Ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατὰ τὴν Συλλειτουργίαν Αὐτοῦ μετὰ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Πρέσωβ καὶ πάσης Τσεχίας καὶ Σλοβακίας κ. Ραστισλὰβ

Ὁμιλία

 τῆς Α. Θ. Παναγιότητος

 τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

 κ. κ. Βαρθολομαίου

 κατὰ τὴν Συλλειτουργίαν Αὐτοῦ

 μετὰ τοῦ Μακ. Ἀρχιεπισκόπου Πρέσωβ

 καὶ πάσης Τσεχίας καὶ Σλοβακίας κ. Ραστισλὰβ

 ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ Ζωοδόχου Πηγῆς Βαλουκλῇ

 (Κυριακὴ τῶν Μυροφόρων 2016)

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Πρέσωβ καὶ πάσης Τσεχίας καὶ Σλοβακίας, λίαν ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἡμῶν Μετριότητος κύριε Ραστισλάβ, μετὰ τῆς ἐκλεκτῆς συνοδείας Σας,

 Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

 Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

 Χριστὸς ἀνέστη!

 «Αὕτη ἡ ἡμὲρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος... Ἐν ᾗ καταλλαγὴ Θεοῦ πρὸς ἀνθρώπους ἐγένετο... καὶ ἡ ἀπαρχὴ τῆς φύσεως τῆς ἡμετέρας ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν ἀνηνέχθη... καὶ ἡ ἁμαρτία ἐλύθη καὶ οἱ διὰ τοῦ νόμου κολασθέντες χωρὶς τοῦ νόμου σωτηρίας ἐπέτυχον», διακηρύττει Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ὁ Ἱερὸς καὶ κατὰ Θεὸν σοφὸς Πατὴρ τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ κῆρυξ τῆς Ἀναστάσεως (Εἰς ΡΙΖ’ Ψαλμόν, P.G. 55, 336-337).

 Ἀληθῶς, Μακαριώτατε, «αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ» ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἡ ἐκλεκτὴ ἀναδενδρὰς καὶ θυγάτηρ αὐτῆς Ἁγιωτάτη Ὀρθόδοξος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία, ἡ ἐν Τσεχίᾳ καὶ Σλοβακίᾳ παροικοῦσα.

 Ἐντός, λοιπόν, τῆς χαρᾶς, τοῦ φωτὸς καὶ τῆς εἰρήνης τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἔχομεν τὴν ἰδιαιτέραν εὐλογίαν τῆς σημερινῆς συλλειτουργίας μετὰ τῆς πραγματοποιούσης τὴν πρὸς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν, τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, εἰρηνικὴν ἐπίσκεψιν Αὐτῆς Ὑμετέρας λίαν ἡμῖν ἀγαπητῆς Μακαριότητος, ἅγιε Πρέσωβ καὶ Ἀρχιεπίσκοπε πάσης Τσεχίας καὶ Σλοβακίας κύριε Ραστισλάβ, πληροῦντες τὴν ἀποστολικὴν προτροπὴν «τηρεῖν τὴν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης» (Ἐφ. δ΄, 3).

 Ἱερουργοῦμεν, Μακαριώτατε, τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας εἰς ἕνα τόπον καὶ χῶρον τοῦ διαρκοῦς ἀνὰ τοὺς αἰῶνας θαύματος τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς καὶ εἰς ἡμέραν σημαδιακήν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἑορτάζομεν καὶ τιμῶμεν τὰς Μυροφόρους Γυναῖκας καὶ τοὺς ἀποκαθηλώσαντας ἐκ τοῦ σταυροῦ καὶ ἐνταφιάσαντας τὸ νεκρὸν πανακήρατον σῶμα τοῦ Κυρίου μας ἐν τῷ καινῷ μνημείῳ κρυφίους μαθητάς Του Νικόδημον καὶ Ἰωσήφ, τὸν ἀπὸ Ἀριμαθαίας.

 Σᾶς ὑποδεχόμεθα ἐνταῦθα εἰς τὴν Πηγὴν τοῦ θαύματος, εἰς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν σας, μετὰ τὴν ἀγωνίαν τοῦ σταυροῦ, τὴν ὁποίαν ἐδοκίμασεν ἐπὶ τριετίαν περίπου ἡ Ἁγιωτάτη Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Τσεχίας καὶ Σλοβακίας, καὶ τοῦ ὁποίου σταυροῦ τὴν ἀγωνίαν καὶ τὰ δάκρυα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς Ἐκκλησίας Σας διεδέχθη ἡ χαρμονὴ τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς ἑνότητος εἰς τοὺς κόλπους αὐτῆς. Τὸν σταυρὸν δηλαδὴ ἐπηκολούθησεν ἡ ἀνάστασις, προελθοῦσα καὶ πάλιν, ὡς καὶ πρὸ αἰώνων πολλῶν κατὰ τὴν ἐποχὴν τῶν ἰσαποστόλων καὶ ἱεραποστόλων ἁγίων Κυρίλλου καὶ Μεθοδίου, ἀπὸ τὴν ἐσταυρωμένην, πλὴν κηρύττουσαν πάντοτε πρὸς τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακρὰν καὶ παρέχουσαν μόνον ἀνάστασιν καὶ πηγὴν χαρᾶς πρωτόθρονον Ἐκκλησίαν μας τῆς Κωνσταντίνου Πόλεως.

 Σᾶς ὑποδεχόμεθα, Μακαριώτατε, ὡς τὸν συνεχιστὴν κατὰ τοὺς συγχρόνους καιροὺς τοῦ ἱεραποστολικοῦ ἔργου τῶν ἐντεῦθεν, ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, ἀποσταλέντων ἁγίων ἰσαποστόλων Κυρίλλου καὶ Μεθοδίου, χάρις εἰς τὸν ἔνθεον ζῆλον καὶ τὴν αὐταπάρνησιν τῶν ὁποίων, μὲ τὴν φιλόθεον μέριμναν καὶ στοργικὴν συμπαράστασιν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας καὶ τῶν ἀειμνήστων βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων, σήμερον εἴμεθα μέλη, ἡμεῖς καὶ σεῖς, οἱ ἐν Τσεχίᾳ καὶ Σλοβακίᾳ ἀδελφοί, τοῦ ἰδίου ἀδιαιρέτου καὶ ἀδιασπάστου Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας Του, τῆς Ὀρθοδόξου.

 Ἰδιαιτέρως μνημονεύομεν κατὰ τὴν εὔσημον ταύτην στιγμὴν καὶ τὴν συμβολὴν τοῦ προδρόμου εἰς τὸν ἐγκεντρισμὸν εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν τοῦ λαοῦ τῶν Τσέχων καὶ τῶν Σλοβάκων, δηλαδὴ τοῦ οὐρανίου προστάτου Σας, Μακαριώτατε ἀδελφέ, Βασιλέως Ραστισλάβ, τοῦ καταταγέντος εἰς τὰς Ἁγιολογικὰς Δέλτους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὑπὸ τῆς Μητρός Σας Ἐκκλησίας. Ὁ Ἅγιος Ραστισλὰβ μὲ τὴν πρόνοιαν, τὴν σύνεσιν καὶ τὴν σοφίαν αὐτοῦ ἐζήτησεν ἐκ τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὴν ἀποστολὴν ἱεραποστόλων, ἐπισημαίνων τὴν ἀναγκαιότητα νὰ διδαχθῇ ὁ λαός του, εἰς τὴν μητρικὴν αὐτοῦ γλῶσσαν, τὴν ἀμώμητον ἡμῶν Ὀρθόδοξον Πίστιν. Οὕτως, ἔφθασαν εἰς τὰς χώρας σας διανύσαντες ἀποστάσεις μακρὰς μὲ τὰ τότε μέσα, τὴν ἄνοιξιν τοῦ 863 οἱ δύο φωτισταὶ τῶν Σλάβων, Κωνσταντῖνος-Κύριλλος καὶ Μεθόδιος, οἱ ὁποῖοι μετ᾿ ἀσυγκρατήτου ἐνθουσιασμοῦ καὶ ζήλου ἐνθέου ἐπεδόθησαν εἰς τὸ Ὀρθόδοξον κήρυγμα, τοῦ ὁποίου ὁ καρπὸς ὑπῆρξε πολὺς καὶ θαυμαστός.

 Πολλά, βεβαίως, ἦσαν τὰ ἐμπόδια, αἱ δοκιμασίαι καὶ αἱ περιπέτειαι, τὰ ὁποῖα ἀντιμετώπισαν οἱ ἅγιοι αὐτάδελφοι, μέχρι νὰ φθάσουν εἰς τὸν ποθητὸν στόχον, νὰ ὁδηγήσουν δηλαδὴ τὸν λαὸν τῆς Μοραβίας εἰς τὴν θεογνωσίαν, καὶ νὰ ἐγκεντρίσουν αὐτὸν εἰς τὴν καλλιέλαιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, ἡ ὁποία ἀνὰ τοὺς αἰῶνας διατηρεῖ ἀνόθευτον τὴν εὐαγγελικὴν ἀλήθειαν, διαρκῶς ζῶσα τὸ ὅραμα τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας συνόλης τῆς ἀνθρωπότητος.

 Ἀλλὰ μήπως καὶ προσφάτως ἡ ἑνότης τῆς Ἁγιωτάτης θυγατρὸς Ἐκκλησίας τῆς Τσεχίας καὶ Σλοβακίας, ἅγιε ἀδελφέ, δὲν διῆλθεν ἐξ ἀναλόγων περιπετειῶν μέχρι νὰ φθάσωμεν εἰς τὴν σημερινὴν ἀναστάσιμον καὶ χαρμόσυνον ἡμέραν, νὰ ἱερουργῶμεν μαζὶ τὸ μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας, καὶ νὰ ἀπολαύωμεν τῆς ποθητῆς εἰρήνης, πρὸς κοινὴν χαρὰν πάντων τῶν Ὀρθοδόξων ἀλλὰ καὶ ἰδιαιτέρως τῶν ἀπ᾿ αἰῶνος ἀναδειχθέντων Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας Σας, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Τσέχου, τῆς Ἁγίας μάρτυρος Λουντμίλας, τοῦ Ἁγίου μάρτυρος Βατσλάβου, τοῦ Ἁγίου Προκοπίου τῆς Μονῆς Σαζάβου, καὶ τόσων πολλῶν ἄλλων, ἐπωνύμων καὶ ἀνωνύμων; Χαίρονται μαζί μας αὐτοὶ καὶ οἱ ἅγιοι Κύριλλος καὶ Μεθόδιος καὶ ὁ Βασιλεὺς Ραστισλὰβ καὶ ὁλόκληρος ἡ χορεία τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς ἀδιαιρέτου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Ἀληθῶς, «αὕτη ἡ ἡμέρα ἣν ἐποίησεν ὁ Κύριος, ἀγαλλιασώμεθα καὶ εὐφρανθῶμεν ἐν αὐτῇ» «Πάσχα κροτοῦντες αἰώνιον».

 Ἑορτάζοντες «Πάσχα Χριστοῦ τὸ σωτήριον» σήμερον, ἀναλογιζόμεθα ὅτι τὸ μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως διεδόθη ἐκ Μοραβίας εἰς ὁλόκληρον τὸν σλαβικὸν κόσμον, ὅπως ἀκριβῶς πρὸ δύο χιλιάδων ἐτῶν αἱ Μυροφόροι Γυναῖκες, δραμοῦσαι λίαν πρωῒ εἰς τὸ μνῆμα τοῦ Ζωοδότου καὶ εὑροῦσαι τὸν λίθον ἀποκεκυλισμένον, μετέδωσαν τὸ παράδοξον καὶ καινὸν ἄγγελμα τῆς Ἀναστάσεως πρῶτον εἰς τοὺς δυσπιστοῦντας Ἀποστόλους καὶ δι᾿ αὐτῶν, χωρὶς ἀσφαλῶς νὰ τὸ συνειδητοποιοῦν, εἰς ἅπασαν τὴν οἰκουμένην.

 Διὰ τοῦτο καὶ τιμῶνται σήμερον, δευτέραν Κυριακὴν μετὰ τὸ Πάσχα, ὡς τὰ πρόσωπα τὰ ὁποῖα διεδραμάτισαν σημαντικὸν ρόλον καί, τρόπον τινα, διηκόνησαν τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου, κατὰ τὸ παλαιὸν λειτουργικὸν ἔθιμον τῆς Ἐκκλησίας, κατὰ τὸ ὁποῖον τελεῖται τὴν ἑπομένην τῶν μεγάλων δεσποτικῶν ἑορτῶν ἡ «Σύναξις», δηλαδὴ ἡ πανηγυρικὴ συνάθροισις τῶν πιστῶν πρὸς τιμὴν τῶν ἱερῶν προσώπων, τὰ ὁποῖα εἶχον σημαντικὴν συμβολὴν εἰς τὰ ἑορταζόμενα γεγονότα.

 Σήμερον, ἐποχὴν ἀκράτου φεμινισμοῦ καὶ προσπαθειῶν ἀλόγου χειραφετήσεως τοῦ γυναικείου κόσμου, ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας ἔχει πρὸ ὀφθαλμῶν τὸ παράδειγμα τῶν ἱερῶν μορφῶν τῶν ἑορταζομένων ἡρωϊκῶν Μυροφόρων Γυναικῶν, αἱ ὁποῖαι πρὸ εἴκοσι περίπου αἰώνων διεζωγράφησαν τὸ πρότυπον τῆς χριστιανῆς γυναικός, γυναικὸς ἀγαπώσης θυσιαστικῶς καὶ ἀποτολμώσης ὑπερλόγως, ὄχι διὰ νὰ λάβῃ δικαιώματα ἀλλὰ διὰ νὰ ἐκδαπανηθῇ ὑπὲρ τοῦ ἑτέρου, ἐν προκειμένῳ τοῦ ἀγαπωμένου Χριστοῦ. Ἄλλωστε, ἡ γυνὴ ἐπροικίσθη ὑπὸ τοῦ Θεοῦ διὰ τῆς εὐαισθησίας τῆς ἀγάπης, τὴν ὁποίαν ἀγάπην θυσιαστικῶς καὶ παρατόλμως προσφέρει, ὅπως τότε «μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν, καὶ κομίσασα πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ τοῦ Κυρίου, μῦρα» καὶ δάκρυα.

 Εἰς τὰ πρόσωπα τῶν Μυροφόρων βλέπομεν τὸ εὐαγγελικὸν πρότυπον τῆς γυναικείας φύσεως, ἡ ὁποία ἀγαπᾷ ἄνευ ὑπολογισμῶν καὶ σκοπιμοτήτων καὶ ἐκπληρώνει ἐμπράκτως τὴν διδασκαλίαν τοῦ Διδασκάλου τῆς ἀγάπης, ὁ Ὁποῖος μᾶς κατέλιπε παρακαταθήκην αἰωνίαν: «μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ» (Ἰωάν. ιε΄,13-14). Καὶ αἱ Μυροφόροι Γυναῖκες -καὶ μάλιστα ἡ πρώτη ἰδοῦσα καὶ συνομιλήσασα μὲ τὸν Ἀναστάντα Κύριον Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ «τετρωμένη τῷ πόθῳ, Χριστοῦ τοῦ ἑαυτῆς οὐρανίου νυμφίου, τὰ μῦρα ἐκόμισε πρὸς τὸ μνῆμα τὸ ἅγιον» ἐμιμήθησαν τὸν Διδάσκαλόν των, ὁ Ὁποῖος Πρῶτος ἔθεσε τὴν ψυχὴν Αὐτοῦ ἀγαπητικῶς ὑπὲρ τοῦ σύμπαντος κόσμου. Διὰ τοῦτο καὶ πρῶται ἔλαβον τὸ χαρμόσυνον ἄγγελμα καὶ τὴν χαρὰν τῆς Ἀναστάσεως «Χαίρετε»!

 Ἡ ἀγάπη τῶν Μυροφόρων Γυναικῶν ἐνίκησε τὸν ἀνθρώπινον φόβον ἀλλὰ καὶ αὐτὸν τοῦτον τὸν θάνατον: πράγματι, τοὺς ζῶντας εἶναι εὐκολώτερον νὰ τοὺς ἀγαπήσωμεν διότι ἀναμένομεν κάποιαν ἀνταπόδοσιν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ. Ποῖος ὅμως ἐνδιαφέρεται διὰ τοὺς νεκρούς, οἱ ὁποῖοι μετὰ δύο ἢ τρεῖς τὸ πολὺ γενεὰς λησμονοῦνται πλήρως; ὅτι «πνεῦμα διέρχεται ἐν αὐτοῖς καὶ οὐχ ὑπάρξουσι καὶ οὐδεὶς ἐπιγνώσεται ἔτι τὸν τόπον αὐτῶν», παρὰ μόνον ὁ Δημιουργὸς Θεός, ὁ «μέλλων ἔρχεσθαι μετὰ δόξης κρίναι ζῶντας καὶ νεκρούς». Ἄλλωστε, ποῖος δύναται νὰ κερδίσῃ τι ἀπὸ ἕνα Νεκρόν; Ὅμως, αἱ Μυροφόροι Γυναῖκες «οὐδὲ θανόντα Τοῦτον κατέλιπον, ἀλλ᾿ ἀπελθοῦσαι μῦρα σὺν δάκρυσι Τούτῳ προσήγαγον» (τροπάριον αἴνων ὄρθρου Ἁγίας Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς).

 Κατ᾿ ἀναλογίαν, καὶ ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μεταφορικῶς, ἑτέρας «μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν» διακονεῖ ἀνυστεροβούλως καὶ μὲ θυσιαστικήν - κενωτικὴν ἀγάπην τὸν ὅλον θεσμὸν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ ἀγάπη αὐτὴ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ ἡ πιστότης εἰς τὰ θέσμια τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν εἶναι ἐγωϊστικὴ οὔτε στοχεύει εἰς γηΐνην πρόσκαιρον δόξαν καὶ ἀναγνώρισιν. Ὅπως ἀκριβῶς αἱ Μυροφόροι Γυναῖκες ὑπερέβησαν τὸ παθολογικὸν Ἐγώ των καὶ ἀπεγκλώβισαν ἑαυτὰς ἀπὸ τὰ στενὰ πλαίσια τῆς ἀνθρωπίνης λογικῆς, τὰ ὁποῖα περιορίζουν τὸν ἄνθρωπον εἰς τὰ ὅρια τοῦ κτιστοῦ κόσμου καὶ δὲν συλλαμβάνουν τὴν θείαν διάστασιν τῶν πραγμάτων, τοιουτοτρόπως καὶ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ὡς ἡ Πρωτόθρονος Ἐκκλησία καὶ Μήτηρ τῶν πλείστων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν ὑπερβαίνει καταστάσεις, προβλήματα, πειρασμούς, καὶ διακονεῖ, ἐπαναλαμβάνομεν, κενωτικῶς καὶ θυσιαστικῶς σύνολον τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν καὶ τὸν ἄνθρωπον, διότι ἡ ἐμπιστευθεῖσα εἰς αὐτὴν ἀποστολὴ «οὔκ ἐστιν ἐκ τοῦ κόσμου τούτου», ἂν καὶ ζῇ καὶ στρατεύεται καὶ πολιτεύεται ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, ὁ ὁποῖος παρέρχεται σὺν τοῖς θελήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις αὐτοῦ.

 Ἡ κοινὴ ἡμῶν πίστις εἰς τὸν Ἀναστάντα Κύριον ἑνώνει ἀμφοτέρας τὰς Ἐκκλησίας ἡμῶν εἰς τὴν ἀκατάλυτον ἐκείνην ἑνότητα, εἰς τὴν ὁποίαν ἐκάλεσεν ὁ Κύριος τὸν κόσμον κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς, καθ᾿ ἣν θὰ ἀρχίσωμεν ἐφέτος τὰς ἐργασίας τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης ἡμῶν Συνόδου ἅπασαι αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίᾳ «ἐν ἑνὶ στόμαστι καὶ μιᾷ καρδίᾳ», ἱερουργοῦντες σὺν τῇ Θείᾳ Εὐχαριστίᾳ καὶ τὸν συνοδικὸν θεσμὸν καὶ δίδοντες μήνυμα ἐλπίδος καὶ ζωῆς καὶ εὐημερίας κατὰ Θεὸν εἰς τοὺς πιστούς μας καὶ εἰς τὸν κόσμον.

 Ἐν χρησταῖς, λοιπόν, ταῖς ἐλπίσι καὶ ταῖς προσδοκίαις ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἐν τῇ χαρᾷ τῆς Ἀναστάσεως εὐφραινομένη ὑποδέχεται ἀγαλλομένῃ καρδίᾳ τὴν Ὑμετέραν Μακαριότητα εἰς τὰς αὐλὰς αὐτῆς τῆς ἀεννάου Πηγῆς τῆς Θεομήτορος. Εὐχαριστοῦμεν διὰ τὴν χαρὰν τῆς παρουσίας τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος ἐνταῦθα καὶ τῆς κοινωνίας μετ᾿ Αὐτῆς ἐν τῷ κοινῷ Ἁγίῳ Ποτηρίῳ καὶ εὐχόμεθα πλουσίαν τὴν εὐλογίαν καὶ ἐνίσχυσιν τοῦ ἐκ τοῦ τάφου ὡς ἐκ παστάδος πρoελθόντος Κυρίου ἡμῶν εἰς τὴν πρωθιεραρχικὴν διακονίαν Σας καὶ εἰς τὰς προσπαθείας Σας νὰ κρατήσητε μὲ ὅλας Σας τὰς δυνάμεις τὸν θησαυρὸν τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸν ὁποῖον Σᾶς ἔφερον οἱ ἐντεῦθεν ἀποσταλέντες Κύριλλος καὶ Μεθόδιος. Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία Σας, ἐστὲ βέβαιος, θὰ εὑρίσκεται εἰς τὸ πλευρόν Σας, αἴρουσα μαζί Σας τὸν σταυρόν Σας καὶ κηρύττουσα μαζί Σας Ἀνάστασιν, καὶ εὐχομένη ὑπὲρ τῆς εὐσταθείας καὶ τῆς προόδου τῆς Ὀρθοδόξου Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας Τσεχίας καὶ Σλοβακίας.

 Χριστὸς Ἀνέστη!