ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ «Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΗΣ ΛΥΧΝΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΤΜΟΥ» - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ ΜΑΚΡΗΣ

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ

1888 - 1970

«Ο  ΑΓΓΕΛΟΣ  ΤΗΣ  ΛΥΧΝΙΑΣ  ΤΗΣ  ΠΑΤΜΟΥ»

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

         Μετά τους, παπά-Νικόλα Πλανά και Άνθιμο Βαγιάνο, είναι ο τρίτος κληρικός «Αγωνιστικής Αγιότητας της Εκκλησίας των χρόνων μας», που είχα γράψει με τον ανωτέρω τίτλο σε ανύποπτο χρόνο και περιλάβει στο «Συναξάρι «3» του 20^ου Αιώνα» -εκδόσεις «Τήνος», 1989, Φιλόθεος Ζερβάκος, Αμφιλόχιος Μακρής, Ιερώνυμος Σιμωνοπετρίτης, Άγγελος Νησιώτης, Δημήτριος Γκαγκαστάθης, Άνθιμος Βαγιάνος, Αθανάσιος Χαμακιώτης -ο οποίος περνάει στη χορεία των Αγίων της. Αυτό που ακολουθεί είναι μικρό απάνθισμα εκείνου του γραπτού.

       «Από το νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο του Ιωάννη της Αγάπης, με το ομώνυμο Μοναστήρι του Ευαγγελιστή και Θεολόγου επιβλητικό στην κορυφή του μικρού λόφου, και σε μηδαμινή απόσταση από την παραδοσιακή γραφικότητα των κατάλευκων σπιτιών της, τόσο συμβολικά τα τελευταία, έδωσε τη μαρτυρία του στο σύγχρονο κόσμο ένας ειρηνικός Γέροντας, ο Ιερομόναχος Αμφιλόχιος Μακρής. «Είναι αξιοσημείωτον, έγραψε ο Ολιβιέ Κλεμάν … ότι έχει γίνει εμπνευστής μια μοναχικής κινήσεως που είναι φυσικά θεμελιωμένη επί της λειτουργικής και προσωπικής προσευχής, αλλ’ έχει κυρίως ως σκοπόν την μαρτυρίαν του Χριστού εν τω κόσμω …».

Όπως ο Φιλόθεος Ζερβάκος, έτσι και ο Αμφιλόχιος Μακρής δεν εγκλωβίστηκε στα μοναστικά τείχη, ούτε εγκλείστηκε ακοινώνητα στο μοναστηριακό περίβολο ! Σαν άλλος, «Άγγελος της λυχνίας της Πάτμου», κατά την ωραία παρατήρηση του Leon Zander… επεδίωξε σε όλο του το βίο και με όλη του τη ζωή να αφήσει να εκχυθεί η αγάπη του Χριστού στον αυχμηρό τόπο των ψυχών των ανθρώπων του σημερινού κόσμου …

    … Ευτύχησε να γνωρίσει-πρώτο τέταρτο του 20^ου αιώνα-δυο αξιόλογες εκκλησιαστικές μορφές της εποχής, τον μετά ταύτα Άγιο Νεκτάριο και τον π. Ευσέβιο Ματθόπουλο, ιδρυτή της «Ζωής», και να εμπνευστεί από τη ζωή τους. Φαίνεται ότι, όπως και με την περίπτωση του Φιλόθεου Ζερβάκου, οι ίδιοι αυτοί άγιοι άνδρες έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην όλη έκφραση της ζωής του. Καθώς μπορούμε να ανιχνεύσουμε τους δυο βασικούς άξονες πάνω στους οποίους κίνησε τη μαρτυρία και διακονία του στην Εκκλησία!

      Ο Άγιος Νεκτάριος, στον οποίο έσπευσε να εξομολογηθεί, να τον ακούσει, να ζήσει στη Λειτουργία του το λαμπρό φως του προσώπου του, σταθεροποίησε και ίσως ολοκλήρωσε μέσα του την παιδιόθεν ολόθερμη αγάπη του για το μοναχικό βίο, μάλιστα σε μια εποχή, που αυτός δεν είχε να πει σχεδόν τίποτα, δε διέθετε μορφές που θα μπορούσαν να πουν κάτι. Ο

π. Ευσέβιος πάλι με την πραότητα, την ταπεινοφροσύνη, και συνάμα το οργανωτικό του πνεύμα, του ενέπνευσε το ζήλο της ιεραποστολικής δράσης, αυτόν που θα τον κινούσε να μη δακρύζει μόνο, και να μην προσεύχεται μόνο για την τραγωδία του σημερινού ανθρώπου, αλλά και να σπεύδει κοντά του, στον τόπο της δοκιμασίας του, δηλαδή μέσα στο σύγχρονο κόσμο και να συν-σταυρώνεται μαζί του. Και ακριβώς αυτό το τελευταίο είναι που έχει ανάγκη ο άνθρωπος αυτών των δίσεχτων χρόνων…

     … Τα τελευταία μας δίνουν αφορμή για μια ενδεικτική παράθεση στοιχείων της κύριας έκφρασης της ζωής του. Τέσσερα μόλις χρόνια απ’ όταν είχε χειροτονηθεί Πρεσβύτερος, ο Ελληνισμός ζει το μέγα δράμα του 20^ου αιώνα, την εθνική συμφορά του 1922, Τότε είναι που κατέφθαναν κυρίως στην Κάλυμνο και την Κω από τις απέναντι ακτές της Αλικαρνασσού θαλασσοδαρμένοι εκατοντάδες πρόσφυγες με την ωχρή σκιά του αγαρηνού θανάτου σφραγισμένη στην πελιδνή όψη τους. Βέβαια δέκα χρόνια νωρίτερα οι Δωδεκανήσιοι είχαν αρχίσει να ζουν το δικό τους δράμα, την Ιταλική κατοχή … Πλην … είχαν ήδη ανασυνταχτεί και δημιουργήσει αντισώματα από την ορθόδοξη και την καθόλου εθνική παράδοση που προοιώνιζαν αντίσταση και ελπιδοφόρα υπέρβαση της σκοτεινής ώρας. Γι αυτό ο Γέροντας … θα σπεύσει στην Κάλυμνο, θα επιστρατεύσει πνευματικά του παιδιά-της σε ανάπτυξη γυναικείας Μονής του Ευαγγελισμού- … και θα αγωνιστεί με όλες του τις δυνάμεις για να βοηθήσει άμεσα τους ξεριζωμένους Έλληνες, τους πρόσφυγες …

     Η σημείωση ότι στην Κάλυμνο επιστρατεύει τα πνευματικά του παιδιά, μας ανοίγει στις Αποστολικές περιοδείες και το πνευματικό έργο που είχε ήδη επιτελέσει στη Λέρο, Κάλυμνο, Νίσυρο, Αστυπάλαια και Σύμη, ταξιδεύοντας ασταμάτητα χειμώνα-καλοκαίρι με τρικυμία  ή γαλήνη, αποβλέποντας να γαληνέψει φουρτούνες ψυχών με τη διδαχή, την εξομολόγηση, και

την προσφορά του «Άρτου της Ζωής» … «Πολλές φορές έρχεται ο Χριστός στο σπίτι της ζωής σου -έλεγε- κι εσύ πρόθυμος και ευγενής τον περνάς στο σαλόνι της με χαρά και τιμή, και τον βάζεις να καθίσει. Ύστερα του ζητάς συγγνώμη για λίγο, γιατί έχεις τάχα κάποια δουλειά. Η δουλειά όμως γίνεται τελικά απορρόφηση στη μια μετά την άλλη  ασχολίες και μέριμνες. Κι ο Μεγάλος επισκέπτης απολησμονημένος στο σαλόνι ώρες και μέρες … περιμένει την εμφάνισή σου, αλλά πού; Σε πνίγει η ζωή ! Και τότε αποσύρεται διακριτικά και αθόρυβα …  Ξανάρχεται όμως κάποια άλλη φορά, μα έχεις πνιγεί πια από τις μέριμνες του βίου, και ούτε που του ανοίγεις την πόρτα … Μόνο βγαίνεις από το παράθυρο και ρωτάς, «ποιος είναι και τι θέλει». Εκείνος τότε λυπημένος πιο πολύ ξαναφεύγει …» Λόγια τόσο απλά, τόσο κατανοητά, τόσο ειρηνικά, τόσο κατανυκτικά, που θα πει αφυπνιστικά ! Ο Γέροντας τότε συνεχίζει: «Εγώ δεν ήρθα εδώ να κατακρίνω τη ζωή σας. Βέβαια, σαν πατέρας λυπάμαι γι αυτά που βλέπω, ελπίζω όμως πάντα στην καλυτέρευσή σας. Δείχνω αυτά που πρέπει, κερδισμένος όμως δε θα είναι, αυτός που θα τα δει μονάχα, αλλά εκείνος που θα φτάσει να αφήσει να κυλήσουν μπρος στο Χριστό ένα-δυο δάκρυα» ! Τέτοια μηνύματα ανοίγουν τις καρδιές των νησιωτών. Τις κάνουν να καταλαβαίνουν ότι αυτός ο άνθρωπος κομίζει κάτι άλλο …

      Στα 1925 του ανατίθεται η ευθύνη του Ιερού Προσκυνήματος του Σπηλαίου της Αποκάλυψης, πράγμα που θα τον συγκινήσει ιδιαίτερα ! Θα προχωρήσει στον εξωραϊσμό του … κυρίως  θα αναδείξει όαση πνευματικής αναψυχής για πλείστους προσκυνητές από όλη την Ελλάδα το Σπήλαιο όπου: «Εγώ Ιωάννης ο αδελφός υμών και συγκοινωνός εν τη θλίψει, και βασιλεία, και υπομονή εν Ιησού Χριστώ, εγενόμην εν τη νήσω τη καλουμένη Πάτμω δια τον λόγον του Θεού και δια την μαρτυρίαν Ιησού Χριστού». Τόπο διακριτικής προσωπικής συντροφιάς μαζί του, από τούτο αναγωγής σε ατμόσφαιρα παραδείσου, στιγμιαίου αντιφεγγίσματος της κοινωνίας των Αγίων της Εκκλησίας, τόπο ενδεχόμενων αποφάσεων νέας ζωής ! 

       Θα φροντίσει και για τον εξωραϊσμό της πρόσβασης στη Μεγάλη Ιερότητα φυτεύοντας με καταπράσινα πεύκα, τα «Αμφιλοχιακά», που θα λένε κατόπιν οι Πατινιώτες, ρίχνοντας το σύνθημα: «Όποιος φυτεύει ένα δέντρο, φυτεύει ελπίδα, φυτεύει ειρήνη, φυτεύει αγάπη, και έχει τις ευλογίες του Θεού». Αλλά και βάζοντας πρωτότυπο κανόνα σε εξομολογούμενους το φύτεμα ενός πεύκου. Έφτασε, μάλιστα, να υποχρεώσει μια μοναχή που έγινε αφορμή να καταστραφεί ένα πεύκο, να φυτέψει αντί γι  αυτό πέντε, και να τα ποτίζει για τρία χρόνια, «αν ήθελε να συγχωρεθεί» !

     … Η περί το Σπήλαιο της Αποκαλύψεως τιμητική ευθύνη και ασχολία, δεν τον απέσπασε καθόλου από τις ανά την Ελλάδα νησιωτική και στεριανή αποστολικές περιοδείες του για διδαχή, εξομολόγηση κλπ. Αυτό μαρτυρεί και η μεταξύ 1929-1930 αλληλογραφία του με τον αείμνηστο θεολόγο Δημήτριο Παναγιωτόπουλο, από τους πρώτους του περί τον Ευσέβιο Ματθόπουλου ιδρυτικού πυρήνα της «Ζωής». Ούτε από την διακριτική πλην σταθερή πνευματική και εθνική αγρύπνια και δράση του στην Ιταλοκρατούμενη Δωδεκανησιακή γη, ως συνάγεται από τη σχετική προσφώνησή του στον Καθηγητή Παναγιώτη Μπρατσιώτη και τους Φοιτητές της Θεολογικής Σχολής Αθηνών, επισκέπτες-προσκυνητές του ιερού Σπηλαίου-1951. «Ήρθε η Ιταλική κατοχή του 1912 … που με την κατοπινή παρουσία του Μουσολίνι έγινε τραγωδία για τη Δωδεκάνησο. Τα ελληνικά γράμματα δε διδάσκονταν, οι διδάσκαλοι και οι ιερείς εκδιώκονταν. Τότε ήλθε εις εμέ τον ταπεινό η σκέψη και σχημάτισα όμιλο μορφωμένων γυναικών μοναχών διδασκαλισσών, που σαν από «Κρυφό Σχολειό» αντέδρασε στα σχετικά πολιτικά σχέδια και την επ’ ευκαιρία διείσδυση του οργανωμένου Καθολικισμού …».

      Αυτά, με αντίτιμο, τη  διετή εξορία του στην Ελλάδα, όχι στο Μόντε Κασίνο, που σχεδίαζαν αρχικά. Το δυσάρεστο είναι, ότι εδώ δεν ήταν άμοιρος ενοχής ιερομόναχος «αδελφός», που φρόντισε να «στολίσει» τον Αμφιλόχιο στις φασιστικές αρχές ως επικίνδυνο δημιουργό κατηχητικών και εμπνευστή δραστηριοτήτων για την ελληνική γλώσσα και παράδοση, για την τόνωση του εθνικού και ορθόδοξου φρονήματος των κατοίκων, πράγμα

αντίθετο με τα προωθούμενα τότε σχέδια των Ιταλών … Βέβαια, ο ιερομόναχος «αδελφός» μετά την απελευθέρωση και την Ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, προφανώς και από τύψεις γι αυτή τη στάση του, δοκιμάστηκε από προβλήματα υγείας. Τα οποία κάθε άλλο παρά άφησαν αδιάφορο τον Αμφιλόχιο, που έσπευσε να δεχτεί τα δάκρυα της μετανοίας του, να τον ξαναπάρει στη Μονή, και να του αναθέσει το διακόνημα του Ιεροψάλτη ! «Τι θα κερδίζαμε, έλεγε ο Γέροντας ταπεινά σε άλλον ιερομόναχο αδελφό, εάν τον αποσχηματίζαμε, και τον καταδικάζαμε ως προδότη μας; Δεν είναι καλύτερα που τον προετοιμάσαμε και τον στείλαμε ανάλαφρο στο ταξίδι του στους κόσμους του ουρανού»;

       Άλλωστε την εξορία του στην Ελλάδα ενέταξε ο Θεός «σ’ αυτούς που τον αγαπούν και κάνει τα πάντα να συνεργούν στο αγαθό»-Ρωμ.8,28. Μέσω της Αρχιεπισκοπής Κρήτης σε  Ηράκλειο-Χανιά, και μέσω της «Ζωής», Αθήνα, Ιωάννινα, Σάμος, Θεσσαλονίκη, και άλλες πόλεις και χωριά της χώρας θα δεχτούν με την παρουσία του ζωντανή μαρτυρία Χριστού. Θα ευτυχήσει να κάνει ένα προσκύνημα στο Άγιο Όρος και αντίστοιχο την Κωνσταντινούπολή, αυτά ως τα 1939 που θα λήξει η «εξορία» και θα επανέλθει στις ευθύνες του στην Πάτμο. Όπου την επόμενη χρονιά θα τον βρει ο πόλεμος του 40, οι βομβαρδισμοί της Λέρου, και από κει η ανάγκη φιλοξενίας στη Μονή και στα Μετόχια της, όχι λίγων ξεσπιτωμένων και πεινασμένων προσφύγων …

      Όπως εκείνου με τα τέσσερα παιδιά στην εξώπορτα του Προσκυνήματος του Σπηλαίου της Αποκάλυψης, που τον έκανε να δακρύσει από συμπόνια. Αλλά και να πιάσει το «τηλέφωνο» της προσευχής για κάτι πιο πρακτικό, που όντως του το έστειλε ο Θεός ως ακολούθως ! «Εκείνη την ώρα ανηφόριζε κατά το Σπήλαιο μια προσκυνήτρια από τους Λειψούς… Ερχόταν να κάνει το μνημόσυνο της μάνας της, της γριάς Παραδεισένιας, και κρατούσε όλα τα καλά του Θεού, στάρι, σταφίδες, αλεύρι, λάδι, κρασί, σταρένιο πρόσφορο … «Δοξασμένο το όνομά σου Κύριε», είπε. Κράτησε το νάμα και το πρόσφορο για τη Λειτουργία, και έδωσε όλα τα άλλα στον ταλαίπωρο οικογενειάρχη. «Αυτό που κάνουμε είναι το καλύτερο μνημόσυνο για τη γριά παραδεισένια», είπε στην προσκυνήτρια, που τον κάλυψε με τη σιωπή της. «Αυτός ο Γέροντας είναι ένας άγιος άνθρωπος, σ’ αυτόν χρωστάω τη ζωή των παιδιών μου», έλεγε και ξανάλεγε στο καφενείο χρόνια και χρόνια μετά εκείνος ο ταλαίπωρος πατέρας και βούρκωναν τα μάτια του…

******  ***    ******

      1946, αποφασίστηκε ! Τα Δωδεκάνησα είναι οριστικά πια ελληνικά ! Δωδεκάχρονος την επόμενη χρονιά από το παράθυρο του σπιτιού μας μετρούσα συγκινημένος παιδικά τα πλοία που περνούσαν με γενικό σημαιοστολισμό και πανηγυρικούς συριγμούς να αφήνουν το λιμάνι του Πειραιά και να ορθοπλωρίζουν προς Ρόδο για τον επίσημο εορτασμό της ενσωμάτωσης των Δώδεκα νησιών μας και των παρακειμένων βραχονησίδων τους στο μητρικό κορμό. Εξακόσια χρόνια και βάλε είχαν πατηθεί από, Ιωαννίτες Ιππότες, Τούρκους, Ιταλούς, Γερμανούς, Άγγλους, μα  είχαν κρατηθεί ελληνικά  και ορθόδοξα στην ψυχή …

     Επανέρχομαι και αντιγράφω πάλι από την προσφώνηση του Γέροντα στον Πανεπιστημιακό Καθηγητή Παναγιώτη Μπρατσιώτη και τους προσκυνητές στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης φοιτητές της Θεολογικής Αθηνών. «Ο πρώτος Διοικητής της Δωδεκανήσου αντιναύαρχος Ιωαννίδης με καλεί και με παρακαλεί να δεχτώ να παραλάβω 80 ορφανά και νήπια από τας χείρας των Καθολικών καλογραιών. Με δισταγμό δέχομαι, διότι ήτο τότε περιορισμένος ο αριθμός των ελληνίδων-ορθόδοξων-μοναζουσών-έχει κατά νου της μοναχές της Μονής του, του Ευαγγελισμού, που δεν είχε προλάβει να οργανώσει όσο ήθελε καλά. Ανέλαβον αι μοναχαί και έφερον εις πέρας το ιερόν έργον, και τώρα-1951- το εν Ρόδω Ορφανοτροφείον Θηλέων αριθμεί υπέρ τα 150 ορφανά κορίτσια τα οποία μορφώνονται ελληνορθοδόξως». Και προσθέτει με νόημα κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα θεολογικά και ποιμαντικά. «Ο σκοπός της Αδελφότητος ταύτης είναι να επανέλθει η Ελληνίς μοναχή εις την πρώτην θέσιν, όπως την θέλει ο Μέγας Βασίλειος, εις την άσκησιν και την κοινωνικήν δράσιν» !! Και συμπληρώνω από άλλη έγκυρη πηγή. «Οι ίδιες στελεχώνουν τις υπηρεσίες του Ιδρύματος, λειτουργούν και Δημοτικό Σχολείο με διδασκάλισσες μοναχές, τμήμα οικοκυρικής, τμήμα ραπτικής, πυρογραφίας, παραδοσιακού και νησιωτικού ενδύματος…». Και επαναλαμβάνω επίμονα και ενοχλητικά ! Πόσο μας λείπει ο Κοινωνικός Μοναχισμός! Και πόσο θετικά για την Ορθοδοξία θα ήταν τα πράγματα, αν το πράγμα γύριζε αλλιώς !

******   ***  ******

    … Ο Αμφιλόχιος θα συνεχίσει με τον ίδιο ζήλο και ενθουσιασμό και τις δυο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του … Και θα έχει κερδίσει το σεβασμό όχι τυχαίων προσώπων της Θεολογίας και της Εκκλησίας εντός της Ελλάδος και εκτός. Ο αλησμόνητος κολοσσός της Θεολογίας Καθηγητής μας στη Θεολογική Αθηνών Π. Ν. Τρεμπέλας θα πει: «Αποκαλύπτομαι μπροστά στο Γέροντα Αμφιλόχιο». Ο απολογητής της εν μαρτυρίω τότε Εκκλησίας π. Ιουστίνος Πόποβιτς από τη Σερβία θα του διαμηνύει σεβασμό και θα του στέλνει για άμεση διδαχή και κοινωνία ασκητικής εμπειρίας  ονομαστά στη Θεολογία και Εκκλησία πνευματικά του παιδιά,  π. Αθανάσιος Γιεφτιτς, π. Αμφιλόχιος Ράντοβιτς, π. Αρτέμιος. Θα έχει επίσης το σεβασμό του Αρχιεπίσκοπου Αθηνών Σπυρίδωνα Βλάχου … Ενώ ο νυν Αρχιεπίσκοπος Τυράννων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αρχιμανδρίτης τότε Αναστάσιος Γιαννουλάτος θα σπεύσει στην Πάτμο να λάβει τη συμβουλή και την ευχή του, πριν τη μεγάλη ιεραποστολική του εξόρμηση στην Αφρική-Δες παρουσίαση των βιβλίων του «Τριλογία Ιεραποστολική», Αναστάσιος 10.10.2016.

      Από την πλευρά του ο διακεκριμένος Καθηγητής της Βυζαντινής Φιλολογίας Νικόλαος Τωμαδάκης, που τον γνώρισε το 1952, όταν με το Φροντιστήριο του Ρωμανού επισκέφθηκε την Πάτμο για να αναγνώσει τους κώδικες του κορυφαίου Μελωδού θα γράψει. «Μου έδωκεν την χαράν να κοινωνήσω της πλέον μεγαλοπρεπούς εν τη λιτότητι αυτής Ακολουθίας παρακολουθών αυτόν να ιερουργεί … Ο λόγος του ήτο μετουσίωσις, το βλέμμα του ήτο η ψυχή του. Πού εύρισκεν αυτός ο άγιος άνθρωπος την υπομονήν να αγαπά τους πάντας, να υπομένει τα πάντα, να υπηρετεί όλους αδιακρίτως, να μη σχολιάζει τίποτε; Πώς η έρημος της Ορθοδοξίας εφύτρωσεν αυτόν τον μυρίπνοον κρίνον»;

     … Ο γεραρός στύλος της Μονής Λογγοβάρδας Πάρου Φιλόθεος Ζερβάκος … θα θυμάται με βαθιά συγκίνηση τη συνάντησή τους στη Ρόδο. «Η χαρά και η αγαλλιασις ότε είδομεν αλλήλους ήτο απερίγραπτος, αλλά και η πνευματική μας ωφέλεια η εκ της εξομολογήσεως ήτο μεγίστη, διότι αμφότεροι εξομολογήθημεν, επειδή και ημείς ως άνθρωποι είμεθα αμαρτωλοί». Και κλείνοντας σχετική επιστολή θα προσθέσει ότι, «ο εν τοις εσχάτοις χρόνοις εν οσίοις και εν αγίοις πατήρ ημών Αμφιλόχιος πορεύθηκε πράγματι την μακαρίαν οδόν» ! Ο Μητροπολίτης Νεκτάριος Χατζημιχάλης θα γράψει ότι, «η μορφή του ενεθύμιζεν στάρετς του Ντοστογιέφσκυ, και ο λόγος του, γεμάτος ουσία, συνεκλόνιζεν τον συνομιλητήν του. Φιλόξενος, οικουμενικός εις την αγάπην, υπέρμαχος της εσχάτως αναληφθείσης ιεραποστολικής προσπαθείας εις την Ανατολικήν Αφρικήν. Η γλυκύτης του προσώπου του, η ευγένεια των κινήσεών του, το φως που εφώτιζεν τους σβησμένους από την νηστείαν και τα δάκρυα οφθαλμούς του, τον επέβαλαν και εις τους διεθνείς εκκλησιαστικούς κύκλους ως αξιόλογον πνευματικήν προσωπικότητα».

    Δίκαια λοιπόν, ο Καθηγητής του περίφημου Ρωσικού Ινστιτούτου το Αγίου Σεργίου-Παρίσι- L.Zander, και πολύ πετυχημένα μέσα σε τρεις λέξεις: «Ο άγγελος της λυχνίας της Πάτμου», μας έδωσε την πιο πυκνή και πιο γλυκιά συμπερίληψη της ζωής αυτού του αγίου άνδρα που διακήρυττε: «Αγάπησε τον Έναν, για να σε αγαπήσουν όλοι ! Θα σε αγαπούν όχι μόνον οι άνθρωποι, αλλά και τα άλογα ζώα, διότι η εξερχόμενη θεία Χάρις έξωθεν ηλεκτρίζει και μαγνητίζει ότι βρει μπροστά της» ! Είναι μια συμπερίληψη που θαρρείς αποπνέει το άρωμα της γαλήνης και της ειρήνης, που εκφράζει και μόνη η θέα του προσώπου του για όσους τον γνώρισαν έστω και μόνο από μια φωτογραφία. Εκφράζει αυτό που πραγματικά ήταν, ένας εξάγγελος της βασιλείας του Θεού από την Πάτμο του Ιωάννη της Αγάπης …

******  ***  ******

      Κοιμήθηκε στο όνομα του Κυρίου στις 16 Απριλίου 1970. Είχε όμως θεία ειδοποίηση γι αυτό από τα τέλη του Μαρτίου … «Είδα την Παναγία και το Θεολόγο, και τους παρακάλεσα να μείνω κι αυτό το Πάσχα κοντά στα παιδιά μου, αλλά εκείνοι μου είπαν. ‘Δε γίνεται άλλο, ελήφθη απόφασις. Πάσχα θα κάνεις μαζί μας στους ουρανούς’» ! 

      Από το τελευταίο περνώ και κλείνω με παραπλήσια θεία ειδοποίηση σωστική όμως για πρόσωπο που διέτρεχε τον έσχατο κινδύνευε, τόσο ταιριαστή με την όλη ζωή του, Αναφέρεται, δηλαδή, ότι σε ώρα θερμής στο κελί του προσωπικής προσευχής, απέκτησε την αίσθηση ότι κάποια Ελένη από την Ικαρία τον καλεί σε βοήθεια. Και φυσικά παραξενεύτηκαν όλοι, όταν τον είδαν να βγαίνει από το κελί του βιαστικός, σχεδόν τρεχάτος, να σπεύδει στο λιμάνι της Πάτμου, και να παίρνει το πλεούμενο, που εκείνη την ώρα, τι θαύμα, έφευγε για την Ικαρία. Όπου να φτάνει θαλασσοδαρμένος, να μαθαίνει ότι η Ελένη ήταν κάποια, που εκείνες τις μέρες είχε χάσει τον άνδρα της και ήταν σε μαύρη απελπισιά !

      Να ανεβαίνει σχεδόν με την ψυχή στο στόμα προς το σπίτι της, να τη συντυχαίνει  καθ’ οδόν, την ώρα που εκείνη έτρεχε για το απονενοημένο διάβημα προς την παραλία. Κι αυτή πάλι, μέσα στην απόγνωσή της ν’ ακούει στο προσπέρασμά του την κραυγή του, κραυγή αγωνίας και ελπίδας. «Ελένη, πού τρέχεις, εγώ για σένα έκανε το ταξίδι αυτό» ! «Δεν μπορούσα, Γέροντα, να βαστάξω άλλο του άντρα μου το χαμό, και είπα να πάω να πνιγώ» ! Θα ομολογεί σε λίγο η δύστυχη εκείνη γυναίκα, ενώ τα δάκρυα της μετανοίας της θα πλημμυρίζουν το νεανικό της πρόσωπο, και θα προσθέτει. «Φαίνεται πως ο Θεός δεν ήθελε να γίνει το κακό, και έστειλε την αγάπη σου, Πατέρα» !

       Ένας Γέροντας με τέτοιες ευλογίες μπορούσε να λέει μετά και να μαρτυρεί. «Πρέπει ο Εξομολόγος πολλές φορές να κλάψει και να πονέσει περισσότερο από τον εξομολογούμενο, για να μπορέσει να τον ξεκουράσει»! Και πολλοί να καταλαβαίνουν πόσο αληθινά και εκ βαθέων του είναι ως ιερή παρακαταθήκη, και τώρα πια ως Οσιακό μήνυμά του αυτά !

Με «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα …»

Αθανάσιος Κοτταδάκης