Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας - π. Γρηγορίου Μουσουρούλη

Κυριακή τῶν Πατέρων τῆς Α´Οἰκ.Συνόδου

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας

«Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτούς ἐν τῷ ὀνόματί σου... ἵνα ὦσιν ἕν καθώς ἡμεῖς »

(Ἰω. ζ´3)

  Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου

Γρηγορίου Μουσουρούλη

          Πόθος καί πόνος καί λαχτάρα καί καϋμός τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς εἶναι ἡ ἑνότης. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποθοῦμε τήν εἰρηνική ζωή, τήν ἀδελφι­κή συνεργασία, τήν ἁρμονική συνύπραξη. Ὅλοι λαχταροῦμε ἄτομα καί λαοί νά ζήσουμε εἰρηνικά, ἀδελφικά, ἀγαπημένα. Ὅμως ἄν καί ὁ κόσμος πο­θεῖ τήν ἑνότητα, βιώνει τή διαίρεση καί τό διχα­σμό.

          Καί ὅμως ἡ ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων ἀποτε­λεῖ ἕνα ἀπό τά σπουδαιότερα αἰτήματα, τά ὁποῖα ἀπηύθυνε ὁ Κύριος πρός τόν οὐράνιο Πατέρα Του κατά τήν ἀρχιερατική Του προσευχή. Ἕνα τμῆμα αὐτῆς τῆς προσευχῆς ἀκούσαμε στό ση­μερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, ἀπ᾽ὅπου πήραμε καί τά λόγια μέ τά ὁποῖα  ἀρχίσαμε.

Ἡ θερμή αὐτή παράκληση τοῦ Κυρίου γιά ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων σέ μία ποίμνη, σέ μιά οἰκογένεια, τῆς ὁποίας πατέρας θά εἶναι ὁ Θεός καί ἀδελφοί ὅλοι οἱ ἄνθρωποι μᾶς δίνει τήν ἀφορμή νά δοῦμε πιό προσεκτικά τό ἰδανικό τῆς ἑνότητας πρός τό ὁποῖο πρέπει νά κατα­τείνουμε καί στή συνέχεια τό μέσον διά τοῦ ὁποίου ἐπιτυγ­χάνεται αὐτή ἡ ἑνό­τητα.

****

« Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτούς ἐν τῷ ὀνόματί σου... ἵνα ὦσιν ἕν καθώς ἡμεῖς »

Ἡ ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων, ἀδελφοί μου, δέν ὑπῆρξε μόνο αἴτημα τῆς προσευχῆς τοῦ Κυρίου, ἀλλά ἦταν αὐτός ὁ ἴδιος ὁ σκοπός τῆς ἐνανθρώ­πησης καί τῆς σταυρικῆς Του Θυσίας. Ὁ Κύριος ἀπέθανε γιά νά συγκεντρώσει σέ μία ποί­μνη, σέ ἕνα ἠθικό σῶμα τούς καλοπροαίρετους ἀνθρώ­πους, οἱ ὁποῖοι εἶναι διασκορπισμένοι σέ ὅλο τόν κόσμο καί οἱ ὁποῖοι διά τῆς πίστεως καλοῦνται νά γίνουν παιδιά τοῦ Θεοῦ ( Ἰω. ια´52). Τό εἶχε πεῖ ἄλλωστε· «ἐγώ, ἐάν ὑψωθῶ ἐκ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρός ἐμαυτόν» (Ἰω. ιβ´32). Ἡ ἀνύψωσή μου στό Σταυρό καί ἡ Ἀνά­ληψή μου στούς οὑρα­νούς αὐτό τό σκοπό ἔχει. Νά ἀποσπάσω ἀπό τή δουλεία τοῦ διαβόλου καί νά ἑλκύσω κοντά μου ὅλους τούς ἀνθρώ­πους, Ἰουδαίους καί εἰδωλο­λάτρες, ὅσοι θά πιστέψουν σ᾽ ἐμένα. Γι᾽ αὐτή τήν ἑνότητα ἔχυσε τό Αἷμα Του πάνω στό Σταυ­ρό.

Καί ὅμως ὁ ἄνθρωπος, εἴπαμε, ζεῖ ἀντί τήν ἑνότητα τό διχασμό.  Γιατί;  Τί φταίει;

Τήν ἀπάντηση μᾶς τήν παίρνουμε ἀπό τήν ἱστορία. Οἱ ἄνθρωποι πάνω στή γῆ, μᾶς λέγει ἡ Ἁγία Γραφή, εἶχαν «χεῖλος ἕν, καί φωνήν μίαν», (Γεν.­ια´1). Μόλις ὅμως ἔκαμε τήν ἐμφάνισή της ἡ διαφωνία καί ἡ ἀσυνεννοησία καί πραγμα­τοποιή­θηκεν ὁ χωρι­σμός, διεσπάρησαν σέ ὅλη τή γῆ.

Καί τοῦτο διότι φαντάστηκαν γιά τόν ἑαυτό τους πράγματα μεγάλα καί τρανά. Νόμισαν πώς εἶ­χαν τή δυνατότητα μόνοι τους νά οἰκοδο­μή­σουν πύργο πού ἡ κεφαλή του θά ἔφτα­νε στόν οὐρανό. Εἶναι ὅμως ποτέ δυνατό τά ἔργα τοῦ ἀνθρώπου νά φθάσουν μέχρι τόν οὐρα­νό, ὅπως τό φαντάστηκαν οἱ ἄνθρωποι ἐκεί­νης τῆς ἐποχῆς;

Ἄν ἔρθουμε τώρα στά πρῶτα χρόνια τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας θά δοῦμε πώς  οἱ χιλιάδες τῶν πρώτων χριστιανῶν  παρουσίαζαν ἁρμονική καί ἀδιάσπαστη  ὁμοφροσύνη καί ἐπικρατοῦσε μετα­ξύ τους πλήρης συμφωνία καί ἁρμονία συναι­σθημάτων καί φρονημάτων, σάν οἱ πολλοί νά ἦσαν ἕνας. Ἔτσι περνοῦσαν τίς ἡμέρες τους σέ ἀτμόσφαιρα εἰρήνης, ἑνότητας καί ἀγαλλία­σης. Δέν ἐπέρασεν ὅμως πολύς καιρός καί οἱ ἀνθρώ­πινες ἀδυναμίες φάνηκαν. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μέ πόνο ψυχῆς γράφει στούς χριστιανούς τῆς Κο­ρίνθου   καί ἐκφράζει τή λύπη του, γιατί φάνη­καν μεταξύ τους διαιρέσεις καί φιλονικίες καί τούς ἀπευθύνει θερμή τήν παράκληση νά ὁμονοοῦν καί νά ὁμοφρονοῦν ἐν Κυρίῳ. (Α´Κορ. α´10).

Οἱ αἰῶνες προχωροῦν καί τό Εὐαγγέλιο διαδίδεται ὁλοένα καί σέ περισσότερα ἔθνη. Μέ τήν ἐπικράτηση τοῦ Εὐαγγελίου στόν κόσμο θά νόμιζε κανείς πώς τά πράγματα θά καλυτέρευαν. Δυστυχῶς ὅμως τά πράγματα χειροτερέυουν. Πληθύνονται καί καί συνεχίζονται οἱ διαιρέσεις μεταξύ τῶν χριστιανῶν. Κι ἔχουμε ἔτσι τό θλιβερό φαινόμενο τῶν ἀποσχισμένων καί διαιρεμένων ἐκκλησιῶν. Ἔχουμε τό φαινόμενο τῶν ἐθνῶν πού μισοῦν θανάσιμα τό ἕνα τό ἄλλο, ἔθνη πού τό ἕνα ζητεῖ νά κατασπαράξει τό ἄλλο.

Λοιπόν τί φταίει; Ὁπωσδήποτε δέν φταίει ὁ Χριστός. Γιατί αἰτία τῶν διαρέ­σεων καί τῶν διχασμῶν εἶναι οἱ ἐγωϊσμοί καί οἱ φιλοδοξίες καί οἱ κενοδοξίες καί οἱ ἀλαζονίες ἀτό­μων καί λαῶν. Αἰτία τῶν διαιρέσεων σέ ἀτομι­κό, οἰκογενειακό, ἐθνικό, παγκόσμιο ἐπίπεδο εἶναι ὁ θεο­μίση­τος ἐγωϊσμός.  Θέλουν οἱ μέν νά κυριαρχοῦν πάνω στούς δέ. Τά ὑλικά συμφέροντα, ἡ ἔλλειψη ἀδελ­φικῆς ἀγάπης καί συμπαράστασης, ἡ τάση τῆς κυριαρχίας κρατοῦν τίς ἐκκλησίες καί τά ἔθνη χωρισμένα.

Πῶς λοιπόν θά ἑνωθοῦμε οἱ ἄνθρωποι; Ποιό εἶναι τό μέσο μέ τό ὁποῖο ἡ τόσο θερμή προσευχή τοῦ Κυρίου γιά τήν ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων θά γίνει πραγματικότητα;                           

*******

Μή ἀπατώμεθα, ἀδελφοί. Τήν ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων δέν θά τήν φέρουν οὔτε τά ἔργα τά θαυμαστά τῶν τεχνικῶν ἐπιστημῶν, οὔτε ἡ ἠλε­κτρονική ἐπανάσταση πού σέ ριπή ὀφθαλμοῦ φέρνει ὅλο τόν κόσμο στήν ὀθόνη μας μ᾽ ἕνα πά­τημα κουμπιοῦ καί μᾶς κάμνει νά ὁμιλοῦμε χωρίς νά συνομιλοῦμε. Στήν ἐποχή μας ὅλα αὐτά ὑπάρχουν καί μάλιστα ἄφθονα καί ὅμως οἱ ψυχές δέν πλησιάζουν  ψυχικά, οὔτε εἶναι ἑνωμένοι. Ἡ ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων εἶναι ἐπιφανειακή καί εὔ­θραυστη. Δέν εἶναι ἑνότητα βαθύτερη, ἑνό­τητα πνευματική τήν ὁποία εὔχεται ὁ Κύριος. Ἡ ἑνότητα ἡ πραγματική, ἡ ἑνότητα τῶν πιστῶν εἶναι ἑνότητα ὀργανική τοῦ καθενός μέ τόν Χριστό. Στήν ἀρχιερατική Του προσευχή  ὁ Κύριος ὑποδεικνύει ὅτι ἡ θαυ­μαστή ἑνότητα τῶν ἀνθρώπων πραγματοποι­εῖται μόνο, ὅταν μέσα στόν ἄνθρωπο ζεῖ ὁ Θεός. «Ἐγώ ἐν αὐτοῖς καί σύ ἐν ἐμοί, λέγει ὁ Κύριος, ἵνα ὦσι τετελειωμένοι εἰς ἕν» (Ἰω. ιζ´23). Μόνο ἐφ᾽ ὅσον ὁ Χριστός ζεῖ μέσα σέ κάθε πιστό θά ἑνωθοῦν ὅλοι σέ ἕνα σῶμα. Χωρίς τήν μυστηριακή ἐπικοι­νωνία καί ἕνωση τῶν ἀνθρώπων μέ τόν Θεό, εἶναι ἀδύνατο νά πραγματοποιηθεῖ ἡ ἑνό­τητα αὐτή.

Ὁ Κύριος μᾶς τό εἶπε σαφῶς: «ἵνα ὦσιν ἕν καθώς ἡμεῖς». Ἡ ἑνότητα τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλη­σίας πηγάζει ἀπό τήν ἕνωσή τους μέ τόν Τριαδικό Θεό καί ἀποτελεῖ ἀντικατοπτρισμό τῆς ἑνότητας τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὅπως δηλαδή τά πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἀλληλοαγαπῶνται, χωρίς νά ἐπιβάλλεται ἐξουσιαστικά τό ἕνα στά ἄλλα, καί αὐτή ἡ ἀγάπη εἶναι τρόπος ὕπαρξης τῆς Ἁγίας Τριάδος ὡς ἑνός Θεοῦ, ἔτσι καί στήν Ἐκκλησία οἱ πιστοί δέν ἐξου­σιάζουμε τυραννικά ὁ ἕνας τόν ἄλλο, ἀλλά ἑνω­νόμαστε μέ τήν ἀγάπη, τήν ὁποία μᾶς χορηγεῖ ὁ Θεός καί ἀποτελοῦμε ἕνα σῶμα, μιά κοινωνία ἀγάπης.

*****

« Πάτερ ἅγιε, τήρησον αὐτούς ἐν τῷ ὀνόματί σου... ἵνα ὦσιν ἕν καθώς ἡμεῖς »

Ἀδελφοί! ὅπως σ᾽ἕνα δένδρο τά κλαδιά γιά νά ἔχουν ζωή καί νά φέρουν καρπούς πρέπει νά εἶναι ἑνωμένα μέ τόν κορμό, ἔτσι καί στήν πνευματική ζωή. Γιά νά ἔχουμε ἑνότητα οἱ ἄνθρωποι ὀφείλουμε νά μένουμε συνδεδεμένοι μέ τήν πνευματική ἄμπελο, τόν Χριστό. Τότε θά ζοῦμε εἰρηνικά συμφιλιωμένοι μέ τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους. Τότε οἱ οἰκογένειες θά εἶναι ζεστές φωλιές πού θά χαρίζουν τή χαρά καί τήν εὐτυχία στά μέλη τους καί ὄχι ἀρένες ἀναμέ­τρησης καί ἀλληλοεξόντωσης. Τότε οἱ συνεργασίες θά γεμίζουν τίς καρδιές τῶν συνεργατῶν καί θά φέρ­νουν καρπούς θαυμαστούς. Τότε οἱ κρατικοί μηχανι­σμοί θά λειτουργοῦν τέλεια καί θά σκορπίζουν τήν ἀγαλλίαση στούς πολίτες τους. Τότε οἱ αἱρέσεις θά καταλυθοῦν καί θά γίνει «μία ποίμνη, εἷς ποιμήν» καί ὅλοι θά χαίρονται τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ στίς ἀγκάλες τῆς «Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας» γιά τήν ἑνότητα τῆς ὁποίας ἀγωνίστηκαν μέχρι θανάτου καί οἱ Πατέρες τῆς Α´Οἰκουμενικῆς Συνόδου πού τιμοῦμε σήμερα.