Ομιλία της Α.Θ.Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ.Βαρθολομαίου προς την Σεβ.Ιεραρχία και το πλήρωμα του Οικουμενικού Θρόνου επί τη πρώτη του έτους

Ομιλία της Α.Θ.Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ.Βαρθολομαίου προς την Σεβ.Ιεραρχία και το πλήρωμα του Οικουμενικού Θρόνου επί τη πρώτη του έτους

(1 Ἰανουαρίου 2020)

Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,

Τέκνα τῆς ἡμῶν Μετριότητος ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ὁλοθύμως εὐχαριστοῦμεν τούς προλαλήσαντας διά τόν μεστόν λόγον καί τάς ἑορτίους προσρήσεις, πρῶτον τόν Ἱερώτατον καί προσφιλέστατον Μητροπολίτην Νικαίας κύριον Κωνσταντῖνον, ὁμιλήσαντα ἐκ προσώπου τῆς σεβασμίας Ἱεραρχίας τοῦ Θρόνου, εἶτα δέ τόν Ἐντιμολογιώτατον Ἄρχοντα Λαμπαδάριον τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Ἁγιωτάτης Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως κύριον Ἀντώνιον Παριζιάνον, εὐχηθέντα ἐκ μέρους τῶν Ὀφφικιαλίων τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας καί τῆς ἐνταῦθα Ὁμογενείας.

Ἐν λειτουργικῇ συνάξει ἐν τῷ πανιέρῳ Πατριαρχικῷ Ναῷ τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου δοξολογήσαντες ὁμοθυμαδόν τόν εὐλογήσαντα δαψιλῶς τόν παρελθόντα ἐνιαυτόν Δοτῆρα παντός ἀγαθοῦ, δεηθέντες Αὐτοῦ ὅπως ἐπιβλέψῃ ἐπί τόν λαόν Αὐτοῦ καί χαρίσηται ἡμῖν τά σωτήρια δωρήματα Αὐτοῦ καί κατά τό ἀρχόμενον σήμερον νέον ἔτος, καί τιμήσαντες ἐν κατανύξει τήν ἱεράν μνήμην Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, τοῦ Οὐρανοφάντορος Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας τῆς Καππαδοκίας, ἐν ἑορτίῳ διαθέσει καί ἀτμοσφαίρᾳ, ἀπευθύνομεν πρός τήν ὑμετέραν ἀγάπην εὐχετήριον χαιρετισμόν εἰρήνης καί χρηστῶν ἐλπίδων.

Τό γεγονός ὅτι δι᾿ ἡμᾶς ἡ Πρωτοχρονιά συνεορτάζεται μέ τήν Δεσποτικήν ἑορτήν τῆς Περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ καί τήν μνήμην τοῦ Μεγάλου Βασιλείου δίδει εἰς τήν χαρμόσυνον ταύτην ἡμέραν πνευματικόν καί ἰδιαίτερον πανηγυρικόν χαρακτῆρα. Ἡ χριστιανική ἑορτή δέν ταυτίζεται μέ ἀνάπαυσιν, διασκέδασιν, ἐπιστροφήν εἰς τόν ἑαυτόν μας, μέ ἐλεύθερον χρόνον. Ἡ ἑορτή εἶναι καιρός εὐχαριστίας τοῦ Θεοῦ διά τά σωτηριώδη Δωρήματά του, εἶναι ποιοτικός χρόνος, βίωσις τῆς αἰωνιότητος μέσα εἰς τόν χρόνον. Ἐνῶ οἱ ἄνθρωποι διασκεδάζουν «διά νά ξεχάσουν», ἡ γνησία ἑορτή εἶναι «ἡμέρα ἐνθυμήσεως», φωτισμοῦ τοῦ νοός καί τῆς καρδίας, ἀποκάλυψις βαθέων νοημάτων. Αἰσθανόμεθα τήν παρουσίαν τῆς Ἀληθείας, ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν δύναται νά τοποθετῇ καί νά εὑρίσκῃ τό νόημα καί τήν ἀλήθειαν τῆς ζωῆς ὅπου καί ὅπως ὁ ἴδιος ἐπιθυμεῖ.

Τά πολλά φῶτα εἰς τούς στολισμένους κατά τήν ἑορταστικήν περίοδον δρόμους καί τά καταστήματα τῶν πόλεων εἰς τόν δυτικόν κόσμον καί ὄχι μόνον, δέν φθάνουν εἰς τήν καρδίαν τῶν ἀνθρώπων. Ὅμως, «μέσα στίς ἀνθρώπινες καρδιές» κρίνεται ἡ μοῖρα μας, ὅπως ἔλεγεν ὁ μακαριστός π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ. «Εἰ ἔχεις καρδίαν, δύνασαι σωθῆναι», διδάσκει ὁ Ἀββᾶς Παμβῶ εἰς τό Γεροντικόν. Αὐτό πού ἀπελευθερώνει τόν ἄνθρωπον εἶναι τό ἀνέσπερον φῶς τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἡ γέννησις τοῦ Χριστοῦ μέσα εἰς τήν καρδίαν μας. «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ἰωάν. ιε’, 5). Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ἀκένωτος πηγή τῆς εἰρήνης μέ τόν ἑαυτόν μας, μέ τόν συνάνθρωπον, μέ τήν κτίσιν πᾶσαν.

Ἡ ἐκκλησιαστική θεώρησις τοῦ χρόνου μετατρέπει τήν ζωήν μας ἀπό «πορείαν πρός τόν θάνατον» εἰς «πορείαν πρός τήν αἰώνιον Ζωήν». Ὁ χρόνος γίνεται «καιρός», «καιρός εὐπρόσδεκτος», «ἡμέρα σωτηρίας» (Β’ Κορ. στ’, 2). Ὁ πιστός εἶναι «ὁδίτης» καί «ὁδοιπόρος», ἀλλά ὄχι «παντοπόρος ἄπορος», ἀφοῦ πορεύεται μέσα εἰς τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, ἐκ Χριστοῦ, ἐν Χριστῷ, εἰς Χριστόν. Πορεύεται πρός τήν «μέλλουσαν πόλιν», ἡ ὁποία εἶναι ἡ πλήρης ἀποκάλυψις αὐτῶν, τά ὁποῖα προγευόμεθα καί προσδοκῶμεν.

Ποτέ ἡ Ἐκκλησία δέν ἠγνόησε τόν κόσμον, οὐδέποτε ὅμως ἐταυτίσθη μέ αὐτόν. Ἁγιάζει τήν ζωήν τοῦ κόσμου, μεταμορφώνει τήν «ἔρημον τῆς μακράν τοῦ Θεοῦ ψυχῆς» εἰς κατακητήριον τοῦ Ὑψίστου. Ἀπορρίπτει τήν τυραννίαν τῆς χρησιμοθηρικῆς λογικῆς, ἡ ὁποία μετατρέπει τό ἀνθρώπινον πρόσωπον εἰς πρᾶγμα. Ἀνθίσταται εἰς τήν λήθην τῶν σκοπῶν καί τήν ἀποθέωσιν τῶν μέσων. Ὑπενθυμίζει μετ᾿ ἐμφάσεως ὅτι μία ἀνθρωπότης, ἡ ὁποία ἐνδιαφέρεται πρωτίστως, ἄν ὄχι ἀποκλειστικῶς, διά τήν οἰκονομικήν ἀνάπτυξιν καί ὀλίγον ἤ σχεδόν καθόλου διά τήν κοινωνικήν δικαιοσύνην, τήν εἰρήνην, τήν ἀλληλεγγύην καί τήν προοπτικήν τῆς αἰωνιότητος, διά τήν εὐημερίαν καί διόλου διά τήν Ἀλήθειαν καί διά τό «ἕν, οὑ ἐστι χρεία», εἶναι ἀδύνατον νά ἐπιβιώσῃ.

Ὅταν ἀπουσιάζῃ ἡ πίστις εἰς τόν Θεόν, τότε ὅλη ἡ ζωή καί ἡ δρᾶσις τῶν ἀνθρώπων ἔχουν τό στίγμα τῆς ματαιότητος. Δέν ὑπάρχει ἀληθής εὐδαιμονία καί ἐλευθερία χωρίς τήν Ἀλήθειαν, ἡ ὁποία εἶναι «πρόσωπον», ὁ ἐνανθρωπήσας δι᾿ ἡμᾶς καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν προαιώνιος Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ «ἀεί ὑπέρ ἡμῶν» Θεός, ἡ παρέμβασίς Του ἐπιφέρει τήν «καλήν ἀλλοίωσιν» εἰς τό εἶναι τοῦ ἀνθρώπου, κινητοποιεῖ καί ἐμπλουτίζει τάς δημιουργικάς του δυνάμεις.

Δοξάζομεν τόν Θεόν τοῦ ἐλέους δι᾿ ὅσα φιλανθρώπως  ἐπεδαψίλευσεν εἰς ἡμᾶς κατά τό παριππεῦσαν ἔτος, τό ὁποῖον ὑπῆρξε πλούσιον εἰς πρωτοβουλίας καί δράσεις διά τήν Ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν. Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἀπέκτησε τρεῖς νέους Ἀρχιεπισκόπους εἰς τάς μεγάλας Ἐπαρχίας τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Διασπορᾶς, τήν Ἀμερικήν, τήν Αὐστραλίαν καί τήν Μεγάλην Βρεταννίαν. Ἔχομεν τήν βεβαιότητα ὅτι διά τόν λαόν τοῦ Θεοῦ εἰς τάς τρεῖς αὐτάς Ἀρχιεπισκοπάς ἄρχεται μία περίοδος ποιμαντικῆς ἀνανεώσεως καί καλῆς μαρτυρίας ἐνώπιον τῶν μεγάλων προκλήσεων τοῦ συγχρόνου κόσμου. Μέ ἀφορμήν αὐτάς τάς ἀλλαγάς καί στοιχοῦντες τῇ προτροπῇ τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἀνεκηρύξαμεν διά τῆς Πατριαρχικῆς Ἀποδείξεως ἐπί τοῖς Χριστουγέννοις τό 2020 «ἔτος ποιμαντικοῦ ἀνακαινισμοῦ καί ὀφειλετικῆς μερίμνης διά τήν νεολαίαν» καί ἐκαλέσαμεν εἰς εὐρυτέραν κινητοποίησιν τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας διά τόν σκοπόν αὐτόν.

Ἕν ὁλόκληρον ἔτος μετά τήν ἐπίδοσιν τοῦ Τόμου Αὐτοκεφαλίας εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας καί τήν ἀναγνώρισιν αὐτῆς ὑπό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας, προσβλέπομεν, μετ᾿ ἀπολύτου ἐμπιστοσύνης εἰς τήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ, εἰς τήν θετικήν περαιτέρω πορείαν τοῦ ὅλου ζητήματος. Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἀπέβλεπεν εἰς τήν ἐγκαθίδρυσον τῆς κανονικότητος εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Οὐκρανίας, ἔδρασεν ἰδίᾳ αὐτοῦ πρωτοβουλίᾳ, καθιερωμένῃ καί καθηγιασμένῃ ὑπό τῶν ἱερῶν κανόνων καί τῆς ἐκκλησιαστικῆς πρακτικῆς, καθώς καί ἐκ ποιμαντικοῦ ἐνδιαφέροντος διά τόν ἐπί μακρόν χειμαζόμενον Οὐκρανικόν λαόν.

Δέν παρημελήσαμεν τήν μέριμναν διά τό ἀνά τήν οἰκουμένην χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας. Συμμετέσχομεν εἰς τούς ἑορτασμούς τῆς πεντηκονταετίας τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων Σουηδίας καί Βελγίου. Ὠργανώσαμεν ἐν τῇ Πόλει ἡμῶν δύο διεθνῆ συνέδρια: ἕν οἰκολογικόν καί ἕτερον διά τήν συμπλήρωσιν 40 ἐτῶν ἀπό τῆς ἐκδημίας τοῦ πατρός Γεωργίου Φλωρόφσκυ. Ἐτιμήσαμεν ἐπίσης διά διοργανώσεως Ἡμερίδος τήν μνήμην τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Μελίτωνος μέ ἀφορμήν τήν τριακοστήν ἐπέτειον ἀπό τῆς κοιμήσεώς του.

Οἱ διαχριστιανικοί θεολογικοί διάλογοι τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί ἡ μαρτυρίᾳ αὐτῆς ἐν τῷ συγχρόνῳ κόσμῳ ἐσυνεχίσθησαν καρποφόρως. Ἐπεβεβαιώθη καί πάλιν ὅτι ἡ ἀνοικτοσύνη καί ἡ χριστοπρεπής μαρτυρία ἔναντι τῶν ἑκάστοτε προκλήσεων τοῦ πολιτισμοῦ ἀνήκουν εἰς τόν πυρῆνα τῆς ταυτότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Μέ αὐτάς τάς σκέψεις, ἀπευθύνομεν πρός ὑμᾶς τούς συνεορτάζοντας καί συμπνευματιζομένους, πρός τήν ἐνταῦθα Ὁμογένειαν καί πρός πάντα τά ἐγγύς καί τά μακράν τέκνα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἐγκάρδιον ἑόρτιον χαιρετισμόν, εὐχόμενοι δέ διά τό 2020 ὑγιείαν εἰς πάντας, ὁμόνοιαν καί εἰρήνην, δαψιλῆ καρποφορίαν ἐν θεαρέστοις ἔργοις καί κάθε εὐλογίαν, ἐπικαλούμεθα ἐφ᾿ ὑμᾶς, πρεσβείαις τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τοῦ μιμησαμένου «τό εὐτελές καί ἀπέριττον» πάντων τῶν μαθητῶν τοῦ Κυρίου καί «πάντα πᾶσι γενομένου», τήν ἄφθονον χάριν καί τό μέγα ἔλεος τοῦ τῶν ὅλων Κυρίου.

Καλή καί εὐλογημένη χρονιά!