7 Ιουνίου 1821- Η Ήττα του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι

ΣΕΛΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

7 Ιουνίου 1821- Η Ήττα του Ιερού Λόχου στο Δραγατσάνι

Το τέλος της Επανάστασης στην Μολδοβλαχία

Έως τα τέλη Απριλίου, οπότε οι οθωμανικές δυνάμεις εισήλθαν στις ηγεμονίες διαβαίνοντας τον Δούναβη, μικρές μόνο αψιμαχίες είχαν πραγματοποιηθεί ανάμεσα στους επαναστάτες και τις επιφορτισμένες με αστυνομικά καθήκοντα ολιγάριθμες οθωμανικές φρουρές. H πρώτη μεγάλης κλίμακας σύγκρουση πραγματοποιήθηκε στις 30 Απριλίου στην πόλη Γαλάτσι, την οποία υπερασπίζονταν στρατιωτικά σώματα με επικεφαλής τον Αθανάσιο Καρπενησιώτη. Tο Γαλάτσι βρίσκεται πλησίον των συνόρων της Μολδαβίας και της Βλαχίας με τη Bεσσαραβία (Ρωσία). Εκεί, ύστερα από σκληρές μάχες οι Οθωμανοί κατέλαβαν την πόλη, εκδιώκοντας στο ρωσικό έδαφος τους λιγοστούς διασωθέντες επαναστάτες. Συνέπεια της ισχυρής αντίστασης που πρόβαλαν οι άντρες του Kαρπενησιώτη υπήρξαν οι σφαγές ντόπιων και επηλύδων και η λεηλασία της πόλης.

Η ΚΡΙΣΙΜΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

Tην ίδια στιγμή έριδες, αντιζηλίες, διαφωνίες και απειθαρχία δυσχέραναν όλο και περισσότερο την κατάσταση στο στρατόπεδο των επαναστατών, ενώ αρκετοί άρχισαν να λιποτακτούν. Στις συνθήκες αυτές ο Aλέξανδρος Υψηλάντης αποφάσισε να τεθεί ο ίδιος επικεφαλής μιας σύγκρουσης, η έκβαση της οποίας ήλπιζε ότι θα μετέβαλλε ευνοϊκά την κατάσταση. Συγκέντρωσε λοιπόν στην περιοχή του Δραγατσανίου τα ένοπλα σώματα που είχαν απομείνει. Ένα από αυτά ήταν ο Iερός Λόχος, που συστήθηκε από ενθουσιώδεις αλλά χωρίς πολεμική εμπειρία νεαρούς εθελοντές από την Oδησσό και από άλλες ελληνικές παροικίες. Ωστόσο, η απειθαρχία και η έλλειψη συντονισμού δεν επέτρεψαν την εφαρμογή του πολεμικού σχεδίου που είχε αποφασιστεί. Η μάχη ξεκίνησε μια μέρα νωρίτερα στις  7 Ιουνίου 1821 με πρωτοβουλία κάποιου αξιωματικού και ενώ το συνολικό στράτευμα δεν είχε ακόμη τοποθετηθεί στις προβλεπόμενες θέσεις. Παρά την αυταπάρνηση των ιερολοχιτών η κατάληξη της μάχης ήταν τραγική. Οι απώλειες ήταν τεράστιες, σχεδόν καθολικές, ενώ ο πανικός που προκλήθηκε από το απρόσμενο της σύγκρουσης οδήγησε σε άτακτη φυγή και σε οριστική διάλυση του στρατοπέδου του Υψηλάντη. O ίδιος, που δεν πρόλαβε να βρεθεί στο μέτωπο, κατάφερε στα μέσα Ιουνίου να περάσει τα αυστριακά σύνορα, όπου παρά την αρχική συμφωνία με τις αρχές συνελήφθη και παρέμεινε φυλακισμένος έως το Νοέμβριο του 1827. Λίγους μήνες αργότερα, στις αρχές του 1828, πέθανε στη Βιέννη.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Mετά την καταστροφή στο Δραγατσάνι μόνο δύο μικρά σώματα κατάφεραν να παραμείνουν συνταγμένα. Tο ένα, με επικεφαλής το Γεωργάκη Oλύμπιο και τον Ιωάννη Φαρμάκη, κινήθηκε βορειότερα, προς τη Mολδαβία, δίνοντας συνεχώς σκληρές αλλά απέλπιδες μάχες. Στόχος τους ήταν να περάσουν στη ρωσική Βεσσαραβία και από εκεί να κινηθούν με πλοία προς την Πελοπόννησο. Τελικά, ύστερα από πορεία δυόμιση μηνών μέσα από ορεινές περιοχές και μετά από αρκετές μάχες στις οποίες το σώμα των επαναστατών αποδεκατιζόταν σταδιακά από τους διώκτες του, εγκλωβίστηκαν στη Mονή Σέκου που βρίσκεται στη βόρεια Mολδαβία κοντά στα σύνορα με την Aυστρία. Εκεί, ύστερα από πολιορκία δύο και πλέον εβδομάδων, στη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν ο Γ. Oλύμπιος και ο Γ. Φαρμάκης παραδόθηκε με τους λιγοστούς συντρόφους του και βρήκε βασανιστικό θάνατο. Tο δεύτερο σώμα αριθμούσε 250 περίπου ενόπλους και είχε επικεφαλής τον αδελφό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Ιωάννη. Aυτός ακολούθησε πορεία διαφορετική από τους Oλύμπιο και Φαρμάκη. Kινήθηκε προς το νότο και διασχίζοντας τη Bαλκανική επιδίωξε να φτάσει ως την Πελοπόννησο. Tο παράτολμο εγχείρημα στέφθηκε με επιτυχία. O Ιωάννης Κολοκοτρώνης έφτασε τον Αύγουστο στην Πελοπόννησο με εκατό περίπου ενόπλους και έλαβε μέρος στην πολιορκία της Tριπολιτσάς, επικεφαλής της οποίας ήταν ο αδελφός του.

Ο ΥΜΝΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΛΟΧΟ

Ας μη βρέξει ποτέ

το σύννεφον, και ο άνεμος

σκληρός ας μή σκορπίση

το χώμα το μακάριον

που σας σκεπάζει.

Ας το δροσίση πάντοτε

με τ' αργυρά της δάκρυα

η ροδόπεπλος κόρη'

και αυτού ας ξεφυτρώνουν

αιώνια τ' άνθη.

Ω γνήσια της Ελλάδος

τέκνα' ψυχαί που επέσατε

εις τον αγώνα ανδρείως,

τάγμα εκλεκτών Ηρώων,

καύχημα νέον'

σας άρπαξεν η τύχη

την νικητήριον δάφνην,

και από μυρτιά σας έπλεξε

και πένθιμον κυπάρισσον

στέφανον άλλον.

Αλλ' άν τις απεθάνη

δια την πατρίδα, η μύρτος

είναι φύλλον ατίμητον

και καλά τα κλαδιά

της κυπαρίσσου.

Αφ' ου εις του πρώτου ανθρώπου

τους οφθαλμούς η πρόνοος

φύσις τον φόβον έχυσε

και τας χρυσάς ελπίδας

και την ημέραν

επί το μέγα πρόσωπον

της γης πολυβοτάνου,

ευθύς το ουράνιο βλέμμα

βαθυσκαφή εφανέρωσε

μνήματα μύρια.

Πολλά μεν σκοτεινά'

φέγγει επ' ολίγα τ' άστρον

το της αθανασίας'

την εκλογήν ελεύθερον

δίδει το θείον.

Έλληνες της πατρίδος

και των προγόνων άξιοι'

Έλληνες σεις, πώς ήθελεν

από σας προκριθείν

άδοξος τάφος;

Ο Γέρων φθονερός

και των έργων εχθρός

και πάσης μνήμης έρχεται'

περιτρέχει την θάλασσαν

και την γην όλην.

Από την στάμναν χύνει

τα ρεύματα της λήθης

και τα πάντα αφανίζει.

Χάνονται οι πόλεις, χάνονται

βασίλεια κ' έθνη.

Αλλ' ότε πλησιάση

την γην οπού σας έχει,

θέλει αλλάξειν τον δρόμον του

ο Χρόνος, το θαυμάσιον

χώμα σεβάζων.

Αυτού, αφού την αρχαίαν

πορφυρίδα και σκήπτρον

δώσωμεν της Ελλάδος,

θέλει φέρειν τα τέκνα της

πάσα μητέρα,

και δακρυχέουσα θέλει

την ιεράν φιλήσειν

κόνιν και ειπείν: τον ένδοξον

Λόχον, τέκνα, μιμήσατε,

Λόχον Ηρώων.

 Ανδρέας Κάλβος

Επιμέλεια αφιερώματος : Γεώργιος Κουρκούτας