Η οικονομική διαχείριση της ενορίας-π. Αντώνιος Πινακούλας

 Η οικονομική διαχείριση της ενορίας

π. Αντώνιος Πινακούλας

Η οικονομική κρίση που μαστίζει τον τόπο μας έθεσε σε νέα βάση τα οικονομικά της Εκκλησίας μας. Δεδομένες ρυθμίσεις δεν αρκούν και η αναζήτηση νέων είναι αναγκαία και απαραίτητη. Η αναζήτηση πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις νέες συνθήκες και να στοχεύει αφενός στην επίλυση των προβλημάτων και αφετέρου να ανταποκρίνεται με πιστότητα στις εκκλησιολογικές προυποθέσεις. Η πρόταση αναθεώρησης  των θεσμών οικονομικής διαχείρισης της ενορίας περιλαμβάνει οπωσδήποτε και κριτική των διατάξεων που ισχύουν και του πλαισίου εντός του οποίου θεσπίστηκαν.

 Η οικονομική διαχείριση της ενορίας γίνεται σύμφωνα με τον υπ' αριθμό 8/7/1979 Κανονισμό............Στα άρθρα 10,11,12 προβλέπονται τα περί προυπολογισμού, απολογισμού και ελέγχου των πράξεων του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου σχετικά. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο υποβάλλει στο Μητροπολιτικό Συμβούλιο προυπολογισμό επομένου έτους και απολογισμό του προηγουμένου εσόδων και δαπανών που ελέγχονται και εγκρίνονται από αυτό.

  Σύμφωνα με το άρθρο 5,παρ.1, τα έσοδα της ενορίας είναι από εισπράξεις κηροπωλησίας, από προσφορές για ιεροπραξίες, από εισπράξεις περιφερομένων δίσκων, από κυτία ανωνύμων προσφορών, από δωρεές-κληρονομίες και κληροδοσίες,  από προσόδους τυχόν ακίνητης ή κινητής περιουσίας και από εκποίηση αφιερωμάτων. Αντίστοιχα, τα έξοδα της ενορίας αφορούν δαπάνες που γίνονται για την μισθοδοσία του προσωπικού του ναού και τη συντήρησή του. Εκτός αυτών των δαπανών τα έσοδα της ενορίας διατίθενται " προς καταβολήν των υπό των Κανονισμών και  Νόμων προβλεπομένων εισφορών" και αφορούν καταβολές προς τη  Μητρόπολη (επισκοπή), την Ιερά Σύνοδο, την Αποστολική Διακονία, τον ραδιοφωνικό σταθμό της Εκκλησίας και το ασφαλιστικό ταμείο Κληρικών που ορίζονται ως ποσοστό επί τοις εκατό και  φθάνουν σήμερα στο 20,5 %. Επίσης, η ενορία έχει υποχρέωση καταβολής εισφορών για τα ιδρύματα της Μητροπόλεως, τις δαπάνες του μητροπολιτικού αυτοκινήτου (sic) και τις δαπάνες για τους πνευματικούς και ιεραποστολικούς σκοπούς της Μητροπόλεως, που ορίζοντα με εφάπαξ κονδύλια στον ετήσιο προυπολογισμό και όχι σε ποσοστό επί τοις εκατό. Όλες οι παραπάνω μεταβολές ορίζονται  ως "νομικές".

 (Στη συνέχεια ο π. Αντώνιος παραθέτει την αντίστοιχη νομολογία περί της λειτουργίας των ναών εν σχέσει με την Μητρόπολη και την πολιτεία, επισημαίνει τις δυσλειτουργίες του συστήματος και στην καταφυγή δεύτερων βιβλίων, αναφέρεται στην σύγχρονη πραγματικότητα και στην προβληματολογία εξ αιτίας της κρίσης και της εκκοσμίκευσης,  προτείνει λύσεις και επιλέγει)....

 ...Σήμερα η ενορία δεν μπορεί να ορθοποδήσει οικονομικά, επειδή αφενός μεγάλο μέρος από τα έσοδά της καταβάλλονται για τις ανάγκες της κεντρικής εκκλησιαστικής διοίκησης, αφετέρου επειδή αυτή η ίδια δεν νομιμοποιείται στην συνείδηση των μελών της  ως φορέας που εγγυάται μια διαχείριση που υπάρχει και λειτουργεί για την ύπαρξη και προαγωγή των σκοπών της. Η ενορία δεν είναι κάποια μονάδα που βασική μέριμνά της έχει την οικονομική  διαχείρισή της.  Άριστα θα μπορούσε να λειτουργεί ως ενορία πτωχών πιστών, χωρίς οικονομικά αποτελέσματα ενεργητικού ή παθητικού. Και επίσης το ίδιο θα μπορούσε να γίνεται και στην περίπτωση που τυχόν είχε άφθονες οικονομικές δυνατότητες και έλυνε τις διαχειριστικές δυσκολίες της. Γι' αυτό και η οικονομική διαχείρισή της γίνεται ένδειξη της αυτοσυνειδησίας της. Πόσο δηλαδή ανταποκρίνεται σ' αυτό που είναι και πρέπει να γίνεται ως η τοπική Εκκλησία του Χριστού. Εάν η οικονομική της διαχείριση εμποδίζει ή στρεβλώνει αυτό που είναι, τότε πρέπει να διορθωθεί, ούτως ώστε η οργάνωσή της να προάγει και να μην πνίγει τη μαρτυρία της στον κόσμο.

 Η επιτυχημένη οικονομική διαχείριση της ενορίας φαίνεται σε μια απλή θεώρησή της ότι είναι θέμα νοικοκυρέματος και κεντρικού ελέγχου. Στην ουσία όμως όλα τα προβλήματά της πηγάζουν από την γραφειοκρατική οργάνωσή της  και τις σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους. Οι σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους ρυθμίζονται συν τω χρόνω από την οδυνηρή πραγματικότητα. Η Εκκλησία πλέον δεν ταυτίζεται ή το λιγότερο δεν συμπίπτει με το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας και το κράτος πιέζεται οικονομικά να βοηθήσει την Εκκλησία στα έξοδά της. Και το σπουδαιότερο, η νοοτροπία των Ελλήνων να θεωρούν την ενορία τους μια κρατική υπηρεσία αλλάζει. Η ενορία γίνεται σιγά-σιγά αυτό που ήταν πάντοτε, υπόθεση των μελών της. Η είσοδος και της χώρας μας στη μεταχριστιανική Ευρώπη, και όχι επειδή έγινε μέλος της Ευρωζώνης, κάνει την εγκατάλειψη της γραφειοκρατικής οργάνωσης και την επιστροφή στην συνοδικότητα όχι μόνο απαραίτητη για την καλύτερη απλά διαχείριση, αλλά αναγκαία για την ύπαρξη και την επιβίωσή της.

π. Αντώνιος Πινακούλας

Σύναξη, τεύχος 138