Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΝΕΟΥ - ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΙΜΟΝΙΖΟΜΕΝΟΥ ΝΕΟΥ

(Μαρκ. 9, 17-31)

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ ΜΕΛΕΤΙΟΥ

(Διασκευή ομιλίας στον Αγ. Χαράλαμπο Πρεβέζης, στις 6/4/2003)

Η ουσία της πνευματικής ζωής

Η μνήμη του αγίου Ιωάννου του συγγραφέως της Κλίμακος και το Ευαγγέλιο που ακούσαμε σήμερα, θέτουν μπροστά μας το πρόβλημα, «τι είναι η πνευματική ζωή του ανθρώπου» και σε τι πρέπει να αποβλέπει. Στόχος της πνευματικής ζωής είναι να φωτισθούν και να μένουν φωτισμένα τα αισθητήρια του σώματος και της ψυχής μας. Πιο απλά να ξεχωρίζουμε το καλό από το κακό. Βέβαια το καλό από το κακό, το ξεχωρίζουμε λίγο-πολύ όλοι. Γιατί όλοι θέλουμε να το κάνουν οι άλλοι το καλό σε μας. Όλοι θέλουμε να μας δείχνουν πραότητα, ταπείνωση, υπομονή, μακροθυμία, καλωσύνη. Να έχουν απέναντί μας κατανόηση. Όταν πονούμε να μας συμπονούν. Όταν έχουμε ανάγκη να μας συμπαρίστανται.

Όταν όμως έρχεται η σειρά μας να κάνουμε το καλό, η καρδιά μας σφίγγεται, τα χέρια μας σφίγγονται, τα χείλη μας σφίγγονται, τα μάτια μας σφίγγονται, και δεν κάνουμε εκείνο που πρέπει.

Το ξέρουμε το καλό. Και το ξέρουμε το κακό. Όμως παρότι καλό και κακό, τα ξέρουμε, τα καταλαβαίνουμε, τα διαισθανόμαστε, το καλό δεν το αγαπάμε. Και το κακό δεν το αποστρεφόμαστε. Μόνο για τον εαυτό μας το θέλουμε το καλό. Γιατί; Γιατί το κριτήριο μέσα μας είναι χαλασμένο.

Στόχος της πνευματικής ζωής, είναι να γίνει εκείνο που λέμε σε μία ευχή της Θείας Λειτουργίας, «ότι συ ει ο φωτισμός των ψυχών και των σωμάτων ημών Χριστέ ο Θεός».

Αν θέλαμε να ξεκινήσουμε από κάπου, θα λέγαμε ότι ο φωτισμός για το σώμα και για την ψυχή αρχίζει με το να ξέρει κανείς (να φροντίζει να μάθει) το καλό και το κακό. Και μετά να προχωρά στην πράξη: Δηλαδή, να αγαπάει το καλό και να αποστρέφεται το κακό. Όταν αυτό δεν το κάνουμε ζούμε «ως άθεοι εν τω κόσμω». Όπως μας σπρώχνουν κάθε φορά οι διαθέσεις μας, που δεν είναι πάντοτε καλές. Ή μάλλον ποτέ δεν είναι καλές, αν εμείς δεν φροντίσουμε να τις καλλιεργήσουμε.

Σε ποιά πόρτα χτυπάς;

Ας δούμε τώρα, πώς όλα αυτά εφαρμόζονται στην καθημερινότητα, μέσα από ένα περιστατικό που μας αφηγείται το Ευαγγέλιο.

Ένας πατέρας είχε άρρωστο το παιδί του. Άρρωστο φαινόταν, δαιμονισμένο ήταν. Και υπέφερε πολύ και το παιδί και ο πατέρας.

Ακούγοντας ο πατέρας ότι ο Χριστός κάνει θαύματα, άρπαξε το παιδί του και πήγε στον Χριστό. «Ήνεγκα τον υιόν μου προς σε». Σου έφερα το παιδί μου. Έχει το τάδε και το τάδε. «Αλλ’ ει τι δύνασαι, βοήθησον ημίν».

Τι θέλει να πει μ’ αυτά τα λόγια;

Θέλει να πει: Όπου πόρτα ανοιχτή, την χτύπησα. Όπου κάποια ελπίδα, έτρεξα να βρω παρηγορία και δύναμη. Όπως και οι σημερινοί άνθρωποι. Και στον παπά, και στο γιατρό, και στο μάγο. Και σε κάτι χειρότερο καμιά φορά ακόμη. Όποια πόρτα είναι ανοιχτή ή δίνει κάποια ελπίδα την χτυπάω. Χωρίς να εξετάζω πού οδηγεί.

Αγαπητοί μου αδελφοί. Συμπέρασμα πρώτο. Το παιδί έχει το κακό από «έξω» αιτία. Μπήκε ο διάβολος μέσα του και ταλαιπωρείται. Ο πατέρας έχει το κακό μέσα στην καρδιά του.

Δεν ξέρει τι θέλει, δεν ξεχωρίζει καλό και κακό. Και χτυπάει όποια πόρτα βρει μπροστά του. Πώς βαδίζει; Με ένα εσωτερικό κόσμο ακατάστατο. Και στο Θεό και στον διάβολο. Αφού έτυχε ο Χριστός μπροστά του, φέρεται με τον ίδιο τρόπο μήπως κάτι ωφεληθεί.

Λάθος φρόνημα. Να το πρόβλημα

Βλέποντας αυτά πράγματα ο Χριστός, αγανάχτησε. Για ποιόν αγανάχτησε ο Χριστός; Για τον πατέρα αυτού του πονεμένου παιδιού, για τον πονεμένο εκείνο άνθρωπο αγανάκτησε; Ας προσέξουμε.

Είπε: «Ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη, έως πότε έσομαι μεθ’ υμών; Έως πότε ανέξομαι υμών;».

Τι ήθελε να πει; Αυτός ο πατέρας είναι ένας ταλαίπωρος που άμα θέλει κανείς να του βρει δικαιολογητικά, θα του τα βρει με το τσουβάλι, θα τον συμπονέσει και θα κλάψει μαζί του. Το πρόβλημα δεν είναι ο συγκεκριμένος άνθρωπος. Το πρόβλημα είναι το πνεύμα και το φρόνημα που τον διέπει. Και δεν είναι μοναδικό μέσα του και επάνω του αλλά είναι γενικό κακό. Γι' αυτό ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός δεν είπε:

«Άπιστε και διεστραμμένε», αλλά «ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη, έως πότε έσομαι μεθ’ υμών, έως πότε ανέξομαι υμών».

Άραγε αδελφοί μου αν σήμερα ήταν ο Χριστός στην πόλη μας, και ήταν μέσα στην Εκκλησία και έλεγε αυτά τα λόγια και ξέραμε –το ξέρουμε– ότι ο Χριστός είναι παντογνώστης, τι θα κάναμε; Δεν θα παίρναμε τα χέρια μας, να κρύψουμε το πρόσωπό μας από εντροπή; Δεν θα παθαίναμε σύγχυση και ταραχή; Το κακό, το «έξω» κακό, μας ταλαιπωρεί. Το «έσω» κακό, εκείνο που η ψυχή κρατά μέσα της μας διαλύει. Μερικές φορές το «έξω» κακό μας συνεφέρνει και μας κάνει να ανοίγουμε τα μάτια μας. Για να σκεφθούμε, πως πρέπει να ελευθερωθούμε. Το «μέσα» κακό, άμα το αφήσουμε άθικτο, μας τυφλώνει. Και μας διαλύει για πάντα.

Γι' αυτό ακριβώς λέμε: «ότι συ ει ο αγιασμός των ψυχών και των σωμάτων ημών Χριστέ ο Θεός». Το σώμα υποφέρει από το κακό που του έρχεται απ’ έξω με τις αρρώστιες και με τα οτιδήποτε άλλα. Το «έξω» κακό, αποτέλεσμα του «μέσα» κακού, είναι τιμωρία του εσωτερικού κακού που είναι ρίζα της αμαρτίας.

Ακούμε στην ευχή που διαβάζουμε στις κηδείες: Για να μην είναι το κακό αθάνατο μέσα μας, ο Θεός όρισε θάνατο. Από αγάπη ο Θεός για μας όρισε τον θάνατο. Αυτό το τόσο πικρό πράγμα και για τους άλλους, και για μας τους ίδιους. Για να πεθαίνει και το κακό, να μη γίνουμε δαιμόνια, μένοντας αιώνια στο κακό... Ο διάβολος έμεινε αιώνια με το κακό στην καρδιά του.

Και για να μας ελευθερώσει από τον θάνατο που όρισε για όλους, ήλθε και πέθανε ο ίδιος στο Σταυρό και αναστήθηκε εκ νεκρών. Γιατί; «Ίνα οδοποιήση πάση σαρκί την εκ νεκρών ανάστασιν», λέμε στη Λειτουργία του αγίου Βασιλείου. Για να ανοίξει τον δρόμο, να ρθει η ώρα, να ξανααναστηθούν όλοι οι πεθαμένοι και να σταθούν κοντά Του.

Μπορείς; Αν μπορείς κάνε κάτι

Αυτά κάνει ο πολυεύσπλαγχνος Θεός. Και τότε που γύριζε στον κόσμο γι’ αυτά αγωνιζόταν. Και νάσου ο ταλαίπωρος εκείνος ακατάστατος πατέρας μπροστά στον Χριστό και του λέει:

-Κύριε...

-Από πότε πάσχει το παιδί;

-Από μικρό. Και στο νερό πέφτει και στη φωτιά. «Ει τι δύνασαι, βοήθησον ημίν, σπλαγχνισθείς εφ’ υμάς». Λυπήσου με και αν μπορείς βοήθα.

Αν είχε ο Χριστός τα νεύρα τα δικά μου, και άλλων ανθρώπων θα του κοπάναγε μία στο κεφάλι να τον διαλύσει.

«Ει τι δύνασαι, βοήθησον ημίν, σπλαγχνισθείς εφ’ υμάς». Μπορείς; Αν μπορείς κάνε κάτι.

Έχοντας μπροστά μας τον πανάγαθο και παντοδύναμο Θεό, λέμε τέτοιες σαχλαμάρες, σχετικά με τον πανάγιο και πανάγαθο και παντοδύναμο Θεό... Λέμε τέτοιες απρέπειες, που ό,τι και να έκανε εις βάρος μας, θα ήταν χίλιες φορές δικαιολογημένος. Αλλά ας έχει δόξα. Δεν ψάχνει να βρει αφορμή για να μας τιμωρήσει αλλά για να μας σώσει.

Γι’ αυτό, άπλωσε το χέρι Του ο Χριστός και σταύρωσε το παιδί θα λέγαμε σήμερα. Και του είπε: «Το πνεύμα το ακάθαρτον και πονηρόν, εγώ σοι επιτάσσω. Έξελθε και μηκέτι εισέλθης εις αυτόν».

Τι είπε ο Χριστός;

- Μπορείς, δεν μπορείς, εγώ επιτάσσω.

Όποιος δεν το πιστεύει ότι ο Χριστός «διατάζει και γίνεται», τίποτε δεν είναι. Είναι πιο κούφιος από τον πατέρα εκείνο. Ή τουλάχιστον το ίδιο κούφιος. Τα λόγια του Χριστού, «το πνεύμα το ακάθαρτο, εγώ διατάζω», πρέπει να μπούνε μέσα στην καρδιά μας. Και θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα, ότι από ταπείνωση ανέβηκε στο Σταυρό. Για τη σωτηρία μας.

Ο Χριστός: Το φως και η σωτηρία

Αγαπητοί μου αδελφοί. Η πνευματική ζωή, αρχίζει από το σημείο που ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι όλα «τα του Χριστού», έργα και λόγια Του, είναι φως και σωτηρία. Όταν κανείς κρίνει και θέλει να κρίνει ποιό από τα έργα του Χριστού είναι φως και ποιό είναι σωτηρία, ποιό είναι ωφέλιμο και ποιό δεν είναι ωφέλιμο, είναι άπιστος. Βρίσκεται στο σκοτάδι. Το κακό το έχει μέσα του και μόνο την αγανάκτηση του Χριστού πρέπει να περιμένει να εκφραστεί εναντίον του.

Αν θέλουμε να κάνουμε σωστή πνευματική ζωή, πρέπει να το καταλάβουμε ότι έχουμε δύο ειδών κακό. Ένα απ' «έξω». Εκείνο από το οποίο υποφέρουμε. Και ένα από «μέσα» μας, που κάνουμε να υποφέρουν οι άλλοι. Και ανάμεσα στους άλλους ο Πατέρας μας ο εν ουρανοίς. Ο Κύριος της δόξης, ο λυτρωτής μας Ιησούς Χριστός. Θριαμβευτής της πνευματικής ζωής και του καλού, είναι εκείνος που βλέπει την νίκη εναντίον του εσωτερικού κακού, δόξα και τιμή και καύχημα. Και προσπαθεί να έχει αγάπη, καλωσύνη, ταπείνωση, υπομονή, πραότητα, θυσία. Μιμούμενος τον σωτήρα και λυτρωτή και ελευθερωτή μας, τον φωτισμό των ψυχών μας τον Κύριον Ιησούν Χριστόν. Αμήν.-