Νίκος Α. Τσούρας 1939-2015 - Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

 Το έργο και η προσωπικότητα ενός 

ακούραστου Ηλείου δημιουργού

Νίκος Α. Τσούρας 1939-2015

Τον Δεκέμβριο του 2015 «έφυγε» από την ζωή σε ηλικία 76 ετών ένα εξαίρετο μέλος της πνευματικής Ηλείας. Ο Νίκος Τσούρας καταγόμενος από το Αλποχώρι του σημερινού Δήμου Πύργου(όπου γεννήθηκε  το 1939) έγραψε σημαντικά έργα λογοτεχνικού και δημοσιογραφικού λόγου τις τελευταίες δεκαετίες. Στον σύντομο χαιρετισμό του, το πρωί της Δευτέρας 21 Δεκεμβρίου 2015 από τον Ιερό Ναό Αγίου Χαραλάμπους Χανακίων σαν μικρό επικήδειο κατά την εξόδιο Ακολουθία του, ο Μητροπολίτης Ηλείας κ. Γερμανός μίλησε και για το ήθος του και για την αγάπη του Νίκου Τσούρα να μεταδίδει στους άλλους τις αξίες που υπηρετούσε με τον γραπτό του λόγο.

Προ 10 ετών περίπου(Δεκέμβριος 2004) ο γράφων είχε την τιμή να παρουσιάσει στην Παπαχριστοπούλειο Βιβλιοθήκη Αμαλιάδος τα τελευταία του έργα που αφορούσαν την Δημοτική Ποίηση και τον Δοκιμιακό Λόγο(«Τα Δημοτικά Ποιήματα της  Ηλείας» και «Αίρεση Βίου», που εξέδωσαν οι εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα). Εκεί κατέδειξε με τον προφορικό λόγο του το πάθος του στο να εκφράζονται οι Ηλείοι Λογοτέχνες και να απευθύνονται στο κοινό που ενδιαφέρεται για την ποιότητα και τον λεκτικό πλούτο.

Μερικά βιογραφικά στοιχεία : Γεννημένος το 1939 στο Αλποχώρι(Χανάκια),ο Ν. Τσούρας μεγαλώνει ως νέος στην δύσκολη εποχή της Κατοχής. Τελειώνει το Γυμνάσιο στον Πύργο Ηλείας, πηγαίνει στην Αθήνα, όπου σπουδάζει στην Σχολή Υπενωμοταρχών Χωροφυλακής και Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετά την παρουσία του στην Χωροφυλακή ασκεί την μάχιμη Δικηγορία στην Αθήνα, μάλιστα ως Δικηγόρος παρ΄ Αρείω Πάγω. Παράλληλα με την νομική του ενασχόληση η μεγάλη του αγάπη θα είναι η Λογοτεχνία και η Δημοσιογραφία. Από νεαρή ηλικία γράφει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια και άλλα κείμενα στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο Ελλάδος και Εξωτερικού(όπως τις «Η Καθημερινή», «Η Βραδυνή», «Ο Ταχυδρόμος», «Ελευθεροτυπία» των Αθηνών, «Ο Ταχυδρόμος» της Αλεξάνδρειας Αιγύπτου και οι Ηλειακές «Πατρίς», «Η Αυγή», «Η Πρωινή» κ.ά.).

Την έντονη και δημιουργική του σχέση με την Λογοτεχνία αποκαλύπτει η συνεργασία του με την «Πελοποννησιακή Εγκυκλοπαίδεια», την «Πελοποννησιακή Λογοτεχνία» και τις συνεργασίες του με το λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Εστία». Όποτε έβρισκε χρόνο, επισκεπτόταν την ιδιαίτερη πατρίδα του και διατηρούσε επαφή με πολλούς φίλους από τα παλιά.

Παρουσία στα Ελληνικά Γράμματα : Όπως αναφέρει και ο ίδιος στο εξώφυλλο του πρωτοποριακού(εκείνη την εποχή) βιβλίου του για την Δημοτική Ποίηση της Ηλείας, εξέδωσε τα παρακάτω βιβλία : «Τα λυχνάρια του Μυκερίνου»(δοκίμια, από τις  εκδόσεις Τάσου Πιτσιλού, Αθήνα 1982), «Η δεσποτεία του λόγου»(δοκίμια, εκδόσεις Τάσου Πιτσιλού, Αθήνα 1984 ), «Καλοκαιρινή Ηρεμία»(ποιήματα, εκδόσεις Τάσου Πιτσιλού, Αθήνα 1984), «Τα δημοτικά τραγούδια της Ηλείας»(μελέτη- καταγραφή των δημοτικών τραγουδιών, η α΄ έκδοση από τις εκδόσεις Τάσου Πιτσιλού και η β΄ έκδοση από τις εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα, Αθήνα 2004),«Η άλλη βιοτή»(δοκίμια, εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 1992), και «Αίρεση Βίου»(δοκίμια, από τις εκδόσεις Βιβλιοπανόραμα, Αθήνα 2005). Ο λόγος ο γραπτός του προσέφερε μία πληρότητα δημιουργικότητας, κάτι που αποτυπώνεται στην πρώτη σελίδα του τελευταίου βιβλίου στην φράση του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν». 

Το 1993 βραβεύτηκε από την «Ελληνική Εταιρεία Χριστιανικών Γραμμάτων» με χρηματικό έπαθλο για τη μακροχρόνια θητεία του στα ελληνορθόδοξα γράμματα με αφορμή την κυκλοφορία  του βιβλίου δοκιμίων του  «Η άλλη βιοτή». Ήταν ένα μικρό δείγμα αναγνωρίσεως μιας μεγάλης και ακούραστης(και πάντα σεμνής)δημιουργικής πορείας.

Αποσπάσματα από έργα του

Απόσπασμα από το Δοκίμιο του «ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΦΤΩΧΕΙΑ». (αίρεση βίου, σελ. 162)

Ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια φτωχαίνει ο έντεχνος λόγος. Ο δημοτικός μας λόγος. Η λογοτεχνία μας γενικότερα. Η παιδεία μας και ο πολιτισμός μας. Φτωχαίνουν οι ιδέες μας. Ο καταναλωτισμός, η ευμάρεια, το άγχος και η αγωνία για τον επιούσιο, η ανασφάλεια που νιώθει κανείς καθημερινά, πολλά άλλα, μας εκτρέπουν από τις ρίζες μας. Τις πνευματικές ρίζες μας. Από τον αρχαίο ελληνικό μύθο. Από την πίστη μας, που είναι η ευλογημένη Ορθοδοξία. Από την ιστορία μας. Είμαστε ξεκομμένοι από τις πατρογονικές εστίες μας. Ποιος, αλήθεια, να αντιδράσει; Οι λίγες φωνές που ακούγονται, κατά καιρούς, πνίγονται από τα διάφορα «ζιζάνια», που ξεφυτρώνουν σε κάθε γωνιά της ελληνικής γης. Και λαός που δεν τρέφεται από τις πνευματικές ρίζες του, ή, που δεν έχει ρίζες, μοιάζει με το δέντρο που ξεραίνεται. Αυχμηρότητα ζωής και πνεύματος.

Απόσπασμα από το Δοκίμιο του «Η ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΜΑΣ ΕΝΔΕΙΑ». (Αίρεση βίου, σελ. 167)

…Είναι καιρός να προστατεύσουμε τη γλώσσα μας, ιδιαίτερα οι «λόγιοι», οι «πνευματικοί» μας άνθρωποι, οι νεοέλληνες συγγραφείς και λογοτέχνες, οι άνθρωποι της Παιδείας μας. Και είναι καιρός, γιατί πολλοί από όσους χρησιμοποιούμε ως εκφραστικό μας όργανο τη γλώσσα, όχι μόνο δεν τη σεβόμαστε, αλλά αντίθετα, κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να γράψουμε και αν μιλήσουμε μια γλώσσα στεγνή, αφυδατωμένη, χωρίς νοηματικό περιεχόμενο και χωρίς να νοιαζόμαστε για γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες. Εξάλλου, όποιος μιλάει και γράφει μια τέτοια στρεβλή γλώσσα δεν είναι ηθικά ελεύθερος άνθρωπος. Είναι δούλος. Δούλος της χειρίστης μορφής.

Απόσπασμα από το Δοκίμιο του «ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ». (Τα λυχνάρια του Μυκερίνου, σελ. 128)

Ύψιστη αρετή για τον Περικλή Γιαννόπουλο υπήρξε η ελληνολατρία. Η ελληνολατρία ήταν το μέγα και το μονιμότερο πάθος του. Και δεν είχε άδικο, όταν με τόσο φανατισμό και τόση αδιαλλαξία την προπαγάνδιζε. Η αγάπη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, η στροφή προς τα δημιουργήματα του νεότερου Ελληνισμού, η αναγωγή στις σφαίρες των ελληνικών ιδανικών δεν είναι δίχως ιδιαίτερη αξία και σημασία. Ωθούν τον άνθρωπο στα ανθρωπιστικά ιδεώδη, τον εξευγενίζουν, του εμπνέουν εμπιστοσύνη προς τη φυλή και το έθνος του, προς τις πανάρχαιες ηθικές και πνευματικές του καταβολές. Ο Περικλής Γιαννόπουλος μαζί με τον Ίωνα Δραγούμη και τον Αντρέα Καρκαβίτσα αποτελούν τους ευγλωττότερους κήρυκες των ελληνικών ιδεών, της πίστης στις εθνικές αξίες και της αναζωογονητικής δύναμης του Ελληνισμού. Και σαν τέτοιοι πρέπει ιδιαίτερα να προσεύχονται. Προπάντων απ΄ τους νεότερους.

Απόσπασμα από την εισαγωγή στα «Δημοτικά τραγούδια της Ηλείας»(σελ. 12)

Η δημοτική ποίηση, στο σύνολο της, δεν είναι τίποτ΄ άλλο από την πνευματική παράδοση ενός λαού, και, χιλιόχρονη, σαν του δικού μας λαού. Η πνευματική  φυσιογνωμία του, η έκφραση του, σε ό,τι ωραιότερο και γνησιότερο την συνέχει και την μορφοποιεί. Η ελληνική δημοτική μούσα, αυτήν, ακριβώς, την έννοια εκφράζει, με την πληθωρική της προσφορά. Με τους αξιοζήλευτους κι ολοζώντανους στίχους της. Ο καημός κι ο πόθος για λευτεριά γίνηκε λόγος. Λόγος γίνηκε και ο έρωτας, η χαρά της ζωής, η ποιμενική φύση, τ΄ αντάμωμα του Χάρου. Τίποτε δεν έμεινε ανεκμετάλλευτο στη σύνθεση των δημοτικών μας τραγουδιών. Ο Έλληνας δημοτικός τραγουδιστής έδωσε στο δεκαπεντασύλλαβο στίχο του ομορφιά και χάρη, την ψυχή του ολάκερη. Περισσότερο, όμως, από κάθε άλλη εποχή, το δημοτικό τραγούδι άνθισε και μεγαλούργησε-λόγος ποιητικός, ακριτικός, ερωτικός, κλέφτικος κλπ, - από τότε που η Βασιλεύουσα έπεσε στων «Αγαρηνών» τα χέρια. Όταν η Πόλη πάρθηκε.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας