Θεϊκά δημιουργήματα - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

 

Κυριακή ΚΓ΄
Λόγος εἰς τόν Ἀπόστολον

Θεϊκά δημιουργήματα

 « Αὐτοῦ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπί ἔργοις ἀγαθοῖς» 

(Ἐφεσ. β´10)

Οἱ ἄνθρωποι θαυμάζουν τά ἔργα τέχνης, καί πολλές φορές διδάσκονται ἀπ᾽ αὐτά. Διδά­σκονται διότι στά πραγματικά ἔργα τέχνης αἰσθη­τοποιοῦνται ἔννοι­ες πνευματικές καί ἐκφράζονται ἀνώτερες πνευ­ματικές ἀξίες. Μάλιστα κάθε ἔργο, εἴτε ὑλικό εἶναι εἴτε πνευματικό φέρει τήν σφρα­γίδα τοῦ τεχνίτη του, εἶναι δηλαδή ἀντάξιο ἐκεί­νου ὁ ὁποῖος τό κατασκεύασε.

          Ὑπάρχει ὅμως πάνω στή γῆ ἔργο τέχνης καί σοφίας ἀνώτερο ἀπό τό ἔργο τοῦ Θεοῦ πού λέγεται ἄνθρωπος; Δημιούργη­μα τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος γοητεύει, ἐκπλήττει καί συναρπάζει μέ τήν συμμετρία καί τήν ἀπαράμιλλη ἁρμονία  τῶν μερῶν του καί διδάσκει μέ τό οὐρά­νιο βάθος τῶν ἐννοιῶν του. Ἄς δοῦμε λοιπόν προσεκτι­κώ­τερα τίς δύο ἔννοιες τοῦ ἀποστολικοῦ λό­γου. Τήν ἔννοια τῆς δημιουργίας τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ σκοποῦ τόν ὁποῖο αὐτή ἐξυπηρετεῖ.

******

« Αὐτοῦ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπί ἔργοις ἀγαθοῖς »

          Ἦταν πραγματικά συγκλονιστική ἡ στιγμή κατά τήν ὁποία ὁ Τριαδικός Θεός δημιούργησε τόν πρῶτο ἄνθρωπο «χοῦν λαβών ἀπό τῆς γῆς». Ἔλαβεν ὁ Θεός χῶμα ἀπό τή γῆ καί ἔπλασε τόν Ἀδάμ καί ἐνεφύσησε στό προσωπό του τήν δημι­ουργική πνοή του, προσδίδοντάς του «ψυ­χήν ζῶ­σαν» (Γεν. β´7).

Τόν ἔπλασε κατ᾽εἰκόνα δική του καί τοῦ χάρισε τά δικά του θεϊκά χαρακτηριστικά. Ἀλλά τόν ἔκαμε καί κυρίαρχο τῆς κτίσεως, ἀθάνα­το καί ἀπαθῆ, ἄκακο καί ἁγνό, καθαρό στό νοῦ καί στήν καρδιά του. Τόν ἔπλασε ὡς ἔνσαρκο ἄγ­γελο καί οὐράνιο ἄνθρωπο. Τοῦ χάρισε τήν δυνα­τότητα νά βλέπει καί νά συνομιλεῖ μέ τόν Θεό. Νά ζεῖ παίρνοντας ζωή ἀπό τήν παρουσία τοῦ Θεοῦ καί τήν κοινωνία μαζί του. 

          Ὡς δημιούργημα τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος ἐμ­φανίζει ἔκδηλα τά σημεῖα τῆς τελειότητας καί τῆς συμμετρίας τῆς σωματικῆς. Ἐκπλήσσονται οἱ εἰδι­κοί ἐπιστήμονες ἀπό τήν λεπτότητα, τήν τελειό­τητα καί τήν σκοπιμότητα, τήν ἁρμονία καί τήν θαυμαστή συνεργασία πού παρουσιάζουν τά μέλη τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος.

          Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τό λογικό τοῦ ἀνθρώ­που. Χάρη στίς ἱκανότητες καί τίς ἐκδηλώσεις του ὁ ἄνθρωπος πραγματοποιεῖ τήν θεϊκή παραγγελία πού τοῦ δόθηκε κατά τήν ἡμέρα τῆς δημιουργίας του: «πληρώσατε τήν γῆν καί κατακυριεύσατε αὐτῆς». Καί κάθε πιστός καί εὐσεβής ἄνθρωπος σέ ὧρες πνευματικῆς περι­συλλογῆς δέν μπορεῖ παρά νά ἐπαναλάβει τά λόγια τοῦ ψαλμωδοῦ: «Τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος, Κύριέ μου, ὁ τόσο μικρός καί ἀφανής σέ σύγ­κριση πρός τό μεγαλειῶδες σύμ­παν, ὥστε σύ νά τόν ἐνθυμεῖσαι καί μέ ἰδιαίτερη ἀγάπη νά φροντίζεις γι᾽ αὐτόν»;

          Ὅταν ὅμως ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα περιφρό­νησαν τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ καί ἄκουσαν τήν προτροπή τοῦ διαβόλου, ἀρνήθηκαν τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί ἀπομακρύνθηκαν ἀπ᾽ αὐτόν ἔγιναν δοῦλοι τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων. Συμπαρέσυραν στή πτώση τους ὁλόκληρο τό ἀνθρώπινο γένος. Οἱ ἄνθρωποι διαστράφηκαν πλέον ἀπό τήν ἁμαρ­τία καί ἀπέκτησαν ροπή πρός τό κακό. Τό λογικό τοῦ ἀνθρώπου ἀντί νά ἀσχολεῖται μέ θεῖες  θεω­ρίες, ἀντί νά μελετᾶ καί νά ἐμβαθύνει στό λόγο τοῦ Θεοῦ στράφηκε μονομερῶς πρός τή κτίση καί τά κτίσματα καί ἐλησμόνησε τόν Δημιουργό του. Ἡ ἀγάπη του ἀντί ὁλόθερμη νά στρέφεται πρός τόν στοργικό Πλάστη καί Δημιουργό του δόθηκε σέ πρόσωπα καί πράγματα πρόσκαιρα καί ἀπατηλά. Ἡ θέλησή του ἀποχαυνώθηκε καί μένει ἀνενέργητη στό καλό. Ἀντίθετα δελεάζεται  άπό τά μάταια καί φθαρτά πράγματα.

*******

           Ὅμως ὁ Ἅγιος Θεός μέσα στό ἄπειρο ἔλεος καί τήν ἀγάπη του δέν μᾶς ἐγκατέλειψε στήν ἀ­θλιότητα τῆς πτώσης μας. Δέν μᾶς περιφρό­νησε. Δέν ἔπαυσε νά ἐνδιαφέρεται γιά μᾶς. Γι᾽ αὐτό προχώρησε σέ νέα δημιουργία, τήν ἀναδημι­ουρ­γία τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτή ἡ δεύτερη πνευματική τώρα δημιουργία ἔγινε ἡμέρα Παρα­σκευή, ὄχι στόν κῆπο τῆς Ἐδέμ ἀλλά στό σταυρό τοῦ Γολ­γοθᾶ. Στήν Ἐδέμ ὁ Θεός ἔπλασε τόν ἄνθρωπο ἀπό χῶμα, στόν Γολγοθᾶ τόν ἀνέπλασε μέ τό τί­μιο Αἷμα του. Μέ τήν Σταύρωση καί τήν Ἀνά­στα­σή του μᾶς ἀναγέννησε καί μᾶς ἔκαμε πάλι παιδιά του. Διότι ἀπό τήν λογχευθείσα πλευρά του, ἀπό τήν ὁποία ἔρρεσυεν αἷμα καί ὕδωρ, ὁ Ἐσταυρω­μένος Κύριος ἀναγέννησε καί ἀναγεννᾶ ὅλους τούς πιστούς. Αὐτό τό  ὕδωρ τῆς τιμίας πλευρᾶς του εἶναι κατά τούς ἱερούς Πατέρες τό ἴδιο τό νερό τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος. Ἐκεῖ μέσα στό νερό τῆς Ἁγίας Κολυμβήθρας, πεθαίνουμε γιά τήν ἁμαρτία καί ζοῦμε γιά τόν Χριστό.

          Καί κατά τό ὑπερφυές Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, κοινωνοῦμε τό ἴδιο τό αἷμα πού ἔρ­ρευσε ἀπό τήν ἁγία πλευρά τοῦ Κυρίου μας. Κά­θε φορά πού κοινωνοῦμε Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ, γινόμαστε νέοι ἄνθρωποι, μετουσιωνό­μαστε σέ θεοφόρα δοχεῖα ἁγιασμοῦ καί χάριτος.

*****

          Ἔτσι ὅμως μποροῦμε νά ἐκπληρώσουμε τόν σκοπό γιά τόν ὁποῖο δημιουργηθήκαμε δηλα­δή «ἐπί ἔργοις ἀγαθοῖς». Ἀκούσαμε στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα, ὅτι ἡ σωτηρία μας δέν προῆλθε ἀπό τήν τήρηση τῶν ἔργων τοῦ Μωσα­ϊκοῦ Νόμου, ἀλλ᾽ ὅτι σωθήκαμε δωρεάν «τῇ αὐ­τοῦ χάριτι» (Ρωμ. γ´24), «διά πίστεως» (Ἐφεσ. β´8). Ἦταν λοιπόν ἐνδεχόμενο κάποιοι νά παρα­νοήσουν τήν ἀλήθεια καί νά θεωρήσουν ὅτι μέ μιά ἁπλή θεωρητική πίστη εἶναι δυνατόν νά σωθοῦν. Ἀλλ᾽ ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος μέ τρό­πο ἀδιαφιλονείκητο διακηρύττει, ὅτι ναί μέν ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου πηγάζει ἀπό τήν σταυ­ρική Θυσία τοῦ Κυρίου καί παρέχεται ἀπό τόν Ἴδιο δωρεάν, γιά νά σωθοῦμε ὅμως χρειά­ζεται νά ἐργαζόμαστε τά ἔργα τῆς ἀρετῆς. Αὐτά τά ἔργα ζήτησεν ὁ Θεός ἀπό τήν πρώτη μέρα τῆς δημι­ουργίας. Ἄλλωστε ἡ τήρηση τῆς πρώτης ἐντολῆς τήν ὁποία ἀπαίτησε  ἀπό τούς πρωτοπλάστους δέν ἦταν τίποτε ἄλλο παρά ἔργο ὑπακοῆς στό θεῖο θέλημα.

          Ὁ Ἀπόστολος τό διακηρύττει μέ τό σημερινό ἀνάγνωσμα. Εἴμαστε λέει δημιουργή­ματα τοῦ Θεοῦ «κτισθέντες ἐπί ἔργοις ἀγαθοῖς». Ἀλλά καί αὐτός ὁ Κύριος εἶπε στούς Μαθητές Του «ὑμεῖς φίλοι μου ἐστε, ἐάν ποιῆτε ὅσα ἐγώ ἐντέλ­λομαι ὑμῖν» (Ἰω. ιε´14).

          Θά πεῖτε ποιά εἶναι τά ἀγαθά ἔργα τά ὁποῖα ζητεῖ ὁ Θεός ἀπό ἐμᾶς. Γενικώτερα εἶναι ὁ ἁγια­σμός μας. Δηλαδή ἡ συνεχής προσπάθεια νά προάγεται ὁ ἄνθρωπος στήν ἐν Χριστῷ ζωή. «Κα­τά τόν καλέσαντα ἡμᾶς ἅγιον καί αὐτοί ἅγιοι ἐν πάσῃ ἀναστροφῇ γενήθητε» (Α´Πέτρ. α´15). μᾶς λέγει ὁ Ἀπ.Πέτρος. Μή αὐταπατώμεθα, ἀδελ­φοί. Ἐάν δέν ἀγωνισθοῦμε κατά τοῦ κακοῦ καί τῆς ἁμαρτίας· ἐάν δέν ἀγωνισθοῦμε νά προο­δεύουμε σέ ἀρετή καί ἁγιότητα δέν βρισκό­μαστε σέ ἀσφα­λῆ πορεία.

          Ἔχουμε ὅμως καί εἰδικώτερα ἔργα ἀγαθά νά ἐργασθοῦμε, πού εἶναι τά ἔργα τῆς δικαιο­σύνης καί τῆς ἀγάπης. Ἐκεῖνος πού ζεῖ κατά τό παράδειγμα τοῦ πράου καί ταπεινοῦ τῇ καρδίᾳ Ἰησοῦ δέν εἶναι δυνατό νά δολιευθεῖ, νά ἀδική­σει, νά περιφρονήσει τόν ἀδελφό του, νά ἀδια­φορήσει γιά τίς ποικίλες ἀνάγκες του.

« Αὐτοῦ ἐσμεν ποίημα, κτισθέντες ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ ἐπί ἔργοις ἀγαθοῖς »

          Ἀδελφοί, δημιουργηθήκαμε φυσικῶς γιά νά ζήσουμε ὡς ἄνθρωποι, ἀναδημιουργηθήκαμε πνευματικῶς γιά νά ζοῦμε ὡς ἅγιοι. Νά ἐργα­ζόμαστε τά ἔργα τά ἀγαθά. Αὐτά ὅμως τά ἀγαθά ἔργα  τότε μόνο παράγονται, ὅταν ζοῦμε «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ». Ἄς ἀγωνιζόμαστε λοιπόν ὅπως θέλει ὁ Θεός.   

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἀρχιγραμματεύς  Ἱεράς Συνόδου

τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου