Τό βάρος τῆς ἁμαρτίας - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή τοῦ Ἀσώτου
Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Τό βάρος τῆς ἁμαρτίας

 « Καί ἐκεῖ διεσκόρπισε τήν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως » 

(Λουκ. ιε´13)

          Ἐλευθερία ζητοῦσε ὁ νεώτερος γιός τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Δέν ἀνεχόταν τήν πατρι­κή κηδεμονία. Ἤθελεν ἀδέσμευτος νά κανονίζει τή ζωή του, ὅπως ἐκεῖνος νόμιζε καλύτερα. Γι᾽ αὐτό κι ἔφυγε ἀπό τό σπίτι σέ χώρα μακρινή.

Καί τώρα ἀκουμπισμένος στό φτωχικό ραβδί του, στή σκιά κάποιου δένδρου, μέσα στήν παγερή μοναξιά του, βλέπει τή σημερινή εἰκόνα τῆς ζωῆς του. Θλιμμένος, πονεμένος νοσταλγός ρίχνει πυρωμένη τή ματιά του στά περασμένα. Τότε ἦταν ἀληθινός πρίγκηπας, ἐλεύθερος, καλοντυμένος, χορτᾶτος, ἀξιοπρεπής μέσα σέ ὁλόκληρη στρατικά πρόθυμων ὑπηρετῶν.

Τώρα ὅμως! ... Ἀλλοίμονο! Χοιροβοσκός, ἔρημος, κουρελιασμένος, πεινασμένος, μέσα σέ μιά ἀγέλη λασπωμένων καί βρωμερῶν χοίρων.

Τό κατάντημά του μᾶς δίνει τήν ἀφορ­μή νά συνειδητοποιήσουμε τῆς συνέ­πειες τοῦ μεγάλου κακοῦ, πού λέγεται ἁμαρτία.

*******

« Καί ἐκεῖ διεσκόρπισε τήν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως »

          Κυττάζοντας προσεκτικά τή ζωή τοῦ ἀσώτου πειθόμαστε πώς ἡ ἁμαρτία εἶναι «ἡ ἀνομία» (Α´Ἰω. γ´4), ὅπως τήν χαρακτηρίζει ὀ ἱερός Εὐαγγελιστής Ἰωάννης. Εἶναι ἐπανάσταση ἐναντίον τοῦ νόμου καί τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἀκόμη ἀνατροπή τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ. Ὅλα αὐτά ὅμως συνοψίζονται σέ μιά λέξη. Στή λέξη δουλεία. Δουλεία μάλιστα φρικτή. Εἶναι ἡ χειρότερη μορφή δουλείας. Σκαβιά χειρότερη ἀπό ἐκείνη στήν ὁποία κατάντησεν ὁ ἄσωτος. Ἐνῶ νομίζει ὀ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος ὅτι ἐλευθερώνεται ἀπό τά «μή» καί τά «ὄχι» τῶν θείων ἐντολῶν, ὅμως στήν πραγματικότητα ἁλυ­σοδένεται μέ βαρύτατα δεσμά. Δέν τοῦ ἄρεσαν τοῦ ἀσώτου οἱ κανονισμοί τοῦ πατρικοῦ σπιτιοῦ. Ἡ πατρική κηδεμονία ἦταν γι᾽ αὐτόν ἀσφυκτικός κλοιός γι᾽αὐτό καί ἐπαναστάτησε κατά τοῦ πατέ­ρα του. Ἔφυγε ἀπό τό σπίτι γιά νά ζήσει ἐλεύθε­ρος. Τά πράγματα ὅμως ἔδειξαν τό τελείως ἀντί­θετο. Ἀπέδειξαν γιά μιά ἀκόμη φορά τή διαχρο­νικότητα τοῦ λόγου τοῦ Σοφοῦ Παροιμι­αστῆ, πού  λέγει ὅτι «σειραῖς τῶν ἑαυτοῦ ἁμαρτιῶν ἕκαστος σφίγγεται» (Παροιμ. ε´22). Δένεται καί σφίγγεται σάν μέ ἄλλα συρματό­σχοινα καθένας πού παρα­δίνεται στήν ἁμαρτία οἰκειοθελῶς.

          Ἡ καθημερινή πραγματικότητα ἔρχεται νά ἐπιβεβαιώσει περίτρανα τά ὄσα εἴπαμε. Παρακο­λουθήσετε μέ προσοχή τόν ἄνθρωπο πού θυμώ­νει, στήν ὥρα τῆς ἐξάψεώς του καί θά τό διαπι­στώσετε. Σκεφθεῖτε ἐπίσης πόσο ὑποφέρουν οἱ ναρκομανεῖς, ὅταν δέν μποροῦν νά ἱκανοποι­ήσουν τό πάθος του καί θά τό καταλάβετε. Ὑπολογίσετε πόσες περιουσίες διασκορπίζονται στά τυχερά παιγνίδια καί πόσα σπιτικά διαλύονται λόγῳ τῆς ἀσωτίας, καί θά ἀντιληφθεῖτε σέ ποιόν φοβερό κύριο ὑποδουλώνεται αὐτός πού ἀφήνει τόν Χριστό καί τρέχει στούς δρόμους τῆς ἁμαρτίας.

******

          Ἡ ἁμαρτία εἶναι καί σκόρπισμα.  Σκόρπισμα ὑλικῶν καί πνευματικῶν ἀγαθῶν.  Ὁ νεώτερος γιός τῆς παραβολῆς ἔχει χρήματα πολλά. Εἶναι ἡ πατρική περιουσία, τήν ὁποία νομίζει ὅτι μπορεῖ νά διαθέσει ὅπως θέλει. Διασκεδάσεις, «ξεφάντωμα», σπατάλες, δῶρα, σκόρπισμα ἀχαλίνωτο τοῦ χρήματός του. Κάποια μέρα ὅμως τά χρήματα τελειώνουν. Καί τότε καταλαμβάνεται ἀπό ἀγωνία καί φρίκη. Τώρα ὅμως εἶναι ἀργά. πολύ ἀργά!

          Τό ἴδιο ὅμως συμβαίνει καί σήμερα, ὅπως καί σέ κάθε ἐποχή. Πόσες περιουσίες δέν σπαταλῶνται ἀπερίσκεπτα! Ἡ ζωή τῆς ἁμαρτίας, ἀγαπητοί, εἶναι ρουφήχτρα ἀνικανοποίητη. Καταπίνει τούς κόπους ἐτῶν, ὅταν οἱ ἄνθρωποι πιαστοῦν στά δίχτυα της.

          Καί ὅμως, τί δέν θά μποροῦσε νά γίνει μέ τά χρήματα αὐτά! Πόσες πληγές νά κλείσουν! Πόσα δάκρυα νά στεγνώσουν. Πόσες χαρές νά δημιουργήσουν. Πόσα δράματα νά προλάβουν!

******

          Ἀλλά ἡ ζωή τῆς ἁμαρτίας σκορπάει καί ἄλλα σοβαρότερα ἀγαθά.

Σκορπίζει τήν ἀτομική ἀξιοπρέπεια. Μιά ματιά πάλι στόν ἄσωτο θά μᾶς τό βεβαιώσει. Ἀπό πρίγκηπας, χοιροβοσκός. Ἀπό τό παλάτι, στή βοσκή. Ἀπό τά χρυσκέντητα ροῦχα, στά κουρέλια μέ τή βαρειά μυρωδιά τῶν χοίρων. Ἀπό τό στολισμένο καθαρό καί πλούσιο τραπέζι, δίπλα στό παχνί τῶν χοίρων μέ μερικά ξυλοκέρατα, κι αὐτά στά κλεφτά, γιατί οἱ ἐπιστάτες δέν τόν ἀφήνουν οὔτε νά τά πλησιάσει γιά νά χορτάσει τήν πείνα του.

Τό ἴδιο γίνεται καί σήμερα. Πόσοι ἄνθρωποι ὄχι μόνο νέοι, ἀλλά καί ὥριμοι στήν ἡλικία δέν καταρράκωσαν τό κύρος τους ἐξ ἀφορμῆς τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς τους. Πόσοι ἄνθρωποι μέ καλό ὄνομα δέν μπλέκτονται ἀπό ἀπληστία σέ πλα­στογραφήσεις, καταχρήσεις καί ἀπάτες παντο­ειδεῖς. Πόσοι μπλέκονται σέ ὑποθέσεις σκοτεινές καί ξαφνικά βρίσκονται στά μάτια καί τῶν οἰκείων τους ἀκόμη γυμνότεροι ὑπέρου, θλίψη γιά τούς φίλους τους, ὄνειδος γιά τούς συναδέλφους τους, περίγελως γιά τούς ἐχθρούς τους;

Ἡ ἁμαρτία δέν καταρρακώνει μόνο τήν ἀτομική ἀξιοπρέπεια, τινάζει στόν ἀέρα καί μετα­βάλλει σέ ἐρίπεια τήν οἰκογενειακή τιμή. Οἰκο­γένειες μέ ὑπόληψη κοινωνική τινάσσονται στόν ἀέρα, γιατί τά μέλη τους ἄφησαν τρίτα πρόσωπα νά μποῦν ἀνάμεσά τους, ἤ οἱ ἴδιοι μπῆκαν τρίτοι ἀνάμεσα σέ ἄλλους! Καί οἱ καρποί αὐτῆς τῆς ὑποδούλωσης ἡ διάλυση, θλίψη καί πόνος καί κλάμα γοερό.

Ἡ ἁμαρτία σκοτώνει κυριολεκτικά τά διανοητικά καί ψυχικά προτερήματα καί ταλέντα τῶν ἀνθρώπων. Πόσοι νέοι μέ ἱκανότητες σοβαρές, μέ ταλέντα θαυμάσια, μέ δυνατότητες ἐξέλιξης θαυμάσιας δέν χάνονται ἐξ αἰτίας τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς; Μέσα στόσ τροβίλισμα τῆς ἀνηθικότητας, ποῦ νά βροῦν χρόνο γιά μελέτη καί καλλιέργεια τῶν χαρισμάτων τους;  Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τά ψυχικά προτερήματα. Πόσοι ἄν­θρωποι μέ ἀρετές δέν χάθηκαν, ἐπειδή ἀκριβῶς ἄφησαν παράθυρα ἀνοικτά στήν ἁμαρτία;

Ἡ ἁμαρτία ἀκόμη γεννᾶ καί ἕνα ἀκόμη πικρό καρπό. Τόν καρπό πού λέγεται ἀνυπόφορη ταραχή. Ἐφ᾽ὅσον ὁ ἄνθρωπος διαπράττοντας τήν ἁμαρτία χωρίζεται ἀπό τόν Θεό τόν «ἄρχοντα τῆς εἰρήνης» (Ἡσ.θ´6), εἶναι φυσικό νά αἰσθάνεται ταραγμένος καί ἀνειρήνευτος. Τό αἴσθημα τῆς ἐνοχῆς, οἱ τύψεις τῆς συνειδήσεως, οἱ διάφοροι φόβοι καί ἡ ἀγωνία κάμνουν κυρολεκτικά ἀβίωτη τή ζωή. Κατατρῶνε τήν ὕπαρξή μας καί μᾶς κάμνουν νά μή αἰσθαν όμαστε ἀσφαλεῖς, ἔστω κι ἄν ἔχουμε ἀσφάλειες καί συναγερμούς, καί κλειδαριές ἀσφαλείας.

Ἡ ἐποχή μας, πού δοκίμασε καί δοκιμάζει πολλούς πικρούς καρπούς τῆς ἀνταρσίας κατά τοῦ Θεοῦ, τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς δηλαδή, ἐπιβε­βαιώνει πανηγυρικά τά ὅσα εἴπαμε. Ποτέ ἄλλοτε οἱ ἄνθρωποι δέν ἦταν τόσο ἀνειρήνευτοι, τόσο ἀνασφαλεῖς γιά τή ζωή τους ὅσο σήμερα. Ἰσχύει καί ἐδῶ ὁ λόγος ἐκεῖνος πού λέγει ὅτι ἐκεῖνος πού σπέρνει ἀνέμους, θερίζει θύελλες. Ἐφ᾽ ὅσον ἐνομίσαμε ὅτι θά βροῦμε τήν ἠρεμία καί τήν γαλήνη τῆς ψυχῆς μας ὄχι στήν ὐπακοή στίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἀλλά σέ ἄλλες πηγές, εἶναι ἑπόμενο νά ταράσσεται καί νά μένει ἀνειρήνευτη ἡ ψυχή μας, πού ἀναπύεται μόνο κοντά στόν Θεό.

*****

« Καί ἐκεῖ διεσκόρπισε τήν οὐσίαν αὐτοῦ ζῶν ἀσώτως »

          Ἀδελφοί μου συναμαρτωλοί! Εἶναι ἀνάγκη νά ἐννοήσουμε ὅτι μέ τήν ἁμαρτία θλίβουμε τόν οὐράνιο κόσμο. Ὁ Ἄπειρος καί «πανταχοῦ Πα­ρών» Θεός μας, ὁ φιλοστοργώτατος Δημιουργός μας παρακολουθεῖ διαρκῶς τήν ζωή μας, τά λόγια μας, τίς σκέψεις καί τά ἔργα μας.

          Οἱ ἀναρίθμητες στρατιές τῶν ἀγγέλων καί ἀρχαγγέλων ἐπίσης παρακολουθοῦν τήν ἐπί γῆς πορεία μας καί χαίρουν «ἐν τῷ οὐρανῷ» γιά κάθε καλή μας ἀπόφαση καί ἐνέργει (Λουκ. ιε´7,10) καί λυποῦνται σέ κάθε μας πτώση.

          Μέ τήν ἁμαρτία ἀδικοῦμε τούς συνανθρώ­πους μας. Ὁ ἄσωτος ἔθλιψε καί ταλαιπώρησε τόσο τόν πατέρα του. Τόν πλήγωσε μέ τήν αὐθάδεια καί τήν ἀγνωμοσύνη του. Τόν ἐζημίωσε μέ τίς ἀπαιτήσεις καί τήν σπατάλη του.

Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τίς δικές μας ἁμαρτίες. Μέ τόν θυμό μας ἀναστατώνουμε τόν πλησίον μας. Μέ συνήθειες ἐνοχλητικές τόν ταλαιπωροῦμε. Ἀλλά καί ἡ κοινωνία ὑποφέρει. Ζημιώνουμε τόν ἑαυτό μας. Σκορπίζουμε τά χαρίσματα τοῦ Θεοῦ. Χάνουμε τήν εἰρήνη μας.

Λοιπόν ἄς φοβηθοῦμε τήν ἁμαρτία. Ἄς τήν μισήσουμε. Χωρίς ὅμως νά ἀπογοητευθοῦμε οὔτε στό ἐλάχιστο ἀπό τήν πνευματική μας κατάσταση. Σέ κάθε πτώση μας μέ πολλή συντριβή νά μετανοοῦμε, ἀλλά καί μέ δύναμη στή συνέχεια νά ἀγωνιζόμαστε γιά νά μή ἁμαρ­τάνουμε. Ὥστε νά διατηροῦμε τήν ψυχή μας ἐλεύθερη ἀπό τό βάρος τῆς ἁμαρτίας καί εἰρη­νική, μάλιστα τώρα στήν κατανυκτική περίοδο τοῦ Τριωδίου.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἀρχιγραμματεύς  Ἱεράς Συνόδου

τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου