Ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατὰ τὴν Παρουσίασιν τῆς εἰς τὴν Τουρκικὴν Γλῶσσαν Μεταφράσεως τοῦ Βίου τοῦ Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου

Ὁμιλία

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

κ. κ. Βαρθολομαίου

κατὰ τὴν Παρουσίασιν

τῆς εἰς τὴν Τουρκικὴν Γλῶσσαν Μεταφράσεως

τοῦ Βίου τοῦ Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου

(Σισμανόγλειον Μέγαρον, 15 Ἰουνίου 2015)

Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Ἐντιμότατε κύριε Γενικὲ Πρόξενε,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητὰ,

Τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον καὶ ἡμεῖς προσωπικῶς μὲ πολλὴν χαρὰν καὶ συγκίνησιν ὑποδεχόμεθα ἀπόψε τὴν μετάφρασιν εἰς τὴν τουρκικὴν γλῶσσαν τοῦ βίου τοῦ ἐκ Φαράσων τῆς Καππαδοκίας καταγομένου Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, τῆς μεγάλης αὐτῆς συγχρόνου πνευματικῆς μορφῆς τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ συμπάσης τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος ἀνεγράφη προσφάτως εἰς τὸ Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κατόπιν ἐπισήμου ἀποφάσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, διερμηνεύσαντος τοιουτοτρόπως τὴν συνείδησιν τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας μας περὶ τῆς ἁγιότητος αὐτοῦ.

Καὶ λέγομεν μὲ συγκίνησιν, διότι ἡ ἀποψινὴ ἐκδήλωσις διὰ τὴν ἐπίσημον κυκλοφορίαν τῆς μεταφράσεως ταύτης πραγματοποιεῖται εἰς μίαν εὐτυχῆ συγκυρίαν: Δηλαδή, ἀμέσως μετὰ τὴν ἐπιστροφήν μας ἀπὸ τὸ καθιερωμένον ἐτήσιον προσκύνημά μας εἰς τὴν Καππαδοκίαν, τὸν τόπον τῆς καταγωγῆς αὐτοῦ, καί, δεύτερον, ἀμέσως μετὰ τὴν ἑορτὴν τῆς Συνάξεως τῶν Ἀθωνιτῶν Πατέρων, ἡ ὁποία ἑωρτάσθη μὲ ἐπισημότητα χθὲς εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος, κατὰ τὴν ὁποίαν διὰ πρώτην φορὰν ἐμνημονεύθη μεταξὺ αὐτῶν καὶ ὁ Ἅγιος Παΐσιος, ἀναγνωσθείσης μάλιστα καὶ τῆς ἡμετέρας σχετικῆς Πατριαρχικῆς καὶ Συνοδικῆς Πράξεως εἰς τὸν πανίερον Ναὸν τοῦ Πρωτάτου εἰς Καρυὰς Ἁγίου Ὄρους.

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος, φέρων τὴν διπλῆν ἰδιότητα τοῦ Ἁγιορείτου καὶ τοῦ Καππαδόκου, συνεχίζει τὴν περίφημον ἀσκητικὴν καππαδοκικὴν παράδοσιν, ἡ ὁποία ἔχει τὴν ἀρχήν της εἰς τὸν Μέγαν Βασίλειον καὶ ἐκτείνεται μέχρι τῶν ἡμερῶν τοῦ περιφήμου Χατζηγεώργη καὶ τοῦ ἀναδόχου τοῦ ἁγίου, Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου.

Ἔχοντες εἰς τὴν καρδίαν μας νωπὰς τὰς μνήμας ἐκ τοῦ προσφάτου προσκυνήματός μας εἰς τὸν τόπον καταγωγῆς τοῦ Ἁγίου, ὅλας δὲ τὰς αἰσθήσεις μας πεπληρωμένας ἐκ τῆς πνευματικῆς εὐωδίας τῆς ἁγιοτόκου Καππαδοκίας, θέλομεν νὰ καταστήσωμεν ὅλους ἐσᾶς κοινωνοὺς τῆς ἐνισχύσεως καὶ τῆς ἐκ Θεοῦ παρηγορίας τὴν ὁποίαν ἐλάβομεν ἐκ τῆς ἐνοικούσης εἰς τούς «σμικροὺς καὶ ἀπεράντους χώρους τῆς Καππαδοκίας» Θείας Χάριτος καὶ μαρτυρίας καὶ μαρτυρίου καὶ θυσίας καὶ κενώσεως καὶ δακρύων καὶ προσευχῆς καὶ κατατρεγμῶν καὶ συμφορῶν μέχρι τοῦ «ἐξαπορηθῆναι καὶ τοῦ ζῆν» τὰς ἐκεῖ ὀρθοδόξους γενεάς.

Ὁ τόπος αὐτὸς μὲ πολλὴν ἁπλότητα ἐδέχθη τὴν κλῆσιν τοῦ Θεοῦ, τὸν εὐαγγελικὸν σπόρον, καὶ ἀκολουθῶν ὀπίσω τοῦ Κυρίου «διὰ τῆς στενῆς πύλης» (Λουκ. ιγ´ 24), «ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα» (Λουκ. η´ 8), ἄνθη εὐλαβείας, ὀνομαστοὺς Ἁγίους, ἀλλὰ καὶ ἀνωνύμους ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ, φορεῖς τῆς ἀσκητικῆς παραδόσεως τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁμολογητὰς καὶ ἐγκρατευτάς, πνεύματα δικαίων τετελειωμένα, τὰ ὁποῖα, ἀναμφιβόλως, ἀκόμη καὶ μετὰ τὴν διακοπὴν τῆς ἐπὶ αἰῶνας συνεχοῦς ὀρθοδόξου παρουσίας εἰς αὐτόν, δὲν παύουν νὰ μεσιτεύουν πρὸς Θεὸν ὑπὲρ τῶν ἀπογόνων των καὶ κληρονόμων τῶν τιμημένων παραδόσεών των, ὑπὲρ τῶν ἐδαφῶν αὐτῶν τὰ ὁποῖα ἐπότισαν μὲ τοὺς ἱδρῶτας τῶν μόχθων καὶ μὲ τὸ αἷμα τῆς καρδιᾶς των, ὄχι σπανίως δὲ καὶ μὲ τὸ μαρτύριον ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς εἰς Αὐτὸν Πίστεως.

Δοξάζοντες τὸν Θεὸν διὰ τὴν εὐλογίαν νὰ ἔχωμεν εἰς τὴν κληρουχίαν μας τὸν εὐλογημένον αὐτὸν τόπον, τὴν πᾶσαν ἐλπίδα μας ἀναθέτομεν εἰς τὴν ἀγάπην Του καὶ εἰς τὴν μεσιτείαν τῶν Ἁγίων τῆς Καππαδοκίας: Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου, Γεωργίου τοῦ Νεαπολίτου, Νεομάρτυρος Θεοχάρους τοῦ Νεαπολίτου, Ἀρσενίου καὶ Παϊσίου, τοῦ Ἁγιορείτου. Ἀκόμη, οἱ Μεγάλοι Καππαδόκαι Πατέρες Βασίλειος ὁ Μέγας, Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καὶ Γρηγόριος ὁ Νύσσης, ἡ Ὁσία Μακρίνα καὶ ἄλλοι, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα Κύριος οἶδε, δὲν σταματοῦν νὰ εὑρίσκωνται καὶ νὰ σκέπουν τοὺς χώρους εἰς τοὺς ὁποίους ἐγεννήθησαν, νὰ ἐνισχύουν τὴν ἐλπίδα μας, ὅτι «νῦν καὶ ἀεί» θὰ συνεχίζεται ἡ ἀένναος μαρτυρία, διὰ ὁρατῶν καὶ ἀοράτων, δι᾿ ἀγγέλων καὶ δι᾿ ἀνθρώπων, καὶ ἡ τέλεσις τῆς Θείας Λειτουργίας εἰς τοὺς φυσικοὺς χώρους, ὅπου ἡγίασαν ἐκεῖνοι καὶ ἡγίασαν καὶ τοὺς χώρους, τῆς Ἁγίας Καππαδοκίας, θὰ ἐλέγομεν.

Μὲ συγκίνησιν μαρτυροῦμεν εἰς τὴν ἀγάπην σας ὅτι ὁ Ἅγιος Παΐσιος, καίτοι Καππαδόκης, ἀνήκει εἰς ὁλόκληρον τὴν οἰκουμένην, ὡς ἄλλωστε μαρτυροῦν ἡ μετάφρασις τοῦ βίου καὶ τῆς διδασκαλίας του εἰς πολλὰς γλώσσας, καὶ τώρα καὶ εἰς τὴν τουρκικήν, ἀλλὰ καὶ ἡ τιμὴ πρὸς τὴν μορφὴν αὐτοῦ οὐ μόνον ἐκ μέρους τῶν Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῶν πιστῶν καὶ ἄλλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, αἱ ὁποῖαι ἔσπευσαν νὰ προβάλουν τὴν προσωπικότητα αὐτοῦ, εὐθὺς ἀμέσως μετὰ τὸ ἄκουσμα τῆς ἀναγραφῆς αὐτοῦ εἰς τὸ ἁγιολόγιον τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἐν κατακλεῖδι, ἐπιθυμοῦμεν νὰ μοιρασθῶμεν μαζί σας καὶ μίαν ἀκόμη σκέψιν: οἱ Καππαδόκαι εἶχον μίαν μακρὰν παράδοσιν τουρκοφώνου χριστιανικῆς γραμματείας, τὰ γνωστά «καραμανλίδικα», ἡ ὁποία ἦτο κατὰ βάσιν χριστιανική. Πιστεύομεν, λοιπόν, ὅτι ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ παρεκίνησεν ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἀγαποῦν τὸν ἅγιον, νὰ μεταφράσουν τὸν θαυμαστὸν βίον του εἰς τὴν τουρκικὴν γλῶσσαν, ὥστε οὗτος νὰ γίνῃ κτῆμα καὶ τῶν τουρκοφώνων ἀναγνωστῶν. Αἰσθανόμεθα ὅτι μὲ αὐτὴν τὴν μετάφρασιν συνεχίζεται, τρόπον τινά, ἡ εὐλαβικὴ παράδοσις τῆς καραμανλίδικης γραμματείας, ἔστω καὶ ἐὰν εἶναι εἰς τὴν καθομιλουμένην σύγχρονον τουρκικὴν γλῶσσαν, ἐνῷ τὰ καραμανλίδικα, ὡς γνωστόν, παρεκκλίνουν πως ἐξ αὐτῆς, παρουσιάζοντα διαλεκτικὰς διαφορὰς καὶ εἶναι γραμμένα μὲ ἑλληνικοὺς χαρακτῆρας.

Ἔχομεν μάλιστα βεβαίαν τὴν πεποίθησιν ὅτι ἡ παροῦσα ἔκδοσις τοῦ βίου τοῦ Ἁγίου Παϊσίου, ὁ ὁποῖος ἔχει συνταχθῆ ὑπὸ δύο ἀνθρώπων οἵτινες ἔζησαν ἀπὸ πολὺ κοντὰ τὸν ἅγιον καὶ ὑπῆρξαν πνευματικὰ τέκνα καὶ συνασκηταὶ αὐτοῦ, ὑπὸ τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος Ἰσαὰκ ἐκ Λιβάνου, καὶ τοῦ ὑποτακτικοῦ αὐτοῦ Εὐθυμίου ἱερομονάχου, Γέροντος τῆς Ἱερᾶς Καλύβης Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἐν Ἁγίῳ Ὄρει, θὰ βοηθήσῃ πολλοὺς συνανθρώπους μας νὰ γνωρίσουν τὸ πνευματικὸν μεγαλεῖον τοῦ ἁγίου, νὰ θαυμάσουν τὰ κατορθώματα καὶ τὴν ἀγάπην του διὰ τὸν Θεόν, νὰ τὸν ἐπικαλεσθοῦν καὶ νὰ ζητήσουν τὴν βοήθειαν καὶ τὴν χάριν του.

Εὐλογοῦντες τὴν ἔκδοσιν ταύτην συγχαίρομεν τοὺς συντελεστὰς αὐτῆς, ὡς καὶ τὸν ἐκδοτικὸν οἶκον τὸν ἀναλαβόντα τὴν κυκλοφόρησιν αὐτοῦ, καὶ εὐχαριστοῦμεν διὰ τὸν φιλάγιον κόπον εἰς τὸν ὁποῖον ὑπεβλήθησαν, εὐχόμενοι πλουσιόκαρπον τὸν ἀμητὸν αὐτῆς καὶ τὴν σκέπην τῶν εὐχῶν τοῦ Ἁγίου Παϊσίου, τοῦ Καππαδόκου καὶ Ἁγιορείτου. Ἀμήν.