Ο Εθνικοαπελευθερωτικός –
Ενωτικός Αγώνας 1955-59 των Ελλήνων της Κύπρου
Από το 1878 η Κύπρος περιήλθε από την Οθωμανική Κατοχή στην Βρετανική αποικιακή διοίκηση. Η καρδιά των Κυπρίων όμως επιθυμούσε να ενωθεί η Μεγαλόνησος με την Ελλάδα. Παρά τις διεθνείς και ελληνικές προσπάθειες, η κώφευση των Βρετανών θα οδηγήσει στην έκρηξη του Ενωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ, για την αποτίναξη του αποικιακού ζυγού και την Ένωση με την Ελλάδα την 1η Απριλίου 1955.
ΤΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΗΝ 1η ΑΠΡΙΛΙΟΥ
1955
Στις 15 Ιανουαρίου 1950, η Εθναρχούσα Εκκλησία της Κύπρου πραγματοποίησε Δημοψήφισμα υπό τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο Β’, στο οποίο ο Ελληνικός Κυπριακός λαός ψήφισε την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, σε ποσοστό 95,7%.
Οι Άγγλοι, όμως, τήρησαν και πάλι αρνητική στάση. Στις 28 Ιουλίου 1954, ο Υφυπουργός Αποικιών, Χένρυ Χόπκινσον, ανέφερε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι η Κύπρος είναι περιοχή με στρατηγική αξία, και γι’ αυτό ουδέποτε θα τύχει αυτοδιάθεσης. Η Ελλάδα, με αίτησή της στον Ο.Η.Ε. το 1954 ζήτησε, από τον Οργανισμό την «Εφαρμογή της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών, στην περίπτωσιν του λαού της Κύπρου». Στις 17 Δεκεμβρίου 1954, η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. απέρριψε την αίτηση της Ελλάδος.Έτσι, την 1η Απριλίου 1955
ξεκίνησε την δράση της η Ε.Ο.Κ.Α. Πολιτικός αρχηγός της υπήρξε ο Αρχιεπίσκοπος
Κύπρου Μακάριος Γ’ και Στρατιωτικός ο Γεώργιος Γρίβας, με το ψευδώνυμο Διγενής.
Σκοπός της Ε.Ο.Κ.Α. ήταν η απελευθέρωση της Κύπρου και η Ένωσή της με
την Ελλάδα. Ο Αγώνας αγκαλιάστηκε απ’ όλον τον λαό της Κύπρου και ανέδειξε
αγωνιστές, οι οποίοι με αυταπάρνηση προσέφεραν την ζωή τους στην πατρίδα, είτε
πέφτοντας νεκροί στα πεδία των μαχών, είτε ξεψυχώντας από τα βασανιστήρια είτε
δι’ απαγχονισμού.
Ανάλογες αγωνιστικές κινητοποιήσεις κι εκδηλώσεις γινόντουσαν και στην Ελλάδα, αντίστοιχα.
Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ
ΣΤΗΝ ΗΛΕΙΑ
Ο αγώνας του 1955 δεν θα
δικαιωθεί, διότι οι υποχωρήσεις της Ελληνικής Διπλωματίας σε Αθήνα και Λευκωσία
θα οδηγήσουν όχι στην Ένωση, αλλά στην Ανεξαρτησία. Ο γράφων έχει συναντήσει
πολλούς Ηλείους, που τότε ήταν κοντά ψυχικά στον Αγώνα της ΕΟΚΑ.
Ήδη πριν το 1955 ο Ραδιοφωνικός
Σταθμός Πύργου πρωτοπόρος στα Εθνικά Θέματα έκανε εκπομπές στα ελληνικά και
αγγλικά σε διεθνές επίπεδο για τα Δίκαια της Κύπρου, υπό την καθοδήγηση του
επικεφαλής του και Προέδρου των Εφέδρων Αξιωματικών Νομού Ηλείας Γεωργίου Ψαρρού.
Το θέρος του 1954 ο Σύνδεσμος Εφέδρων Αξιωματικών, όπως μού είχε αφηγηθεί ο
αείμνηστος Έφεδρος Αριστείδης Σηπέτας, έκανε πεζοπορία από τον Πύργο στην Αθήνα
μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού, για να τονίσει ότι οι Έλληνες Έφεδροι, που στο
διάστημα 1940-1949 είχαν πολεμήσει παντού, ήσαν έτοιμοι να δώσουν το αίμα τους
για την Κύπρο.
Τον Απρίλιο του 1955 ξεκινά ο Αγώνας
της ΕΟΚΑ. Ο μαθητής τότε, 84χρονος σήμερα, Διονύσιος Κουρκούτας θυμάται ότι
μαζί με συμμαθητές των Σχολείων έκλειναν τους δρόμους στον Πύργο, συμπαριστάμενοι
στον Αγώνα της ΕΟΚΑ.
Ο τότε Αξιωματικός Πυροσβεστικού
Σώματος Βύρων Δάβος, 94χρονος σήμερα, θυμάται τις γιγάντιες διαδηλώσεις κατά
των απαγχονισμών των Ηρώων της ΕΟΚΑ στην Αθήνα, όταν όλοι οι ένστολοι,
Πυροσβέστες και Αστυνομικοί, ήσαν ψυχικά με τον Κυπριακό Ελληνισμό, αλλά είχαν
εντολή από την τότε Κυβέρνηση Καραμανλή να φερθούν σκληρά στους Έλληνες
διαδηλωτές. Λίγο μετά έγραψε το ποίημα «Οι Αγχόνες», εις μνήμην των Ηρώων
Καραολή-Δημητρίου. Στον Πύργο ήδη από το τέλος της δεκαετίας του 1950 εγκαινιάστηκε
μνημείο (στην Πλατεία Μεταξά στα Χαλκιάτικα Πύργου) για την ΕΟΚΑ, με την
πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Πύργου Τάκη Πετρόπουλου και την παρουσία και του
ιδίου του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Λίγο μετά φτάνει στον Πύργο και ο Γεώργιος
Γρίβας και αποθεώνεται από τον Λαό της Ηλείας.
Η σχέση Ηλείας και Κύπρου θα
συνεχιστεί και το 1974, όταν 130 Ηλείοι θα πολεμήσουν τον Αττίλα και περίπου 15
από αυτούς θα πέσουν ηρωικά ή θα είναι αγνοούμενοι….. Την θυσία αυτή μαρτυρούν
τα πολλά μνημεία σε όλη την Ηλεία, αλλά και οι τάφοι των πεσόντων σε Λάνθι,
Βαρθολομιό, Ξυλοκέρα και αλλού….
Εύγε στον κ. Κουρκουτα για την ιστορική υπενθύμιση και αυτής της επετείου!
ΑπάντησηΔιαγραφή