅγιο Θυσιαστήριο καί δέχτηκε τή Χάρη τῆς Ἱερωσύνης, ἀντήχησε τό κλάμα τοῦ μικροῦ Γρηγορίου στά δωμάτια καί τούς διαδρόμους τοῦ ἀρχοντικοῦ τοῦ ἱεροῦ ζεύγους. Ἕνα θαῦμα πού θά κάνει τό νεαρό βλαστό ἀργό­τερα νά παρομοιάζει τούς γονεῖς του μέ τόν Ἀβραάμ καί τή Σάρρα, πού σέ ἡλικία προχωρημένη ἀπέκτησαν τόν γιό τῆς ἐπαγγελίας, τόν Ἰσαάκ.

        Τήν πρώτη ἀκτίνα λοιπόν φωτός θείου μᾶς τήν προσφέρει ὁ Ἅγιός μας μέσα ἀπό τό οἰκογενειακό του περιβάλλον. Ἄν μάλιστα τό συνδυάσουμε μέ τήν εὐαγγελική περικοπή τῆς ἡμέρας πειθόμαστε ὅτι ἡ οἰκογένεια ἀνθεῖ καί καρπίζει καί χαρίαζει τήν εὐτυχία στά μέλη της ὅταν γνωρίσει τόν Χριστό καί τόν καταστήσει κύριό της καί ὁδηγός της. Ὁ Ζακχαῖος εἶχε ἕνα βαθύ πόθο· «ἐζήτρει ἰδεῖν τόν Ἰησοῦν» Ζητοῦσε νά δεῖ, νά γνωρίσει τόν Χριστό «τίς ἐστιν» Ποιός εἶναι. Καί ὁ Χριστός τοῦ ἀποκαλύφθηκε. Τόν φιλοξένησε στό σπίτι του καί στό τέλος ἄκουσε ἀπό τά θεϊκά χείλη «σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο». Μόλις μπῆκε ὁ Χριστός στό σπίτι τοῦ Ζακχαίου, μπῆκε ἡ σωτηρία, ἡ εὐτυχία, ἡ χαρά.

        Ὅλα τά ἀγαθά καίν ἄν τά ἔχουμε στή διάθεσή μας καί τά ἀπολαμβάνουμε πλούσια, ἄν ἀπουσιάζει ὁ Χριστός, ἀπουσιάζει ἡ ζωή, ἡ πραγματική χαρά καί ἡ εὐτυχία. Φυγαδεύεται ἡ ἑνότητα, σπάζει ἡ ἀγάπη, θρυμματίζονται ὄνειρα, διαψεύδονται προσδοκίες. Ὅσοι λοιπόν ἀγαπᾶμε τόν ἑαυτό μας ἄς μιμηθοῦμε τόν Ζακχαῖο, ἄς μιμηθοῦμε τούς γονεῖς τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου. Μέσα στό εἰρηνικό περιβάλλον εἰρηνικῆς οἰκογένειας τά παιδιά πού τούς χάρισεν ὁ Θεός ἀναπτύχθηκαν τόσο ὁμαλά, ἔγιναν τόσο εὐτυχισμένα. Σ᾽ὅλη του τή ζωή θά θυμᾶται ὁ Ἅγιός μας τό οἰκογενειακό του περιβάλλον, τούς γονεῖς του, ἀκόμη καί στά γεράματά του. Ἄς χαρίσουμε στά παιδιά μας αὐτή τήν εὐλογία, ἀδελφοί μου. Τό σπίτι τους νά εἶναι ζεστή φωλιά, ὄχι ἀρέννα διαπληκτισμῶν, ἀπειλῶν καί δικατηρίων. Εἰρήνη, ἑνότητα, ὁμοψυχία, συναγωνισμός ὑπέρβασης τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἄν μή τι ἄλλο γιά χάρη τῶν παιδιῶν μας. Ἀγώνας ταπεινώσεως καί προσευχῆς χρειάζεται, ὐπομονῆς καί καρτερίας γιά νἄρθει τό θαῦμα. Ἡ Ν¨ονα περίμενε τήν ἐπιστροφή τοῦ συζύγου της κάπου τριάντα τόσα χρόνια. Δέν διέλυσε τό σπίτι της. Τό κράτησε μέ θυσίες, προσευχές γοερές καί δάκρυα καυτά. Καί εἶδε τό θαῦμα. Θαῦμα πού τό ζύζυγό της τόν ἔκαμε ἀκόμη καί ἐπίσκοπο τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Μή ἐπιτρέπουμε στόν λογισμό «δέν μπορῶ, δέν ἀντέχω ἄλλο» πού μᾶς ἐνχολεῖ στίς δύσκολες ὧρες. Ὑπόδειγμα ἡ μητέρα τοῦ Γρηγορίου ἡ Ἁγία Νόνα.

*****

Ἡ γεμάτη πνευματικότητα ζωή τῆς πατρικῆς του οἰκογένειας, ἡ πίστη τῶν γονέων του καί ἰδαίτερα τῆς μητέρας Νόνας τοῦ ἔδωσαν τά καλύτερα ἐφόδια στήν ἀντιμετώπιση τῶν ἀλλεπάλληλων πειρασμῶν πού δοκίμασε στή ζωή του. Φύση συναισθηματική ὁ Γρηγόριος ξέχυνε  πάντα τίς χαρές καί τίς λύπες του, τίς ἀποτυχίες καί τίς ἐπιτυχίες του στά πόδια τοῦ παντοκράτορος Κυρίου. Οἱ ἀσθένειες οἱ πυκνές πού ταλαιπωροῦσαν τό ἀσθενικό του σῶμα δέν μπόρεσαν ποτέ νά τόν καταβάλουν. Πονεῖ, θλίβεται, κάποτε καί παραπονεῖται στόν Ἅγιο θεό, ἀλλά πάντοτε μέ ἐλπίδα καί τήν βεβαιότητα ὅτι ὅ,τι πάσχει εἶναι γιά τό καλό του. Ἕνα του ποίημα μέ τίτλο «εἰς νόσον» θά μᾶς προκαλέσει ὄχι νά τό προσπεράσουμε ἀλλά νά ἐντρυφήσουμε σ᾽αὐτό καί νά διδαχθοῦμε. Κάποτε, λέει, ἀνθοῦσα σάν λουλούδι. Μά τώρα πιά εἶμαι δίχως ἰκμάδα, δίχως ζωντάνια. Ὅμως οὔτε ὅταν εἶχα νιᾶτα καμάρωνα οὔτε τώρα εἶμαι δειλιασμένος. Μιά ἀλλαγή εἶναι τώρα νά ἀνθίζεις, κι ὕστερα νά χάνεις τῆς νιότης τά λολούδια. Ἐγώ ὅμως δέν ἄλλαξα· πάντα εἶμαι ὁ ἴδιος. Χριστέ μου, νά τί κέρδος μοῦ ἔδωσαν οἱ γιατροί: νά μή θεωρῶ τίποτε ἀνώτδρο ἀπό Σένα.... Ἔλα λοιπόν, ρίξε τό φάρμακό Σου στό νερό. Πές ἔνα λόγο καί θά σταθῶ στά πόδια μου. Τραυματισμένος εἶμαι... Ξέρω δγιά τό καλό μου πονῶ. Μά ἔλα, βάλε τό χέρι Σου στήν ἀρρώστεια μου καί διῶξε την.

Ὁ Γρηγόριος, εἴπαμε ἦταν φύση ὄχι μόνο συναισθηματική, ἀλλά καί φιλάσθενη. Συχνά ἀρρώσταινε Σέ μιά τέτοια ἀρρώστια βλέπει τόν ἑαυτό του λουλούδι μαραμένο. Ὅμως τό ἐσωτερικό του δέν ἀλλάζει. Καί αὐτό ἔχει ἰδιαίτερη σημασία γιά τόν καθένα μας στίς ὅποιες δοκιμασίες καί ἀρρώστιες ἐπιτρέπει ὁ Θεός νά μᾶς ἐπισκέπτονται.

Ὅταν ἔχει τήν ὑγεία του καί νοιώθει δυνατό τόν ἑαυτό του, παρ᾽ὅλα τά πολλά του χαρίσματα δέν φουσκώνει. ἀπό ἀλαζονεία. Μένει ταπεινός καί προσγειωμένος. Τά ἀνθρώπινα εἶναι τόσο εὐμετάβολα.

Κι ὅταν πάλι ἡ ἀρρώστεια τόν προσβάλλει καί οἱ σωματικές του δυνάμεις πέφτουν, τό ἠθικό του μένει ἀκμαῖο. Στέκεται μέ θάρρος καί γεναιότητα μπροστά στή δοκιμασία.

Τόν μεγάλο σκοπό, τῆς ἀρρώστιας, χωρίς νά περιφρονεῖ τήν ἰατρική ἐπιστήμη τήν ὁποία ὁ Θεός χάρισε στούς ἀνθρώπους, τόν ξέρει πολύ καλά. Ὁ σκοπός της εἶναι νά μᾶς φέρει πιό κοντά στόν Θεό. Καί τήν βλέπει μέ τῆς πίστης τά μάτια σάν εὐεργεσία. Σάν ἄνθρωπος ζητάει νά λυτρωθεῖ. Πάντα ὅμως ὑποταγμένος στό θέλημα τοῦ Θεοῦ κι ἐμπιστευμένος στήν ἀγάπη Του.

****

«Δρόμον τόν καλόν τετέλεκας, τῆς ἀρχικῆς Τριάδος ὑπεργωνισάμενος, καί θεώσεως τετύχηκας»

        Θεοφιλέστατε Δέσποτα, οἱ γονεῖς τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου μᾶς φανερώνουν τή χαρά καί τήν εὐλογία τῆς Ὀρθόδοξης χριστιανικῆς οἰκογένειας. Τῆς οἰκογένειας πού δέν εἶναι συνεταιρισμός καί συμβόλαιο, ἀλλά Μυστήριο «μέγα εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησία. Ἡ χριστιανική οὀκογένεια εἶναι παράδεισος μέσα στόν ὁποῖο φυτρώνουν καί ἀνθοῦν ὑπάρξεις μέ προορισμό τήν αἰωνιότητα. Ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος μέ τόν τρόπο ἀντιμετώπισης τῆς ἀρρώστιας, πού στούς καιρούς μας ἔχει πληθυνθεῖ καί θερίζει ποικολοτρόπως μικρούς καί μεγάλους, μᾶς δείχνει τό μέτρο τῆς συμπεριφορᾶς ὄχι μόον στήν ἀρρώστια ἀλλά καί στήν ὑγεία. Στή χαρά καί στόν πόνο. Στήν ἐπιτυχία καί τήν ἀποτυχία.

        Εὐχηθεῖτε, παρακαλοῦμε, ὁ Ἅγιος Θεός μέ τίς πρεσβεῖες τοῦ Ἁγίου μας νά στηρίζει τήν οἰκογένεια τοῦ καθενός, νά εἶναι ὁ κύριος ἔνοικός της καί ὁ λόγος Του νά ρυθμίζει τή ζωή της. Καί ἡ ἀγάπη Του νά κρατᾶ τόν καθένα μας ταπεινό στίς περιόδους τῆς εὐλογίας καί σταθερούς, ὑπομονετικούς στίς ὥρες τῶν δοκιμασιῶν καί τῶν ἀσθενειῶν. Πολλά τά ἔτη σας, Θεοφιλέστατε.

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης