Μήνυμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου. Βαρθολομαίου κατά τό 13ον Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συνέδριον Βιβλικῶν Σπουδῶν ἐπί τοῦ θέματος «Τό πρόσωπο τῆς Μητέρας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στήν Ἁγία Γραφή»

Μήνυμα

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος,

τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου

κατά τό ὀργανωθέν ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Σερρρῶν καί Νιγρίτης

13ον Διεθνές Ἐπιστημονικόν Συνέδριον Βιβλικῶν Σπουδῶν

ἐπί τοῦ θέματος «Τό πρόσωπο τῆς Μητέρας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στήν Ἁγία Γραφή»

(7-9 Νοεμβρίου 2016)

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης, ὑπέρτιμε καὶ ἔξαρχε πάσης Μακεδονίας, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ἀγαπητὲ ἀδελφὲ καὶ συλλειτουργὲ τῆς ἡμῶν Μετριότητος κύριε Θεολόγε, χάρις εἴη τῇ ὑμετέρᾳ Ἱερότητι καὶ εἰρήνη παρὰ Θεοῦ.

Ἡ Κυρία ἡμῶν καὶ Δέσποινα Θεοτόκος, ἡ ὁποία τιμᾶται διὰ τοῦ αὐτόθι ὀργανουμένου 13ου Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου Βιβλικῶν Σπουδῶν, ἀφιερωμένου εἰς τὸ σεπτὸν πρόσωπον αὐτῆς εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφήν, παρέχει ἡμῖν τὴν χαρὰν τῆς ἐπικοινωνίας μετὰ τῆς ὑμετέρας Ἱερότητος, τῶν ἐκλεκτῶν Συνέδρων καὶ τοῦ ἠγαπημένου ἐν τῇ Ἱερᾷ καὶ θεοσώστῳ Ἐπαρχίᾳ ὑμῶν ποιμνίου.

Αἱ Σέρραι, αἱ ὁποῖαι, πρὸς τοῖς ἄλλοις, πλουτοῦν τρεῖς ναοὺς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ὡς ἐξέχοντας καρποὺς τῆς φιλομητορικῆς διαθέσεως τῶν πιστῶν κατοίκων αὐτῆς καὶ τῶν κατὰ καιροὺς εὐκλεῶς καὶ φιλοχρίστως ποιμεναρχούντων Ἱεραρχῶν καὶ κληρικῶν αὐτῆς, κατέχουν ἰδιαιτέραν θέσιν εἰς τὴν ἱστορίαν τῆς Μητρὸς ἡμῶν Ἐκκλησίας, ὡς τόπος ἐγκαταβιώσεως ἢ κοιμήσεως ἢ καὶ προελεύσεως διακεκριμένων ἀοιδίμων προκατόχων ἡμῶν, ὡς τοῦ πρώτου μετὰ τὴν ἅλωσιν γενομένου Πατριάρχου Γενναδίου, τοῦ ἁγίου Καλλίστου καὶ ἑτέρων.

Οἱ ἀγαπητοὶ Σερραῖοι διακρίνονται καὶ εὐφημίζονται ὡς σεβόμενοι καὶ ἀγαπῶντες τὴν Μητέρα τοῦ Κυρίου. Τὸ δὲ ἀρχόμενον Συνέδριον περὶ τοῦ πανσεβάστου προσώπου αὐτῆς ἀποτελεῖ ἀφορμὴν πνευματικῆς τροφοδοσίας διὰ τῆς ἐμβαθύνσεως εἰς τὰς διηγήσεις καὶ τὰ νοήματα τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὥστε νὰ ἀνιχνευθῇ ἐν αὐτῇ ἡ παρουσία τῆς ἐκ Ναζαρὲτ ἀειπαρθένου κόρης Μαριάμ.

Ἡ Θεοτόκος, ἔχουσα παρρησίαν ἐνώπιον τοῦ Κυρίου ὡς Μήτηρ Αὐτοῦ, εἶναι αὐτὴ ἥτις δύναται νὰ χαρίσῃ εἰς ἕκαστον πιστὸν τὴν μετὰ παρρησίας κοινωνίαν πρὸς τὸν Θεόν. Αὐτὴ ἀνάγει τὸ πνεῦμα ἡμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, διανοίγει τὴν καρδίαν ἡμῶν καὶ καθιστᾷ αὐτὴν ἱκανὴν νὰ χωρῇ τὸν Θεόν. Ἰδιαιτέρως εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφὴν ἐκρύπτετο αὕτη, ὥστε αἱ πληροφορίαι, αἱ ὁποῖαι ἐλλείπουν περὶ τοῦ προσώπου αὐτῆς, νὰ ἀναπληρῶνται ὑπὸ τῶν λόγων τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, οἱ ὁποῖοι, παραδείγματος χάριν, διδάσκουν ἡμᾶς ὅτι ὁ Κύριος, μετὰ τὴν Ἀνάστασιν Αὐτοῦ, ἐνεφανίσθη Πρῶτος εἰς τὴν Θεομήτορα, καίτοι τὰ εὐαγγέλια ἀποσιωπῶσι παντελῶς τὸ γεγονὸς τοῦτο.

Ἡ βιβλικὴ ἀποκάλυψις, σκιαγραφοῦσα διὰ πλείστων ὅσων προτυπώσεων τὸ μυστήριον τῆς Παρθένου, δι᾿ ἧς ἡ σωτηρία τῷ γένει ἡμῶν, ἀντανακλᾷ αὐτὸ τοῦτο τὸ μυστήριον τοῦ Ἰησοῦ, τὸ ὁποῖον ἀπεκαλύφθη «ὅτε δὲ ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, (καὶ) ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, … ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν (Γαλ. δ΄ 4-5)». Διότι ἡ Μήτηρ τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλύπτεται εἰς τοὺς πιστοὺς ὡς ἡ κατ᾿ ἐξοχὴν μάρτυς τοῦ γεγονότος ὅτι ὁ Θεὸς προσέλαβε πλήρως καὶ πραγματικῶς τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, διανοίξας δι᾿ αὐτὴν τὴν ὁδὸν τῆς σωτηρίας. Ὡς σημειοῖ Βασίλειος ὁ Σελευκείας, «Θεοτόκος ἐστί τε καὶ λέγεται. Ἄρα τίς ἐστι ταύτης ὑψηλοτέρα ὑπόθεσις;... ὡς γὰρ οὐκ ἔστιν εὔκολον νοεῖν τε καὶ φράζειν Θεόν, μᾶλλον δὲ καθάπαξ ἀδύνατον, οὕτω τὸ μέγα τῆς Θεοτόκου μυστήριον, καὶ διανοίας καὶ γλώττης ἐστὶν ἀνώτερον. ᾿Επεὶ οὖν Θεὸν σαρκωθέντα τεκοῦσα Θεοτόκος ὀνομάζεται». Τοῦτο εὐθέως δηλοῖ τὸν μόνιμον ἔκτοτε ὁρισμὸν τῆς Ἀειπαρθένου ὡς Μητρὸς τοῦ Ἰησοῦ, ἐν τῇ βιβλικῇ, ἐκκλησιαστικῇ καὶ ἐν γένει παγχριστιανικῇ παραδόσει. Διὰ τοῦ σεπτοῦ καὶ μυστηριώδους ὀνόματος «Μαρία», τ.ἔ. πριγκήπισσα-κυρία, δηλοῦται ἡ ἰδιότης αὐτῆς ὡς μείζονος καὶ «εὐλογημένης ἐν γυναιξίν», ὡς κεχαριτωμένης θυγατρὸς Σιὼν «εὑρούσης χάριν παρὰ τῷ Θεῷ», ἐπειδὴ ἀπεδέχθη τὸν εὐαγγελισμὸν καὶ τὴν δι᾿ αὐτῆς ἐκπλήρωσιν τῆς σωτηρίας. Τὸ «γένοιτο» τῆς Θεοτόκου, ἤτοι ἡ ὑπήκοος ἀποδοχὴ τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ γίνεται ἀπαρχὴ τῆς ἀναδημιουργίας τοῦ κόσμου καὶ ἀπαντᾷ εἰς τὸ «γενηθήτω» τοῦ Δημιουργοῦ τοῦ παραγαγόντος τὸν κόσμον ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι καὶ καταβάντος εἰς τὸν ὑπ᾿ Αὐτοῦ κτισθέντα καὶ πλασθέντα κόσμον ἵνα θεώσῃ αὐτόν. Ἡ ὑπακοὴ τῆς Μαρίας δηλοῖ τὴν πλήρη, καθαρὰν καὶ τελείαν ἀφοσίωσιν αὐτῆς εἰς τὸν Θεόν. Οὕτω προσφέρει τὸν ἑαυτόν της εἰς τὸν Θεὸν καὶ λαμβάνει παρ᾿ Αὐτοῦ τὴν θείαν υἱοθεσίαν σημειουμένην διὰ τῆς παρθενικῆς συλλήψεως καὶ τῆς μυστηριώδους μητρότητος.

Εἰς τὰς ἁγιογραφικὰς δέλτους ἡ Μαρία καθίσταται τύπος τῶν χριστιανῶν καὶ ὑπόδειγμα πίστεως, κληθεῖσα καὶ ἀποδεχθεῖσα τὴν ἐν χάριτι σωτηρίαν, ἐξαγορασθεῖσα διὰ τῆς θυσίας τοῦ Υἱοῦ αὐτῆς ὡς καὶ σύμπαν τὸ ἀνθρώπινον γένος. Ἐν τῷ προσώπῳ τῆς Θεομήτορος ὁρῶμεν τὸ μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας, βιούμενον ἐν πληρότητι ὑπὸ μιᾶς ψυχῆς ἀποδεχθείσης ἐν πίστει τὸν θεῖον Λόγον. Μιᾶς ψυχῆς παρθενικῆς καὶ ἀμώμου, ὡς παρθένος ἁγνὴ (Β΄ Κορ. ια΄ 2) καὶ νύμφη ἡγιασμένη ὑπὸ τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ Ἐκκλησία (Ἐφ. ε΄ 32 κ.ἑ.). ῾Η Παναγία ἔγινεν ᾿Εκκλησία καὶ ἐγέννησε τὴν ᾿Εκκλησίαν. ῾Ο ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος σημειοῖ ὅτι ὁ Κύριος «ἐνανθρωπήσας σάρκα ᾿Εκκλησίας προσέλαβε»∙ ὁ δὲ ἅγιος Κύριλλος ῾Ιεροσολύμων συνδέει τὸ πρόσωπον τῆς Θεοτόκου πρὸς τὴν ἔννοιαν τῆς ᾿Εκκλησίας ἐπιγράφων «ὑμνοῦμεν τὴν ἀειπάρθενον Μαρίαν, δηλονότι τὴν ἁγίαν ᾿Εκκλησίαν». Τὸ πρόσωπον τῆς Θεοτόκου δὲν νοεῖται ἀνεξαρτήτως τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. ῾Η Θεοτόκος εἶναι ὁ ὑγιὴς καρπὸς τῆς ἀνθρώπινης φύσεως καὶ ἡ πολυτιμοτέρα προσφορὰ αὐτῆς εἰς τὸν Χριστόν. Εἰς τὴν τοιαύτην ἀναφορὰν τῆς κτίσεως εἰς τὸν Θεόν, «ἐξαρχούσης Μαριὰμ» συμμετέχομεν καὶ ἡμεῖς ἅπαντες ἐν καὶ διὰ τῆς Παναγίας.

Ἡ Θεοτόκος ἔκρυπτεν, ὅσον εὑρίσκετο ἐν τῷ θνητῷ αὐτῆς σώματι, τὸν συγκαταβάντα Θεόν, ἀλλὰ ἀεὶ καταφέρει νὰ χαρίζῃ τὸ ἀληθινὸν φῶς εἰς τὰς ψυχὰς ἡμῶν, νὰ προσφέρῃ βαθύτατα βιώματα εἰς τὸ ἐκκλησιαστικὸν σῶμα, καὶ διὰ τῆς ἀγάπης τοῦ Υἱοῦ αὐτῆς νὰ καθαγιάζῃ ἅπασαν τὴν Ἐκκλησίαν, ὥστε καὶ αὕτη νὰ γίνεται οἶκος τοῦ Θεοῦ καὶ τόπος συγκαταβάσεως τοῦ Κυρίου καὶ συσκηνίας Αὐτοῦ, ἀκριβῶς ὅπως ἦτο ἔτι ζῶσα ἡ Θεομήτωρ.

Διὰ τῶν σκέψεων τούτων, εὐλογοῦμεν, διὰ τοῦ ἐκπροσώπου τῆς ἡμετέρας Μετριότητος Ἐλλογιμωτάτου Καθηγητοῦ κ. Συμεὼν Πασχαλίδου, τὴν ἔναρξιν τοῦ Συνεδρίου, συγχαίρομεν ἀδελφικῶς τῇ ὑμετέρᾳ Ἱερότητι, ἀγαπητὲ ἅγιε ἀδελφέ, Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε, διὰ τὴν ὀργάνωσιν καὶ ἐφέτος τοῦ ἐπιστημονικοῦ τούτου συνεδρίου, ἀφιερουμένου εἰς τὸ σεπτὸν πρόσωπον τῆς Θεομήτορος, καὶ εὐχόμεθα διαπύρως, ὅπως ὡς ἐνταῦθα εἶσθε σήμερον συνηγμένοι ἐν ὀνόματι τοῦ πανσεβασμίου ὀνόματος τῆς Παναγίας, οὕτω νὰ ἀξιώσῃ ὑμᾶς ὁ Κύριος ὁμοῦ νὰ κατοικήσητε αἰωνίως εἰς τὸν ἄκτιστον ναὸν τῆς οὐρανίου Βασιλείας Αὐτοῦ, ταῖς πρεσβείαις τῆς Παναγίας Μητρός Του.

Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς καὶ ἡ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἴησαν μετὰ πάντων ὑμῶν, Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν, ἀγαπητοὶ Σύνεδροι καὶ φίλτατα ἐν Σέρραις τέκνα φιλόστοργα τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας.

,βις΄ Νοεμβρίου α΄