«ΜΕΤΑΤΡΟΠΕΣ» του Edoardo Bruni για σόλο άρπα

Μύθοι και Θρύλοι των Παξών

Ρεσιτάλ Μουσικής και Ποίησης

σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Οργανισμό Ars Modi

Οι Μετατροπές για άρπα είναι 7 συνθέσεις των οποίων η συγγραφή ξεκίνησε στο βουκολικό περιβάλλον του Παξινού φθινοπώρου τον Σεπτέμβριο 2016 και ολοκληρώθηκε στο Τρέντο της Ιταλίας τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς.

Η έμπνευση μου χαρίστηκε ως ένα αληθινό δώρο από αυτό το εκπληκτικό νησί, με το φυσικό περιβάλλον που περιβάλλει αμέσως τον επισκέπτη με ηρεμία και συγκράτηση, συνθήκες ιδανικές για έναν επίδοξο συνθέτη.

Δύο διαφορετικές πηγές έμπνευσης με παρακίνησαν ισόποσα. Κατά πρώτον, ο τίτλος που διάλεξα για τα μουσικά τμήματα: «μετατροπή» όντας ελληνική λέξη που μεταφράζεται στα ιταλικά ως «μετάλλαξη» ένας όρος τεχνικός που δημιούργησα, προκειμένου να περιγράψω συγκεκριμένες εξειδικευμένες όψεις της προσωπικής μου τεχνικής σύνθεσης μουσικής, της “pan–modalite” .

Κατά δεύτερον η ανάγνωση αποσπασμάτων της ελληνικής μυθολογίας συνδεδεμένα με τους Παξούς με γοήτευσε: η ιστορία του Ποσειδώνα και της Αμφιτρίτης (Ησίοδος, Απολλόδωρος) όπως και η αινιγματική φράση του Πλούταρχου «Ο Μέγας Παν πέθανε»!

Ξεκίνησα αμέσως να γράφω, σταδιακά και χωρίς συγκεκριμένο πλάνο, με μια – κατά ένα τρόπο – επίθεση μεταξύ των θρύλων και των 7 μουσικών κομματιών, που επικαλούνται σε κάθε βήμα την Αμφιτρίτη, τον Ποσειδώνα, τον Δελφίνο και τον Θεό Πάνα (αυτός ο τελευταίος ταυτιζόμενος με τον Σάτυρο Πάνα χωρίς ιδιαίτερο φιλολογικό έρεισμα). Το έργο διαμορφώθηκε ως εξής:

Μετατροπή αριθμός 1 (fluido) Η νύμφη Αμφιτρίτη χορεύει χαρούμενη και ανυποψίαστη στα νερά των Παξών.

Μετατροπή αριθμός 2 (scherzando) Ο σάτυρος Πάν τρέχει και διασκεδάζει μέσα στα δάση του νησιού

Μετατροπή αριθμός 3 (solido) Ο Θεός Ποσειδών αντιλαμβάνεται την ύπαρξη της Αμφιτρίτης και την ερωτεύεται αμέσως. Την κορτάρει με τρόπους απότομους και αδέξιους. Η νύμφη έντρομη το σκάει.

Μετατροπή αριθμός 4 (vago) Τρεις υπάρξεις μόνες (αυτές της Αμφιτρίτης, του Ποσειδώνα και του Πάνα) εκφράζονται με μελωδίες συγκεχυμένες, μελαγχολικές και μετέωρες.

Μετατροπή αριθμός 5 (furtivo) Ο Δελφίνος, πιστός φίλος του Ποσειδώνα παίρνει μέρος στην έρευνα για την Αμφιτρίτη στις 7 θάλασσες. Την βρίσκει και κατορθώνει με γλυκόλογα και αρκετή πειθώ να την γοητεύσει για λογαριασμό του αφέντη του Ποσειδώνα.

Μετατροπή αριθμός 6 (leggendario) Ο Θεός της θάλασσας ενθουσιασμένος εν τέλει, πανηγυρίζει για την κατάκτηση της καρδιάς της Αμφιτρίτης: σηκώνει κύματα, καταστρέφει και προκαλεί τρομερή καταιγίδα, καταφέρνοντας να αποκολλήσει ένα άκρο της νήσου Κερκύρας για να δημιουργήσει τους Παξούς ως ήρεμη ερωτική φωλιά, όπου θα μπορέσει να αφοσιωθεί στην Αμφιτρίτη.

Μετατροπή αριθμός 7 (vigoroso) Μέσα στην πολυτέλεια μιας μεγαλοπρεπούς διονυσιακής γιορτής διοργανωμένης από τον Σάτυρο Πάνα στις παραλίες των Παξών, ο Ποσειδών κι η Αμφιτρίτη χαίρονται την ένωσή τους με χορούς αχαλίνωτους, χαρακτηριστικούς για τις αισθησιακές και ταραχώδεις κινήσεις της νύμφης όσο και από τη μεγαλοπρεπή και αρρενωπή συμπεριφορά του Θεού.

Το κοντσέρτο προβλέπει την εκτέλεση των 7 μουσικών κομματιών (διάρκειας περίπου 35 λεπτών) από την Ιταλίδα αρπίστρια Francesca Tiralle. Ιδανικά η εκτέλεση θα μπορούσε να ενσωματώσει την ανάγνωση κειμένων της Μυθολογίας είτε απευθείας από τα πρωτότυπα κείμενα του Ησίοδου, του Απολλόδωρου ή του Πλούταρχου είτε κείμενα πρωτότυπα, γραμμένα ειδικά για την περίσταση (διάρκειας 15 λεπτών περίπου) στην αρχαία Ελληνική ή στη νέα Ελληνική γλώσσα και με μετάφραση στα ιταλικά και στα αγγλικά. Ακόμα καλύτερα, η πολιτιστική αξία του έργου αυτού θα έβρισκε μεγαλύτερη αξιοποίηση στους Παξούς αν τα κείμενα για την συγκεκριμένη παράσταση γράφονταν από έναν ντόπιο ποιητή ή συγγραφέα.

Στην παράσταση ανάμεσα στα μουσικά τμήματα θα ακουστούν ποιήματα της Παξινής ποιήτριας Ευτυχίας Μάστορα.

Συνθέτης: Edoardo Bruni

Μετάφραση από τα γαλλικά: Φαίη Λύχνου

Σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Οργανισμό Ars Modi