ΕΝΑ ΑΛΛΙΩΤΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ
π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης
α) Οι λέξεις
κομίζουν κάποιο εννοιολογικό περιεχόμενο και γίνονται μέσο συνεννόησης και
επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Παράλληλα όμως κινούνται στη σφαίρα του
συμβολικού και αποτελούν σημεία αναφοράς. Συμβολική γλώσσα χρησιμοποιεί και η
Εκκλησία, άλλοτε διαφυλάσσοντας την ευαγγελική αλήθεια από τους αμύητους
κι άλλοτε κάνοντάς την πιο εύληπτη. Η αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, η οποία
αρχίζει την καθαρά Δευτέρα, είναι
περίοδος έντονου πνευματικού αγώνα και συμβολίζεται με «στάδιο αρετών».
β)
Χαρακτηριστικός ο ύμνος των Αίνων της Κυριακής της Τυρινής: «Το στάδιον των
αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε, αναζωσάμενοι τον καλόν της
νηστείας αγώνα· οι γαρ νομίμως αθλούντες, δικαίως στεφανούνται· και
αναλαβόντες την πανοπλίαν του Σταυρού τω εχθρώ αντιμαχησώμεθα». Από τις πρώτες
φράσεις του ύμνου είναι έκδηλη η παρομοίωση των πνευματικών με τους αθλητικούς
αγώνες. Ταυτόχρονα όμως, διαφαίνεται και η ποιοτική διαφοροποίηση. Εδώ λ.χ.
γίνεται λόγος για «πανοπλία του
Σταυρού»· κι αυτό φαίνεται παράδοξο!
Διότι ο Σταυρός για τον κοσμικά σκεπτόμενο αποτελεί σύμβολο ήττας.
Δύσκολο να βρεθεί κάποιος στη σύγχρονη κοινωνία να θυσιασθεί για τους άλλους.
γ) Για τη
διεξαγωγή ενός αγώνα απαιτούνται στάδια, γυμναστήρια, προπόνηση, προπονητές,
άσκηση, κατάλληλη ενδυμασία, εγκράτεια και ετοιμότητα. Χρειάζονται ακόμη
συναθλητές, αντίπαλοι, θεατές και φυσικά τα βραβεία. Η σύνδεση των
πνευματικών με τους αθλητικούς αγώνες απαντά στον Απ. Παύλο και εκχέεται
στην πατερική παράδοση και την υμνολογία της Εκκλησίας.
δ) Γράφει ο
Απόστολος: «Ουκ οίδατε ότι οι εν σταδίω τρέχοντες πάντες μεν τρέχουσιν, είς
δε λαμβάνει το βραβείον;» Και προτρέπει: «Τρέξτε να κατακτήσετε το
βραβείο. Οι αθλητές που ετοιμάζονται για τον αγώνα υποβάλλονται σε κάθε είδους
αποχή· εκείνοι μεν για να λάβουν ένα στεφάνι που μαραίνεται, εμείς όμως ένα
αμάραντο» (Α΄Κορ. 9, 24-25). Αλλού τονίζεται ότι το τέρμα του χριστιανικού αγώνα
είναι ο ίδιος ο Χριστός: «Δι’ υπομονής
τρέχομεν τον προκείμενον ημίν αγώνα, αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν
και τελειωτήν Ιησούν» (Εβρ. 12,2).
ε) Η εκκλησιαστική και πατερική παράδοση ερμηνεύοντας
τη διδασκαλία του Απ. Παύλου παρομοίασε τους αθλητές της πίστεως με τους
αθλητές διαφόρων αθλημάτων. Σε πολλούς εκκλησιαστικούς ύμνους, που
αναφέρονται κυρίως στους μάρτυρες και τους ασκητές, απαντά αθλητική ορολογία
και γίνεται λόγος για αθληφόρους, αγωνιστές, στεφανηφόρους και τροπαιοφόρους
μάρτυρες καθώς και για σκάμματα, στάδια, παλαίσματα και βραβεία.
στ) Η δύναμη
όμως του χριστιανού αθλητή δεν
προέρχεται τόσο από την ατομική άσκηση όσο από τη μετοχή του στο εκκλησιαστικό
γεγονός και την άρση του Σταυρού του Χριστού. Η άσκηση δηλώνει την εθελούσια
συμμετοχή στον πνευματικό στίβο, ενώ η δύναμη πηγάζει από τον Θεό και φανερώνεται
ακόμη και μέσα από τις αστοχίες και αποτυχίες των αγωνιστών, αφού «εν ασθενεία
τελειούται» (Β΄ Κορ. 12,9). Τα πνευματικά αγωνίσματα, μπορεί εξωτερικά να
ομοιάζουν, αλλά ποιοτικά διαφέρουν από κάθε άλλο αγώνισμα και δεν έχουν
καμιά σχέση με τις σκιαμαχίες, στις οποίες παγιδεύονται μονίμως ορισμένοι.
ζ) Τα αγωνίσματα
αυτά δεν διεξάγονται «προς αίμα και σάρκα (τους ανθρώπους δηλαδή), αλλά προς
τας αρχάς, προς τας εξουσίας προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος
τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις» (Εφεσ. 6,12).
Οπότε, ο νόμιμος αγωνιστής δεν στρέφεται εναντίον των άλλων, αλλά αναζωσμένος
την «πανοπλία του Σταυρού» ακυρώνει εκουσίως την κακία που τρώει τα σπλάχνα του
και βρίσκεται σε διαρκή μάχη με τα πονηρά πνεύματα. Κι αυτό συντελείται με τη
μετάνοια, την κάθαρση της καρδιάς, το ευκατάνυκτο ήθος, την πνευματική εγρήγορση,
την προσευχή, την νηστεία, την υψοποιό ταπείνωση και την αποκατάσταση της
κοινωνίας με τον ζώντα Θεό και το συνάνθρωπο. Συναθλητές στον αγώνα, που
διεξάγεται σε ένα αλλιώτικο στάδιο, έχει τους αγίους του Θεού και όλα τα αγωνιζόμενα
μέλη της Εκκλησίας. Η νόμιμη άθληση και η συνευδοκία της χάρης προοιωνίζει τη νίκη και τη μετοχή
στην πανήγυρη της ένδοξης Ανάστασης.
Ένας πανεπιστημιακός έχει μεστό λόγο. Πάντα με επηρεάζουν τα γραπτά του π. Βασιλείου που συνδυάζει την ποιμαντική εμπειρία και την πανεπιστημιακή γνώση.
ΑπάντησηΔιαγραφή