Κεμάλ και Αλβανοί κατά της Ελλάδος -- Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

  Κεμάλ και Αλβανοί κατά της Ελλάδος

Όταν η Ελλάς αγωνιζόταν στην Μικρά Ασία….

Επειδή πολλοί τονίζουν ότι «η Ιστορία επαναλαμβάνεται», αξίζει να θυμηθούμε ένα, άγνωστο στους πολλούς, περιστατικό της νεώτερης Ιστορίας μας, που αποδεικνύει πολλά. Συμπληρώνονται αυτά τα χρόνια 100 έτη από ένα μεγάλο και καθοριστικό γεγονός της Ελλάδος του 20ού αιώνος. Αναφερόμαστε στα 100 έτη από την Μικρασιατική Εκστρατεία και την Μικρασιατική Καταστροφή (1919-1922), που οδήγησαν στην εξαφάνιση προαιώνιων Ελληνικών εστιών από την Χερσόνησο της Μικράς Ασίας.
Όλα ξεκίνησαν τον Μάιο του 1919, όταν οι Δυτικοί Σύμμαχοι (κυρίως Η.Π.Α. και Μ. Βρετανία) ζήτησαν από τον τότε Πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο να αποστείλει στρατιωτική δύναμη στην Σμύρνη και την περιοχή της, για γεωπολιτικούς λόγους. Ήταν εύλογο πως η ελληνική δράση θα δημιουργούσε τουρκική αντίδραση. Η συνέχεια είναι γνωστή, με την δράση του Μουσταφά Κεμάλ και την ενίσχυση των Τούρκων από πολλούς συμμάχους του (όπως τους Μπολσεβίκους), ακόμη και από τους παλαιούς Συμμάχους της Ελλάδος (Ιταλούς και Γάλλους).
Μία άγνωστη πτυχή της εχθρικής ατμόσφαιρας που αντιμετώπισε η Ελλάς λόγω της Μικρασιατικής Εκστρατείας αποτελεί η σύμπραξη των Αλβανών με τον Τούρκο ηγέτη Κεμάλ, για να χτυπήσουν οι πρώτοι τους Έλληνες στα νώτα τους. Αυτή η στάση είχε ήδη αποκαλυφθεί από το 1921 από τον Λεωνίδα Μακκά (1892-1972), αλλά εκτενέστερα στοιχεία (μέσα από σχετική ανακοίνωση του ιστορικού και συγγραφέως Δημ. Μιχαλόπουλου, άριστου γνώστη του Βορειοηπειρωτικού) παρουσιάζει ο Δημήτρης Χρονόπουλος στο βιβλίο του «Ο εξ Ανατολών Κίνδυνος» (έκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1985). Εκεί, σε σχετικό κείμενο (σελ. 150, με τίτλο «Η Σοβιετική Ρωσία και η Αλβανία κατά των Ελλήνων») τονίζει ότι «στην σειρά των εχθρών της Ελλάδος, που επιδίωκαν την συντριβή της, προσετέθη και η Αλβανία, με την οποία το κεμαλικό καθεστώς ήλθε κατά το 1920 σε επαφή, με αντικειμενικό σκοπό να κτυπήσουν εκ των νώτων την αγωνιζομένη Ελλάδα».
Έτσι, σύμφωνα με τα όσα κατόπιν έρευνας δημοσιεύει ο Δημ. Μιχαλόπουλος, οι Αλβανοί ήδη από το 1920 έδειξαν συμπαράσταση προς τους Τούρκους, στον αγώνα τους κατά των Ελλήνων. Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο του 1920 ο Φέικ Μπέης Κόνιτσας, που αντιπροσώπευε τους Τούρκους το 1920 στην Ρωσία, δήλωνε ανοιχτά ότι Τούρκοι πασάδες και αξιωματικοί είχαν μπει στην Αλβανία και προσπαθούσαν να οργανώσουν τον Αλβανικό Στρατό.
Και οι Ιταλοί παρακινούν τους Αλβανούς (για μία ακόμη φορά…)
Όλη αυτή η συνωμοσία είχε έδρα την Αλβανική Λέσχη Κωνσταντινουπόλεως. Οι αλβανικές προσπάθειες κατά της Ελλάδος υποδαυλίζονταν και από τους Ιταλούς, και συγκεκριμένα από τον Ιταλό Διπλωμάτη κόμη Φορτουνάτο Καστόλντι (1876-1961), πρεσβευτή της Ιταλίας στην Αλβανία. Ο Αλβανός Υπουργός Πολέμου Σελαχεντίν έτρεφε την ελπίδα ότι θα μπορούσε να επιτεθεί στην Ελλάδα, ταυτόχρονα και σε συμφωνία με τον Μουσταφά Κεμάλ της Τουρκίας. Τον περασμένο Μάιο οι αλβανικές συμμορίες έπαιρναν οδηγίες να αγωνιστούν εναντίον του Ελληνικού Στρατού με τον ίδιο φανατισμό που τους εμψύχωνε, όταν πολεμούσαν για την Τουρκία….
Η συνεργασία αυτή τελικά προχώρησε σε μυστική συμφωνία κατά το 1922. Στις 10 Μαΐου 1921 (λίγο πριν ξεκινήσει η ελληνική πολεμική εξόρμηση κατά της Άγκυρας) η γαλλόφωνη εφημερίδα της Κωνσταντινουπόλεως «Le Journal d’ Orient» αναφέρει ότι πυρήνας του κεμαλικού κινήματος είχε αρχίσει να σχηματίζεται μυστικά στην Αλβανία από το 1920. Την όλη προσπάθεια συνέδραμε ο Σουλεϊμάν Δελβίνας (1871-1932), πρωθυπουργός μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου του 1920 και κατονομαζόμενος υπό της ιδίας εφημερίδος ως ο «μελλοντικός Μουσταφά Κεμάλ των ορέων των Τιράνων».
Η Αλβανία έκανε ανάλογες πολεμικές προετοιμασίες, για να βρεθεί στο πλευρό των Τούρκων του Κεμάλ. Τον χειμώνα του 1920-1921 ήταν έτοιμα τέσσερα συντάγματα πεζικού, δύο από τα οποία (που υποστηρίζονταν από μία ελαφρά και δύο ορεινές πυροβολαρχίες) ουσιαστικά κάλυπταν τα ελληνοαλβανικά σύνορα.
Οι ελληνοτουρκικές συγκρούσεις στην Μ. Ασία, είχαν, κατά τον Δημ. Χρονόπουλο (ό.π., σελ. 151), προκαλέσει ζωηρή αντίδραση στην Αλβανία και η αλβανική κυβέρνηση αντιμετώπισε το ενδεχόμενο έναρξης εχθροπραξιών με την Ελλάδα. Ο Σουλεϊμάν Δελβίνας δήλωνε ότι η Αλβανία μπορούσε εύκολα να παρατάξει 100.000 ξιφολόγχες! Η Ελλάς, στα χρόνια που αντιμετώπιζε (απομονωμένη από τους καιροσκόπους Συμμάχους της) την Τουρκική απειλή, βρισκόταν ενώπιον και του αλβανικού κινδύνου.
Η ομολογία του ιδίου του Μουσταφά Κεμάλ
Το κλίμα στην Αλβανία ήταν άκρως φιλοτουρκικό κατά τις μικρασιατικές επιχειρήσεις των Ελλήνων. Μάλιστα, την σύμπραξη Κεμάλ και Αλβανών ομολογεί και ο πρώτος (σε ομιλία του στις 10 Μαΐου 1921, στην Συνέλευση της Αγκύρας). Κατά την αγγλική «Daily Telegraph» (φύλλο 20 Μαΐου 1921), ο Κεμάλ τόνισε τα παρακάτω, που αξίζει να μελετήσουμε, διότι αποκαλύπτουν πολλά:
«Με ευχαρίστηση δεχόμαστε το αίτημα των Αλβανών αξιωματικών που ζήτησαν την άδειά μας να επιστρέψουν στην χώρα τους και να οργανώσουν αλβανικές δυνάμεις εναντίον των Ελλήνων.
Εμείς ως Μουσουλμάνοι ενδιαφερόμαστε πολύ για τις αλβανικές υποθέσεις και έχουμε την  γνώμη ότι η Αλβανία χρειάζεται την βοήθειά μας εναντίον της ελληνικής επιθέσεως. Το να δώσουμε βοήθεια στους ομοθρήσκους μας αποτελεί ιερό μας καθήκον…
Ο Νουρεντίν πασάς, διοικητής μιας από τις μεραρχίες μας της Σμύρνης [σημ. συντ. : Πρόκειται για τον πυρπολητή της Σμύρνης και σφαγέα αμάχων και του Μητροπολίτου Σμύρνης Χρυσοστόμου τον Σεπτέμβριο 1922], πήγε στην Αλβανία με 200 Αλβανούς αξιωματικούς, οι οποίοι είχαν έλθει στην Μικρά Ασία για να μας βοηθήσουν, αλλά οι οποίοι, έκρινα ότι θα έκαναν πιο αποτελεσματική δουλεία στην χώρα τους. Η Ελλάδα έχει γίνει ο εχθρός όχι μόνο της Ανατολίας αλλά όλων των φυλών της Ανατολής και τα βαλκανικά κράτη πρέπει να το καταλάβουν αυτό καλά… ». Τα σημειώνουμε σήμερα που οι απειλές υπάρχουν. Άλλαξαν μόνο τα ονόματα των πρωταγωνιστών.

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

καθηγητής φιλόλογος