Διευκρινίσεις περί του τυπικού της εορτής της Αναλήψεως κατά την 21/5/2015 - Διονύσιος Μπιλάλης Ανατολικιώτης

Διευκρινίσεις περί του τυπικού της εορτής

της Αναλήψεως κατά την 21/5/2015
(http://www.symbole.gr/typikon/thty/1245-elucidations)

Στις 23/4/2015 αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Κέντρου «Ενωμένη Ρωμιοσύνη» (www.enromiosini.gr) κείμενο υπό τον τίτλο «Ο συνεορτα­σμός της εορτής της Αναλήψεως και της μνήμης των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης το έτος 2015».  Επειδὴ το κείμενο αυτό αναφέρεται σε θέματα τυπικού, με ειδική μάλιστα αναφορά στο τυπικό των «Διπτύχων» τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, το οποίο συντάσσω από ετών κατόπιν αποφάσεως της Ιεράς Συνόδου, και επειδή ενημερώθηκα για την εν λόγω ανάρτησι από μέλη της «Συνοδικής Υποεπιτροπής επί της εκδόσεως των Διπτύχων», κρίνεται σκόπιμο να αναφέρω επί του θέματος τις παρακάτω διευκρινίσεις.

1. Καμμία απολύτως πρότασις ή ερώτησις περί του θέματος δεν υπεβλήθη εγγράφως ή άλλως πως στην Σ. Υποεπιτροπή.  Αλλά αφού πρώτα αναρτήθηκε το εν λόγω κείμενο στην ιστοσελίδα της «Ενωμένης Ρωμιοσύνης» την Πέμπτη 23/4/2015, δύο ημέρες μετά, δηλαδή στις 25/4/2015 και ημέρα Σάββατο, που είναι αργία για τις υπηρεσίες και κλειστά τα γραφεία, εστάλη ένα μήνυμα στην διεύθυνσι ηλεκτρ. αλληλογραφίας τής Υποεπιτροπής, το οποίο έλεγε μόνο τα εξής επί λέξει· «Παρακαλώ για την ανάγνωση του παρακάτω συνδέσμου: http://www.enromiosini.gr/orthodoxi-latreia/typikai-diataxeis-ieron-akoloythion/ο-συνεορτασμοσ-τησ-εορτησ-τησ-αναληψε/».  Το μήνυμα εστάλη, αφού πρώτα το πλήρες κείμενο, περί ού ο λόγος,  δημοσιοποιήθηκε διαδικτυακώς (εν αγνοία τής Σ. Υποεπιτροπής και εμού ως συντάκτου τού Τυπικού) και εφόσον είχε ήδη αναπαραχθή και διασπαρή σε άγνωστο αριθμό άλλων ιστοσελίδων, χωρίς να αναμένεται η οποιαδήποτε απάντησις εκ μέρους των αρμοδίων.  Οι αναγνώστες ας κρίνουν σχετικά.

2. Το εκκλησιαστικόν Τυπικόν δεν είναι κάποια απόκρυφος γνώσις, κάτι το αόριστο και νεφελώδες, ή κάποιο αδιευκρίνιστο κεφάλαιο της θεολογίας.  Είναι συγκεκριμένο λειτουργικό βιβλίο τής Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως είναι και η Παρακλητική, το Τριώδιον, το Πεντηκοστάριον, τα Μηναία κ.λπ..  Το Τυπικόν αποτελεί έκφρασι και αποτύπωσι της συνεχούς επί 2000 χρόνια λειτουργικής εμπειρίας τής Εκκλησίας εν σώματι.   Ως κείμενο διασώζεται σε αρχαία χειρόγραφα, ενώ εκδίδεται και εντύπως από τον 16ο αιώνα μέχρι σήμερα.  Δεν αποτελούν εκκλησιαστικό τυπικό οι προσωπικοί φιλοσοφικοί διαλογισμοί μεμονωμένων ατόμων, όταν μάλιστα δεν βασίζωνται στην λειτουργική παράδοσι και εμπειρία της Εκκλησίας, δεν τεκμηριώνωνται πάνω στο ισχύον Τυπικόν, και πολλώ μάλλον όταν ευθέως αντιτίθενται σε πανάρχαιες τυπικές διατάξεις.

3. Οι περί τυπικού αναφορές στο περί ού ο λόγος δημοσιευθέν κείμενο, και ειδικώτερα ο ισχυρισμός ότι κατά την εορτή τής Αναλήψεως «δεν μπορεί να συμψαλή ακολουθία κανενός αγίου», δεν στηρίζονται σε κανένα απολύτως Τυπικόν τής Εκκλησίας, χειρόγραφο ή έντυπο.  Αντιθέτως το χειρόγραφο Τυπικόν της Ευεργέτιδος, του 11ου-12ου αιώνος, σημειώνει με έμφασι ότι, εάν η μνήμη κάποιου εορταζομένου αγίου τύχη είτε ανήμερα της Μεσοπεντηκοστής είτε της Αναλήψεως, η ακολουθία του αγίου δεν παραλείπεται αλλά συμψάλλεται.  Το ίδιο αναφέρει και το ισχύον Τυπικόν τής Μεγάλης Εκκλησίας, οι λεπτομερείς διατάξεις του οποίου ακολουθήθηκαν και φέτος στα Δίπτυχα 2015 μέχρι κεραίας.  Επομένως η ομόφωνη παράδοσι της Εκκλησίας, τουλάχιστον για τα τελευταία... 1000 χρόνια(!), είναι ότι ακωλύτως συμψάλλονται οι δύο ακολουθίες, χωρίς αυτό να μειώνη την δεσποτική εορτή, ενώ αντιθέτως λαμπρύνει περισσότερο την μνήμη του τυχόντος αγίου.

Οι σύντομες αυτές διευκρινίσεις σημειώνονται, ώστε να μη δημιουργήται σύγχυσι και αμφιβολία για το ποιό είναι το ακριβές και ορθό τυπικό της Εκκλησίας στους περίπου 10.000 Ορθοδόξους Ιερείς και στους περισσότερους από 30.000 ιεροψάλτες και βοηθούς των αναλογίων εντός Ελλάδος.

Χριστός ανέστη!

Διονύσιος Μπιλάλης  Ανατολικιώτης

δρ φιλοσοφικής σχολής Αθηνών, μουσικολόγος-τυπικολόγος,

πτυχιούχος κοινωνικής θεολογίας, διπλωματούχος βυζαντινής μουσικής,

συντάκτης του Κανοναρίου των «Διπτύχων» της Εκκλησίας της Ελλάδος,

διευθυντής συντάξεως της επιθεωρήσεως «Συμβολή» (www.symbole.gr),

επιμελητής εκδόσεων, συγγραφεύς.    e-mail: symbole@mail.com 

Τρίτη 28 Απριλίου 2015

Κοινοποίησις·

– Συνοδική Υποεπιτροπή επί της εκδόσεως των Διπτύχων

– Κέντρο «Ενωμένη Ρωμιοσύνη» (contact@enromiosini.gr)

– Αρμόδιοι φορείς περί τού Εκκλησιαστικού Τυπικού

– Εκκλησιαστικὸς και ημερήσιος τύπος και ομόλογα ηλεκτρονικά μέσα