Το κείμενο που ακολουθεί
δημοσιεύθηκε στο μη εκδιδόμενο πλέον εκκλησιαστικό περιοδικό της Θεσσαλονίκης
"ΦΥΛΑΚΕΣ", στο φύλλο υπ αριθμόν 27, την 1η Ιουλίου 1977. Πρόκειται
για επιστολή του μακαριστού αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου του Α΄ (Κοτσώνη) ως απάντηση σε ψήφισμα που είχαν συντάξει 77 υποψήφιοι κληρικοί, γνωστό και ως ψήφισμα των
77, την άνοιξη του 1975.
Έχω τη γνώμη ότι το συγκεκριμένο
κείμενο διατηρεί, πάντοτε, την επικαιρότητά του. Επίσης τυγχάνει και αρκούντως
αποκαλυπτικό διότι φέρει στο φως της δημοσιότητας τους αγώνες που διεξήγαγε ο
μακαριστός αρχιεπίσκοπος τον καιρό της δικτατορίας προκειμένου να χορηγήσει
"ξεχασμένα" δικαιώματα στον κλήρο και το λαό στα πλαίσια ενός
δημοκρατικού εκκλησιαστικού βίου.
Το κείμενο έχει ως εξής:
"Όρμος Υστερνίων Τήνου 9.3.1975
Αγαπητοί μου,
Έλαβα το αντίτυπον του ψηφίσματός
σας της 1/3/1975 και σπεύδω αφ ενός μεν να σας ευχαριστήσω διά το αποσταλέν, αφ
ετέρου δε να σας συγχαρώ θερμώς διά τας εν αυτώ διατυπουμένας αντιλήψεις σας
και διά τας δι αυτού εξαγγελομένας αποφάσεις σας.
Τα της παραγράφου 3 του
ψηφίσματος, δυστυχώς διά την Εκκλησίαν μας, απεικονίζουν εν πολλοίς την
πραγματικότητα. Την εγνώρισα εκ του πλησίον κατά το διάστημα της ενεργού
υπηρεσίας μου ως Αρχιεπίσκοπος και εθλιβόμην βαθύτατα, διότι διεπίστωνα ότι
κατά κανόνα οι αρχαιότεροι εμού Αρχιερείς κατ ουδένα τρόπον ήτο δυνατόν να
αλλάξουν νοοτροπίαν. Ιδού τι έγραφα εις το προσωπικόν μου Ημερολόγιον το 1970:
"Αισθάνομαι πολύν πόνον. Πρώτον, διότι βλέπω την νοοτροπίαν των Αρχιερέων,
η οποία τίποτε το καλόν διά την Εκκλησίαν μας δεν προοιωνίζεται. Με τον
επικρατούντα εις αυτούς δεσποτισμόν δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσωμεν αξιόλογον
κλήρον. Ποίοι θα έχουν τόσην αυτοθυσίαν, ώστε να έλθουν εις τον κλήρον υπό
αυτάς τας συνθήκας;".
Ως προς την συμμετοχήν του κλήρου
και του λαικού στοιχείου εις την διοίκησιν της Εκκλησίας, σας πληροφορώ τα
εξής:
Eις το πρώτον μου σχέδιον του
Καταστατικού Χάρτου του 1969, η συμμετοχή του κλήρου και του λαού εξησφαλίζετο
διά των εξής:
α) Διά της συμμετοχής ενός
κληρικού και τεσσάρων λαικών εξ εκάστης Εξαρχίας εις την Γενικήν Εκκλησιαστικήν
Συνέλευσιν.
β) Διά της συμμετοχής τριών
κληρικών και έξ λαικών μελών εις το Κεντρικόν Εκκλησιαστικόν Συμβούλιον, το
οποίον ήτο το εκτελεστικόν όργανον των αποφάσεων της Ι.Σ.Ι., της Δ.Ι.Σ. και της
Εκκλησιαστικής Γενικής Συνελεύσεως.
γ) Διά της συμμετοχής ανά έξ
αιρετών μελών (κληρικών ή κυρίως λαικών) εις εκάστην των Μονίμων Συνοδικών
Επιτροπών.
δ) Διά της συμμετοχής εις τας
Επαρχιακάς Γενικάς Συνελεύσεις ενός κληρικού και ενός λαικού ανά αρχιερατικήν
Επιτροπείαν.
ε) Διά της συμετοχής ανά δύο
κληρικών και τεσσάρων λαικών εις έκαστον εκ των Επαρχιακών Εκκλησιαστικών
Συμβουλίων.
στ)Διά της συμμετοχής εις την
ενοριακήν Συνέλευσιν όχι μόνον των κληρικών, αλλά και των ιεροψαλτών, του
λοιπού προσωπικού των ναών, ως και πάντων των αρχηγών των οικογενειών της
ενορίας.
ζ) Ως και πρότερον, διά της
συμμετοχής των λαικών εις τα Εκκλησιαστικά Συμβούλια και εις τας Ειδικάς
Ενοριακάς Επιτροπάς.
η) Διά της συμμετοχής εις την
εκλογήν των Μητροπολιτών ή Επισκόπων της Εκκλησίας της Ελλάδος. Εις αυτήν
προετείνετο να συμμετέχουν οι εξής: Ο πρωτοσύγγελος, οι ιεροκήρυκες, γενικός
και οι λοιποί Αρχιερατικοί Επίτροποι, οι Γραμματείς των ενοριακών Ναών της
έδρας της Μητροπόλεως ή της Επισκοπής, Ηγούμενοι των Μονών της, αι οποίαι έχουν
άνω των πέντε μοναχούς, και τα αιρετά μέλη του Επαρχιακού Εκκλησιαστικού
Συμβουλίου.
Ατυχώς αι προτάσεις μου αύται υπ
ουδενός εγένοντο δεκταί και τοιουτοτρόπως δεν περιελήφθησαν εις τον υπό της
τότε Κυβερνήσεως ψηφισθέντα Καταστατικόν Χάρτην της Εκκλησίας, υπ αριθμόν
126/69 Νόμον.
Εύχομαι όμως αι προσπάθειαί σας
να επιτύχουν, ώστε εντός του περιβόλου της Εκκλησίας μας να επικρατήσουν
δημοκρατικώτεραι αντιλήψεις.
Μετ ευχών εν Κυρίω
+ Ο πρώην Αθηνών Ιερώνυμος
ΓΑΛΗΝΟΣ
Οι αρχαιότεροι αρχιερείς κατάφεραν κα τον έφαγαν. Δεν μπορούσαν να καθρεφτιστούν στα αγνά οράματα για μια Εκκλησία έξω και πέρα από κυκλώματα. Μετά τον Ιερώνυμο υπάρχει μια λιμνάζουσα κατάσταση. Πόσο θα αντέξει;
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι προτάσεις του μπορούσαν να συζητηθούν και να βρεθεί η χρυσή τομή. Τότε όμως θα χάνανε την Εξουσία οι Μητροπολίτες που βλέπουν τον εαυτό τους όχι ως διάκονο της Εκκλησίας αλλά ως φεουδάρχη. Το κακό έχει συνέχεια και θα πάει όσο πάει έτσι.
Μέγας Αρχιεπίσκοπος. Μοναδικός. Μετά και πριν από αυτόν μετριότητες.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟραματισμοί !!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα έδιναν μια νέα πνοή.
Όμως η συντήρηση και η στασιμότητα καλά κρατούν στο Ν. Π. Ι. Δ. την Εκκλησία της Ελλάδος.
Ο ιερώνυμος Κοτσώνης προσπάθησε να φέρει κάτι το νέο και ζωογόνο με ανθρώπους αγκυλωμένους σε «θρόνους».
Τα χρόνια περνούν και τίποτα δε ξυπνά την Ιεραρχία για να δουν την πραγματικότητα του σήμερα και του αύριο.
Ως πότε την Ελλαδική Εκκλησία θα την διοικεί η βαυαροκρατία;
Ας γίνει ένας διάλογος για το πώς οραματίζεται την διοικητική διάρθρωση της Εκκλησίας μας ο καθένας και η κάθε μια από μας.
ΑπάντησηΔιαγραφή1. Εμένα αυτή η εικόνα επιτρόπους που «διοικούν» κατά επιλογή του προϊσταμένου ιερέα δεν μου πάει.
2. Προϊστάμενος που τον ορίζει ο δεσπότης δεν μου αρέσει.
3. Μητροπολιτικό συμβούλιο στο οποίο οι περισσότεροι είναι διορισμένοι από τον δεσπότη ή είναι παπάδες δεν είναι ορθό.
4. Το ότι οι ναοί δεν ανακοινώνουν τον ετήσιο οικονομικό απολογισμό με έσοδα και έξοδα, με βάζει σε υποψίες.
5. Το ότι κάθε παπάς είναι δεσπότης στην ενορία και δεν υπάρχει ομοιομορφία δεν το θεωρώ σωστό.
6. Το ότι οι δεσποτάδες έρχονται φυτευτοί χωρίς να ακούνε καθόλου από την Σύνοδο το ποίμνιο δεν είναι καλό. Υπενθυμίζω το πως το πώς εξέλεξαν στο Μιλάνο τον Άγιο Αμβρόσιο και τόσους άλλους.
Καλή σας ημέρα και ευλογημένη.
Εάν τότε γίνονταν αυτά πού περιγραφονται δέν μπορώ νά φανταστώ τι γίνεται σήμερα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠάντως είναι ιστορικά αποδεδειγμένο ότι τά οράματα, τελικώς παραμένουν οράματα καί στερούνται πραγματικότητας.
1. Ότι ο μακαριστός Ιερώνυμος αντιπροσώπευε κάτι το εντελώς άλλο για την Εκκλησία, αλλά σε ατυχή για τον ίδιο και τους άλλους συνεργάτες του περίοδο, γίνεται φανερό και από το πόσο φρόντισαν οι πάντες να τον λασπώσουν όσο κανέναν πριν ή μετά. 2. Μόνο που ξεχνούν ότι το 1969 που τους πέταξε την παραίτηση, και δεν τη δέχτηκαν, είναι σαν να τον επανεξέλεξαν οι πάντες πανηγυρικά. Και θυμάμαι ακόμα το πνεύμα των λόγων του εκπρόσωπου της Συνόδου της Ιεραρχίας μακαριστού επίσης διαδόχου του Σεραφείμ, ότι: "Οι άγιοι αδελφοί έκαναν κάτι σαν θαύμα ή θαυμαστό, δε δέχτηκαν την παραίτηση του Μακαριώτατου". 3. Αλήθεια; Ήταν μετριότητα ο μακαριστός Χριστόδουλος; Και είναι μετριότητα ο νυν Μακαριώτατος Ιερώνυμος Β'; Δεν βλάπτει, ωφελεί να προσέχουμε τι γράφουμε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑθανάσιος Κοτταδάκης
Κατά την άποψή μου και από όσα έχω διαβάσει και ακούσει. Είμαι νέος και δεν έζησα την εποχή του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου του Α΄. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερόθεος Κοτσώνης δεν ήταν ιερέας καριέρας που στόχο είχε να γίνει Αρχιερέας. Του άρεσε να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο και να διακονεί το ιερό Θυσιαστήριο. Ήταν γνώστης του Κανονικού Δικαίου της Θεολογίας, της Αγίας Γραφής και της Εκκλησιαστικής Παραδόσεως. Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου έγινε Αρχιεπίσκοπος χωρίς να το επιθυμεί. Η Χούντα του Παπαδόπουλου διαμήνυσε στον Βασιλικό Επίτροπο να γίνει ο Καστορίας Δωρόθεος Γιανναρόπουλος. Όταν έφτασε το μήνυμα ο Ιερώνυμος είχε εκλεγεί. Έζησε γα την Εκκλησία ως Αρχιεπίσκοπος και όχι από την Εκκλησία. Στα λίγα χρόνια έκανε πολλά. Γράφει για τα έργα του η Βικιπαιδεία (ίδρυσε το νοσοκομείο των κληρικών της Εκκλησίας της Ελλάδος, 186 φιλόπτωχα ταμεία, 47 ομάδες υπερηλίκων, 64 σπίτια «Γαλήνης Χριστού» υπερηλίκων, στέγη κατάκοιτων υπερηλίκων, 3 κέντρα απασχόλησης υπερηλίκων, 5 κινητές μονάδες περιθάλψεως κατακοίτων, θέρετρο ιερέων, θερινή εξοχή γερόντων, κέντρο συμπαραστάσεως οικογενείας, κατασκηνώσεις για τα παιδιά των εκκλησιαστικών υπαλλήλων, «Ημέρα Αγάπης» για τους φτωχούς της Αρχιεπισκοπής κ.ά.)
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιάδοχός του ο από Άρτης και Ιωαννίνων Σεραφείμ Τίκκας. Μέλος της Αριστίνδην Συνόδου του Κοτσώνη και δεξί του χέρι. Τόλμησε να τον προδώσει να ορκίσει αντικανονικά τον δικτάτορα Ιωαννίδη και να πάρει την θέση του Κοτσώνη. Όσα χρόνια έμεινε ως αρχιεπίσκοπος κατάφερε μόνο να διοικήσει την Εκκλησία στις δυσκολίες που έφερε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Υπήρξε μόνο καλός διπλωμάτης χωρίς έργο.
Την θέση του Σεραφείμ την πήρε ο από Δημητριάδος Χριστόδουλος. Άξιος Εκκλησιαστικός άνδρας που το έχει βάλει να γίνει Αρχιεπίσκοπος. Πολλές δημόσιες σχέσεις και άλλα. Κατάφερε με την κατηγορία των οικονομικών να παραγκωνίσει τον συνυποψήφιό του Θηβών Ιερώνυμο. Ως Αρχιεπίσκοπος έμεινε λίγα χρόνια. Με τον χαρακτήρα του τον ηγετικό δεν κατάφερε να συνεργαστεί με την κυβέρνηση Σημίτη. Από όσα είχε υποσχεθεί έκανε λίγα. Ίσος να φταίνε οι συνεργάτες του. Δεν λέω τίποτα άλλο. Τον γνωρίσαμε όλοι μας.
Και τώρα ο από Θηβών Ιερώνυμος αφού πήρε τη ρεβάνς δεν έκανε κάτι από αυτά που ασκούσε κριτική στον Χριστόδουλο. Είναι ένα καλοσυνάτο γεροντάκι που εργάσθηκε στην Θήβα αλλά τώρα δεν δείχνει να έχει δυνάμεις. Πολλά έλεγε σχεδόν τίποτα δεν έκανε.
Από όσους γνώρισα θαυμάζω αυτόν που δεν έζησα τον Ιερώνυμο Κοτσώνη που έκανε και Αρχιερείς εκ των επαρχιών διαμάντα που κόσμισα την Εκκλησία με το ήθος τους.