«Ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» - ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

«Ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς»

«Λήψεσθε δύναμιν ἐπελθόντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθέ μοι μάρτυρες ἔν τε Ἰερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρείᾳ καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (Πράξ. 1,8)

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος Ν. Καντιώτης

Ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μου, στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων κρίσιμες στιγμές, ζυγίζουν αἰωνιότητα· λαμβάνονται τότε ἀποφάσεις σὲ μεγάλα ζητήματα. Σὲ πρόσωπα ποὺ κλήθησαν νὰ παίξουν εὐρύτερα ῥόλο, στὸ ἔθνος ἢ στὴν ἀνθρωπότητα, οἱ στιγμὲς αὐτὲς γίνονται γνωστές· πῶς ὁ ὑπηρέτης ἔγινε ἄρχοντας, ὁ στρατιώτης στρατάρχης, ὁ βοσκὸς βασιλιᾶς…

Μελετώντας ὅμως τὴν παγκόσμιο ἱστορία δὲν θὰ βροῦμε στιγμὲς σπουδαιότερες ἀπὸ ἐκεῖνες ποὺ σημειώνει ἡ Βίβλος. Εἶνε αὐτὲς ποὺ ὁ Θεὸς ἐπεμβαίνει καὶ συντελοῦνται κοσμογονικὲς μεταβολές· ἐκεῖ ἰσχύει τὸ «Αὕτη ἡ ἀλλοίωσις τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου»(Ψαλμ. 76,11).

Θέλετε νὰ δῆτε μιὰ τέτοια στιγμή; Εἶνε τότε, ποὺ ὁ ὅμιλος δώδεκα ἀνδρῶν σ᾽ ἕνα ὑπερῷο τῆς Ἰερουσαλὴμ ἑτοιμάζεται νὰ βγῇ γιατί; Γιὰ νὰ κατακτήσῃ τὴν οἰκουμένη καὶ νὰ στήσῃ παντοῦ τὴ σημαία τοῦ σταυροῦ· ἡ στιγμὴ τῆς ἀποστολικῆς ἐξορμήσεως! Εἶνε ἄνθρωποι ἄγνωστοι, ποὺ θὰ γίνουν πασίγνωστοι. Τὰ ὀνόματά τους εἶνε στὸ Εὐαγγέλιο καὶ πρὸ παντὸς στὶς καρδιὲς ἐκείνων ποὺ δι᾽ αὐτῶν πίστεψαν στὸ Χριστό. Τί μεγάλη μεταβολή!

Ὅποιος θ᾽ ἄκουγε τὸ σκοπό τους, θὰ προεξωφλοῦσε τὴν ἀποτυχία. Ἐκεῖ ὅπου ἀπέτυχαν Σωκράτες καὶ Πλάτωνες κ.ἄ., θὰ ἐπιτύγχαναν αὐτοί, οἱ ἁλιεῖς τῆς Γαλιλαίας; Μὲ μηδαμινὰ μέσα, ὕψιστα καὶ αἰώνια ἀποτελέσματα; Πῶς; Ἡ ἱστορία περιγράφει τὸ θαῦμα. Ἡ λογικὴ ἀπορεῖ. Ἡ πίστις μόνο ἐξηγεῖ.

Ὁ Ἠλίας Μηνιάτης λέει· –Ψαρᾶδες φτωχοὶ κι ἀγράμματοι, τί ἐπιχειρεῖτε; –Πᾶμε νὰ πείσουμε τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἀρνηθοῦν τὰ πάντα, γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Ἐσταυρωμένου νὰ προτιμήσουν τὴν καταφρόνησι καὶ νὰ ζοῦν μὲ ἀγάπη καὶ στοὺς ἐχθρούς· πᾶμε νὰ κηρύξουμε τὴ νέα διδασκαλία σὲ στρατάρχες καὶ βασιλεῖς, ῥήτορες· πᾶμε νὰ φέρουμε τὸν κόσμο σὲ ἄλλη πίστι καὶ ζωή. –Καὶ μὲ ποιές δυνάμεις, ποιά ὅπλα; –Ἐκεῖνος ποὺ μᾶς ἔστειλε, μᾶς παρήγγειλε νὰ μὴ πάρουμε μαζί μας μήτε ῥαβδί. –Ἔχετε χρήματα, εὐγλωττία, δύναμι λόγου; –Ὄχι· ἐμεῖς δὲν ξέρουμε τί εἶνε σοφία κόσμου, δὲν μιλᾶμε ἄλλη γλῶσσα ἀπ᾽ τὴ δική μας. –Ποῦ λοιπὸν στηρίζεστε; –Μόνο στὴ δύναμι τοῦ Διδασκάλου μας καὶ ἐλπίζουμε νὰ τὰ καταφέρουμε… Καὶ τί ἀκούω, ἀκροαταί μου; Ὅσα εἶπαν αὐτοί, τὰ κατώρθωσαν! (ὁμ. εἰς τὴν Α΄ Κυρ. Νηστ, «Διδαχαὶ καὶ λόγοι», Ἀθῆναι 196017, σσ. 46-47).

Ἀσύγκριτη ἡ ἀποστολή τους· καμμιά ἄλλη ἄλλη δὲν τὴν φτάνει. Τί ἔμεινε π.χ. ἀπὸ τὴν αὐτοκρατορία τοῦ Ἀλεξάνδρου; Καὶ τί προσφέρουν σήμερα οἱ μεγάλες διαστημικὲς ἐπιχειρήσεις, ποὺ γίνονται ἀπὸ ἀλαζονεία καὶ ὑπερηφάνεια γιὰ ἐπίδειξι δυνάμεως καὶ κυριαρχία; Δημιουργοῦν τὴ νέα Βαβέλ. Ἡ ἄθεη ἐπιστήμη διαιρεῖ τὸν κόσμο, ἐνῷ ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ κάλεσε καὶ καλεῖ σὲ θαυμαστὴ ἑνότητα. Μοναδικὴ ἡ ἀποστολὴ τῶν δώδεκα Ἀποστόλων, ἡ σπουδαιότερη στὴν ἱστορίᾳ.

Αὐτὸ δὲν ἦταν τυχαῖο. Προηγήθηκε προετοιμασία. Ἔγινε πρῶτα ἡ προσωπικὴ κλῆσι τοῦ καθενός. Ἀκολούθησε ἡ ὁμαδικὴ καὶ ὁριστικὴ κλῆσι τους(βλ. Ματθ. 10,2-4, Μᾶρκ. 3,13-19, Λουκ. 6,12-16), πρὸ τῆς ὁποίας ὁ Ἰησοῦς ἀνέβηκε στὸ ὄρος καὶ πέρασε ὅλη τὴ νύχτα προσευχόμενος. Ἄφησε δίδαγμα, ὅτι καμμία ἐκλογὴ ποιμένος δὲν πρέπει νὰ γίνεται χωρὶς ἐκτενῆ ὁλονύκτια προσευχή.

Προηγήθηκαν ἀκόμη τρία σημαντικώτατα γεγονότα· ἡ Ἀνάστασις, ἡ Ἀνάληψις καὶ ἡ Πεντηκοστή. Ἡ Ἀνάστασις τοὺς στερέωσε στὴν πίστι, ὅτι ὄχι γιὰ νεκρὸ ἀλλὰ γιὰ ζῶντα καὶ νικητὴ θὰ ἔδιναν τὴ μάχη. Ἡ Ἀνάληψις τοὺς ἔδειξε, ὅτι στὸν οὐράνιο κόσμο ἀναπαύονται οἱ ἐλπίδες καὶ γιὰ τὴν κατάκτησί του θ᾿ ἀγωνιστοῦν ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ ἡ Πεντηκοστὴ τοὺς ὥπλισε μὲ τὴν ὑπερφυσικὴ δύναμι ποὺ εἶχε ὑποσχεθῆ ὁ Κύριος. Χωρὶς αὐτὰ πῶς θὰ τολμοῦσαν οἱ ἁλιεῖς τῆς Γαλιλαίας νὰ ἐπιχειρήσουν ἔργο καταδικασμένο σὲ ἀποτυχία;

Ὅσοι ἐπιθυμεῖτε νὰ ἐργασθῆτε ἱεραποστολικά, ἂν δὲν προηγηθῇ προετοιμασία, βαθειὰ ἐπεξεργασία τοῦ χαρακτῆρος καὶ πρὸ παντὸς ἂν δὲν ἔλθῃ Πνεῦμα ἅγιο ν᾿ ἀνακαινίσῃ τὴν καρδιά, μὴ ξεκινήσετε· θ᾽ ἀποτύχετε. Περιμένετε τὴ δική σας Πεντηκοστή. Τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο «ἦν μὲν ἀεὶ καὶ ἔστι καὶ ἔσται, οὔτε ἀρξάμενον οὔτε παυσόμενον»(Γρηγ. Ναζιανζηνὸς καὶ ὕμν. Πεντηκ).

Ποιά ἦταν ἡ πορεία τῶν Δώδεκα ἀποστόλων καὶ ποιό τὸ μαρτυρικὸ τέλος τους;

Ὁ Ἀνδρέας κήρυξε στὴ Βιθυνία, στὰ παράλια τοῦ Πόντου, σὲ Ἀρμενία, Σκυθία, Βυζάντιο, Θρᾴκη, Μακεδονία, Θεσσαλία, Ἀχαΐα, καὶ σταυρώθηκε στὴν Πάτρα χιαστί.

Ὁ Ἰάκωβος τοῦ Ζεβεδαίου ἔδρασε στὴν Ἰουδαία καὶ ἐσφάγη μὲ μάχαιρα στὰ Ἰεροσόλυμα ἀπὸ τὸν Ἡρῴδη Ἀγρίππα.

Ὁ Φίλιππος κήρυξε στὴ Μικρὰ Ἀσία μὲ συνεργάτιδα τὴν ἀδελφή του Μαριάμνη καὶ σταυρώθηκε στὴν Ἱεράπολι τῆς Φρυγίας.

Ὁ Θωμᾶς κήρυξε στὴ Μεσοποταμία, στοὺς Πέρσες καὶ Μήδους, ἔφτασε στὶς Ἰνδίες, καὶ θανατώθηκε ἐκεῖ μὲ ἀκόντια στὸ πλευρό.

Ὁ Ναθαναὴλ ἢ Βαρθολομαῖος κήρυξε σὲ Ἀρμενία· σταυρώθηκε στὴν Οὐρβανόπολι - Ἰνδιῶν.

Ὁ Ματθαῖος κήρυξε σὲ Αἰθιοπία, Συρία, Περσία, Μακεδονία καὶ λιθοβολήθηκε.

Ὁ Ἰάκωβος τοῦ Ἀλφαίου κήρυξε στὴν Αἴγυπτο καὶ κρεμάστηκε.

Ὁ Σίμων ὁ Κανανίτης ἢ Ζηλωτὴς κήρυξε σὲ Αἴγυπτο, Βρεττανία· σταυρώθηκε στὴν Ἀφρική.

Ὁ Ἰούδας Ἰακώβου ἢ Θαδδαῖος ἢ Λεββαῖος κήρυξε σὲ Μεσοποταμία, Ἀραβία, κρεμάστηκε καὶ πληγώθηκε μὲ τόξα.

Ὁ Ματθίας κήρυξε στὴν Αἰθιοπία καὶ ἐτελειώθη ἀφοῦ ὑπέστη πολλὰ μαρτύρια.

Τέλος ὁ Παῦλος μέσα σὲ 30 περίπου χρόνια, ἔκανε 4 περιοδεῖες ἀπὸ Ἰερουσαλὴμ μέχρι Ἰλλυρικοῦ, ἔφερε μυριάδες στὸ Χριστό· ἔφτασε σὲ ῾Ρώμη καὶ Ἱσπανία, καὶ ἀποκεφαλίσθηκε κατὰ διαταγὴ τοῦ Νέρωνος.

* * *

Μποροῦσε βέβαια ὁ Θεὸς καὶ ἀλλιῶς νὰ διαδώσῃ τὸ εὐαγγέλιο. Ἀλλ᾿ ἀπὸ συγκατάβασι διάλεξε ἀνθρώπους ἄσημους· «τὰ μωρὰ» καὶ «τὰ ἀσθενῆ» καὶ «τὰ ἐξουθενημένα» τοῦ κόσμου καὶ «τὰ μὴ ὄντα»(Α΄ Κορ. 1,27-28). Σ᾽ αὐτούς, ποὺ οἱ μεγάλοι τῆς γῆς δὲν θ᾽ ἀνέθεταν καμμία ἀποστολή, ὁ Κύριος ἐμπιστεύθηκε τὴ σπουδαιότερη ἀπ᾽ ὅλες, νὰ γίνουν συνεργοί του στὸ ἀφράστως μεγαλειῶδες ἔργο τῆς σωτηρίας τῶν ψυχῶν, στὸ ὁποῖο καὶ «ἄγγελοι ἐπιθυμοῦσι παρακύψαι» (Α΄ Πέτρ. 1,12). Αὐτὰ τὰ εὔθραυστα σκεύη πῆρε, τὰ γέμισε μὲ τὸ ἐκλεκτὸ μύρο του, καὶ δι᾿ αὐτῶν ἡ «εὐωδία Χριστοῦ» ὡς «ὀσμὴ ζωῆς»(Β΄ Κορ. 2,15-16) χύθηκε σ᾽ ὅλο τὸν κόσμο.

Καὶ λοιπὸν ὁ Κύριος ἔπραξε τὸ πᾶν, καὶ οἱ ἀπόστολοι δὲν προσέφεραν τίποτε; Ὄχι. Τοὺς πῆρε συνεργούς· θεῖος καὶ ἀνθρώπινος παράγων συνεργάσθηκαν. Οἱ ἀπόστολοι προσέφεραν ὅ,τι εἶχαν· τὴν ὑπακοή, τὴν αὐταπάρνησί τους, σήκωσαν τὸ σταυρό τους, βάδισαν τὴ στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδό, ἀκολούθησαν πιστὰ στὰ ἴχνη τοῦ Ἐσταυρωμένου. Προσέφεραν τὴν ἁγνότητα καὶ ἁπλότητά τους, τὴν ταπείνωσι, τὴν πίστι καὶ τὴν ἀγάπη τους. Ἔδωσαν τέλος τὸ αἷμα τους, μὲ τὸ ὁποῖο μετὰ τὸν Μάρτυρα τοῦ Γολγοθᾶ πότισαν τὸ δέντρο τοῦ Χριστιανισμοῦ. Τίποτε δὲν κράτησαν γιὰ τὸν ἑαυτό τους· τὰ ἔδωσαν ὅλα γιὰ τὴ δόξα τοῦ Χριστοῦ. Ὑπῆρξαν ἱερὰ σφάγια, ὁλοκαυτώματα. Ἀκούγεται τὸ ᾆσμα τῆς ἀγάπης τους· «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα; Καθὼς γέγραπται ὅτι ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν· ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. Ἀλλ᾿ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς. Πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν»(῾Ρωμ. 8,35-39).

Γι᾽ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία ὀνομάζεται ἀποστολική, τίτλος ποὺ δημιουργεῖ βαρειὲς ὑποχρεώσεις· ἀποστολικὴ διδαχή, ἀποστολικὴ ζωὴ καὶ πολιτεία πρέπει νὰ ἔχουμε.

Οἱ ἀπόστολοι γκρέμισαν τὸν εἰδωλολατρικὸ κόσμο, φώτισαν τὰ ἔθνη, δημιούργησαν νέο κόσμο. Πῶς εἵλκυσαν; Μὲ τὴν ἁπλῆ διδασκαλία τους ποὺ κήρυτττε Ἰησοῦν Χριστὸν ἐσταυρωμένον καὶ ἀναστάντα, μὲ τὰ θαύματά τους, μὲ τὸ ἅγιο παράδειγμά τους. Σ᾽ αὐτοὺς βρῆκε ἐφαρμογὴ ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν Πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς»(Ματθ. 5,16).

Ἀναδείχθησαν ἔσοπτρα ἀκηλίδωτα τοῦ Λόγου, μαγνῆτες, ἥλιοι φωτίζοντες. Εἶνε τρανοτάτη ἀπόδειξις ὅτι ἡ πίστι μας εἶνε ἐξ οὐρανοῦ. 

Ἕνας πολιτικὸς εἶπε γιὰ κάποιους μαχητὰς μία φράσι, ποὺ ἐμεῖς τὴν ἀποδίδουμε στοὺς ἀποστόλους· «Οὐδέποτε τόσο πολλοὶ ὀφείλουν τόσα πολλὰ σὲ τόσο λίγους».