Ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Ι΄ Λουκᾶ

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου

«Ἦν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν» (Λουκ.ιγ΄21)

          Σάββατο! Ἡμέρα ἀργίας γιά τούς Ἑβραίους. Ἡ­μέρα ἀφιερωμένη στό Θεό. Ἔτσι τό εἶχεν ὁρίσει ὁ ἴδι­ος, ὅταν ἔδινε τό Νόμο στόν Μωϋσῆ. Μιά τέτοια ἡμέρα βλέπουμε τόν Κύριο νά βρίσκεται σέ μιά ἀπό τίς συναγωγές νά διδάσκει καί νά θαυματουργεῖ. Μέ τόν τρόπο αὐτό μᾶς δείχνει ἔμπρακτα πώς σέβεται καί τιμᾶ τό θεσμό τοῦ Σαββάτου, τῆς ἡμέρας, πού ὅπως εἴπαμε ἦταν ἀφιερωμένη στό Θεό.

     Εἶναι λοιπόν σημαντικό ἐδῶ νά ἐπικεντρώσουμε τήν προσοχή μας σήμερα, στήν Κυριακή, ἡ ὁποία ἀντιακτέ­στησε τό θεσμό τοῦ Σαββάτου καί εἶναι ἡ δική μας, ἡ χριστιανική ἀφιερωμένη στό Θεό μέρα.

          Ἄς δοῦμε λοιπόν: Ποιό  εἶναι τό βαθύτερο νόημα τῆς Κυριακῆς, καί πῶς ὀφείλουμε οἱ πιστοί νά τήν διερχόμαστε.  

****

«Ἦν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν»

Πολλοί ἀδελφοί μας τό θέμα τῆς Κυριακῆς τό βλέπουν ἀπό διαφορετική ὀπτική γωνία καί ὄχι ὅπως θέλει ὁ Θεός καί διδάσκει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας. Λόγῳ καί τῶν πολλῶν ἐργασιῶν, τῆς πίεσης πού αἰ­σθάνονται ὅλη τήν ἑβδομάδα ἀπό τό ἐργασιακό καί τό οἰκογενειακό πρόγραμμα, ἔχουν σχηματίσει τήν ἐντύ­πωση ὅτι τό πρωῒ τῆς Κυριακῆς τούς δίνεται ἡ εὐκαιρία νά κοι­μηθοῦν περισσότερο, νά σηκωθοῦν χωρίς τό ἄγχος καί  τήν ἔννοια τῆς ἐργασίας, χωρίς τό τρέξιμο νά προλάβουν νά πᾶνε τά παιδιά στό σχολεῖο, καί διάφορες ἄλλες δικαιολογίες. Ἀλλά ὅσοι προσπαθοῦμε νά μετέχουμε στή λατρεία τῆς Κυριακῆς πάντα ἔχουμε περιθώρια βελτίωσης καί προόδου στό μεγάλο αὐτό θέμα.

Ὅλοι μας, ἀδελφοί μου, θά ἐκπλαγοῦμε ὅταν ἀντιληφθοῦμε τόν πλοῦτο τῶν νοημάτων τῆς Κυ­ριακῆς. Ὅταν καταλάβουμε τί εἶναι καί τί σημαίνει Κυ­ριακή.

          Ἡ Κυριακή κατά πρῶτο καί κύριο λόγο, ὅπως ἀσφαλῶς γνωρίζουμε, εἶναι ἡμέρα ἀναστάσιμη. Ἀνα­στάσιμη, διότι Κυριακή ἀναστήθηκε ὁ Χριστός. Καί ἀ­πό τότε καθιερώθηκε κάθε Κυριακή νά εἶναι ἀφιερω­μένη στό μεγάλο αὐτό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως. Λέγεται Κυριακή διότι φέρει τό ὄνομα τοῦ Κυρίου. Ὅπως οἱ Ναοί, λέγει ὁ Ἅ­γιος Νικόδημος ὁ Ἁγιο­ρείτης, πού εἶναι ἀφιερω­μένοι στόν Κύριο λέγονται «Κυριακοί» Ναοί, ἔτσι καί ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου ὀνομάζεται «Κυρία» ἤ Κυριακή. «Κυρία ὅμως λέγεται ἀκόμη, διότι κυρι­αρχεῖ καί ἄρχει      καί ὑπερέχει ὅλων τῶν ἄλ­λων ἡμε­ρῶν τῆς ἑβδομάδας.         Τήν ἡμέρα τῆς Κυρια­κῆς ὅλα εἶναι πανηγυρικά. Τά θριαμβευτικά ἀπολυτί­κια, τά χαρμόσυνα τροπάρια, οἱ λαμπρές στολές τῶν ἱερέων καί οἱ ὁλόφωτοι πολυέλαιοι τονίζουν αὐτό τά ἀναστάσιμο χρῶμα, τήν ἀναστάσιμη χαρά πού διαποτίζει τήν ἡμέρα αὐτή. Ἐπί 21 αἰῶνες τώρα ἡ Ἐκκλησία πανηγυρίζει κάθε Κυριακή τή συντριβή τοῦ θανάτου, τό ἄνοιγμα τῶν πυλῶν τοῦ Παραδείσου, τήν δόξα καί τήν ἀφθαρσία τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Κάθε Κυριακή, ἀδελφοί μου εἶναι Ἀνάσταση, εἶναι Πάσχα. Σκιρτᾶ καί ἀγάλλεται ἡ ψυχή μας καθώς πηγαίνοντας πρωῒ στήν Εκκλησία, ἀκούει τά τροπάρια πού διακηρύσσουν τήν νίκη τοῦ Χριστοῦ κατά τοῦ θανάτου καί παίρνει δύναμη νά συνεχίσει τόν ἀγώνα μέ ἐλπίδα, νά ἀντιμε­τωπίσει τίς θλίψεις μέ γενναιότητα.

          Κι ἐμεῖς ἑορτάζοντας τοῦ «θανάτου τήν νέκρω­σιν, ἅδου τήν καθαίρεσιν, ἄλλης βιοτῆς τῆς αἰωνί­ου ἀπαρχήν», αἰσθανόμαστε τή γλυκύτητα τῆς παρηγορίας, δέν ἀποθαρρυνόμαστε γιά τίς πτώσεις πού μεσολάβησαν στήν ἑβδομάδα πού πέρασε. Ἀναπτερώ­νεται τό ἠθικό μας καί ἀνανεώνονται οἱ ἀποφάσεις μας. Ἡ ἐλπίδα τῆς σωτηρίας γίνεται βεβαιότητα πώς μέ τή χάρη τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου θά ἀξιωθοῦμε νά τόν δοῦμε «καθώς ἐστίν» στήν Βασιλεία Του.

          Αὐτός ἀκριβῶς ὁ ἀναστάσιμος χαρακτήρας της εἶναι πού κάνει τήν Κυριακή, όπως λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, τύπο καί εἰκόνα τῆς αἰωνιότητας, τῆς μακάριας ἐκείνης κατάστασης, πού θά ἐπικρατεῖ στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ μετά τήν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι συνεπῶς κατ’ ἐξοχήν ἡμέρα πανηγυρική ἡ Κυριακή, ἀφοῦ ἕνα ἀτελείωτο πανηγύρι θά εἶναι ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

**** 

       Τά νοήματα αὐτά ἀποτελοῦν τό πλούσιο περιεχόμενο τῆς Κυριακῆς, πρός τό ὁποῖο ὀφείλουμε οἱ πιστοί νά ἐναρμονίζουμε τή ζωή μας. Κι αὐτό σημαίνει πώς ἡ Κυριακή πρέπει νά εἶναι καί γιά μᾶς κατ’ἀρχήν:

          Ἡμέρα ἀργίας. Καί πρέπει νά εἶναι ἡμέρα ἀργίας, διότι ἀντικατέστησε τό Σάββατο, τοῦ ὁποίου τήν ἀργία εἴπαμε εἶχε νομοθετήσει ὁ ἴδιος ὁ Θεός γιά τό καλό τοῦ ἀνθρώπου, ἀπό ἀγάπη πρός αὐτό, ὥστε νά ξεκουράζεται τήν ἠμέρα ἐκείνη, ὅπως ἔχει ἀνάγκη. Νά τήν κρατήσουμε λοιπόν, κι ἐμεῖς τήν ἀργία τῆς Κυριακῆς. Καί γιά νά ξεκουραζόμαστε, ἀλλά καί γιά νά συγκεντρωνόμαστε οἰκογενειακῶς αὐτή τήν ἡμέρα, νά χαιρόμαστε τή ζεστή οἰκογενειακή ἀτμόσφαιρα. Νά τήν κρατήσουμε· ἀνεξάρτητα ἀπό οἰκονομικά προβλήματα, πού τυχόν ἀντιμετωπίζουμε, καί σέ πεῖσμα τῶν πιέσεων πού ἔντεχνα ἀσκοῦνται γιά τήν κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς.

          Καί αὐτό πάλι στήν πράξη σημαίνει πώς χωρίς ἀπόλυτη ἀνάγκη δέν πρέπει νά ἐργαζόμαστε τήν Κυριακή. Ὅλοι μας. Ἐξαιροῦνται μόνον αὐτοί, πού τό ἐπάγγελμά τους σαν διακονία πρός τό κοινωνικό σύνολο τούς ἐπιβάλλει νά ἐργάζονται. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός συνιστοῦσε ἀκόμη καί στούς βοσκούς τό κέρδος ἀπό τό γάλα τῆς Κυρικαῆς νά τό δίνουν ἐλεημοσύνη, γιά νά ἔχουν τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἄς μή φοβοῦνται οἱ πιστοί πώς ἔτσι δέν θά τά βγάλουν πέρα. Ἄς τό ἐφαρμόσουν, καί θά δοῦν πώς θά πᾶνε πολύ καλύτερα τά οἰκονομικά τους, ἀκριβῶς διότι θά ἔχουν τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

          Ἀλλά ἡ Κυριακή εἶναι καί κάτι πολύ σπουδαιότερο, εἶναι:

          Ἡμέρα ἁγιασμοῦ. Ἡμέρα δηλ. ἀφιερωμένη στό Θεό μέ τήν προσέλευσή μας πρωτίστως στόν ναό γιά νά συμμετάσχουμε στή Θεία Λειτουργία, στό οὐράνιο μυστικό τραπέζι, καί, ἄν, ὁ Πνευματικός μᾶς τό ἐπιτρέπει, νά κοινωνήσουμε.

Μέ τό Θεῖο καί φρικτό Μυστήριο τῆς Θ.Εὐχαρι­στίας, πού τελεῖται κατά τή Θ.Λειτουργία ὁ Χριστός εἶναι ἀνάμεσά μας. Ὅλη ἡ ζωή τοῦ Κυρίου κάθε Κυριακή παρουσιάζεται μπροστά μας. Ἐμεῖς ἔχουμε τή δυνατότητα, ὅπως εἶπα μέ τήν ἄδεια τοῦ Πνευματικοῦ μας, νά πάρουμε μέσα μας τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου μας.

          Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης λέγει πώς τήν Κυριακή ἐκκλησιαζόμαστε, «γιά νά παρηγοροῦμε (δηλ.νά ἱκανοποιοῦμε) τήν πεῖνα μας ἀπό τήν Ἁγία Τράπεζα τοῦ Σώματος τοῦ Κυρίου καί τοῦ θείου Λόγου· καί γιά νά εὐχαριστοῦμε τή δίψα μας ἀπό τό ζωήρρυτο Αἷμα τοῦ Κυρίου καί ἀπό τά νάματα τῶν θείων Γραφῶν, τά ὁποῖα ἀναβλύζουν μέσα στήν Ἐκκλησία».

          Εἶναι πελώριο λάθος τό νά μένουμε στό σπίτι καί νά παρακολουθοῦμε τή Θεία Λειτουργία ἀπό τήν τηλεόραση ἤ τό ραδιόφωνο. Εἶναι ποτέ δυνατόν, ἀδελφοί μου, νά χορτάσει κανείς βλέποντας ὡραῖα καί νοστιμότατα φαγητά στήν τηλεόραση;Τότε πῶς θά τραφεῖ ἠ ψυχή μέ τόν «ἄρτον τῶν ἀγγέλων», μέ τό «μυστικόν μάννα», τή θεϊκή τροφή, μέσα ἀπό τήν τηλεόραση; Πῶς θά λάβει ὁ ἄνθρωπος Χάρη Θεοῦ, πῶς θά συνδεθεῖ μέ τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς του;

*****

«Ἦν διδάσκων ὁ Ἰησοῦς ἐν μιᾷ τῶν συναγωγῶν»

Κυριακή! Ἡ ἡμέρα τοῦ Κυρίου! Ναι! Ἀλλά νά εἶναι πράγματι ἀφιερωμένη στόν κύριο, ἀδελφοί. Μή μᾶς ξεγελᾶ ὁ διάβολος καί τή χαρίζουμε σ’ ἐκεῖνον.

Ἄς μᾶς παραδειγματίσει ἡ συγκύπτουσα γυναίκα, τήν ὁποία ἐθεράπευσεν ὁ Κύριος, ὅπως διηγεῖται τό σημερινό Εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα. Ἡ μέση της ἦταν σαν στραβομένη σιδερόβεργα. Καί ὅμως! Παρά τήν ἄθλια κατάστασή της, ἡ ὑπέροχη ἐκείνη γυναίκα δέν παρέπειπε νά πηγαίνει κάθε Σάββατο στή συναγωγή, γιά νά ἀκούσει τό λόγο τοῦ Θεοῦ. Λοιπόν ποια δικαιολογία ἠμποροῦμε νά ἔχουμε ἐμῖς-ἐφ’ ὅσον βέβαια εἴμαστε ὑγιεῖς- γιά νά ἀπουσιάσουμε ἀπό τό ἀναστά­σιμο πανηγύρι τῆς Κυριακῆς;

          Ἀλλά καί τό ὑπόλοιπο διάστημα τῆς ἡμέρας αὐτῆς ὀφείλουμε νά τό διέλθουμε εἴτε προσευχόμενοι, εἴτε μελετώντας τό λόγο τοῦ Θεοῦ εἴτε ἐπιτελώντας ἔργα ἀγάπης πρός τούς ἀδελφούς μας. Ἔτσι θά νοιώθουμε ἀνανεωμένοι ψυχικά καί σωματικά, ἕτοιμοι νά ἀρχίσουμε τά ἔργα μιᾶς νέας ἑβδομάδας κάτω ἀπό τή σκέπη καί τήν εὐλογία τοῦ Ἁγίου Θεοῦ. (1993)

Ὅμως ἡ Κυριακή εἶναι ἡ μέρα πού μᾶς ἑνώνει μέ τόν ἴδιο τόν Χριστό.  Ἐμεῖς στούς Ναούς μας δέν ἔχουμε πλέον μόνο ἀκρόαση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ ἤ κοινή προσευχή, ὅπως γινόταν τότε στή συναγωγή, ἀλλά μετέχουμε σέ κάτι ἀσυγκρίτως ἀνώτερο.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης