Λόγος εις το Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου - Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου

«Μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας»

(Λουκ. ια΄ 27)

Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου

  Μέ προφητικήν ἔμπνευσιν ἡ Παναγία Παρθένος, ὀλίγον μετά τόν Εὐαγγελισμόν της, κατά τήν γνωστήν ἐκείνην ἐπίσκεψίν της πρός τήν Ελισάβετ, προλέγει ὅτι θά τήν μακαρίζουν αἱ γενεαί τῶν ἀνθρώπων· «ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσι με πᾶσαι αἱ γενεαί» Και ιδού· δεν παρέρχονται εἰμή ὀλίγα ἔτη, καί ὅταν ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, τόν Ὁποῖον Ἐκείνη ἐγένησεν ὡς ἄνθρωπον, τόν Ὁποῖον Ἐκείνη ἐγαλούχησεν ὡς βρέφος καί ἐβάστασεν ὡς παιδίον, ἤρχισε τό δημόσιον ἔργον Του καί ἀπεκάλυπτεν εἰς τούς ἀνθρώπους τάς οὐρανίας ἀληθείας, ἰδού ὅτι μία γυναῖκα ἐκ τοῦ λαοῦ, μέ θαυμασμόν πολύν, μακαρίζει τήν μητέρα Του· «ἐπάρασά τις γυνὴ φωνὴν ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπεν αὐτῷ· μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας». Συνέχεια δέ τουῦ μακαρισμοῦ ἐκείνου εἶναι οἱ ὕμνοι καί τά ἐγκώμια τῶν χριστιανῶν ὅλων τῶν αἰώνων, καί οἱ ὕμνοι καί τά ἐγκώμια ἠμῶν, οἱ ὁποῖοι σήμερον συνήλθομεν, διά νά ἑορτάσωμεν τήν ἑορτήν τῆς Γεννήσεως τῆς Θεομήτορος.

1.   Ἀλλ’ ὁ μακαρισμός τῆς ἁπλοϊκής γυναικός, «μακαρία ἡκοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας», ἀπευθύνεται μέν πρός τήν Παναγίαν μητέρα τοῦ Κυρίου, ἀφορμήν ὅμως ἔχει τήν προσωπικότητα αὐτού τοῦ Χριστού. Μακαρίζεται ἡ μητέρα, διότι ἐγέννησε τοιοῦτον Υἱόν. Ἡ δόξα τοῦ Χριστού ἀντανακλά καί εἰς τήν μητέραν Του. Τί εὐτυχία! νά καμαρώνῃ ἡ κοινωνία τά παιδιά καί νά μακαρίζῃ τούς γονεῖς ,πού τά ἐγέννησαν. Κάθε οἰκογένεια καί κάθε οἰκογενειάρχης καί οἰκοδέσποινα, πού ἀγωνίζεται καί ἀνατρέφει παιδιά καί κοπιάζει διά τήν μόρφωσιν καί ἀνάδειξίν των, δέν περιμένει τίποτε ἄλλο, εἰμή νά καμαρώσει τά παιδιά αὐτά. Καί θά ἦσαν εὐτυχεῖς αἱ μητέρες –οἱ γονεῖς ἐν γένει– ἐάν ὁ ἀντίλαλος τῆς κοινῆς γνώμης ἔφθανε μέχρις αὐτῶν, ἐπαναλαμβάνων καί διά τά παιδιά τους τό «μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας».

  Πράγματι. Ὅταν μέσα εἰς τήν κοινωνίαν διαπρέπουν τά παιδιά, καί ἐξελίσσωνται καί προκόπτουν καί καταλαμβάνουν τάς κοινωνικάς ἐπάλξεις· ὅταν παρουσιάζωνται μέ αρετάς καί ἐντιμότητα καί μέ εὐγένειαν χαρακτῆρος· πρό πάντων δέ ὅταν παρουσιάζωνται μέ ἔκδηλα τά δείγματα ὅτι ἀνετράφησαν «ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου», ἔρχεται ή ἀναγνώρισις ἀπό τήν κοινωνίαν, καί πολλοί, εἰς ὥρας εἰλικρινείας, εἰς ὥρας πού ὁ φθόνος παραμερίζεται, τό ἀναγνωρίζουν, – καί ἡ ἀναγνώρισις εἶναι πηγαία, – ὅταν λέγουν· καλότυχη ἡ οἰκογένεια, ἐκ τῆς ὁποῖας εβλάστησαν τέτοιοι βλαστοί.

  Δυστυχώς συμβαίνει καί τό ἀντίθετον. Ὅταν μέσα εἰς τήν κοινωνίαν παρουσιάζωνται παραστρατημένα ἄτομα, μέ ἐξαχρείωσιν χαρακτῆρος· ὅταν παρουσιάζωνται ἐργάται τοῦ κακοῦ, «οἱ τά φαῦλα πράσσοντες», τότε, ποιός δέν τό ξεύρει, ὅτι ὄχι μόνον τά παιδιά κατηγοροῦνται, ἀλλά βλασφημοῦνται καί οἱ γονείς των;

   Εἶναι, ὁμολογουμένως, μεγάλη ἡ ἐπίδρασις τῶν γονέων εἰς την διάπλασιν τῶν παιδιών. Ἕνα ἔργον μεγάλο, ἔνα έργον ὑψίστης κοινωνικῆς σπουδαιότητος ἀνήκει εἰς τήν οἰκογένειαν. Καί ή ὅλη κοινωνία, ἐάν πρόκειται νά ὀρθοποδήσῃ, θά τό ὀφείλῃ εἰς τήν οἰκογένειαν. Καί ἐκεῖνοι πού εὑρίσκονται εἰς τά ὕψιστα ἀξιώματα καί κατέχουν τήν ξἐουσίαν καί βουλεύονται εἰς τάς βουλάς, δέν δύνανται ποτέ νά συγκριθοῦν ὡς πρός τήν ἐπίδρασιν πού θά ἔχῃ ἡ μητέρα καί ὁ πατέρας εις τά παιδιά τῆς οἰκογενείας. Οἱ γονεῖς εἶναι οἱ μεγαλύτεροι ἄρχοντες, οἱ ἐπηρεάζοντες ἀποτελεσματικῶς τάς καρδίας τῶν τέκνων καί, κατά συνέπειαν, ἐπηρεάζοντες ἀκολούθως τήν ὅλην κοινωνίαν. Καί εἶναι καί τῆς ἐκκλησίας καί τοῦ ἄμβωνος καθῆκον νά διακηρύξῃ, ὅτι ἡ οἰκογένεια εἶναι ἕνα θεμελιώδους σημασίας σχολεῖον, τό ὁποῖον διαπαιδαγωγεῖ καί διαπλάττει τούς ἀνθρώπους, καί νά ἀποδώσῃ εἰς τήν οἰκογένειαν τήν τιμήν καί τήν δόξαν πού τῆς ἀνήκει, καί νά ἐπικαλεσθῇ τήν χάριν τοῦ Θεοῦ ἐπί τούς γονεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀνατρέφουν τά παιδιά των μέ τήν συναίσθησιν ὅτι εἶναι ὕψιστοι κοινωνικοί λειτουργοί. Ὅσοι λοιπόν ἐκλήθητε καί ἀνελάβετε οἰκογενειακά βάρη, ἀλλά καί ὅσοι νέοι προσανατολίζεσθε πρός τόν γάμον καί τήν οἰκογένειαν, μέ πολλήν ἐγκαύχησιν καί ἐνθουσιασμόν καί ἐσωτερικήν χαράν νά στρέφεσθε πρός τό ἔργον τῆς οἰκογενείας, διότι εἶναι ἔργον τό ὁποῖον ὁ Θεός ἐνεπιστεύθη εἰς τήν οἰκογένειαν, ἔργον διαπλάσεως χαρακτήρων καί συνειδήσεων. Οἱ γονεῖς εἶναι «συνεργοί(τοῦ) Θεοῦ» ὡς δημιουργικοί παράγοντες. Εἰς τήν δημιουργίαν ὁ Θεός προσέλαβε συνεργάτας τούς ἀνθρώπους. Ἠδύνατο νά δημιουργεί ἀπ’ εὐθείας Ἐκεῖνος τάς ἀνθρωπίνας ὑπάρξεις, ἀλλά προσέλαβε συνεργάτας τούς ἀνθρώπους, διότι εἰς τήν οἰκογένειαν δέν ἀνέθεσε τήν γέννησιν τῶν τέκνων μόνον, ἀλλά καί τήν διάπλασιν, τήν ἠθικήν των μόρφωσιν, τήν χριστιανικήν ἀγωγήν. Καί ὅταν αὐτό τό ἔργον ἐπιτελῆται μέ χριστιανικάς βάσεις καί πλαισιώνεται μέ τάς προσευχάς καί τό παράδειγμα τῶν γονέων, τότε καί ἀποδίδει καί ἀναγνωρίζεται, καί οἱ γονεῖς θά ἐπαινῶνται καί θά μακαρίζωνται· καί ὁ Θεός θά ἐπευλογῃ τούς ἀξίους γονεῖς τῶν καλών τέκνων.

2.   Μία θλιβερά πραγματικότης ἔρχεται ὡς ἀντίθεσις εἰς τάς ὡραίας αὐτάς αἰσιοδόξους σκέψεις. Ποία πραγματικότης; Ὅτι πολλές φορές –ὅπως λέγει καί ἡ λαϊκή παροιμία–«από ρόδο βγαίνει αγκάθι». Καί ἐνῶ οἱ γονεῖς ἐθεμελίωσαν τήν οἰκογένειαν μέ τήν ἐυσέβειαν, ἐνῷ ἔσπειραν τά πρῶτα σπέρματα τῆς πίστεως καί ἐυσεβείας καί ἐπερίμεναν βλάστησιν· ἐνῷ κατά τά πρῶτα ἔτη τῆς παιδικῆς ηλικίας τά παιδιά ἠκολούθουν τό παράδειγμα τῶν γονέων, κατόπιν, ὅταν παρεδόθησαν εἰς τήν κοινωνίαν, τό ρεῦμα τῆς κοινωνίας τά διέφθειρε, τά παρέσυρε. Καί ἔρχονται θλιμμένοι οἱ γονεῖς νά κάνουν τήν διαπίστωσιν: ὅσῳ ἦσαν μικρά μᾶς ἤκουον· τώρα παρεσύρθησαν ἀπό τό κακόν καί δέν πείθονται· τώρα εἶναι μακράν ἀπό τόν δρόμον τοῦ Θεοῦ. Πικρόν ὁμολογουμένως παράπονον καί πικρόν ποτήριον διά τήν οἰκογένειαν. Ἐξ ἴσου πικρόν πρός ἐκεῖνο, τό ὁποῖον δημιουργεῖ ἡ στέρησις τοῦ τέκνου καί ή μετάστασίς του ἐκ τοῦ παρόντος κόσμου. Ὅσα δάκρυα χύνουν οἱ γονεῖς πού στεροῦνται τά παιδιά των, ἄλλα τόσα χύνουν καί ἐκείνοι πού βλέπουν τά παιδιά των εἱς τον δρόμον τῆς διαφθοράς καί τῆς ἐξαχρειώσεως.

  Ἀλλ’ ἐν τούτοις ἄς μᾶς ἐνθαρρύνῃ ἡ ἐξῆς σκέψις: ἐάν ἔσπειρες τόν καλόν σπόρον, δέν θά μείνῃ ἄκαρπος. Ἐάν ἤναψες τήν σπίθα τῆς ἐυσεβείας εἰς τήν ψυχήν τοῦ παιδιού σου, τότε, καί ἄν ἐπικαθήσῃ στάχτη πολλή ἐπάνω στήν σπίθα, μέσα ἀπό την στάχτη ἡ σπίθα θά διατηρῆται. Και ὅταν κάποια πνοή ἀνέμου διώξῃ τήν στάχτη, πάλιν ἡ σπίθα θά γίνῃ φλόγα, καί θά ἐπιστρέψῃ τό παιδί εἰς τόν δρόμον, πού τοῦ ἐχάραξαν οἱ γονεῖς του. Πλεῖστα εἶναι τά παραδείγματα ἀνθρώπων πού, μέ ἕνα εὐχάριστον γεγονός, ἤ ἀντιθέτως, μέ ἕνα ράπισμα, συνῆλθον καί μέ νοσταλγίαν πολλήν ἀνεπόλησαν ὡραίας ἡμέρας παιδικάς, πού μέ τήν εὐσέβειαν τῶν γονέων ἔζησαν· καί ἡ ἀνάμνησις αὐτή ὡδήγησεν εἰς τόν δρόμον τῆς χάριτος· καί μέ συγκίνησιν εἰς τήν καρδίαν ἐπέστρεψαν εἰς τόν δρόμον τῆς εὐσεβείαν. Ἴσως οἱ γονεῖς νά εἶχον ἀπέλθει ἐκ τῆς ζωής ταύτης, ἀλλά ὁ Θεός τούς ἔδωκεν ἀσφαλῶς τήν χαράν νά ἴδούν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τήν σωτηρίαν τῶν παιδιων των. Εἶναι πραγματικότης, ὅτι ποτέ δέν πηγαίνει χαμένο τό ἔργον τῆς οἰκογενείας. Ἡ οἰκογένεια πάντως θά δώσῃ τό ὑγιές αἷμα, διά νά ἀναζωογονηθεί ἡ κοινωνία. Καί ή κοινωνία, καί ή κακή ἀκόμη κοινωνία, δέν εἶναι ἱκανή νά ματαιώσει τό έργον τῆς οἰκογενείας. Ἴσως νά ἀναστείλῃ τήν καρποφορίαν, ἀλλά ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ θά ἀξιοποιήσῃ τό έργον τῆς οἰκογενείας.

  Ἄς εἶναι λοιπόν αἰσιόδοξος πᾶσα χριστιανική οἰκογένεια· καί ἄς εἶναι ἐνθουσιώδης εἰς τήν ἐπιτέλεσιν τοῦ ἔργου τῆς χριστιανικής ἀγωγῆς· καί ἄς ἔχει τήν βεβαιότητα, ὅτι καί ή κοινωνία θά ἐπαναλαμβάνῃ, διά κάθε καλό παιδί, τό «μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καὶ μαστοὶ οὓς ἐθήλασας», καί οἱ ἴδιοι οἱ γονεῖς θά εὑρεθούν μίαν ἡμέραν εἰς τήν εὐχάριστον θέσιν νά εἴπουν πρός τόν Κύριον «ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός», διά νά ἀκούσουν παρ’ Αὐτού «εἴσελθε (μετ’ αῦτῶν) εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου σου».

Επιμέλεια, Ελένη Παπαδάμου, πτυχ.Νευρολογίας

Πηγή. Ι. Ν. Ευαγγελισμού Θεοτόκου