Ὁ πλοῦτος μας - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

ΚΒ´Κυριακή

Λόγος εἰς τόν Ἀπόστολον

Ὁ πλοῦτος μας

 « Ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ᾽αὐτούς καί ἔλεος» (Γαλ. στ´16)

          Μέ τή σταυρική θυσία τοῦ Κυρίου καταρ­γήθηκαν ὅλα ἐκεῖνα τά στοιχεῖα τῶν θρησκευ­τι­κῶν τύπων, γιά τά ὁποῖα ἐκαυχῶντο οἱ Ἑβραῖοι. Ὁ Ζωοποιός Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἄνοιξε μιά νέα ἐποχή. Τώρα πλέον δέν μένουμε στήν ἐξωτερική εὐσέβεια τῶν τύπων, ὅπως ἦταν γιά παράδειγμα ἡ περιτομή, ἀλλά προχωροῦμε στήν οὐσία. Κα­λούμαστε καί μποροῦμε νά φτάσουμε σ᾽ αὐτή τήν καινή κτίση, τήν ἀναγέννηση τῆς ψυχῆς. Σέ ὅσους πιστεύουν καί συμμορφώνονται πρός αὐτά πού διδάσκει ἡ Ἐκκλησία, καί ἀγωνίζονται μέ τή χάρη τοῦ Ἐσταυρωμένου νά ἀναγεννηθοῦν ὁ Ἀπόστολος Παῦ­λος δίνει μιά πολύ ὄμορφη εὐχή. Τούς εὔχεται νά ἔχουν στή ζωή τους τήν εἰρήνη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Δῶρα ἀσύληπτης ἀξίας καί τά δύο. Ἐμεῖς σήμερα θά στρέψουμε τήν προσοχή μας στό δεύτερο ἀπό τά δῶρα αὐτά πού λέγεται ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Θά ἰδοῦμε πῶς ἐκδηλώνεται στή ζωή τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου  τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί πῶς θά τό προσελκύσουμε κι ἐμεῖς στή ζωή μας.

*****

«Ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ᾽ αὐτούς καί ἔλεος»

          Ὁ ἄνθρωπος, ἀδελφοί μου, εἶναι εἰκόνα ζωντανή τοῦ Παντοκράτορος Κυρίου. Ἡ εἰκόνα ὅμως μέ τή πτώση τῶν πρωτοπλάστων ἀμαυ­ρώθηκε. Μέσα στόν κῆπο τῆς Ἐδέμ ὁ Ἅγιος Θεός ὡς ἄριστος παιδαγωγός τιμωρεῖ τήν παράβαση καί τόν παραβάτη. Ὅμως τόν παραβάτη ἄνθρωπο τόν λυπᾶται, τόν εὐσπλαγχνίζεται καί τρέχει ἀμέ­σως μετά τήν τιμωρία νά τοῦ χαρίσει σωσίβιο μέσα στόν ὠκεανό τῶν θλίψεών του τήν ἐλπίδα. Τοῦ προλέγει ὅτι ἕνας ἀπόγονος τῆς Εὔας, θά συνέτριβε τήν κεφαλή τοῦ ὄφεως, τοῦ διαβόλου, πού τόν εἶχε παρασύρει στόν ὄλεθρο.

          Ἀπό τότε τά ἐλέη τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀγάπη καί ἡ εὐσπλαγχνία Του διαρκῶς ἐκχύνονται στούς ἀν­θρώπους ὡς ἄτομα καί σύνολα καί λαούς. Αὐτό τό ἔλεος καλούμεθα καί ἐμεῖς νά τό σκεπτώμαστε μέρα καί νύχτα, πολύ περισσότερο ἀπ᾽ ὅτι σκέ­πτεται τούς θησαυρούς του ὁ πιό φιλάργυρος ἄνθρωπος τοῦ κόσμου. Πολύ περισσότερο ἀπ᾽ ὅτι σκέπτεται ἡ στοργική μητέρα τό μονάκριβο παιδί της.

          Εἴμαστε ἄνθρωποι μικροί καί ἀδύνατοι ἀπό κάθε ἄποψη. Ἔχουμε ἀνάγκη στηριγμοῦ καί ἐνί­σχυσης. Δέν μποροῦμε νά κάνουμε οὔτε ἕνα βῆμα χωρίς τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἀδύνατο νά ζήσουμε χωρίς τό ἔλεός Του. Ὅλη μας ἡ ζωή καί ἡ σωματική καί ἡ ψυχική ἐξαρτᾶται ἀπό τήν εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ.

          Θά μπορούσαμε ἀλήθεια νά ζήσουμε ἐάν δέν ἀνέτελλεν Ἐκεῖνος τόν ἥλιο, ἤ ἐάν μᾶς στεροῦσε  τόν ἀέρα πού ἀναπνέουμε; Βλέπετε ἐνῶ ἐμεῖς καῖμε συνεχῶς τά δάση μέ τά δένδρα πού ἀνανεώνουν τό ὀξυγόνο. Ἐκπέμπουμε ἑκα­τομμύρια τόνους διοξειδίου τοῦ ἄνθρακα μέ τά καυσαέριά μας Ἐκεῖνος συνεχίζει νά μᾶς δίνει τό ἀπαραίτητο γιά τή ζωή μας ὀξυγόνο. Θά μπορού­σαμε νά ζήσουμε ἄν ἄφηνε ἐλεύθερη τή θάλασσα νά παραβεῖ τήν ἐντολή πού τῆς ἔδωσε νά σβή­νουν τά κύματά της στήν παραλία; Τό τί σημαίνει περιορισμός τῆς θάλασσας στά ὅρια πού τῆς ἔθεσεν ὀ Δημιουργός τό καταλαβαίνουμε ὅταν ξεσπάσει κανένα τσουνάμι. Ποιός μπορεῖ νά ἀντι­παραταχθεῖ στήν ὁρμή ἑνός τέτοιου φαινομένου; Ἀδελφοί μου ἀγαπητοί! Ἡ πατρική Πρόνοια τοῦ Θεοῦ, πού δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἡ πλούσια ἐκδήλωση τοῦ ἐλέους Του, ἀποτελεῖ τήν προϋπό­θεση τῆς ὕπαρξής μας στόν κόσμο αὐτό.

          Τό ἴδιο τώρα ἰσχύει καί γιά τά πνευματικά θέματά μας; Ὅταν σκεπτόμαστε τά ἐλαττώματα καί τά ἁμαρτήματά μας· ὅταν διαπιστώνουμε πό­σο ἐλεεινοί εἴμαστε· ὅταν βλέπουμε ὅτι ἁμαρτά­νουμε καθημερινά, παρά τίς καλές μας ἀπο­φάσεις, τότε καταλαβαίνουμε καλύτερα τό πόσο ἔχουμε ἀνάγκη νά μᾶς λυπηθεῖ καί νά μᾶς ἐλε­ήσει ὁ Θεός. Τότε ἀντιλαμβανόμαστε καί κατα­νοοῦμε τό τί θά γινόμασταν ἐάν ἔπαυε νά μᾶς ἀνέχεται ὁ Θεός, ἐάν ἔκλειναν τά Ἱερά Ἐξομο­λο­γητήρια καί ἔπαυε νά μᾶς εὐσπλαγχνίζεται ὁ Ἐλεήμων καί πλήρης οἰκτιρμῶν Κύριος καί Θεός μας. Θά ἐνοιώθαμε τότε αἴσθημα ἀνάλογο μέ ἐκεῖνο πού ἔζησεν ὁ ψαλμωδός τῆς Παλαιᾶς Δια­θήκης μέ τούς λόγους: «Ἐνεπάγην εἰς ἰλύν βυθοῦ καί οὐκ ἔστιν ὑπόστασις» (Ψαλμ. ξη´3). Ἔχω βυ­θισθεῖ στόν βοῦρκο. Προσπαθῶ νά βρῶ στέρεο ἔδαφος νά πατήσω καί δέν βρίσκω. Πνίγομαι, βουλιάζω στό χάος, χάνομαι. Δέν ἔχω ἀπό ποῦ νά πιαστῶ.

*****

          Πῶς ὅμως θά μπορέσουμε νά ἑλκύσουμε τό τόσο ἀπαραίτητο γιά ὅλη μας τή ζωή ἔλεος τοῦ Θεοῦ μας; Τί χρειάζεται γιά νά εἴμαστε μέσα στό ρεῦμα τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ καί νά μή δο­κιμάσουμε ποτέ τήν ἀνυπόφορη κατάσταση πού ἐπικρατεῖ ἔξω ἀπ᾽ αὐτό;

          Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔλεγε ὅτι  γιά νά ἀπολαύσουμε τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ πρέπει προηγουμένως νά γίνουμε ἄξια δοχεῖα τοῦ θείου ἐλέους (Β´Ὁμιλ. εἰς Β´Κορ.).

          Γιά νά γίνουμε λοιπόν δοχεῖα ἄξια τοῦ ἐλέ­ους τοῦ Θεοῦ χρειάζεται κατά πρῶτο καί κύριο λόγο νά ἔχουμε ὀρθή πίστη στό θεανδρικό Πρό­σωπο τοῦ Χριστοῦ καί τό ἀπολυτρωτικό Του ἔρ­γο, ὅπως αὐτό τό ἔργο συνεχίζεται μέσα στούς κόλπους τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Αὐτό σημαί­νει ἡ «στοίχηση» πρός τόν «κανόνα» γιά τήν ὁ­ποία μιλάει ὁ σημερινός Ἀπόστολος. Αὐτός πού πιστεύει σωστά στόν Χριστό καί ὑπολογίζει τή Θυσία Του καί συμμορφώνεται μέ ὅσα εἶπε καί συνέστησεν Ἐκεῖνος, βρίσκεται μέσα στήν περι­οχή ὅπου ἐκχύνεται τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

          Χρειάζονται ὅμως καί ἄλλες προϋποθέσεις γιά νά ἑλκύσει κανείς τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ πάνω του. Μιά ἀπ᾽ αὐτές εἶναι ὁ φόβος καί ἡ εὐλάβεια πρός τόν Κύριο. «Ὅπως λυπᾶται ὁ πατέρας τά παιδιά του, ἔτσι εὐσπλαγχνίζεται καί ἐλεεῖ ὁ Θεός ὅσους τόν φοβοῦνται», λέγει ὁ Ψαλμωδός, (Ψαλ­μ. ρβ´13). Ὅσοι ὑπολογίζουν τό Νόμο Του καί σέβονται τό Ὄνομά Του καί δείχνουν ἔμ­πρακτα τήν εὐλάβειά τους ἀπέναντί Του, θά συμπερι­λη­φθοῦν ὁπωσδήποτε μεταξύ τῶν ἀνθρώπων πού εἶναι ἄξιοι τοῦ θείου ἐλέους.

          Ἄλλη βασική προϋπόθεση γιά νά μᾶς ἐπι­σκεφθεῖ τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ καί νά γλυκάνει τή ζωή μας εἶναι ἡ ταπεινή ἱκεσία, ἡ καταφυγή σ’ Ἐκεῖνον. Ἡ ἐπίμονη καί θερμή ἐπίκληση καί ἐκζήτηση τῆς εὐσπλαγχνίας Του. Ἡ ἀπόκτηση δηλαδή τοῦ φρονήματος τοῦ τελώνη τῆς παρα­βολῆς. Ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ἔχοντας συναίσθηση  τῆς ἁμαρτωλότητάς του ταπεινωμένος ἐπανελάμ­βανε τήν παράκληση «ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. ιη΄13).

          Ἕνα ἄλλο οὐσιῶδες στοιχεῖο, πού ἀπαι­τεῖ­ται γιά νά μᾶς ἐλεήσει ὁ Θεός εἶναι ἡ ἀπό μέ­ρους μας παροχή συγγνώμης καί συγχωρήσεως  σέ ὅσους μᾶς ἔφταιξαν. Αὐτός πού ἐλεεῖ, εὐσπλαγ­χνίζεται καί συγχωρεῖ τόν συνάνθρωπό του, θά ἐλεηθεῖ ὁπωσδήποτε ἀπό τόν Θεό μᾶς εἶπεν ὁ Κύριος (Ματθ. στ΄14). Ἐνῶ αὐτός πού εἶναι σκληρός καί ἀνάλγητος, θά ἀντικρύσει τήν «ἀνέ­λεον κρίσιν» τοῦ Θεοῦ (Ἰακ. β΄13).

*****

«Ὅσοι τῷ κανόνι τούτῳ στοιχήσουσιν, εἰρήνη ἐπ᾽ αὐτούς καί ἔλεος»

          Δέν θά εἴμασταν ἐκτός πραγματικότητος, ἀδελφοί, ἐάν ὑποστηρίζαμε ὅτι ὁ σκοπός τῆς ζω­ῆς μας εἶναι ἡ προσέλκυση τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Ἀπό αὐτό ἐξαρτᾶται ἡ αἰώνια σωτηρία μας. Τίπο­τε ἄλλο δέν μᾶς σώζει. Οὔτε τά πλούτη, οὔτε οἱ γνώσεις, οὔτε τά ἀξιώματα, οὔτε ὁτιδήποτε ἄλλο ἀπό αὐτά γιά τά ὁποῖα κοπιάζουμε καθημερινά. Τόν Παράδεισο μπορεῖ νά μᾶς τόν χαρίσει μόνο τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Ἄς φροντίζουμε λοιπόν νά γινόμαστε ἄξιοι δέκτες αὐτοῦ τοῦ τόσο ἀπαραί­τητου στή ζωή μας θείου δώρου καί ἄς τόν παρα­καλοῦμε μέ θέρμη ψυχῆς: «Ἐλέησον ἡμᾶς τούς πταίοντάς σοι πολλά καθ᾽ἑκάστην ὥραν, ὦ Χριστέ μου». Ἀμήν. 

 Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό Ναό  Ἁγίου Ἰωάννου Λευκωσίας τήν Κυριακή  20.11.2016