Περί Νηστείας - π. Ευάγγελος Κ. Πριγκιπάκης

Κυριακή της Τυρινής

(Μτθ.  6, 14-21 & Ρωμ. 13, 11-14,4)

-Περί Νηστείας-

      Την περασμένη Κυριακή, με την ανάμνηση του γεγονότος της Δευτέρας Παρουσίας, ολοκληρώθηκε για την Εκκλησία συμβολικά ο κύκλος της παρούσας ζωής του ανθρώπου και του κόσμου με την Τελική Κρίση. Από σήμερα αρχίζει και πάλι συμβολικά ένας νέος κύκλος ζωής πτωτικής, με την ανάμνηση της εξορίας των Πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο της τρυφής. Αιτία για την έξωση τους υπήρξε η από εγωισμό ανυπακοή τους στην εντολή του Θεού. Και αυτή η εντολή ήταν, ότι θα μπορούσαν να δοκιμάσουν όλα τ’ αγαθά του Παραδείσου εκτός από ένα, από το οποίο θα έπρεπε να νηστέψουν και αυτό ήταν ο καρπός του δέντρου της γνώσεως. Δεν τήρησαν όμως την εντολή και η μη τήρηση της εντολής, δηλαδή η μη τήρηση της νηστείας και η ανυπακοή στο Θεό, έγινε η αιτία να απομακρυνθούν από τη χάρη Του και να βυθιστούν στον εμπαθή και φιλαμαρτήμονα βίο.

        Οι άγιοι Πατέρες μας με σοφό και άριστα παιδαγωγικό τρόπο, προετοιμάζοντας μας για την νηστεία που αρχίζει από αύριο, τοποθέτησαν σήμερα την ανάμνηση του γεγονότος αυτού για να μας δείξουν πόσο βλαβερή για την πνευματική μας ζωή είναι η μη τήρηση της νηστείας και η παράβαση των εντολών του Θεού, αλλά και πόσο ωφέλιμη θα ήταν η τήρηση της και η καλλιέργεια των αρετών με σκοπό τη σωτηρία, θέλοντας να μας τονίζουν πως επειδή οι πρωτόπλαστοι δε φύλαξαν την εντολή της νηστείας έχασαν τη μακάρια και αθάνατη ζωή. Γι’ αυτό και η Εκκλησία μας καλεί σήμερα, αφού ξανασκεφτούμε τις συνέπειες της παρακοής και ανυπακοής των Πρωτοπλάστων, να προσπαθήσουμε μέσα στον πνευματικό στίβο της νηστείας, με την καλλιέργεια των αρετών, να επανέλθουμε με την προσευχή, την εγκράτεια, την υπακοή και την τήρηση των εντολών του Θεού στην αρχαία μακαριότητα, στη Χριστοζωή, τη Δόξα και τη Θέωση.

         Στο πλαίσιο αυτής της προετοιμασίας είναι ενταγμένες και οι δύο περικοπές που ακούσαμε σήμερα τόσο η ευαγγελική, όσο και η αποστολική. Όπως τονίζεται εκεί, θεμελιώδης προϋπόθεση για να ξεκινήσει σωστά η νηστεία μας είναι η συμφιλίωση με τους συνανθρώπους μας και η συγχώρηση των αμαρτημάτων τους, προκειμένου να ξεκινήσει και η δική μας συμφιλίωση με το Θεό με τη δική μας συγχώρηση. Αν θέλουμε δηλαδή να έχει νόημα η νηστεία μας και να αρέσει πραγματικά στο Θεό, τότε θα πρέπει πρώτοι εμείς να συγχωρήσουμε όλα τα αμαρτήματα των συνανθρώπων μας. Και εάν τα συγχωρήσουμε, τότε ο Θεός θα συγχωρήσει και τα δικά μας. Θαυμάσια ευκαιρία μάλιστα γι’ αυτό αποτελεί σήμερα το απόγευμα ο εσπερινός της συγχωρήσεως, μια ακολουθία που οριοθετεί ουσιαστικά και την έναρξη της νηστείας.

       Διότι, η νηστεία είναι πρωτίστως αγώνας πνευματικός και αληθινή πάλη με τα πάθη μας. Γι’ αυτό και ο Απ. Παύλος, το αψευδές στόμα του Χριστού, μας καλεί σήμερα να σηκωθούμε από το βαθύ ύπνο της αμέλειας και να επιδοθούμε με όπλο τη νηστεία και την προσευχή στον αγώνα για την καταπολέμηση των παθών και κάθε κακού, αφού όπως τονίζει ο Μ. Βασίλειος αληθινή νηστεία είναι η αποξένωση από καθετί κακό. Είναι δηλαδή, όπως συνεχίζει, η αποχή από τις κακές πράξεις, από τις κακές σκέψεις και από τους κακούς λογισμούς· είναι η αποχή από το θυμό και τις κακές επιθυμίες όπως την κατάκριση, το ψεύδος και την επιορκία.

      Αληθινά θα νηστέψει εκείνος που θα καταφέρει την περίοδο αυτή να κάνει, εκτός από την αποχή από τις διάφορες τροφές που είναι απαραίτητη, μόνο αγαθά έργα όπως σημειώνει ο άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς. Αληθινός νηστευτής θα γίνει εκείνος που θα κρατήσει προφυλαγμένο το νου του από τις κακές σκέψεις, εκείνος που θα καταστείλει τις κινήσεις της σάρκας του, εκείνος που θα μαλακώσει την καρδιά του, εκείνος που θα καθαρίσει το νου του και θα φέρει την ειρήνη στην ψυχή και το σώμα του, εκείνος που θα κατορθώσει να ζήσει στη γη τη ζωή των αγγέλων, εκείνος που θα φτάσει στη θεωρία του Θεού και θα αναστηλώσει τη θεία εικόνα στην καρδιά του, εκείνος που θα αποκαταστήσει την κοινωνία με την προσκυνητή Τριαδική Μονάδα δια του Αγ. Πνεύματος στην ψυχή του.

        Για να μπορέσει όμως να φτάσει ως εκεί ο άνθρωπος, πρέπει πρώτα ν΄ απαλλαγεί από την υποδούλωση στα υλικά αγαθά. Γι’ αυτό και μας ζητά σήμερα ο Χριστός να μην φροντίζουμε να συγκεντρώνουμε γήινους, φθαρτούς και τις περισσότερες φορές αμαρτωλούς παντός είδους θησαυρούς, αλλά να προσπαθούμε να αποκτούμε στη ζωή μας ουράνιους και πνευματικούς. Γιατί, όπου είναι ο θησαυρός μας εκεί είναι και η καρδιά μας. Αληθινός και άφθαρτος θησαυρός για τον άνθρωπο, όπως σημειώνει ο άγ. Μάξιμος ο Ομολογητής, είναι ο ίδιος ο Χριστός, που είναι η ζωή μας και κατοικεί στην καρδιά του κάθε ανθρώπου με την πίστη.

        Εκείνος που νηστεύει λοιπόν αληθινά, αναζητεί τον αληθινό θησαυρό που δεν είναι άλλος από το Χριστό, αναζητεί ουσιαστικά την εικόνα του Χριστού, το πρότυπο Λόγου, το αρχέτυπο του ανθρώπου, τον αληθινό θησαυρό της ζωής, προσπαθώντας με την άσκηση και την αποχή από τα φαγητά, αλλά και την πνευματική ζωή με την αποχή από κάθε κακό να γίνει Χριστοφόρος και Θεοφόρος. Διότι, όποιος ζήσει το Χριστό στην καρδιά του αληθινά, αποκτά όλους τους θησαυρούς της σοφίας και της γνώσεως μέσα του. Αισθάνεται πως έχει όλα τα πλούτη του κόσμου δικά του, αφού η αληθινή του νηστεία τον χορταίνει και γίνεται θεμέλιο και πυξίδα για την πνευματική του εργασία κατά τον άγ. Συμεών το Νέο Θεολόγο.

       Επιδίωξη και σκοπός της νηστείας συνεπώς είναι το ξερίζωμα των ποικίλων παθών και η απόκτηση του Χριστού στην καρδιά του ανθρώπου εν Πνεύματι Αγίω. Με τον τρόπο αυτό ο νηστευτής και αγωνιστής άνθρωπος αποκτά καρδιά πνευματική, καθαρή, ταπεινή, γεμάτη αγάπη, κατανόηση και συγχωρητικότητα. Η νηστεία του δεν είναι πλέον όπως εκείνη των υποκριτών, που την κάνουν τυπικά για να δείχνουν στους άλλους ανθρώπους ότι νηστεύουν. Η νηστεία του αποβαίνει κρυφή πνευματική εργασία, τέτοια που τον κάνει τόσο χαρούμενο, τόσο ευτυχισμένο, ώστε να μην καταλαβαίνουν οι άλλοι τη χαρμολύπη του, δηλαδή πως νηστεύει και πενθεί δια Χριστόν. Η νηστεία του ανθρώπου που νηστεύει, προσεύχεται και δεν κατακρίνει, ούτε εξουθενώνει κάθε συνάνθρωπο και ιδίως εκείνον που δεν νηστεύει κατά το θείο Παύλο, αλλά και ούτε σκανδαλίζεται απ’ αυτόν, γίνεται η πιο βαθιά έκφραση της συγχωρητικότητας και της αγαπητικής σχέσεως με τον συνάνθρωπο ως αδελφό, αλλά και καθίσταται η απλανής εκείνη οδός που οδηγεί τον άνθρωπο στο Θεό με την Κάθαρση, το Φωτισμό και τη Θέωση.

       Ας προσπαθήσουμε λοιπόν κι εμείς να προετοιμαστούμε κατάλληλα και να νηστέψουμε από αύριο αληθινά, ώστε να πορευθούμε, σηκώνοντας αγόγγυστα το σταυρό μας, τον ανηφορικό δρόμο προς τον πνευματικό Γολγοθά, όπου θα συσταυρωθούμε και θα συνταφούμε με το Χριστό, ο οποίος, ως αναστάς και δοξασθείς, θα μας αναμένει κατόπιν προκειμένου να μας υποδεχθεί και να μας παραθέσει το πασχάλιο και λαμπρό Δείπνο της σωτηρίου Βασιλείας του, αμήν.

                                                

 Ιερά Κοινοβιακή Μονή

Παναγίας Ελεούσης Πατρών,

Κυριακή 13 Μαρτίου 2016.

πρωτοπρεσβύτερος Ευάγγελος  Κ. Πριγκιπάκης