Η Σύνοδος της Κρήτης αποτελεί συνέχεια των προ αυτής συνόδων - Παναγιώτης Σ. Μαρτίνης

Αγαπητέ Τάσο,

Με αφορμή το άρθρο του Σεβ. Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμίου με τον τίτλο «Πλην Ενός» («Εκκλησιολόγος», αριθ. Φύλλου 468, Σάββατο 9 Ιουλίου 2016). Θα μου επιτρέψεις να κάνω τις εξής παρατηρήσεις: Στο άρθρο αυτό ο Μητροπολίτης Γόρτυνος ενώ στην αρχή σημειώνει ότι «Η Κυριακή αυτή είναι μετά πιά από την «Αγία και μεγάλη Σύνοδο» όπως την είπαν. Ήταν Σύνοδος Πατριαρχών και Αρχιεπισκόπων και πολλών ποιμένων Αρχιερέων, με τον οικουμενικό Πατριάρχη επικεφαλής, γι’ αυτό πρέπει να την σεβόμαστε…», στη συνέχεια εστιάζει το ενδιαφέρον του και την κριτική του στο κείμενο της Συνόδου ου αναφέρεται στις σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικό κόσμο. Επειδή, πιστεύω, ότι οι όποιες κριτικές, παρατηρήσεις και αντιρρήσεις που θα ακολουθήσουν από άλλα άρθρα, θα αναφέρονται στο ποιο πάνω κείμενο, θα ήθελα να κάμω και τον δικό μου σχολιασμό, χωρίς φυσικά να διεκδικώ ιδιαίτερες γνώσεις και πολύ περισσότερο το «αλάθητο» όπως δυστυχώς συμβαίνει με αρκετούς συναδέλφους θεολόγους, κληρικούς κα λαϊκούς, οι οποίοι αποφαίνονται «αλαθήτως» και όταν κανείς έχει διαφορετικές από τις δικές τους απόψεις σπεύδουν να τον χαρακτηρίσουν οικουμενιστή, παπόφιλο ακόμη και αιρετικό!

Τελικά το κείμενο αυτό συζητήθηκε και έγινε δεκτό ως εξής: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδέχεται την ιστορική ονομασία άλλων ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών».

Μάλιστα η Ελλαδική αντιπροσωπεία τη λέξη «ύπαρξη» των άλλων ετεροδόξων Εκκλησιών, που περιείχε το κείμενο, την άλλαξε με την λέξη «ονομασία», η οποία έγινε αποδεκτή από όλες τις ορθόδοξες αντιπροσωπείες και υπογράφηκε από όλους τους αρχιερείς «πλην ενός»!

Πράγματι, είναι αλήθεια ότι όλες οι ετερόδοξες χριστιανικές κοινότητες αυτοπροσδιορίζονται  και επίσημα καλούνται «Εκκλησίες». Σ’ όλα τα θεολογικά συγγράμματα ορθόδοξα και ετερόδοξα χαρακτηρίζονται ως «Αρχαίες Ανατολικές Εκκλησίες», καθώς και ο Ρωμαιοκαθολικισμός πλην φυσικά του προτεσταντισμού.

Νομίζω ότι η αποδοχή του σχετικού κειμένου, που κάνει λόγο για «Χριστιανικές Εκκλησίες» δεν μειώνει τη δογματική μας αποδοχή ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία», όπως πολλές φορές τονίστηκε στην Αγία Σύνοδο της Κρήτης. Επιβεβαιώνει ακόμη περισσότερο τη δογματική πίστη και αλήθεια ότι μεταξύ των πολλών Εκκλησιών, όπως θέλουν να αυτοαποκαλούνται, «Μία, είναι, η Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία», η Ορθόδοξη Εκκλησία. Επομένως δεν ήταν «λάθος» και δογματική απόκλιση η υπογραφή του κειμένου από όλε τις Ορθόδοξες αντιπροσωπίες και τους αρχιερείς που συμμετήχαν σ΄ αυτές, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Επειδή, όμως, ιδιαίτερα τονίστηκε στη Σύνοδο αυτή, ότι «η συνοδικότητα» αποτελεί θεμελιώδους σημασία γεγονός που χαρακτηρίζει την Ορθόδοξη Εκκλησία, «η Ανατολή δεν έχει Πάπα» είπε ο Οικουμενικός Πατριάρχης, και δι’ αυτής της Συνόδου έπρεπε να εκφραστεί η ενότητα λόγω των πολλών αυτοκεφάλων Εκκλησιών, και, επειδή σε όλες τις συνόδους, τοπικές και οικουμενικές, ακριβώς το συνοδικό σύστημα επιβάλλει την αρχή «των πλειόνων», γι’ αυτό τα κείμενα που υπογράφηκαν φέρουν την σφραγίδα της εγκυρότητας, όσες αντίθετες απόψεις και κρίσεις αν ακουσθούν ή γραφούν.

Και η Σύνοδος της Κρήτης συγκροτήθηκε και αποτελεί συνέχεια των προ αυτής συνόδων, χωρίς ορισμένες απουσίες Προκαθημένων ή η μη υπογραφή ορισμένων κειμένων, να αναιρεί το κύρος της, αφού σε όλες τις συνόδους, όπως μας διδάσκει η Εκκλησιαστική Ιστορία, συνέβαιναν ίδιες περιπτώσεις.

Ας ευχηθούμε να γίνει το πρότυπο και η αρχή για τη σύγκληση κα άλλων Ορθοδόξων Συνόδων, που θα θίγουν και άλλα θέματα και θα απαντούν σε καυτά προβλήματα που απασχολούν τον κλήρο και τον πιστό λαό.

Ευχαριστώ για την φιλοξενία,

Παναγιώτης Σ. Μαρτίνης

Θεολόγος