Ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου κατά την ημέρα της εορτής των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

Ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου 

κατά την ημέρα της εορτής των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου 

29 Ιουνίου 2020

Για την εορτή των δύο Αποστόλων αυτής της πόλης, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις για δύο λέξεις κλειδιά: ενότητα και προφητεία.

Ενότητα. Βλέπετε πως εορτάζουμε μαζί δύο προσωπικότητες πολύ διαφορετικές. Από την μία ο Πέτρος, ένας ψαράς που περνούσε τις μέρες του μέσα στα κουπιά και στα δίχτυα... Από την άλλη ο Παύλος, ένας καλλιεργημένος Φαρισαίος που δίδασκε στις συναγωγές. Όταν οι δύο έφυγαν για να κηρύξουν το Ευαγγέλιο, ο Πέτρος απευθύνθηκε στους Εβραίους, ο Παύλος στους εθνικούς. Και όταν οι δρόμοι τους συναντήθηκαν, αντάλλαξαν τις απόψεις τους με έντονο τρόπο, όπως μας αποκαλύπτει χωρίς υπεκφυγές ο Παύλος στην επιστολή τους προς τους Γαλάτες (Γαλ 2, 11 και εξής). Ο Πέτρος και ο Παύλος ήταν δύο άνθρωποι τελείως διαφορετικοί, όμως είχαν επίγνωση πως ήταν αδελφοί, όπως σε μία ενωμένη οικογένεια, όπου μπορεί να συζητούμε -ακόμη και σε υψηλούς τόνους- όμως αγαπιόμαστε πάντα.

Ωστόσο, η αγάπη και η εξοικείωση που τους ένωνε δεν προερχόταν από κάποια φυσική κλίση ή συμπάθεια, αλλά από τον Κύριο. Ο Κύριος δε μας ζητά να συμπαθούμε αλλήλους αλλά να αγαπάμε αλλήλους. Ο Κύριος είναι αυτός που μας ενώνει χωρίς να ισοπεδώνει τις διαφορές μας. Ο Κύριος μας ενώνει μέσα από την ετερότητα και τις διαφορές μας.

Το πρώτο από τα αναγνώσματα που διαβάσαμε μας οδηγεί στην πηγή της κατανόησης αυτής της ενότητας. Το ανάγνωσμα διηγείται τη στιγμή που η μόλις ιδρυθείσα Εκκλησία περνούσε μία πολύ κρίσιμη στιγμή. Ο Ηρώδης εξοργισμένος εξαπέλυε τον πρώτο βίαιο διωγμό κατά των μαθητών και ο Απόστολος Ιάκωβος βρίσκεται ήδη αποκεφαλισμένος. Και τώρα, ακόμη και αυτός ο Πέτρος συλλαμβάνεται. Η κοινότητα των μαθητών του Χριστού δείχνει ορφανή και χωρίς κεφαλή, όλοι φοβούνται για τη ζωή τους. Παρόλα αυτά, σε αυτή την τραγική στιγμή, κανείς δεν έχει διάθεση να το σκάσει, κανείς δε σκέφτεται να σώσει μόνο τον εαυτό του, κανείς δεν εγκαταλείπει τους άλλους, αλλά μαζεύονται όλοι σε κοινή προσευχή. Μέσα από αυτή την κοινή προσευχή αντλούν κουράγιο, και μια ενότητα που αποδεικνύεται ισχυρότερη από κάθε απειλή. Το κείμενο λέει χαρακτηριστικά: «ὁ μὲν οὖν Πέτρος ἐτηρεῖτο ἐν τῇ φυλακῇ· προσευχὴ δὲ ἦν ἐκτενὴς γινομένη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας πρὸς τὸν Θεὸν ὑπὲρ αὐτοῦ.» (Πράξεις 12, 5). Η ενότητα είναι ένα δώρο που ενεργοποιείται με την προσευχή και αυτό διότι η προσευχή επιτρέπει την επέμβαση του Αγίου Πνεύματος. Αυτό το Πνεύμα είναι που τρέφει την ελπίδα, που μειώνει τις αποστάσεις και που μας επιτρέπει να μένουμε ενωμένοι μπροστά στις δυσκολίες.

Ας παρατηρήσουμε κάτι ακόμη: μπροστά σε αυτές τις δραματικές συνθήκες, κανείς από τους πρώτους μαθητές δεν οδύρεται για το κακό, για τους διωγμούς, για τον Ηρώδη. Πολύ περισσότερο, κανείς δεν προσβάλλει ή δεν κακολογεί τον Ηρώδη. Πόσο εμείς είμαστε συχνά διακείμενοι στο να προσβάλλουμε ή να τα ρίχνουμε στους υπευθύνους! Όμως κάτι τέτοιο είναι μάταιο, και μάλλον επώδυνο, το ότι δηλαδή οι χριστιανοί χαραμίζουν το χρόνο και τις δυνάμεις τους σε μια άγονη μεμψιμοιρία για τον κόσμο, για την κοινωνία, για το ο,τιδήποτε δεν τους ικανοποιεί ή δεν είναι όπως θα έπρεπε. Οι θρηνωδίες και η μεμψιμοιρία δεν πρόκειται να αλλάξουν τίποτε. Ας θυμηθούμε πως η μεμψιμοιρία είναι η δεύτερη «κλειστή πόρτα» που εμποδίζει το Άγιο Πνεύμα, όπως σας είχα πει κατά την εορτή της Πεντηκοστής. Η πρώτη κλειστή πόρτα είναι ο ναρκισσισμός, η δεύτερη κλειστή πόρτα είναι η απόγνωση, η τρίτη είναι η απαισιοδοξία. Και ο μεν ναρκισσισμός θέτει μπροστά σου έναν καθρέφτη που δε σε αφήνει να δεις τίποτε πέρα από τον εαυτό σου. Η απόγνωση οδηγεί στη μεμψιμοιρία. Η δε απαισιοδοξία οδηγεί στο μαύρο, στο σκοτάδι. Αυτές οι τρεις συμπεριφορές κλείνουν την πόρτα στο Άγιο Πνεύμα. Όμως οι πρώτοι χριστιανοί δεν κατηγορούσαν κανέναν αλλά προσεύχονταν. Σε εκείνη την πρώτη χριστιανική κοινότητα κανείς δεν έλεγε «αν ο Πέτρος ήταν πιο προσεκτικός δε θα βρισκόμασταν τώρα σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση». Κανείς! Ανθρωπίνως μπορεί να υπήρχαν λόγοι έντονης κριτικής προς τον Πέτρο. Ωστόσο κανείς δεν τον έκρινε. Όχι, κανείς δε σκέφτηκε κάτι κακό για τον Πέτρο, αλλά όλοι προσεύχονταν εκτενώς για αυτόν. Προτιμούσαν αντί να λένε λόγια πίσω από την πλάτη του, να μιλούν στο Θεό! Εμείς σήμερα μπορούμε να αναρωτηθούμε: «Καταφέρνουμε άραγε να διατηρούμε την ενότητά μας μέσα από την προσευχή, την ενότητα της Εκκλησίας; Προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλο; » Τι θα συνέβαινε άραγε αν προσευχόμασταν περισσότερο με καθαρά και ήρεμα λόγια και αν μεμψιμοιρούσαμε λιγότερο; Θα συνέβαινε αυτό που έγινε και με τον Πέτρο στη φυλακή. Όπως και τότε, πολλές από τις σφραγισμένες πόρτες θα άνοιγαν, πολλές από τις αλυσίδες που δεσμεύουν θα έπεφταν. Και εμείς ίσως μέναμε κατάπληκτοι όπως εκείνο το κοριτσάκι, η Ρόδη που «ἐπιγνοῦσα τὴν φωνὴν τοῦ Πέτρου, ἀπὸ τῆς χαρᾶς οὐκ ἤνοιξε τὸν πυλῶνα, εἰσδραμοῦσα δὲ ἀπήγγειλεν ἑστάναι τὸν Πέτρον πρὸ τοῦ πυλῶνος.» (Πράξεις 12, 14). Ας ζητήσουμε λοιπόν τη Χάρη και τη δύναμη να μάθουμε να προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλον. Ο Απόστολος Παύλος καλούσε τους χριστιανούς να προσεύχονται για όλους και ιδίως για αυτούς που είναι σε υπεύθυνη θέση: «Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας, ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων, ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων, ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι. » (Α Τιμοθ 2, 1-3). Μα θα μου πείτε: Οι άρχοντες είναι... και αρχίζει ένα κατεβατό από χαρακτηρισμούς που δε θα αναφέρω γιατί δεν είναι ούτε στιγμή ούτε ώρα να απαριθμήσουμε τα «κοσμητικά επίθετα» που ακούμε για τους άρχοντες. Ο Θεός ας τους κρίνει, εμείς όμως ας προσευχηθούμε για αυτούς! Ας προσευχηθούμε γιατί έχουν ανάγκη της προσευχής μας και είναι για μας ένα καθήκον που μας αναθέτει και μας εμπιστεύεται ο Κύριος. Άραγε το εκτελούμε όπως θα έπρεπε; Ο Θεός περιμένει από μας στην προσευχή μας να θυμόμαστε και εκείνον τον αδελφό που ίσως δε σκέφτεται όπως εμείς, που ίσως μας έκλεισε κάποιες φορές την πόρτα κατάμουτρα, που ίσως και εμείς με δυσκολία μπορούμε να συγχωρήσουμε. Μόνο η προσευχή μπορεί να λύσει αλυσίδες όπως στην περίπτωση του Πέτρου, μόνο η προσευχή μπορεί να λειάνει το έδαφος στο δρόμο που οδηγεί στην ενότητα.

Σήμερα ευλογούμε το πάλλιο για τον Πρώτο του Κολλεγίου των Καρδιναλίων και για τους νέους Αρχιεπισκόπους. Το πάλλιο υπενθυμίζει την ενότητα ανάμεσα στα πρόβατα και στον Ποιμένα που, όπως ο Ιησούς, αίρει το πρόβατο στους ώμους του για να μη το αποχωριστεί ποτέ. Επιπλέον, σήμερα, σύμφωνα με μία ωραία παράδοση, ενωνόμαστε ιδιαιτέρως με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Ο Πέτρος και ο Ανδρέας ήταν αδέρφια, και εμείς, κάθε φορά που αυτό είναι δυνατό, ανταλλάσσουμε αδελφικές επισκέψεις ιδίως στις αντίστοιχες εορτές μας. Αυτό δεν το κάνουμε από αβρότητα, αλλά ώστε να περπατήσουμε μαζί προς το στοχοθέσιο που ο Κύριος μας υποδεικνύει και που είναι η πλήρης ενότητα. Φέτος, δεν μπόρεσε η αντιπροσωπεία από την Κωνσταντινούπολη να έρθει να μας επισκεφτεί λόγω των προβλημάτων στις μετακινήσεις εξαιτίας του κορωνοϊού. Ωστόσο, όταν κατέβηκα να προσκυνήσω το λείψανο του Πέτρου, αισθάνθηκα στην καρδιά μου, κοντά μου, τον πεφιλημένο αδελφό μου Βαρθολομαίο. Είναι λοιπόν εδώ οι αδελφοί μας, μαζί μας.

Η δεύτερη λέξη είναι η προφητεία.

Ενότητα και προφητεία. Οι Απόστολοί μας, ο Πέτρος και ο Παύλος δέχθηκαν μια πρόκληση από τον Ιησού. Ο Πέτρος δέχθηκε την εξής ερώτηση: «ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι;» (Ματθ 16, 15). Εκείνη τη στιγμή ο Πέτρος συνειδητοποίησε πως ο Κύριος δεν ενδιαφέρεται για γενικές, αόριστες εντυπώσεις ή ιδέες αλλά για την προσωπική δέσμευση του καθενός από μας να Τον ακολουθήσει. Κατ΄ ανάλογο τρόπο, η ζωή του Παύλου ήρθε τα πάνω κάτω μετά από μια πρόκληση από τον Ιησού: «Σαοὺλ Σαούλ, τί με διώκεις;» (Πραξ 9, 4). Με αυτή την ερώτηση ο Κύριος πραγματικά συντάραξε τον Σαούλ ολοκληρωτικά. Και μάλιστα τον συντάραξε όχι τόσο ρίχνοντάς τον κάτω στο δρόμο προς τη Δαμασκό, όσο σμπαραλιάζοντας το «στάτους του» ως ανθρώπου σεβαστού και θρησκευόμενου. Έτσι, ο υπερήφανος Σαούλ γίνεται Παύλος, Παύλος που ερμηνεύεται «μικρός». Μετά από αυτές τις προκλήσεις, που οδηγούν σε απόλυτες μεταστροφές, έρχονται και οι προφητείες. Στον μεν Πέτρο: «σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν» (Ματθ 16, 18). Στον Παύλο: «σκεῦος ἐκλογῆς μοί ἐστιν οὗτος τοῦ βαστάσαι τὸ ὄνομά μου ἐνώπιον ἐθνῶν καὶ βασιλέων υἱῶν τε Ἰσραήλ» (Πραξ 9, 15). Τα παραδείγματα αυτά μας δείχνουν πως η προφητεία γεννιέται όταν δεχόμαστε και απαντάμε στην κλήση-πρόκληση του Θεού. Όχι όταν είμαστε στην άνεσή μας και θέλουμε να έχουμε τον πλήρη έλεγχο των πάντων! Η προφητεία δε μπορεί να γεννηθεί ούτε από τις σκέψεις μας, ούτε από την κλειστή καρδιά μας. Η προφητεία γεννιέται όταν ο Θεός μας προκαλεί. Όταν έρχεται το Ευαγγέλιο και καταρρίπτει τις βεβαιότητες, τότε ξεπηδά η προφητεία. Και μόνο εκείνος που μπορεί να είναι ανοικτός και δεκτικός των εκπλήξεων που μας επιφυλάσσει ο Θεός μπορεί να γίνει προφήτης. Ιδού λοιπόν ο Πέτρος και ο Παύλος, προφήτες που κοιτούν πολύ μακριά. Ο Πέτρος είναι αυτός που πρώτος αναγγέλλει «σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος» (Ματθ 16, 16). Ο Παύλος ατενίζει προς το τέλος της ζωής του: «λοιπὸν ἀπόκειταί μοι ὁ τῆς δικαιοσύνης στέφανος, ὃν ἀποδώσει μοι ὁ Κύριος ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, ὁ δίκαιος κριτής, οὐ μόνον δὲ ἐμοί, ἀλλὰ καὶ πᾶσι τοῖς ἠγαπηκόσι τὴν ἐπιφάνειαν αὐτοῦ.» (Β Τιμ 4, 8).

Και σήμερα έχουμε φυσικά ανάγκη από προφητεία, αλλά από αληθινή προφητεία. Όχι από εύγλωττους ρήτορες που υπόσχονται το αδύνατο αλλά από μάρτυρες που μαρτυρούν πως το Ευαγγέλιο είναι κατορθωτό. Δε χρειαζόμαστε «θαυματουργικές επιφάνειες» και πραγματικά πονάω όταν ακούω φράσεις όπως : «Θέλουμε μία Εκκλησία προφητική». Ωραία, τί κάνεις λοιπόν για να γίνει η Εκκλησία προφητική; Αυτό που χρειάζεται είναι ζωές που μπορούν να φανερώσουν το θαύμα της αγάπης του Θεού. Όχι εξουσία, αλλά συνοχή. Όχι λόγια, αλλά προσευχή. Όχι διακηρύξεις και ευχολόγια αλλά προσφορά. Θέλεις μια Εκκλησία προφητική; Κλείσε λοιπόν το στόμα σου και ξεκίνα να διακονείς. Όχι θεωρίες, αλλά μαρτυρία. Δε χρειάζεται να γίνουμε πλούσιοι, χρειάζεται να μάθουμε να αγαπάμε τους φτωχούς. Δε χρειάζεται να κερδίζουμε για μας αλλά να μάθουμε να προσφέρουμε στους άλλους. Όχι στη συγκατάβαση και αποδοχή του κόσμου, όχι στο να είμαστε αρεστοί σε όλους. Λέμε καμιά φορά: « να τα έχω καλά και με το Θεό και με το διάβολο», να τα έχω καλά με όλους. Όχι, αυτό δεν είναι προφητεία. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η χαρά για τον κόσμο που έρχεται. Όχι δε χρειαζόμαστε ποιμαντικά σχέδια που εκπέμπουν την επίφαση της αποτελεσματικότητας, λες και θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα μυστήρια, όχι, αυτό που χρειαζόμαστε είναι ποιμένες που προσφέρουν τη ζωή τους: ανθρώπους που είναι «ερωτευμένοι με το Θεό». Αυτός ήταν ο τρόπος που ο Πέτρος και ο Παύλος κήρυξαν το Χριστό! Ο Πέτρος, πριν τον καρφώσουν στο Σταυρό δε σκέφτηκε τον εαυτό του μα τον Κύριό του και θεωρώντας εαυτόν ανάξιο να πεθάνει όπως Εκείνος, ζητά να σταυρωθεί με το κεφάλι ανάποδα! Ο Παύλος, πριν αποκεφαλισθεί, το μόνο που σκέφτεται είναι να προσφέρει τη ζωή του και γράφει πως «ἐγὼ γὰρ ἤδη σπένδομαι, καὶ ὁ καιρὸς τῆς ἐμῆς ἀναλύσεως ἐφέστηκε.» (Β Τιμ 4, 6). Αυτό είναι προφητεία! Είναι προφητεία και όχι λόγια. Είναι προφητεία που αλλάζει την ιστορία.

Αγαπητοί αδελφοί, ο Χριστός προφήτεψε στον Πέτρο: «σὺ εἶ Πέτρος, καὶ ἐπὶ ταύτῃ τῇ πέτρᾳ οἰκοδομήσω μου τὴν ἐκκλησίαν». Και για μας υπάρχει μια αντίστοιχη προφητεία. Βρίσκεται στο τελευταίο βιβλίο της Αγίας Γραφής, εκεί όπου ο Χριστός υπόσχεται στους πιστούς μάρτυρές Του: « Τῷ νικῶντι δώσω αὐτῷ τοῦ μάννα τοῦ κεκρυμμένου, καὶ δώσω αὐτῷ ψῆφον (=χαλίκι) λευκήν, καὶ ἐπὶ τὴν ψῆφον ὄνομα καινὸν γεγραμμένον, ὃ οὐδεὶς οἶδεν εἰ μὴ ὁ λαμβάνων» (Αποκ 2, 17). Όπως ο Κύριος μεταμόρφωσε το Σίμωνα σε Πέτρο, έτσι καλεί και καθέναν από μας, για να μας μεταμορφώσει σε ζωντανές πέτρες, για να κτίσει μια ανακαινισμένη Εκκλησία, μια ανακαινισμένη ανθρωπότητα. Πάντα θα βρίσκονται και αυτοί που καταστρέφουν την ενότητα και φιμώνουν την προφητεία. Ωστόσο ο Κύριος πιστεύει σε μας και σε κάθε έναν από μας θέτει την πρόκληση: «Εσύ, θέλεις να δουλέψεις για την ενότητα; Εσύ θέλεις να είσαι προφήτης του Ουρανού Μου στη γη ; ». Αδελφοί μου, ας επιτρέψουμε στον Κύριο να μας προκαλέσει και ας βρούμε το κουράγιο να Του πούμε: «Ναι Κύριε, θέλω!!».

Πηγή: enoriako info